دانلودمقاله لوییس باراخان

اختصاصی از فی توو دانلودمقاله لوییس باراخان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لوییس باراخان(۱۹۸۸-۱۹۰۲) معمار مکزیکی و برنده جایزه پریتزکر ۱۹۸۰معماری بومی مکزیک را که بر بازی رنگ استوار است با اندیشه های مدرن به خوبی تلفیق کرده است . می توان کارهای او را نسخه مکزیکی کارهای لوکوربوزیه دانست . تشابه خط فکری او و تادائو آندو در آفرینش فضاها نیز جالب و قابل توجه است . طراحی فضاهای خلوت در دل مجموعه های طراحی شده شاخصه معماری باراخان است . توجه به نور و بازی بین نور و سایه و نیز استفاده از عناصر طبیعی در کارهای باراخان به وضوح قابل مشاهده است .

دیوارها، مکزیک، لو یز باراخان که در زمان خود حرکتی کاملاً ضدعملکردگرایی محسوب می شدند امروز به برج های بی مصرف(Useless-Towers) معروفند
اولین کلیسای متحد، لویی کان، نیویورک.
نظریات باراخان پیرامون معماری و سبک معماری
تفکر فضایی است که امروز کمتر به آن می پردازیم. یک متفکر معاصر اعتقاد دارد: «تفکر حالتی است که در انجام ندادن کارهای روزمره به وجود میآید.»
اگر چنین باشد باید اذعان داشت که زندگی امروزی ما را از آن غافل گردانده است. وی فعالیت های ما را به دو قسمت کلی «فعالیت از روی عادت» یعنی عادت به فعال بودن و در نتیجه فعالیت کلیشه ای و «فعالیت از روی نیاز درونی» تقسیم می کند.
در زندگی امروز، انسان ها میل دارند که خود به خود فعال باشند، کسی که لحظه ای دست از کاری حتی خاراندن خود بردارد به نوعی به عذاب وجدان شهری دچار می شود و خود را موجودی تعریف نشده در فضای امروزی می یابد.
این همیشه فعال بودن به خالی شدن ذهن از فضای خالی و اغتشاش ذهن می انجامد و صلب آرامش شخص است.
معماری فضای تبدیل عادت به نیاز، یعنی به یک تجربه همیشه تازه برآمده از تفکر است.
قدم زدن در یک فضای پیاده رو به جای راه رفتن از روی عادت در یک مکان پیاده رو، تبدیل به یک «فعالیت» می شود و همیشه یک تجربه تازه نسبت به بار قبل و دارای فرآیند تفکر است

خلوتگاه: «تنها در یک شراکت صمیمانه با خلوتگاه است که انسان می تواند خود را پیدا کند.»

فضای تمرکز، (یادبود هیروشیما)، تادو آندو، یک سیلندر بتونی و کشیده. فضای داخل سنگین و احساس جاذبه کاملاً محسوس است. همان جاذبه ای که همه چیز را از بالا به پایین می اندازد.
خیابان جایی است که کسی در آن راه می رود و فکر می کند.»-
لویی کان
۳)زمان تازه ای نیست که برخی معماران برای معالجه بیماری عادت و کلیشه ای شدن رفتار انسانی دست به خلق فضاهایی به ظاهر بی نام کرده اند.
این فضاهای به ظاهر بدون کاربری که عموما کمینه گرا (مینیمالیستی) البته در خود و ساده در اجزای خود هستند، کاملا انتزاعی بوده و از هیچ شکل کاربردی که باعث غفلت ما از تفکر خالص شوند تبعیت نمی کنند و مصداق آنها کاملا درونی و نهادی است.
از هیچ اند و «هیچ» یعنی لحظه جدا شدن از زندگی روزمره، به خود آمدن و آغاز تفکر. به هیچ وجه قصد ندارند برای شما تعیین کنند که نسبت به آنها باید چه کار کنید، یا باید آنها را بپذیرید یا از کنارشان بگذرید. در بحث طراحی معماری که مجموعه ای است از مسائل بسیار شهری و زندگی (چنانچه اعتقاد به این مساله داشته باشیم) که در آن فضای سکوت ومکث نیز اتفاق می افتد، سکوت ها هستند که به زندگی معنا می دهند. (آیا می توانید مکث های سمفونی ۵ بتهوون را حذف کنید و بگویید اثر را ترقی بخشیده اید و شنیدن آن نیز زمان کمتری را لازم دارد؟)

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  10  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله دستگاه cnc

اختصاصی از فی توو دانلود مقاله دستگاه cnc دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه ای بر تاریخچه کنترل عددی
در دنیای امروز ، امروزه صنعت ، گسترش روزافزونی یافته و مداوماً توسعه و تکامل می یابد ، و روز به روز ماشینهای افزار و دستگاههای صنعتی جدیدی به بازار کار عرضه می شوند . که هر یک تکمیل کننده ماشینهای قبلی است . به طوریکه می توان ، قطعات ماشین آلات صنعتی را با ساده ترین روش و با دقت زیاد و نیز با صرف وقت و هزینه کمتری انجام داد .
چنانچه تاریخچه ماشینهای افزار را که قدیمی ترین آنها ماشین تراش درختی است، مطالعه نمائید خواهید دید که در آن دوران با چه مشکلاتی از نظر ساخت قطعات روبرو بودند . ولی دیری نگذشت که ماشین تراش چرخ تسمه ای و سپس ماشینهای تراش جعبه دنده ای نیمه خودکار ساخته شد . هم اکنون دامنه صنعت به جائی رسیده است که اغلب ماشینهای افزار از سیستم کنترل عددی استفاده نموده و به صورت کاملاً خودکار طراحی و ساخته می شوند . به طوریکه می توان با قراردادن نوار ضبط شده توسط سیستمهای کامپیوتری ( کنترل عددی ) در دستگاه کنترل ماشین ، قطعات مختلف را با کمترین دخالت انسان به طور دقیق و کامل تراشید در زیر چند نمونه از قدیمی ترین دستگاههای صنعتی خودکار شرح داده می شود .

شروع کاربرد سیستم کنترل عددی
مثالهای قبلی که بیان گردید برای کنترل اتوماتیک در دستگاههای صنعتی مورد استفاده قرار می گرفت و از آنها نمی توان به عنوان سیستمهای کنترل عددی یاد نمود . در دستگاه بافندگی چگوار برنامه کار روی کارتهائی قرار می گرفت . و در دستگاه پیانو از نوارهای چاپ شده استفاده می شد . در ماشینهای تراش و سری تراش و دستگاههای صنعتی دیگر، برآمدگی ( نوک ) و فرورفتگی های بادامک باعث عمل پیچ تراشی یا فرم تراشی می شود .
ولی کنترل عددی ( N-C ) به صورتهای مختلفی در قسمت کنترل ماشین مورد استفاده قرار می گیرد و با این سیستم ابعاد تعیین شده توسط کدها و اعداد معین شده کنترل می گردد . با استفاده از این کدها ( رمزها ) به ماشین دستور داده می شود که عملیات مختلفی را انجام دهد . مثل حرکت محور اصلی در جهات مختلف ، روشن و خاموش شدن دستگاههای سرد کننده ، تعویض ابزار گیرها و سایر عملیات . بنابراین موقعیت مکانی ( محل ) یک شماره در دستگاه کنترل مشخص می گردد .
تکامل تدریجی سیستم برنامه ریزی ماشینهای ابزار N – C
همزمان با پیشرفت و توسعه دستگاههای N – C ، تکنیکهای برنامه ریزی برای به وجود آوردن دستگاههای کنترل نیز روز به روز گسترش می یافت . ابتدا یک برنامه ساده دو محوری برای ماشین فرز نوشته و به مرحله اجرا درآمد و سپس برنامه ریزی سه بعدی ( سه محوری ) طرح ریزی گردید .
از طرفی دیگر همانگونه که قرارداد طراحی ماشینهای افزار N – C انجام می گرفت، سعی می شد که در تولید نیز مورد استفاده قرار گیرد . در سال 1956 سیستم برنامه ریزی اتوماتیک پیشنهاد شده که فعالیتهای آن به وسیله ارنولد زیگل یکی از مهندسین MIT در سطح بسیار عالی گزارش شد . این تکنیک برنامه ریزی در MIT برای کامپیوتر Whirl wind طرح ریزی و توسعه پیدا کرد . همچنین برای ساختن موتور هواپیما از کامپیوترهای 704 IBM و در بعضی از موارد از 650 IBM استفاده می شد . به موازات آن هر کمپانی برای توسعه مالکیت برنامه های کامپیوتری که در MIT پایه گذاری شده بود فعالیت می کردند . هدف دیگر این بود که با ماشینهای افزار N – C بتوان کارهای مشکل و پیچیده انجام داد . به همین منظور برنامه های رمزی در MIT زیر نظر نیروی هوائی آمریکا که قبلاً تعهد توسعه آن را داده بودند روز به روز توسعه پیدا می کرد . که بعداً این نوع برنامه ریزی را به نام سیستم APT نام گذاری نمودند که می توان چنین توضیح داد .

برنامه ریزی ماشینهای افزار اتوماتیک
APT = Automatically Programed Tools
در این سیستم برای تراش قطعه ای ابتدا برنامه ای به زبان انگلیسی ساده توسط برنامه نویس که می توانست به دستگاه کامپیوتر انتقال شود نوشته می شد . مثلاً دایره را به صورت زیر مشخص می نمودند .
CIRCLE/CENTER, RADIUS, 2
و علاوه بر آن نیز خط را بدین گونه مشخص می نماید .
LINE/P1 , P2
و اگر تقاطع دو خط مورد نظر باشد باید چنین نوشت
INTOF/LINE 1 , LINE 2
گر چه برنامه ریزی ماشینهای افزار اتوماتیک APT به صورت بسیار عالی آشکار شد و به طور ساده قابل فهم بود . سیستم مورد نیاز بسیار عظیم و گران تمام می شد که از نظر اقتصادی برای کمپانی های بزرگ قابل استفاده نبوده و قادر به توسعه آن نبودند . علاوه بر آن نیروی هوائی اطمینان چندانی در استاندارد کردن سیستم نداشت و نگران این بود که ممکن است با این سیستم و با یک برنامه ریزی ساده قادر به تولید قطعات و نیز به ساخت قطعات یدکی با فرمهای مختلف نباشند .

پیشرفت سیستمهای کنترل عددی N – C در سال 1960
فعالیت های شرکت صنعتی صنایع فضائی در سیستمهای کنترل عددی
شرکت صنعتی صنایع فضائی یک شرکت تجاری است که طراح ، توسعه دهنده و سازنده هواپیما ، اسلحه ، کشتی ها و سیستم های راهنمائی مربوط به هوانوردی و اجزاء مختلف آن می باشد .
یکی از فعالیت های مهم این شرکت تاسیس استانداردها در رشته های مختلف است. کمیته فنی صنایع فضائی AMEC شعبه کنترل عددی را به نام Numerical Panel دایر کرد ، که این شعبه شامل دوایر مختلفی از N – C است که به صنایع فضائی مربوط می شود . در دردپارتمان ماشینهای افزار و سازنده سیستمهای کنترل که وابسته به شعبه NP می باشد سعی شده است که سیستمها را به صورت استاندارد درآورند . از آن جمله در میان اجراکنندگان اصلی استاندارد سعی بر این شده است که نوارهای پانچ شده کاغذی و نیز فهرست اطلاعات برای محورهای ماشین و ابزار گیر را به صورت استاندارد درآورند .
یکی از مهمترین فعالیتهای NP توسعه و بسط سیستم برنامه ریزی APT است وظیفه این کمیته این بود که سیستم برنامه ریزی APT را در مقیاسهای وسیعتری پیاده کرده تا بتواند برای خود اعتماد بیشتری کسب نماید . لذا کمیته NP وظایف APT را مشخص کرده که شامل آغاز برنامه ها و کار روی برنامه ریزی قطعه زیر نظر MIT بود . بعد از مدتی که جهت برنامه ریزی معلوم گردید ، نماینده AIA سیستم محورهای مختصات را طرح ریزی کرده ، و پس از به اوج رسیدن فعالیتها در زمینه برنامه ریزی N – C سیستم APT در 13 دسامبر 1961 به صورت رسمی منتر گردید . با وجودی که فعالیتهای فوق به وسیله اعضاء شرکت کننده در حد بسیار عالی انجام می گرفت ، فاز دوم سیستم APT به صورت تصویب نشده ای انتشار یافت ، که در آن زمان یک سیستم آزمایشی بود . در خلال توسعه برنامه ریزی APT ، راههای زیادی برای برنامه ریزی جهت ساختن قطعات پیچیده در نظر گرفته شده بود . به منظور ادامه آنها و همچنین برنامه ریزی اقتصادی در جهت تولید سعی بر این بود که تحقیقات بیشتری در رشته های N – C صورت گیرد . تا توسعه برنامه ریزی با اطمینان بیشتر گسترش یابد ، سیستم APT با برنامه ریزی طولانی و درجات مختلف ALRP ، بعد از رقابتهای زیاد و گرفتن جایزه از مجتمع تحقیقاتی انستیتوتکنولوژی الینویز IITRI پایه ریزی شد . در ابتدا اصول برنامه ریزی ALRP به وسیله کمپانی صنایع فضائی مورد قبول قرار گرفت و حق عضویت اعضاء شرکت کننده را در کمیته های مختلف می پرداخت . کمیته NP که یکی از کمیته های فرعی کمیته AIA می باشد به عنوان مشاور فنی TAP همکاری داشت . به مرور زمان تکنیک N – C با سرعت پیشرفت می کرد و به طور کامل در اختیار صنایع قرار می گرفت این امر سبب شد که مالکیت سیستم APT از کمیته فنی AIA خارج گردد . بنابراین در سال 1962 چندین کمیته از کمیته AIA اعضاء شرکت کننده ALRP را دعوت کرده و در پایان سال 1964 پس از امضاء قرارداد ( سند ) کنترل ALRP را در اختیار IITRI قرار دادند .
با رهبری کارکنان IITRI پروژه APT برنامه ریزی ALRP به طور شگرف آوری رشد کرد ، به طوریکه در سال 1969 حق عضویت بیش از 200 نفر از اعضاء شرکت کننده را در تمام دنیا می پرداخت . اعضای دریافت کننده عبارت بود از : تعداد زیادی از انستیتوهای آموزشی ، تعداد زیادی از کمپانیهای اروپا ، و چندین کمپانی در کشور ژاپن همچنین در میان اعضاء شرکت کننده نیز تعداد زیادی از مهندسین اصلی کمپانی ، مهندسین ماشینهای افزار ، سازندگان سیستمهای کنترل و کامپیوتر بودند . کارکنان پروژه APT در شیکاگو مسئولیت تعمیراتی و سیستم برنامه ریزی APT را پذیرفتند .

توسعه ماشینهای ابزار N – C
اولین ماشین ابزار مجهز به دستگاه کنترل عددی NC ماشین هیدرولیکی است که در MIT نمایش داده شد . این دستگاه به وسیله سازندگان ماشینهای ابزار معمولی ساخته و توسعه پیدا کرده است . نوع ماشینهای معمولی که ساخته می شد عبارت بودند از ماشین فرز عمودی ، افقی و ماشینهای فرز دروازه ای و یکی از علائم پروژه این نوع ماشینها افزایش تلرانسی است که به صورت الکترونیکی عمل می کنند می باشد ، چون صنعت رو به گسترش بود هر روزه تقاضای ماشینهای افزار با کنترل عددی جدیدی می شد ، علاوه بر آن ضریب بهره وری از ماشینهای افزار با کنترل عددی که دارای دستگاههای یدکی متمرکزتری بودند سه برابر ماشینهای افزار معمولی است . ماشینهای افزار با کنترل عددی معمولاً می بایستی دقیقتر و نیز مستحکمتر ساخته شوند .
به طور کلی ماشینهای افزار با کنترل عددی براساس ماشینهای افزار معمولی طراحی و ساخته شده اند . همانطوریکه تکنیک کنترل عددی توسعه می یافت ، دستگاههای مختلف طراحی می گردید . به منظور مقایسه ماشینهای افزار معمولی با ماشینهای افزار با کنترل عددی ، می توان چنین اظهار داشت که در ماشینهای افزار معمولی میزان تجربه شخص ماشین کار مورد اهمیت است ، در این حالت ماشینکار بایستی قادر به کنترل حرکات ماشین با دست باشد . ولی در ماشینهای افزار با کنترل عددی عملیات ماشینکاری جزء به جزء در یک مقیاس وسیعی به وسیله دستگاههای کنترل ماشین صورت می گیرد . وظیفه ماشینکار این است که به وسیله دستگاه کنترل پس از محکم کردن قطعه کار روی میز ماشین به آن بار لازم داده شود . همچنین در بعضی از موارد لازم است که ابزارهای براده برداری تعویض شوند در این صورت باید محور ابزار گیر را به حالت اول برگرداند . ماشینهای افزار جدید مجهز به کنترل عددی عرضه شده است کاملتر بوده و کلیه عملیات اعم از تعویض ابزار و عملیات دیگر را به صورت خودکار انجام می دهد .

تاریخچه فناوری NC
ماشینهای کنترل عددی ( Numerically Controlled Machines ) در بسیاری از کارگاهها و کارخانجات معمول شده اند . چرا که بسیاری از مسائل پیچیده ی ساخت و تولید را آسان نموده اند . پیش از این ماشینهای ابزار با کنترل برنامه ای به طور مکانیکی کنترل می شدند اما امروزه به طور فزاینده ای از کنترل عددی استفاده می شود .
کنترل عددی عملیاتی است که توسط یک ماشین ، از طریق یک سری دستورات کدبندی شده شامل اعداد ، حروف الفبا و علائمی که واحد کنترل ماشین می تواند بفهمد ، انجام می شود . این دستورات به فواصل ، موقعیتها ، وظایف و حرکاتی مربوط می شوند که ماشین ابزارها می توانند آنها را بفهمند و قطعه کار را ماشینکاری کنند . گرچه فناوری NC برای کنترل ماشین ابزارهای تراش توسعه یافت اما دامنه کاربرد آن به انواع ماشینها و فرایندها گسترش یافت . یکی از بزرگترین توانمندیهای فناوری NC این است که تغییر در فرایند ماشینکاری به طور خودکار امکانپذیر می باشد . اتوماسیون ماشین ، براساس NC می تواند به راحتی با شرایط مختلف تولید تنظیم شود .
باالحاق فناوری کامپیوتر به این فناوری ، NC درهای پیش رفتن تا ساخت و تولید کامپیوتری نوین ( CAM ) را گشود و پایه های سیستم و فرایند تولید خودکار را برای آینده فراهم ساخت .
این ماشینها برای کنترل عملگرهایشان ، به اطلاعات خاصی نیاز دارند :
ابعاد قطعه
طول مسیر حرکتی ابزارها و محورها
ترتیب مراحل ماشینکاری
انتخاب ابزار
سرعتها
میزان باربرداری
این اطلاعات در چند خط شامل حرف و عدد با ترتیب و طبقه بندی ویژه ای به سیستم کنترل ماشین CNC داده می شود .

خلاصه ای از تاریخ فناوری ماشینهای کنترل عددی
پیش از دهه 1950 دو نوع روش متفاوت تولید در صنعت ساخت وجود داشت ؛
1 – حجم تولید کم – یا متوسط – که با عملیات دستی صورت می گرفت ، سرعت تولید پایین بود و قطعات مشابه ، ابعاد کاملاً یکسانی نداشتند .
2 – حجم تولید بالا ، تولید به صورت خودکار بود و طراحی خاص و ثابتی داشت به طوری که همواره برای تولید یک نوع قطعه با کیفیت ثابت و کمیت بالا و سرعت زیاد مناسب بود و برای هر گونه تغییر در نوع تولید لازم بود تغییراتی بنیادین و گسترده در ماشینها ، ابزار ، قیدها و تجهیزات جانبی صورت گیرد . این کار زمانی توجیه اقتصادی پیدا می کرد که کمیت در نظر گرفته شده برای تولید به قدر کافی بالا باشد .
میان این دو شکل تولید ، در تعداد تولیدات فرقی اساسی وجود داشت ، به عنوان مثال یک ماشین پیچ تراشی خودکار می توانست چندین هزار قطعه در روز تولید کند اما ماشین دستی آن حداکثر چند صد تا در روز می ساخت . زیرا از ماشین با سیستم خودکار به طور خاص برای ساخت فقط یک نوع ویژه از قطعه استفاده می شد و تنظیم آن برای تولید شکل دیگری از همان قطعه اغلب بسیار مشکل و حتی ناممکن بود .
از زمان جنگ جهانی دوم به بعد ، تقاضاها تغییر کرد ، پیشرفتهای فناوری و رقابتهای بین المللی ، همه را به سمت یافتن دیدگاهی جدید نسبت به طراحی محصول و سرعت تولید بیشتر سوق داد . تولید یک محصول بدون اصلاح کیفیت ، خصوصیات و کارکرد ، برای مدت طولانی همانند قبل تداوم نمی یافت . در مورد بسیاری از تولیدات که همواره ممکن بود لازم باشد روی آنها تغییرات جزئی در مدت زمان نسبتاً کوتاه صورت گیرد ، فرایند تولید خودکار به روش قدیمی غیرقابل توجیه می نمود . ماشین ابزارها یا سیستم های ساخت خودکار قدیمی با سیستم های مکانیکی ، الکترومکانیکی ، پنوماتیکی یا هیدرولیکی کنترل می شدند و ایجاد تغییرات در کارکرد یا ویژگیهای تولیدی آنها بسیار مشکل بود . به عنوان مثال در ساخت ماشین ابزارهای خودکار کلاسیک از بادامکها ، غلتکها ، استاپهای مکانیکی ، سوییچها ، و ریلهای هدایت کننده برحسب نوع عملیات و کارکرد مورد نظر سازندگان استفاده می شد . هر تغییری در این ماشینها مستلزم ایجاد تغییر مکان و ابعاد در این اجزا بود . بنابراین به نوع جدیدی از کنترل کننده های انعطاف پذیر احساس نیاز شد . همچنین در این سیستم جدید باید کنترل ابزار با دقت بالاتر و بدون دخالت انسان صورت می گرفت . پس از جنگ جهانی دوم ، در ساخت محصولاتی مانند هواپیماها و اتومبیلهای پیشرفته از قطعاتی استفاده می شد که از نظر شکل پیچیده تر بودند و تولید آنها زمان زیادی می طلبید . سیستم کنترل های جدید باید می توانستند با عمل سیگنالها با سرعت زیاد ، حرکت ابزار را با دقت بالاتری کنترل کنند . ظهور اولین کامپیوتر الکترونیک دیجیتالی در پایان جنگ جهانی دوم با سرعت تحلیل صدها برابر بالاتر از انواع پیشین امکان گسترش این سیستم کنترل نوین را فراهم کرد .
پس از جنگ جهانی نیاز به ساخت هواپیماهای جنگنده با قدرت و قابلیت های بالا به طور مستقیم زمینه ساز ورود این سیستم به دنیای صنعت شد و نیروی هوایی آمریکا نشا داد که این فناوری جدید چگونه موجب بهبود در تواناییهای تولید ، شده است .
در خلال جنگ جهانی دوم ، شرکت پارسونز ( Parsons Corporation ) برای حرکت دادن میز ماشین فرز در جهات طولی و عرضی به طور همزمان به کمک دو اپراتور ، از میز مختصاتی برای ماشینکاری مسیرها و مکانهای محاسبه شده (‌براساس اطلاعات عددی موقعیت ابزار ) استفاده کرد . جان پارسونز از همین شرکت ، براساس تجربه اش در ماشینکاری قطعات پیچیده ، تصمیم گرفت تا حرکت سه محور ابزار را به طور همزمان کنترل کند . ویلیام . تی . وبستر و تعدادی از مهندسان دیگر ( از Air Material Command ) یک مجموعه کامپیوتر دیجیتال و سروومکانیزمها را برای حصول فناوری ماشینکاری پروفیلهای با دقت تولید بالا ، به کار گرفتند .
اولین اقدام برای مطالعه روی عملی شدن کنترل کامپیوتری ماشین ابزار در برنامه تحقیقات شرکت پارسونز قرار گرفت که از مطالعات لابراتوار سروومکانیزمهای انستیتو فناوری ماساچوست ( Massachusetts Institute of Technilogy = MIT ) در اکتبر 1949 بهره برد . مطالعات MIT عملی شدن سیستمی که بتواند عملکرد مناسبی برای ماشینکاری با دقت بالا را داشته باشد را نشان داد . اولین ماشین فرز عمودی سه محور همزمان با کنترل سیستم جدید در MIT به سال 1952 ساخته شد . این ماشین با واحد کنترل هیبرید دیجیتال – آنالوگ با استفاده از نوارهای سوراخ شده ی باینری بود که ماشین کنترل عددی ( Numerically Controlled Machine ) نامیده شد .
در مجموع با این ماشین ، برای تولید قطعه ای جدید ، نیازی به تغییر در ساختار مکانیکی دستگاه نبود ، تنها کافی بود تا برنامه روی یک نوار سوراخ شده ذخیره شود . در طول سالهای 1952 تا 1955 پژوهشهای دیگری برای تست و پیشرفت سیستم کنترل ماشین NC جدید و مطالعه برای کاربرد آن روی دیگر ماشین ابزارها با مشارکت MIT و نیروی هوایی ایالات متحده انجام گرفت . توسعه و اصلاح تکنیکهای برنامه نویسی NC موضوع مهم دیگری برای تحقیق بود . اما طرح انتقال این فناوری به صنایع ، ناموفق ماند و هیچ شرکتی حاضر به خرید با ایجاد سیستم NC نشد زیرا زمینه های مهندسی جدیدی باید در ارتباط با این فناوری ، شامل ؛ الکترونیک ، کنترل دیجیتال ، اندازه گیری با دقت بالا و برنامه نویسی تعریف می شد . در سال 1956 ، نیروی هوایی خودپیشتاز ساخت یکصد ماشین بزرگ برای تولید قطعات هواپیما شد . در این مورد چهار شرکت همکاری کردند:
Kearney and Tracker Bendix
Giddings and Lewis General Electric
Morey General Dynamics
Cincinnati EMI ( British )

سیستمهای کنترل ساخت EMI از نوع آنالوگ بودند ، در حالی که بقیه دیجیتال ساخته شدند . طرح آنالوگ موفق نبود و بعداً با دیجیتال جایگزین شد .
این ماشینهای NC بین سالهای 1958 تا 1960 در چند شرکت هواپیما سازی به کار گرفته شدند . با رفع مشکلات موجود در طراحی سیستمهای کنترل عددی و با آموزش برنامه نویسان ، کاربران و تکنسینهای تعمیر و نگهداری تا سال 1962 ، کمپانی هوافضا شروع به خرید یا ساخت ماشینهای NC کرد .
موفقیت کاربرد NC به دو فاکتور مهم بستگی داشت : اصلاح سیستم کنترل کننده و توسعه نرم افزار برنامه نویسی . سیستم حرکت باربرداری یک بخش حیاتی از ماشین NC بود زیرا موقعیت دهی و دقت کانتورینگ را تامین می کرد . برای کاهش اصطکاک و لغزش قطعات متحرک از ریلهای بدون اصطکاک با اجزای رولینگ میان ریل و این قطعات استفاده شد . در این مورد محورهای ساچمه ای جایگزین پیچهای ذوزنقه ای معمولی شدند . مکانیزمهای حرکتی آنتی بکلش ( Anti Backlash ) برای به حداقل رساندن خطاهای مکانیابی در نتیجه پس زنی ( Backlash ) اجزای متحرک گسترش یافتند . موتورهای جریان مستقیم مجزا برای حرکت دادن محورهای مختلف به جای یک حرکت مرکزی به خدمت درآمدند . ماشینهای NC به سیستمهای فیدبک و اندازه گیری دقیقتر موقعیت مکانی برای حرکت های خطی و زاویه ای مجهز شدند زیرا نیازمند حلقه ی کنترلی بسته ای (‌Closed-loop Control ) بودند . کمی بعد حرکتهای اضافی دیگری نیز شامل خطی و دورانی غیر از محورهای کلاسیک x ، y و z برای ماشینکاری کانتورهای پیچیده پدیدار گشته و سیستمهای انتخاب و تغییر ابزار خودکار روی این ماشینها نصب شدند . پس از پایان دهه 1950 نوع جدیدی از این ماشینها به نام مرکز ماشینکاری NC ( NC Machine Center ) وارد صحنه شدند . این ماشینها چندکاره بودند . قالبلیت انجام فرز ، تراش ، دریل و بورینگ را با هم داشتند .
در مدت زمان نه چندان طولانی ، تغییرات دیگری در ساختار ماشینهای NC ایجاد شد ؛ مستحکمتر ساختن ساختار ماشین ، تکمیل و پشتیبانی ابزارگیر و پایه ها ، انتقال راحت تر و بهتر براده ها و موارد دیگری که بر افزایش دقت ماشینکاری تاثیر حیاتی داشتند . نرخ براده برداری نیز افزایش یافت .
جنبه ی دیگر این تحولات به سیستم کنترل NC ( NC Controller ) مربوط می شد. کنترلرهای NC را می توان به دو نوع تقسیم کرد ؛ حلقه کنترلی باز و حلقه کنترلی بسته . بیشتر ماشینهای NC مدرن مجهز به حلقه کنترلی بسته بودند که برای جبران اشتباهات مکانیابی بر پایه فیدبک از (( واحد اندازه گیری مکانی )) عمل می کردند .
در کنترل کننده ماشینهای NC اولیه از لامپهای خلا و رله های الکتریکی استفاده می شد و یک سروو مکانیزم هیدرولیکی را کنترل می کرد . این سیستم کنترل دقت کمی داشت و چندان قابل اعتماد نبود . با پیشرفت فناوری الکترونیک ، نسل دوم و سوم کنترلرهای NC با مدارهای دیجیتالی با استفاده از ترانزیستورها و بردهای مدار یکپارچه وارد میدان شدند . برای این کنترلرها لازم بود ، برنامه NC تحت کدهای خاصی روی نوارهای کاغذی سوراخ دار نوشته شده و از طریق یک نوارخوان وارد کنترلر شود . به دنبال پیشرفت فناوری کامپیوتری و کاهش مداوم هزینه سخت افزار کامپیوتر در پایان دهه 1960 امکان کارگزاری فناوری فقط خواندنی ( Read Only Memory = ROM ) برای کنترل کننده ها فراهم شد . بخشی از دستورات عملیاتی را می شد در ROM ذخیره کرد و در صورت نیاز آن را از واحد کنترل ماشین ( MCU ) بازخوانی نمود . با کاهش پیوسته ابعاد میکروپروسسورها و کامپیوتر ، در دهه 1970 و ترکیب شدن یک کامپیوتر اختصاصی به یک کنترلر NC ، کنترل عددی کامپیوتری Computer Numerical ) Control = CNC ) پا به عرصه وجود نهاد و بدین ترتیب نوارهای کاغذی یا مغناطیسی از میدان بیرون شدند . هر برنامه را ، هم در حافظه کنترلر و هم در یک کامپیوتر جداگانه می شد ذخیره کرد . این برنامه ها قابل اصلاح بودند . با به هم مرتبط کردن کنترلرهای CNC و کامپیوتر و تجهیزات ورودی و خروجی مختلفی ، می شد تبادل اطلاعات انجام داد و به این ترتیب امکانات جدیدی در صنایع تحت عنوان DNC ( Direct Numerical Control ) عرضه شد . در این سیستم گاهی یک کامپیوتر مرکزی برای رهبری چند ماشین CNC به کار گرفته می شد .
دستاوردهای فناوری NC ، امروزه ، بدون پیشرفت و اصلاح نرم افزارهای برنامه نویسی ناممکن بود . در سال 1955 یک سیستم برنامه نویسی NC به عنوان نمونه در MIT روی کامپیوتر ویرل ویند (‌ Wirl Wind ) آزموده شد . در سال 1957 اعضای موسسه صنعتی هوافضا ( Aero Space Industries Association ) تلاش کردند تا یک برنامه کامپیوتری که می توانست برای همه ی انواع سیستمهای NC متناسب باشد بسازند . ارتقای این برنامه به یک گروه تحقیقاتی ریاضیدان از کمپانی هواپیماسازی ، با همکاری MIT محول شد . این برنامه ی کامپیوتری اواخر سال 1957 تکمیل شد و APT ( Automatically Programmed Tool ) نامیده شد این نرم افزار برای استفاده در یک سیستم کامپیوتر IBM طراحی شد . اولین سطح این برنامه اشتباهات زیادی داشت ، تا سال 1960 ترمیم و اصلاح این برنامه ادامه پیدا کرد تا اینکه APT III حاصل شد که به طور گسترده در صنایع دهه 1960 مورد استفاده قرار گرفت .
یکی از مهمترین تصمیماتی که در خلال پیشرفت و اصلاح APT گرفته شد این بود که این نرم افزار باید برای استفاده در هر چهار سیستم NC تحت پشتیبانی نیروی هوایی طراحی شود . بنابراین خروجی از پروسسور APT که مکان ابزار و عملکرد مورد نظر را مشخص می کرد باید در فرمت استانداردی که مستقل از سیستمهای NC است کار می کرد . این زبان باید توسط برنامه ی کامپیوتری دیگری که پست پروسسور ( Post Processor ) نامیده می شود به کدهای NC خاصی که برای ماشین NC قابل فهم باشد ترجمه می شد . در سال 1961 گروه دیگری طرح اصلاح شده دیگری از APT ( APT Long Range Program ) را ارائه کرد . به زودی در اروپا و آمریکا اشکال مختلفی از زبانهای برنامه نویسی رایج شد که عموماً بر پایه APT یا طرحی شبیه به آن بودند . برای مثال : COMPACT II , NELAPT , MINIAPT , IFAPT , EXAPT , ADAPT ( این یکی مشتقی از APT نبود ) . زبان APT رایج ترین زبان برنامه نویسی شد و از سال 1974 در ایالات متحده آمریکا استاندارد گردید . این زبان از سوی شرکت IBM پشتیبانی می شد .
با قرار گرفتن این فناوری در ساخت و تولید در کنار طراحی و مهندسی به کمک کامپیوتر که این یکی نیز به لطف رشد و توسعه کامپیوتر و نرم افزارهای طراحی پیشرفتهای زیادی داشت ، سیستم CAD/CAM ( Computer Aided Desing and Computer Aided Manufacturing ) پایه ریزی شد اما تا سال 1980 به خاطر هزینه بالای آن و قابل اطمینان نبودن از سوی بسیاری از شرکتها مورد استقبال قرار نگرفت .
اگرچه در ابتدا فناوری NC برای پیشرفت عملیات تراش فلزات اعم از فرزکاری ، تراشکاری ، دریل ، سنگ زنی و … پی ریزی شد اما امروزه در جوشکاری ، برش با شعله ، شکل دهی فلزات ( شامل ورقکاری ، رولینگ ، فورجینگ و … ) ، بازرسی و فرایندهای اندازه گیری کاربرد دارد . گذشته از اینها در صنایع غیر فلزی ، مانند صنایع چوب ، پلاستیک ، الکترونیک و نساجی هم وارد شده است . روبوتیک را نیز می توان به عنوان یکی از مهمترین کاربردهای NC براساس همان برنامه ریزی و فلسفه کنترل برشمرد .
به این ترتیب فناوری NC فلسفه اتوماسیون ، روش طراحی فرایند ، کنترل و … را متحول کرد .
جایگاه CNC در فرایند ساخت
2. 1 CAM چیست ؟
به هر فرایند ساخت خودکار که با کامپیوتر کنترل شود CAM ( Computer Aided Manufacturing ) گفته می شود و بر پایه ی پیشرفت ماشینهای کنترل عددی NC در دهه های 1940 و 1950 گسترش یافت . اکنون CNC فرایندهای ساخت خودکار مختلفی را تحت پوشش خود قرار داده است مانند فرزکاری ، تراشکاری ، برش با شعله ، برش با لیزر ، پانچ ، نقطه جوش و وایرکات .
گسترش همزمان روبوتهای کنترل کامپیوتری و کارخانجات خودکار به پیشرفت واحدهای ساخت کامل ، سیستمهای تحت کنترل کامپیوتر مرکزی و سرانجام به آنچه که تحت فلسفه ای به نام FMS ( Flexible Manufacturing System ) شناخته شده است منجر شد و واژه CAM از درون این مجموعه و فناوری ساخت تحت کنترل کامپیوتر سربرآورد . مهمترین اجزای CAM در زیر آمده است :
الف ) تکنیکهای برنامه نویسی و تولید با CNC
ب ) مونتاژ و ساخت روبوتیک تحت کنترل کامپیوتر
پ ) سیستمهای ساخت انعطاف پذیر ( FMS )
ت ) تکنیکهای بازرسی و معاینه به کمک کامپیوتر ( CAI )
ث ) تکنیکهای تست به کمک کامپیوتر ( CAT )
موراد زیر را می توان به عنوان مزایای CAM برشمرد :
الف ) نرخ تولید بالاتر با صرف انرژی کاری کمتر
ب ) اشتباهات کمتر انسانی و افزایش ضریب اطمینان
پ ) انعطاف پذیری بیشتر در ساخت
ت ) صرفه جویی در هزینه ها با افزایش راندمان ساخت ( مواد دورریز کمتر ) و افزایش بازده ی منابع و مونتاژ
ث ) قابلیت تکرار فرایندهای تولید با ذخیره سازی اطلاعات
ج ) کیفیت بالاتر محصولات

به مجموعه ی کامل تکنیکهای CAD و CAM در یک فرایند تولیدی CADCAM گویند . به عنوان مثال ، شکل قطعه در یک صفحه ی نمایش VDU با داده های گرافیکی طراحی می شود و سپس به سیگنالهای الکتریکی در کابلهای متصل به سیستمهای ساخت تبدیل شده آنگاه قطعه به طور خودکار در یک ماشین CNC تولید می گردد . شکل صفحه ی بعد مثالی از یک مجموعه ی کامل CADCAM یکپارچه است .

2. 2 کنترل عددی ( NC )
همان طور که پیش از این هم توضیح داده شد ، NC تکنیکی است که از طریق دستورات کدهای حرف – عدد عملکرد ماشین را کنترل می کند . کدهای دستوری در بلوک هایی که اطلاعاتی در آنها وجود دارد به ماشین داده می شود . هر بلوک توسط ماشین به صورت یک دستور برای انجام یک عملیات واحد ، تفسیر می شود. برای مثال یک بلوک دستوری می تواند به یک ماشین NC دستور دهد که با یک نسبت اسپیندل به طول مسیر و جهت حرکت در قطعه کار ، و سرعت اسپیندل و سرعت پیشروی ثابت حرکت کند .
یک برنامه ی NC مجموعه ی بلوکهای دستوری است که به ماشین فرمان می دهد تا وظیفه ی خاصی را به انجام برساند . بخش عمده ای از این وظیفه مربوط به تراشکاری کامل یک قطعه ی مهندسی است . به این شکل از برنامه ی NC ، جز برنامه ( part program ) می گویند و یکی از اجزای اصلی ترکیب فرایند CAD CAM است . ماشینهای NC معمولی ، اطلاعات از پیش تعریف شده راجع به قطعه ندارند و باید به طور دستی به آنها داده شود . در مدلهای قدیمی معمولاً این اطلاعات به صورت نوارهای پانچ شده وارد می شد . کار از یک برگ کاغذ نقشه و یک طراحی از قطعه مورد نظر برای تولید شروع می شود و برنامه نویس بلوکهای برنامه را برای عملیات ماشینکاری با دست می نویسد . تا اینجای کار ، در خارج از ماشین NC انجام می شود . اطلاعات برنامه ( کاراکترهای حرفی ، عددی یا نشانه ای ) به واسطه ی صفحه کلید و توسط یک مبدل روی نوارهای کاغذی به صورت سوراخ های پانچ وارد می شود . هر خط از این سوراخها حاوی یک داده به شکل دودویی ( باینری ) است . هنگام پانچ هر برنامه ، کاغذ پانچ به تدریج از ماشین خارج می شود و به واحد کنترل ماشین NC ( Machine Control Unit = MCU ) وارد می شود . حافظه ای در کار نیست ، MCU فقط می تواند یک بلوک دستوری را بخواند و در لحظه دستور را اجرا کند . هر تعداد از یک نوع قطعه که بخواهیم ، با استفاده از همین رشته نوار پانچ قابل تکرار است و برای استفاده ی مجدد در آینده می توان آن را در جایی محفوظ داشت .
ماشینهای CNC بر پایه ی اصول اولیه ی NCهای معمولی ساخته شدند . در عین حال برنامه های ذخیره شده ی کامپیوتری را برای اجرای توابع اولیه NC ، به طور اختصاصی به کار می گیرند . کامپیوتر در سازمان واحد کنترل ماشین جا گرفته و اجازه می دهد برنامه ها از طریق نرم افزارشان به وجود آیند و در حافظه ذخیره شوند . روش اصلی ایجاد برنامه در CNC ،‌ورود دستی اطلاعات (‌ Manual Data Input = MDI )‌ نامیده می شود که مانند کامپیوترهای PC ، شامل وارد کردن دستورات از طریق صفحه کلید می باشد و به ماشین CNC متصل شده است .
برنامه های CNC از لحاظ فرمت ، فرقی با NC ندارند . بلوکهای دستوری حرف – عدد در صفحه کلید کامپیوتر تایپ می شوند همان طور که در ماشین پانچ انجام می شود . کامپیوتر CNC دستورات حرف – عدد را به سیگنالهای پالس باینری تبدیل می کند که براساس استاندارد کدهای ASCII/ISO یا EIA ماشینهای NC شکل گرفته اند . پس از یکبار نوشتن برنامه هرچند مرتبه که لازم باشد با رجوع به حافظه ، اجرا می شود . بیشتر سیستمهای CNC نوین برنامه ها را روی کاستهای مغناطیسی یا روی فلاپی دیسکها ذخیره می کنند .
به طور کلی مزایای CNC نسبت به NC به صورت زیر است :
الف ) می توان برنامه ها را پس از وارد کردن به طور مستقیم روی واحد ماشین تصحیح و بازنویسی کرد .
ب ) کل برنامه در حافظه کامپیوتر ذخیره شده و به عنوان یک سیکل کامل تولید به جای اجرای تکی بلوکها (‌ پس از خواندن و تحلیل و اجرای هر کدام )‌در نظر گرفته می شود . در CNCهای متداول امروز پس از زدن کلید اجرا (‌ به اصطلاح NC کردن ) و پیش از اینکه هر بلوک اجرا شود ، واحد کنترل تا ده بلوک بعدی برنامه را بررسی می کند و نتیجه محاسبات مربوط در حافظه ذخیره می شود و در صورتی که ایرادی ( از لحاظ منطق ریاضی ، محدوده ی کار ماشین یا ساختار برنامه )‌ در برنامه وجود داشته باشد ، آن را مشخص می نماید و این اشتباه را به صورت هشداری در بالای صفحه ی نمایش ( Monitor ) نشان می دهد . در حالی که در ماشینهای نوارخان هیچ تحلیل یا کنترلی روی بلوکهای بعدی که هنوز توسط نوارخان خوانده نشده است ، وجود ندارد .
پ ) برای اجرای هرچند مرتبه یک برنامه ، به صورت پشت سرهم ، فقط یکبار بارگذاری آن کافی است .
ت ) نرم افزار CNC ، شامل گزینه های خودکاری برای ماشینکاری از طریق اجرای دستورات ساده است .
ث ) برنامه های CNC می توانند شامل زیربرنامه هایی برای تکرار بخشی از برنامه باشند . یکبار نوشته می شوند و ممکن است چند بار از طریق دستوراتی خاص در برنامه احضار و اجرا شوند . این قابلیت امکان حذف اطلاعات تکراری را برای برنامه نویس فراهم کرده است .
ج ) نرم افزار CNC ، جبران ابزار را ساده کرده است به طوری که اجازه می دهد طول و شعاع ابزار در فرایند تولید یک قطعه تغیر کند .
چ ) می توان شکلهای مشابه را در برنامه های پارامتری CNC تعریف کرد و برای هر مورد به راحتی تغییرات لازم در ابعاد را وارد نمود .
ح ) در CNC امکان مبادله ی مستقیم اطلاعات با سیستم های کامپیوتری دیگر فراهم شده است ، نظیر پایگاه اطلاعاتی CAD ، کامپیوترهای میزبان کنترل عددی مستقیم (‌DNC ) و سیستم های مدیریت تولید به کمک کامپیوتر یا CAMP (Computer Aided Production Management ) .

2. 3 انواع برنامه ها
1 – سیکلهای ثابت (‌ Canned Cycles ) : زیربرنامه های خودکاری هستند که در حافظه سیستم وجود دارند ( به نظر سازندگان بستگی دارد ) . این فرایندها داده های متغیری را می پذیرند و با استفاده از آنها ، در وقت و انرژی صرفه جویی می شود . اگر لازم باشد پس از تنظیم این برنامه ها مطابق داده های مدنظر برنامه نویس ، به کمک کدهای خاصی در برنامه ی اصلی در مرحله مربوط احضار و اجرا می شوند . طبیعت این برنامه ها بستگی به کاربرد CNC دارد . شکل شماره 2-4 چند سیکل ثابت در یک ماشین فرز CNC را نشان می دهد .
2 - حلقه های برنامه : برای به حداقل رساندن زحمت نوشتن مراحل متعدد برخی از برنامه ها کاربرد دارند . مثلاً تعریف تعدادی سوراخ برای دریل کاری که در یک راستا و با یک فاصله از هم قرار دارند . این برنامه ها دارای کدهای شرطی برای پرش در جهت ابتدا یا انتهای برنامه هستند . این ویژگی به منظور تکرار در اجرای دستوراتی ، پس از هر بار افزایش ثابت در یک متغیر در محدوده ی تعیین شده مفید است . تعریف چند حلقه ی در هم در صورت عدم خطای منطقی امکانپذیر است .
3 – ماکرو (‌ Macro ) : همانند نرم افزار CAD یک برنامه ی ماکرو CNC ، زیربرنامه ای است که تعدادی عملیات را در ارتباط با یک دستور خاص اجرا می کند . ماکروهای CNC همانند حلقه ها برای کنترل عملیات تولید تکراری به کار برده می شوند . برنامه های ماکرو توسط سازنده در حافظه وارد شده اند . برخلاف حلقه ها یک ماکرو در خارج از ساختار اصلی برنامه قرار دارد و برحسب نیاز در هر مرحله ای از برنامه فراخوانی و اجرا می شود . ماکروهای پارامتری برای تولید شکلهای تکراری با صورت مشابه اما ابعاد و ویژگیهای متفاوت کاربرد دارند .


2. 4 کنترل عددی مستقیم ( DNC )
ورود اطلاعات به صورت دستی از صفحه کلید CNC در مقایسه با اینکه برنامه ی از پیش تعیین شده ای به ماشین داده شود محدودیتهای فراوانی دارد . در یک سیستم DNC برنامه می تواند در یک کامپیوتر میزبان ( Host Computer ) که به طور مستقیم اطلاعات را به CNC منتقل می کند به وجود آید . در این روش ماشینهای CNC متعددی به یک کامپیوتر میزبان متصل شده و برنامه ها از طریق همان کامپیوتر میزبان به ماشینها ارسال می شوند . DNC به طور خاص به برنامه نویسی به کمک کامپیوتر و شبیه سازی گرافیکی از فرایندهای تولید می پردازد . همچنین کامپیوتر میزبان اطلاعات را از طریق یک پایگاه اطلاعاتی ، از دیگر سیستمهای کامپیوتری مانند CAD و مدیریت تولید دریافت می کند . DNC در سیستم CAD CAM به هم پیوسته و یک سازمان ساخت یکپارچه کامپیوتری ( Computer Integrated Manufacturing = CIM ) عضوی حیاتی است .
2. 5 برنامه نویسی به کمک کامپیوتر ( CAPP )
DNC متعهد به وارد کردن کدهای زبان برنامه به کامپیوتر میزبان است ، برنامه ها پشت سرهم با یک شبکه CAD CAM مستقیم یا با بسته نرم افزاری CAPP پدید می آیند . CAPP عموماً فرمهای زبان ساده شده ، تکنیکهای گرافیکی ، یا ترکیبی از این دو را به خدمت می گیرد . برنامه نویسی گرافیکی در صفحه نمایش VDU ( Visual Display Unit ) نشان داده می شود و اغلب بر پایه کنترل عددی گرافیکی ( Graphical Numerical Control = GNC ) استوار است .
سیستمهای گرافیکی می توانند تقریباً شبیه سازی دینامیکی مسیر ابزار و اطلاعات تولید ، نظیر دفعات اجرای سیکل را تامین کنند . نرم افزار CAPP می تواند تسهیلات و امکانات بیشتری از قبیل قابلیت انجام محاسبات مثلثاتی پیچیده را فراهم نماید .
ویژگیهای فرمت CAPP به شرکتی که بسته نرم افزاری را می نویسد مربوط می شود . به هر حال بیشتر این بسته های نرم افزاری براساس سیستم APT هستند و برای یک دسته از کامپیوترها و ماشینهای CNC سازگارند . APT به طور مؤثر هم یک سیستم برنامه نویسی و هم یک زبان سطح بالاست .

ساختار نرم افزار CAPP
بیشتر بسته های نرم افزاری CAPP به سه بخش مرتبط با هم تقسیم می شوند :
تعریف هندسی پروسسورهای تولید پست پروسسور
1 – تعریف هندسی : برای تعریف هندسی ، تک تک اجزای شکل قطعه ی مزبور به طور مستقل تعریف می شوند . در سیستم APT این اجزا شامل ؛ نقاط ، خطوط ، دوایر ، سطوح ، استوانه ها ، مخروطها و کره ها می شود . شکل 2-8 برنامه ی APT ، برای تعریف هندسی یک کانتور ساده در فرزکاری را نشان می دهد . برای مثال خط شماره 30 برنامه ، PL را به عنوان نقطه ای به مختصات 30, x = 20y = و 10-z = معرفی می کند . خط شماره ی 60 نیز L1 را به عنوان یک خط راست میان دو نقطه ی P1 و P2 می شناسد . خط شماره ی 70 هم C1 را به عنوان کمان دایر به مرکز نقطه ی P6 و در حد فاصل میان دو نقطه P4 و P5 تعریف می کند .
2 – پروسسور ساخت : براساس تعریف هندسی ، اطلاعات مورد نیاز برای ساخت قطعه ایجاد می شود . اطلاعات مربوط به وضعیت و شرایط تولید شامل ابعاد ابزار ( طول و شعاع ابزار ) ، سرعت دوران اسپیندل و پیشروی در این مرحله به ماشین داده می شود .
110 CUTTER / 15
115 SPINDL / 1000 , CLW
120 FEDRAT / 300
خط 110 یک تیغه فرز به قطر mm10 را انتخاب می کند .
خط 115 سرعت اسپیندل را rev/min 1000 تعیین می کند .
خط 120 سرعت پیشروی mm/min 300 را برای ماشین در نظر می گیرد .
همچنین اطلاعات مربوط به جهت حرکت ابزار و مسیر برش به پروسسور ساخت داده می شود . برای مثال میانیابی خطی شیار پایینی در شکل قبلی به صورت زیر داده می شود :
145 GO RIGHT / L1 , PAST , P2
150 GO LEFT / L2 , PAST , P3
خط 145 دستور می دهد ، تا ابزار در طول خط راست L1 به سمت راست حرکت کند تا به نقطه P2 برسد و به همین طریق در خط 150 ابزار به نقطه ی P3 برود .
3 – پست پروسسور ( Post Processor ) : آن بخش از نرم افزار CAPP است که عبارت اختصاری انگلیسی را به کدهای دستوری قابل فهم برای ماشین CNC تبدیل می کند ( از قبیل G کد ، M کد و … ) تا این مرحله زبان CAPP برای تمام انواع CNC ها یکسان است . در عین حال در ماشین ابزارهای مختلف ( از سازنده های متفاوت ) تفسیرهای تابعی و فرمت G کدها و M کدها یکسان نیست ، بنابراین پست پروسسور باید یک بخش ثابت از نرم افزار بوده و برای هر نوع ماشین CNC مناسب باشد . از مزایای عمده ی CAPP قابل فهم بودن و انعطاف پذیری آن است . برای کار با CAPP فقط دانستن یک زبان ساده و تجربیاتی در ساخت کافی است .

مثالی در برنامه نویسی به کمک کامپیوتر CAPP
موردی که در زیر توضیح داده شده از برنامه هایی است که بسته نرم افزاری CAPP موسوم به PEPS می باشد و توسط شرکت ان . سی . ریتر ( N.C. Riter Ltd ) تولید شده است . تعریف هندسی براساس GNC می باشد . المانهای دستوری بدین شرحند : P ( نقطه ) ، C ( دایره ) ، T ( مماس هم جهت ) ، A ( مماس غیر هم جهت ) ، B ( زاویه برحسب درجه ) .
مثال : پروفیل فرزکاری محوری ساده :

خطوط 10 تا 16 هندسه کانتور را معرفی می کنند . در خط 17 نوع تکنیکی که به برنامه نویس امکان می دهد تا اطلاعات متن را به صورت گرافیکی ببیند ، تعیین شده است . در خطوط 18 و 19 نمای دو بعدی پلان xy یا سه بعدی xyz تعریف شده است . در مرحله ی بعدی پروفیل برش قطعه تعریف شده ( در این سیستم KURVE1 نامیده می شود ) که در خط 20 تعیین گردیده است . در این خط اطلاعات مربوط به جهت حرکت ابزار و جهت چرخش ( ساعتگرد یا پادساعتگرد ) دور دایره ها به ماشین داده شده است . به عنوان مثال TS3 یعنی خط راست S3 به صورت ساعتگرد با کمان دایری مماس می شود . خطوط 21 تا 31 ابعاد ابزار ، حرکت آن ، سرعت دورانی اسپیندل و سرعت پیشروی در طول مسیر کانتور K1 را برای دستگاه تعیین می کند .

2. 6 فناوری سیستم ساخت انعطاف پذیر ( FMS )
شکل 2-14 ، طرح یک FMS ( Flexible Manufacturing System ) را نشان می دهد . سیستمهای انعطاف پذیر ، شکلهای متفاوتی دارند . اما همه ی آنها از اجزای زیر تشکیل شده اند :
الف ) تجهیزات ساخت تحت کنترل کامپیوتر
ب ) کامپیوتر میزبان ( Host Computer ) در شبکه DNC
پ ) نرم افزار مناسب
ت ) تجهیزات بارگذاری و انتقال خودکار
ث ) تجهیزات ذخیره سازی و بازیافت خودکار



تجهیزات ساخت : همه ی تجهیزات ساخت تحت کنترل کامپیوتر هستند و در سطح بالایی خودکار می باشند . ماشینهای CNC بدنه ی اصلی آن را تشکیل می دهند و به طور مستقیم با عملکرد خودکار و تجهیزات جانبی نظیر روبوتها پشتیبانی می شوند . هر ماشین CNC بخشی از مرکز ساخت منظم را که با ابزار خودکار و تجهیزات عملگر تجهیز شده تشکیل می دهد . مراکز ساخت FMS باید قابلیت انجام عملیات در حداقل یک شیفت را داشته باشند . برخی از این سیستمها از واحدهای کوچک دیگری نیز ساخته شده که به سلولهای ساخت انعطاف پذیر ( FMCS ) معروفند . این سیستمها دارای تعدادی ماشینهای ابزار متصل به سیستم حمل و نقل یا روبوتها هستند .

شبکه DNC : همه ی مراکز ساخت در FMS کامل با کابل به کامپیوتر میزبان که شبکه DNC را برقرار می کند متصل شده اند . وظیفه ی شبکه ی DNC بارگذاری برنامه ها به ماشینهای CNC مختلف به روشهای انعطاف پذیر است . کامپیوتر میزبان همچنین می تواند در سطوح مختلفی اعمال کنترل نماید ، مبادلات اطلاعاتی داشته باشد و از تجهیزات هوشمند در FMS پشتیبانی کند .

نرم افزار : میزان تاثیر و فراگیری یک سیستم FMS به کنترل نرم افزارش بستگی دارد . نرم افزار باید قابلیت های زیر را داشته باشد :
الف ) تحلیل و مدیریت اطلاعات آماری مانند تشخیص خانواده ی قطعات
ب ) تطبیق و انعطاف پذیری بارگذاری برنامه ها
پ ) طرح ریزی سفارشی مسیرهای انعطاف پذیر
ت ) انجام به موقع محاسبات
ث ) ایجاد هماهنگی در عملکرد ماشینها با حمل و نقل مواد و ابزار
ج ) نمایش دادن عملکرد ابزار
چ ) سازمان دادن به سیستم ذخیره سازی

ماشینهای بارگذاری و انتقال دهنده : FMS بدون همسانی در اساس کار اتوماسیون و هماهنگ سازی کامپیوتری برای تولید که با عملکرد سیستم انتقال تنظیم شده اند نمی تواند موفق از آب درآید . برخی از این تجهیزات شامل موارد زیر هستند :
الف ) انباره ی ابزار : در این انباره برحسب نیاز ابزارهای مختلفی نصب می شوند که CNC براساس برنامه ممکن است آنها را در فرایند ساخت به کار گیرد .
ب ) روبوتهای نصب و برداشت (‌ Pick and Place ) : برای بارگذاری یا برداشت قطعات و ابزار در مراکز ساخت به کار گرفته می شوند . در فرایندهای FMS ، ممکن است از روبوتها برای ساخت ، مونتاژ و بازرسی استفاده شود .
پ ) تسمه نقاله ها و جرثقیلها : برای جابه جایی قطعات در حال تولید میان مراکز ساخت به کار می روند .
ت ) وسایل نقلیه خودکار ( AVGs ) : یک AVG یک حمل کننده چرخ دار است که برای حرکت میان در مکان مورد نظر برنامه ریزی می شود . AVG ها انعطاف پذیری بالایی در تغییر مسیر جابه جایی ابزار و قطعات دارند .
ث ) تجهیزات ذخیره سازی و بازیافت FMS و …

2. 7 یک فرایند کامل CAD CAM – بررسی موردی
در این مبحث با بررسی فرایند CAD CAM در کمپانی فورد موتور ، قصد داریم تا شما را به طور مختصر با یک نمونه عملی از CAD CAM و جایگاه ماشینهای CNC در این سیستم آشنا کنیم .
کمپانی فورد موتور یکی از بزرگترین تولید کننده های اتومبیلهای سواری و کامیونهاست . این خودروسازی یکی از پیشروان گسترش گرافیک کامپیوتری در دهه ی 1960 بوده است . یک نکته مهم در صنعت خودروسازی تمرکز روی طراحی سطوح ورقه های بدنه ی اتومبیل است . سیستم معروف به PDGS ( Product Design Graphics System ) توسط سران کمپانی فورد در آمریکا توسعه یافت و این پیشرفت جایگزینی پانل مدرن سه بعدی بدنه ماشین به جای طرحهای دو بعدی بوده است .
اولین PDGS اروپایی در سال 1978 راه اندازی شد . پیشرفتهای بعدی این سیستم بسیار سریع اتفاق افتاد . در سال 1980 کامپیوترهای اولیه برای شبکه ای کردن ایستگاههای کاری مورد استفاده قرار گرفتند . یکی از موارد موفقیت فورد ، به کارگیری CAD CAM در مبادلات گسترده اطلاعات به صورت شبکه ای بود . این

دانلودمقاله شوخ طبعی

اختصاصی از فی توو دانلودمقاله شوخ طبعی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

هم خانم ها و هم آقایون هر دو به یک میزان به دنبال یافتن حس شوخ طبعی در شریک زندگی خود هستند. به هر حال هر کس به دنبال همسری باشد که خوش مشرب، جذاب و خوشمزه باشد. ماهیت شوخ طبعی از دیدگاه خانمها و آقایون اگر از خانم ها و آقایون سوال کنید که چه خصوصیتی در همسرشان وجود دارد که بیش از هر چیز برایشان جالب و جذاب است مطمئن باشید که هر دو جنسیت، شوخ طبعی را در ابتدای لیست خود قرار خواهند داد. این واژه آنقدر مورد استفاده قرار گرفته که در زبان انگلیسی سرواژه ای به صورت (GSOH) نیز برای آن ساخته اند.
هم خانم ها و هم آقایون هر دو به یک میزان به دنبال یافتن حس شوخ طبعی در شریک زندگی خود هستند. به هر حال کاملاً طبیعی است که هر کس به دنبال همسری باشد که خوش مشرب، جذاب و خوشمزه باشد.
می‌توان گفت که این روزها شوخ طبعی به شکل مقوله ای در آمده که در میان عامه ی مردم رواج زیادی پیدا کرده. لازم به ذکر است پژوهشگرانی که در مورد شوخ طبعی تحقیق و بررسی می‌نمایند سال هاست که متوجه اختلافاتی در مورد مفهوم و کاربرد حس شوخ طبعی در میان خانم ها و آقایون شده اند. به این معنا که خانم ها علاقه دارند با مردی ازوداج کنند که با مزه باشد، و برایشان جک های خنده دار تعریف کند؛ این در حالی است که آقایون تمایل دارند با خانم هایی ازدواج کنند که به جک های مضحک و مسخره ی آنها بخندند.

بر اساس اظهارات اریک برسلر روانشناس دانشگاه مک مستر در کانادا تعریف خانم ها و آقایون از حس شوخ طبعی به یک معنا نیست. او در تحقیقاتش که در جلد بعدی ماهنامه ی تکامل و سلوک انسانی به چاپ خواهد رسید، تعداد بسیار زیادی از خانم ها و آقایون را مورد پرسش قرار داده است. این افراد پاسخ های جالبی به سوال های پژوهشگران داده اند. برسلر و تیمش به این نتیجه دست پیدا کرده اند که خانم ها بیشتر به دنبال مردی هستند که "تولید کننده" ی شوخی باشد و آقایون نیز بیشتر به خانم‌هایی گرایش دارند که با روی باز از شوخی آنها "استقبال" کنند.
جفری مولر روانشناس در رشد تکاملی انسان در دانشگاه نیو مکزیکو و نویسنده کتاب "ذهنیت همسریابی" معتقد است که این نوع تقسیم مفهومی شوخی در میان جنسیت ها کاملاً قابل درک و پیش بینی است. خانم ها انتخابگر تر از آقایون هستند و به این دلیل که آنها مردهای شوخ طبع را ترجیح می‌دهند، آقایون خود به خود آموزش می‌بینند که حس شوخ طبعی خود را زنده نگه داشته و خودشان را با مزه جلوه دهند تا به این ترتیب هم بر روی خانم ها تاثیر گذار واقع بشوند و هم مردهای دیگر را از میدان به در کنند.
جان موریل پروفسور کالج ویلیام و ماری در ویرجینا که به مدت 25 سال است که بر روی شوخ طبعی مطالعه و تحقیق می‌کند، معتقد است که : "آقایون خیلی راحت با گذاشتن القاب و نام های مستعار بر روی مردهای دیگر آنها دست انداخته و به آنها طعنه می زنند." این در حالی است که خانم ها یک چنین کاری را انجام نمی‌دهند و کمتر اتفاق می‌افتد خانم ها را ببینید که برای یکدیگر جک بسازند و یا شوخی‌هایی کنند که به شخصیت طرف مقابل توهین شده باشد.
یکی از تفاوت های اصلی این است که آقایون اغلب از شوخی استفاده می‌کنند تا به نوعی با هم جنس های خود رقابت کرده و حس برتری خود را به آنها بقبولانند. این در حالی است خانم ها از شوخی و خنده صرفاً به عنوان عاملی برای عمیق تر شدن پیوندهای عاطفی استفاده می‌کنند. تحقیقات گویای این مطلب هستند که آقایون زمانیکه در کنار یک خانم هستند با دوستان پسر خود شروع می‌کنند به شوخی و خنده.
تطمیع حس شوخ طبعی برای آقایون آنقدر مهم است که یک لبخند از طرف جنس مونث می‌تواند به عنوان تثبیت کننده ی علاقه در ذهن آنها است. مجموعه تحقیقات یک پژوهشکده ی آلمانی نیز گویای این مطلب است که زمانیکه یک خانم و آقای غریبه به هم می‌رسند و شروع می‌کنند به یک گفتگوی عادی، میزان خنده های خانم در طول بحث به عنوان عاملی محسوب می‌شود که میزان علاقه ی او به طرف مقابل را تعیین می‌کند، و نشان می‌دهد که او تا چه حد جذب آقا شده. همچنین همین میزان خنده های خانم است که آقا بر اساس آن تصمیم می‌گیرد که دفعه ی آینده باز هم او را ملاقات کند یا خیر. از سوی دیگر میزان خنده های آقا هیچ ارتباطی به میزان علاقه ی او به خانم ندارد.

برسلر می‌گوید که تحقیقاتش همچنین گویای این مطلب نیز هستند که شوخی به احتمال زیاد بخاطر انتخاب جنسی صورت می‌پذیرد چراکه در روابط رمانتیک خنده و شوخی بسیار مطلوب جلوه می‌کند. شاید خانم ها به حس شوخ طبعی دوستانشان بی‌اهمیت باشند حال چه دختر و چه پسر، اما تمایل دارند که همسرشان از این حس برخوردار باشد.
دان نیلسون پروفسور زبان شناسی دانشگاه آریزنا امریکا می‌گوید خانمی که حس شوخ طبعی آقا را به مسخره می‌گیرد، این کار او برای آقا مایوس کننده و دلسر کننده به حساب می‌آید. بسیاری از آقایون در این حال احساس تهدید زیادی را از سوی طرف مقابل دریافت می‌کنند. همچنین آقایون خانم هایی که بیش از اندازه شوخی می‌کنند را نیز به عنوان تهدید برای خود محسوب می‌کنند، به این معنا که این احتمال را می‌دهند روزی خودشان هدف زبان تیز و تند خانم قرار بگیرند. او می‌گوید: "من احساس می‌کنم که هر مردی در دنیا عاشق شوخ طبعی و خوشمزگی است."
نیلسون می‌گوید مردهای مضحک و با مزه خیلی جذاب هستند چراکه دارای خلاقیت بسیار بالایی می‌باشند، آنها حتی قابلیت دیدن اشیاء موجود در درون یک جعبه بسته را نیز دارند. آنها همچنین دارای "دید مضاعف" هستند. او می‌گوید آنها توانایی درک نقطه نظرات متفاوت طرف مقابل را نیز دارند. او می گوید هر دوی این خصیصه های اخلاقی مورد پذیرش خانم ها هستند.

البته خود نیلسون هم برای شوخ طبعی حد و اندازه خاصی قائل می شود. در حقیقت اینطور هم نیست که آقایون بگویند ما به هیچ وجه دلمان نمی‌خواهد همسرمان شوخی کند. از این گذشته مردهایی که این حس را می‌ستایند، اغلب نسبت به سایر مردها مطمئن تر، بالغ تر، و آگاه تر هستند. آنها ارزش و اعتبار بالایی به همسرشان می دهند و از این بابت هیچ ترس و تهدیدی را نیز متوجه خودشان نمی‌بینند.
البته خانم هایی که به دنبال مردهایی هستند که موافق حس شوخ طبعی آنها بوده و ازآن استقبال کنند، دارای عزت نفس بالاتری هستند و برای شخصیت خود ارزش بالاتری قائل هستند.
اکثریت قریب به اتفاق پژوهشگران خانواده و ازدواج نیز موافق آراء فوق الذکر هستند.
جان گاتمن یکی از موسسین موسسه ازدواج و خانواده در سیاتل امریکا و کارشناس روابط زناشویی به این نتیجه رسیده است که زمانیکه شوخی و خنده به عنوان عامل از بین برنده ی تنش ها و تعارض ها به کار برده می‌شود، زندگی ها دوام بیشتری پیدا می‌کنند. مطالعات جامع دیگر نیز حاکی از این مطلب هستند که افرادی که با همسران خود خنده و شوخی می‌کنند و به طور روزانه موجبات خنده و شادی یکدیگر را فراهم می‌آورند، زندگی خیلی خوشحال تری را دنبال خواهند کرد.

جنبه سرزنده، شوخ، و فکاهی مغز قابل تقدیر است حتی اگر زوجین در مورد چیزی که عامل خنده است با هم موافق نباشند.
روانشناسی شوخ طبعی
کارشناسان پرورش مهارت شوخ‌طبعی را از اصول تربیتی مهم در خانواده می‌دانند
خندیدن کودک را سرکوب نکنیم
«شیطنت‌های کودک خردسالم و به قول آشنایان و دوستان شیرین‌کاری‌هایش، همیشه مرا رنج می‌دهد. گاهی اوقات لنگه کفش را به جای گوشی تلفن برداشته و با دوست خیالی‌اش صحبت می‌کند، در برخی مواقع عصای پدربزرگش را برداشته و با خنده‌های بی‌پایانش، شروع به گفتن لطیفه‌های تکراری و بی‌مفهوم می‌کند. برخلاف عقیده همسرم که او را کودکی باهوش و شیرین می‌داند و حمایتش می‌کند، من نگران هستم.»
مادر پسر بچه هفت ساله از شوخ‌طبعی‌های فرزندش نگران است در حالی که به عقیده متخصصان ویژگی شوخ‌طبعی از خصایص انسان‌های باهوش به شمار آمده و پرورش آن در کودکان سبب افزایش خلاقیت و کمک به رشد شناختی کودک می‌شود.
نوع نگرش افراد به زندگی نقش مهمی در شیوه مقابله با فراز و نشیب‌ها و تحقق آمال و آرزوهای آنها دارد. محققان با بررسی روش‌ها و راهکارهای نیل به موفقیت و کسب خوشبختی به این نتیجه دست یافته‌اند. مثبت‌اندیشی و شوخ‌طبعی در دنیای پرهیاهو و پرمشغله امروزی، اصلی مهم در دستیابی به خوشبختی محسوب شده و کاربرد مهارت‌های شوخی در زندگی تضمین‌کننده سلامت روان و جسم افراد محسوب می‌شود.
اندیشمندان شوخ‌طبعی را اصل دوم رسیدن به ارتباط موفق دانسته و استفاده گزینشی و آگاهانه از الفاظ و عبارات لطیف را راهکاری مؤثر برای مقابله با تنش و استرس معرفی می‌کنند.
قابلیت نگریستن با نگاهی طنز به دنیای اطراف از نخستین سال‌های تولد در کودکان وجود دارد و به عقیده متخصصان، پرورش آن از سوی افراد خانواده و محیط‌های آموزشی امکان‌پذیر خواهد بود.
دکتر مهین علامه، روانپزشک کودک شوخ‌طبعی را یکی از ویژگی‌های مهم و شیوه‌ای ارزشمند در رشد کودک و ارتقای تعاملات مثبت اجتماعی او معرفی می‌کند و در این خصوص معتقد است، خندیدن به مسائل به ظاهر بی‌اهمیت و ساختن داستان‌های خنده‌دار، از موضوعات مختلف و مباحثی که اغلب افراد آنها را جدی می‌گیرند، از خصایص بارز کودکان محسوب شده و کودکان از این طریق به کشف حقیقت و واقعیت‌های زندگی می‌پردازند. این متخصص اضافه می‌کند، تحقیقات بیانگر آن است که کودکان شوخ‌طبع در مقایسه با همسالان خود از زندگی شادتری برخوردار بوده، عزت نفس بیشتری دارند و به کنترل درآوردن اوضاع از ویژگی‌های متداول این افراد محسوب می‌شود. در خانواده‌هایی که پرورش مهارت شوخ‌طبعی از اصول تربیتی والدین محسوب می‌شود، کودکان قادر به انتقال احساسات و عواطف خود به دیگران بوده و روابط اجتماعی قوی‌تری دارند. این کودکان سریع‌تر از افراد دیگر، مهارت‌ها را آموخته و خود را با شرایط جدید و غیرقابل پیش‌بینی سازگار می‌کنند.
دکتر مسعود آبیار، روانشناس و استاد دانشگاه در این باره معتقد است‌ ترویج مهارت خندیدن و اهمیت دادن به نگاه متفاوت کودکان در محیط خانواده، ارتباط مستقیم با افزایش هوش هیجانی (EQ) در کودکان دارد.
این روانشناس اضافه می‌کند: تجربه نشان می‌‌دهد در اغلب خانواده‌ها افکار متفاوت و شوخ طبعانه کودکان جدی گرفته نشده و در برخی مواقع سرکوب می‌شود، این در حالی است که کودکان با استفاده از تفکری که در علم روانشناسی به تفکر جادویی معروف است، دست به اعمالی متفاوت می‌زنند. آنها با این شیوه تفکر با دوستان خیالی خود صحبت می‌کنند، مهمانی راه انداخته و در بازی‌های خود، حرکات و حرف‌های عجیب و خنده‌دار می‌زنند. در صورتی که این رفتار از سوی والدین و مسئولان آموزشی جدی گرفته نشده و کودکان به خلق دنیای خیالی و دروغگویی و شیطنت متهم شوند، مهارت ارتباط موفق و افزایش خلاقیت در آنها کاهش خواهد یافت.
این متخصص اضافه می‌کند: خندیدن کودکان به مسائل بی‌اهمیت مانند به زمین افتادن یک قاشق طبیعی بوده و برخورد موضع‌گیرانه بزرگ‌ترها و سرکوب خندیدن در آنها عوارض بی‌شماری را در نحوه رشد شخصیتی کودک بر جا خواهد گذاشت.
پرورش مهارت شوخ طبعی
محققان پرورش مهارت شوخ طبعی از دوران نوباوگی در محیط خانواده را از شیوه‌های مؤثر در شکوفایی استعدادها و مهارت‌های آنان معرفی می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که در خانواده‌های شوخ‌طبع پرورش یافته و همیشه برای خندیدن نکته‌ای را پیدا می‌کنند از سلامت جسمی بیشتری برخوردار هستند. این افراد نسبت به درد مقاوم بوده و سیستم ایمنی قوی‌تری دارند. ضربان قلب افراد شوخ طبع متعادل بوده، میزان فشارخون متناسب و بهبود عملکرد سیستم گوارشی از دیگر مشخصات این افراد محسوب می‌شود. به عقیده متخصصان حس شوخ طبعی از لحظه تولد به صورت فطری در همه افراد وجود داشته و نیازمند پرورش صحیح است.
دکتر ثمین ملکوتی روانپزشک کودک درخصوص شیوه پرورش مهارت شوخ‌طبعی از نخستین سال‌های تولد می‌گوید: نوزادان درک روشنی از نحوه ارتباط متقابل و انتقال حس شوخ‌طبعی ندارند اما معنا و مفهوم لبخند و شادکامی را در افراد مجاور خود بخوبی درک می‌کنند و به محرک‌هایی مانند قلقلک دادن، ‌شکلک و حرکات خنده‌دار به صورت خنده پاسخ می‌دهند. به عقیده این متخصص زمانی که والدین و افراد خانواده، صداهای حیوانات را تقلید می‌کنند، این حرکات برای نوزادان 9 تا
15 ماهه که به دنبال کشف و شناخت دنیای اطراف خود هستند، جالب بوده و می‌خندند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  41  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله فایروال

اختصاصی از فی توو دانلود مقاله فایروال دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فایروال
فایروال سعی می کند هر دو نیاز زیر را برآورده کند.
- نیاز سازمانها و شرکتها برای اتصال به اینترنت
- نیاز به حفظ امنیت اطلاعات و برنامه های سازمانها
- تعریف :
فایروال یک یا مجموعه ای از سیستم هاست که سیاست کنترل دستی را بین شبکه ها اعمال می کند.
عموما برای محافظت از شبکه های مبتنی بر TCP/IP بکار می رود.
نقش فایروال
یک فایروال عمدتا نقشهای زیر را در شبکه ها برعهده دارد:
• انسداد ترافیک (Blocking traffic)
• باز کردن ترافیک (Permitting traffic)
• ثبت جریان ترافیک (Logging traffic)
• تصفیه بر اساس محتوای بسته ها (Content Filtering)
• فعال کردن شبکه های خصوصی مجازی(VPN)
• ترجمه آدرسهای اینترنتی(NAT)
ویژگیهای فایروال
1- در محل اتصال شبکه داخلی سازمان به اینترنت قرار می گیرد.
2- ترافیک گذرنده از داخل به خارج و برعکس ،باید از داخل فایروال عبور کند.
3- تنها اطلاعات واشخاص مجاز، با توجه به سیاستهای شبکه محلی، می توانند از فایروال عبور کنند.
4- فایروال خود نسبت به نفوذ ایمن می باشد (استفاده از trusted system)
5- مکانسیمهای کنترلی
• Service Control
- سرویسهای اینترنتی قابل دسترسی
- اعمال کنترل بر اساس آدرس IP و پورت TCP
- استفاده از proxy برای سرویسهای استاندارد(FTP، Telnet....)
• Direction Control
- اینکه یک سرویس از کدام سمت می تواند راه اندازی و پاسخ داده می شود.
• User Control
- کنترل دسترسی به سرویس بر اساس شخص درخواست کننده
• Behavior Control: کنترل نحوه استفاده از سرویسها
- مثال : انسداد سرویس ایمیل برای مقابله با spam
محدودیتها :
فایروال نمی تواند با حملات زیر مقابله کند
- حملاتی که از فایروال عبور نمی کنند
• اتصال کارکنان از طریق Dial –up

- ممانعت کامل از انتقال ویروسها و فایلهای اجرایی مخرب
انواع فایروالها
- packet Filters
- Application –Level Gateways
- Circuit – Level Gateways

packet Filters
• مبنای کلیه سیستم های فایروال می باشد.
• هر بسته IP را چک کرده (صرفنظر از محتوا) و بر اساس قوانین (rules) درباره عبور از آن تصمیم می گیرد.
o Permit
o Deny
• قوانین بر اساس IP و TCP هستند.
• فیلترینگ در هر دو جهت اعمال می شود.
• دسترسی به سرویسها قابل کنترل است. (با استفاده از پورت های TCP)
• مزیت : سادگی و شفافیت از نظر کاربران
• ضعف:
o عدم پشتیبانی از احراز هویت
o اعمال قوانین متناسب با برنامه مشکل است.
• دو سیاست پیش فرض می تواند وجود داشته باشد
o هرآنچه صریحا اجازه داده نشده غیر مجاز است.
o هر آنچه که صریحا ممنوع نشده مجاز است .

تصفیه بسته ها
تصفیه بسته ها در این نوع فایروال ها براساس فیلدهای زیر صورت می گیرد:
• نوع پروتکل(ICMP, TCP , IP....)
• آدرس IP مبدا و مقصد
• پورت مبدا و مقصد
• حالت ارتباط(پرچم های SYN ، ACK یا RST در TCP، Related،Established)
• زمان :فعال کردن سرویس در یک بازه زمانی خاص
• واسط ورودی /خروجی (eth1 , eth0)

حملات وارد بر Packet Filtering Firewalls
- جعل آدرس IP: فرستادن بسته از خارج با آدرس مبدا داخلی جعلی
• راه حل: بلاک کردن بسته های فوق
- مسیریابی از طریق مبداء :فرستنده مسیر انتقال بسته را همراه آن می فرستد.
• راه حل : بلاک کردن بسته هایی که حاوی اطلاعات مسیریابی هستند.
- بسته های IP قطعه قطعه شده
• راه حل : بلاک کردن بسته های کوچکی که گزینه تقسیم IP آنها Set شده است.

Application –Level – Gatways

بیشتر به عنوان proxy serverاطلاق می شود.
اصولا نقش واسط انتقال ترافیک در لایه کاربرد را ایفا می کند :
 کاربر از proxy تقاضای سرویس می کند.
 Proxy صلاحیت کاربر برای استفاده از سرویس را بررسی می کند.
 Proxy با میزبان remote تماس می گیرد و قطعات TCP را منتقل می کند.
 اگر کد سرویس مورد نظر در Proxy پیاده سازی نشده باشد،سرویس غیرقابل دسترسی خواهد بود.

مزایا:
- تنها با لیست محدودی از برنامه های کاربردی سرو کار دارد.
- ترافیک ورودی بسادگی قابل ردیابی و بازرسی است.
- نسبت به حملهDOS مقاومتر است.
- امکان تصفیه بر اساس محتوای بسته ها وجود دارد.
در مجموع امنیت بیشتری دارد.

معایب:
- سربار به وجود آمده برای ایجاد هر Connection جدید
- طرفین با هم ارتباط مستقیم ندارند.
- با تغییر Proxy Server ها ممکن است مجبور به تغییر پیکربندی Clientها باشیم.
در مجموع کارایی کمتری دارد.

Circuit –Level – Gateway
- عبارت است از یک سیستم stand-alone یا یک کارگزار proxy ویژه برنامه کاربردی
- ارتباط انتها به انتها (end – to -end) برقرار نمی شود.
- دوارتباط جداگانه TCP یکی با میزبان داخلی و یکی با میزبان خارجی برقرار می شود.
- ترافیک بدون کنترل محتوای داخلی آن منتقل می شود.
- عموما وقتی کاربران داخلی قابل اعتماد هستند بکار می رود.در این حالت :
• برای ارتباطات داخلی از proxy استفاده می شود.
• برای ارتباطات خارجی از circuit –level gateway استفاده می شود.
امنیت آنها :
از Packet Filter بیشتر و از Application –Level Gatewayها کمتر است.

Bastion Host
- عبارت است از یک نقطه بحرانی از نظر امنیت شبکه داخلی
- عموما proxy Server ها یا Circuit-Level Gatewayها روی آن نصب می شوند.
- نسخه امن سیستم عامل روی آن اجرا می شود.
Proxy -ها زیر مجموعه ای از ویژگی های سرویسها را پشتیبانی می کنند.
- Proxyها دسترسی به میزبان های خاصی را مجاز می شمارند.
- Proxyها جزییات وقایع امنیتی را ثبت می کنند
- Proxy ها از همدیگر مستقل هستند
- بجز خواندن فایل Config در ابتدای زمان راه اندازی ، دسترسی به دیسک ندارند(امنیت بیشتر در مقابل ویروسها و اسبهای تراوا)

پیکربندی فایروالها
Single –Homed Bastion Host

Bastion Host + Packet – Filter router -
- بسته های ورودی فقط به مقصد Bastion Host می توانند فرستاده شوند.
- بسته ها فقط ازمبدا Bastion Host می توانند به خارج فرستاده شوند.

Dual –homed Bastion Host

- ترافیک می تواند بین شبکه اینترنت و میزبانهای شبکه داخلی منتقل شود(از طریق router)
- کارگزار اطلاعات یا سایر میزبانها (در صورت لزوم) می توانند با router ارتباط داشته باشند

Screened- Subnet – Firewall

- ایجاد یک محیط ایزوله با استفاده ازدو router
- شبکه داخلی و اینترنت می توانند با زیر شبکه (subnet)داخلی ارتباط داشته باشند.
- ایجاد سه لایه دفاعی و فراهم آمدن امنیت بیشتر

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   240 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله زلزله در ایران

اختصاصی از فی توو دانلود مقاله زلزله در ایران دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه
«سرتاسر دشت خاوران سنگی نیست
کز خوندل و دیده برآن رنگی نیست»
(ابوالسعید ابوالخیر)
ایران سرزمین همیشة زلرله‌هاست.هر گوشه‌ای از این سرزمین داغدارهای فراوان و مکرر از این مصیبت عظیم است. دیروز خراسان، امروز گیلان، فردا آذربایجان، روز دیگر فارس و کرمان و بار دیگر خراسان و … شهرهای بسیاری چون لار، طبس، فیروزآباد، بیرجند، رودبار، اردبیل، گلبافت… را می‌شناسیم که در دو سه دهة اخیر به ناگهان لرزیده‌اند و در عرض چند دقیقه در کام مرگ و نابودی فرو رفته‌اند.
راستی چه باید کرد با این» دیو از شیشه رها شده‌ای که نه شهر می‌شناشد نه روستا، نه تابستان نه زمسنان، نه شب نه روز، نه کودک نه پیر و نه مرد بجز مرگ! آن هم مرگ‌های انبوه؟! بلاهای طبیعی البته، و عموماَ چنین‌اند. اما زلزله چیز دیگری است. زیرا گهوارة زندگی انسان را ویران و واژگونه می‌سازد.
می‌گویند زلزله قابل پیش‌بینی و پیش‌گیری نیست. اما به وجود آوردن تمهیداتی برای کاستن از تلفات و خسارات آن ممکن است. این کاری است که پاره‌ای از کشورهای زلزله خیز، چون ژاپن، انجام داده‌اند گریزی نیست که ما هم چنان کنیم که آنان کرده‌اند ولی باید دانست که نخستین گام در این راه، شناخت زلزه و کسب آگاهی‌‌های مختلف دربارة آن است. این .یژه‌نامه، معلمان و همة دست‌اندرکاران آموزش کشور می‌شود و قرار است از سوی اداره کل ترتبیت معلم و آموزش نیروی انسانی به عنوان متن آموزشی دوره‌های ضمن خدمت معلمان قرار گیرد.امیدواریم مفید و مؤثر واقع شود. لازم می‌دانیم از تلاشهای آقای محمود رضوانی که این ویژه نامه به کوشش ایشان فراهم آمده است سپاسگزاری کنیم.

گفت و گو با یک زلزله شناس
سازمانها و مؤسسات آموزش عالی بسیاری وجود دارند که کار آنها به نوعی به زلزله و آمادگیهای لازم برای کاهش خطرات آن مربوط می‌شود.ولی مؤسسة زلزله شناسی و مهندسی زلزله تنها مؤسسه‌ای است که تمام فعالیت آن در زمینه زلزله است. این مؤسسه تاکنون نقش بسیار فعالی در آموزش همگانی برای رویاوریی با زلزله و بخصوص همکاری با دفتر برنامه‌ریزی و تألیف کتب درسی در جهت تهیة مطالب آموزشی» آمادگی در برابر زلزله« برای دانش‌آموزان داشته است بنابراین تصمیم گرفتیم با ریاست مؤسسه، دکتر غفوری آشتیانی، گفت و گویی داشته باشیم. زمان مصاحبه روز 20/4/77 تعیین شد که اتفاقاَ با شایعة زلزله در تهران هم زمان شده بود لذا درآخرین هماهنگی‌های تلفنی، پس از چند ساعت پشت خط ماندن پیش از آن که تلفنچی محترم مؤسسه جملة »آقا جان شایعه است! زلزله‌ای در کار نیست! لطفاَ تلفن‌های مؤسسه را اشغال نکنید« را بشنویم، مجبور بودیم فوراَ بگوییم:» می‌دانیم شایع است ولی ما از» رشد« …
به هر حال خدمت استاد رسیدیم و مصاحبة ما از تماس حضوری و تلفن همراه! مصون نبود! امیدواریم همچنان که ایشان وعده دادند، بتوانیم گفت و گوهای دیگری با متخصصان متعهد این مؤسسه داشته باشیم.
رشد: با تشکر از این که وقت خود را در اختیار ما قرار دادید لطفاَ در مورد مؤسسة زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله و بویژه دو اصطبلاح» زلزله‌شناسی« و » مهندسی زلزله« توضیح بفرمائید.
دکتر غفوری: این مؤسسه یکی از مؤسسات مستقل و وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی است که در سال 1368، بر اساس قطعنامه 250 یونسکو با تصویب هیئت وزیران و شورای عالی، تشکیل شده مؤسسه‌ای است که تحقیقاتی و هدف آن ارائه روشهای آموزشی و پژوهشی به مسؤلان و مردم برای ایمن ماندن در مقابل زلزله و کاهش خطزات آن است واژة زلزله مفهومی عام دارد ولی آن چه به امواج زلزله، علت زلزله تغییرات درون زمین گسل‌‌های لرزه‌خیزی و خطر زلزله مربوط می‌شود در حیطة بحث» زلزله شناسی« ؛ به عبارت دیگر، زلزله‌شناسی مربوط به درون زمین است و آن چه که در اثر زلزله در روی زمین رخ می‌دهد به مهندسی زلزله، مربوط می‌شود به بیان دیگر مهندسی زلزله تأثیر زلزله بر مستحدثات ماست.اطلاعات» زلزله شناسی« به اطلاعات خاک روی زمین منتقل می‌شود و خاک روی زمین برروی ساختمان اثر می‌گذارد که به آن» مهندسی زلزله« می‌گوییم مؤسسة ما بدلیل این که به این هر دو بعد توجه دارد مؤسسة زلزله شناسی و مهندسی زلزله نام گرفته است فعالیتهای این موسسه در سه بخش سازماندهی شده است زلزله‌شناسی که شامل شناخت گسل‌ها، فعالیت آنها و تعیین لرزه‌خیزی گسل‌هاست. در اینجا خطر لرزه‌خیزی را تعیین می‌کنیم؛ یعنی مشخص می‌کینم که در یک شهر و یک نقطه تا چه حد پتانسیل وقوع زلزله وجود دارد. توضیح بیشتر آن که دراین بخش داده‌های لرزه‌ای ثبت می‌شود( داده‌هایی که توسط ایستگاه و پایگاههای داخل خارج کشور ثبت شده است) و در مجموع خطر را تعیین می‌کنیم.
این خطر بارگذاری با ورودی به سازه‌ها است که در ابنجا» مهندسی زلزله« مطرح می‌شود؛ یعنی بررسی می‌کنیم که چنین خطری اگر به ساختمان برسد چه می‌شود؟
البته» مهندسی زلزله« خود به دو بخش تقسیم می‌شود؛1) مطالعه تأثیری زلزله بر خاک سطح زمین( خاک چند ده متری روی زمین که بسیار مهم است). تحقیق در مورد اثر روی خاک چندده متری به پژوهشکدة» ژئوتکنیک« مربوط می‌شود. توجه کنیم که زلزله در عمق 30 کیلومتری رخ می‌دهد. مطالعة آثار زلزله روی خود ساختمان را» مهندسی سازه« می‌گوییم. بنابراین، ما در اینجا سه نوع پژوهشکده داریم:1) پژوهشکده زلزله شناسی2) پژوهشکده ژئوتکنیک و 3) پژوهشکده مهندسی سازه که دو پوهشکدة دوم و سوم مجموعاَ بخش» مهندسی زلزله« راتشکیل می‌دهند.من در اینجا به شما پیشنهاد می‌کنم که با مسؤلان هر سه پژوهشکده مصاحبه‌ای داشته باشید تا اطلاعات را بطور کامل اخذ نمایید.
رشد: ضمن تشکر از شما که توضیحات ر اکاملاَ روشن و ساده ارائه می‌فرمائید خواهشمندیم در مورد مسئله تعیین خطر توضیح بفرمائید. بسیاری از همکاران فرهنگی می‌پرسند چگونه است که در نقشه‌هاو… شهرهایی مثل تهران، مشهد، و تبریز با امکان خطر بالا معرفی می‌شوند ولی ما به عمر خود و پدر و مادرمان زلزله‌ای شدید را در این مناطق به یاد نداریم.
دکتر غفوری: وقتی ما به کشور ایران نگاه می‌کنیم می‌فهمیم که در پوستة زمین شکستگی‌هایی وجود دارد که به این» گسل «می‌گوییم تعداد گسل‌ها در کشور ما هم کم نیستند اما آیا هر جا گسل است حتماَ زلزله می‌آید؟ خیر برای توضیح باید به تاریخ مراجعه کنیم، ما در این مورد یک تاریخ 000/10 ساله داریم. وقتی در راستای گسلی زلزله اتفاق اتفاق افتاده است می‌گوییم که این گسل فعال شده است منطقه‌ای را که گسل فعال دارد منطقة زلزله‌خیز می‌گوییم. آیا در همة مناطق زلزله‌خیز زلزله به طو یکسان اتفاق می‌افتند؟ خیر در برخی مناطق مانند منطقة زاگرس فاصلة زمان بین زلزله‌ها کم و بزرگی زلزله‌ها کم است ولی در البرز فاصلة زمانی بین زلزله و بزرگی زیاد است. در شرایطی که به ساختمان نیرویی وارد کند که ساختمان تحمل آن را نداشته باشد. زلزله‌های کمتر از 5 درجه »خطر« نیستند حتی اگر هر ماه اتفاق بیافتد اما زلزله‌های 6 و 7درجه را »خطر« می‌گوییم. ولو اینکه با فاصلة زمانی زیاد رخ دهند. در مناطق اطراف تهران طی دو ماه گذشته 1350 زلزلة 5/3 درجه، 60 زلزله 4درجه ، 2 زلزله 5/4 درجه و 1 زلزله 5 ردجه رخ داده است که خطری هم ایجاد نکرده‌اند.
بنابراین، البرز منطقه‌ای پرخطر است، چون مستعد وقوع زلزله‌های 6و7و8 درجه است ولی زاگرس خط کمتری دارد، چون مستعد وقوع زلزله‌های 3و4و5 درجه است. البته مسئلة وقوع زلزله را نمی‌توانیم دقیقاَ پیش‌بینی کنیم چون در این مسئله پیچیدگی بسیار است زیرا زلزله حداقل در عمق 30 کیلومتری زمین رخ می‌دهد و عوامل مختلفی در آن مؤثرند بنابراین ما مسائل را با احتمال بیان می‌کنیم مثلا‌َ میگوئیم در فلان منطقه 57 درصد احتمال دارد که در فاصلة زمانی 2 سال زلزله‌ای به بزرگی مثلاَ 6 درجه روی دهد البته این امر را هیچ کس نمی‌تواند بطور یقین پیش‌بینی کند.
رشد قصد داشتیم بحث زلزله تهران را بعنوان سؤالی مطرح کنیم ولی به جهت رعایت وقت شما در همین جا بحث پیش‌بینی زلزلة تهران و شایعات مربوط به آن را بیان فرمایید.
دکتر غفوری: حقیقت این است که کشور ما کشور زلزله‌خیز است. این موضوع را هم تاریخ و هم علم زمین‌شناسی تأیید کرده است. تهران لرزه‌خیز است و ما تا بحال با توجه به سوابق لرزه‌خیزی این شهر» خطر« را تعیین کرده‌ایم.ان‌شاءالله در آیندة نزدیک نیز با مردم تهران سخن خواهیم گفت و در آن جا میزان احتمال و بزرگی و مدت زمان وقوع زلزله را بیان خواهم کرد. مثلاَ خواهم گفت 64 درصد امکان دارد که طی دو سال زلزله‌ای با بزرگی 7 درجه روی دهد و …
بنابراین خطر زلزلة تهران جدی است، مثل شهرهای تبریز، مشهد، کرمان. متأسفانه بیشتر شهرهای بزرگ ما به طور جدی در معرض خطر زلزله هستند.
حقیقت این است که ما در برابر زلزله آماده نیستیم زیرا آنچه در این کشور ساخته می‌شود اغلب متناسب با شرایط خطر زلزله نیست. برای مثال افرادی که در مناطق بارانی زندگی می‌کنند خانه‌هایشان را طوری می‌سازند که دارای سقف شیب‌دار باشد تا در وقع باران چکه نکند در واقع این ساختمان متناسب با شرایط بارانی ساخته می‌شود سقفها موقع باران چکه می‌کنند، ما در برابر زلزله آماده نیستیم زیرا ساختمان شهرهایمان و روستاهایمان سازگار با خطر زلزله ساخته نشده‌اند اکثر ساختمانها این گونه‌اند. آری این زلزله نیست که آدم‌ها را می‌کشد بلکه ساختمانها و پلها هستند که باعث مرگ انسانها می‌شوند پخش شدن شایعه در تهران دو علت دارد یکی اینکه مردم به اصل قضیه توجه نمیکنند با وجود تأکیدات مانه مردم و نه مهندسان و دستگاههای اجرایی و سازمانهای ساخت اصولی را جدی نمی‌گیرند متأسفانه مردم به دلیل ناآگاهی از حرف‌های متخصصان به شایعات توجه می‌کنند، با توجه به این همه تابلو که در سطح شهر نصب کرده و بروشورهایی که در میان مردم توزبع کرده‌ایم و در کتابهای درسی مطالب زیادی را گنجانده‌ایم کسی توجه نمی‌نکند ولی وقتی یک چینی بی‌سواد، یک اسلواک بی‌سواد در مورد زمان وقوع زلزله سخن می‌گوید همه به حرفهای او و شایعات توجه می‌کنند و به نظر من این یک مشکل فرهنگی است که همه، به خصوص آموزش و پرورش باید برای حل این مشکل اقدام کند.
ما در ایران هم دانش فنی داریم، هم شناخت کافی از زلزله‌هایمان داریم و هم قانون داریم اما مشکل اینجاست که کسی اینها را جدی نمی‌گیرد.
آقای هاشمی رفسنجانی- زمانی که از مؤسسه بازدید داشتند فرمودند: متأسفانه فقط نوک دماغمان را می‌بینیم؛ زلزله مثل باران نیست که هر روز بیاید ولی وقتی بیاید شهری را ویران می‌کند ما نه توانایی پیش‌بینی زلزله را داریم و نه می‌توانیم از توع آن جلوگیری کنیم تنها راهی که برای مقابله با این پدیده داریم حفظ آمادگی( ساخت بناهای مقاوم) و پیشگیری از وقوع حوادث است. این مانند قضیة واکسن در پزشکی است. مقاوم سازی ساختمان در واقع مانند تقویت در برابر خطر احتمالی و جدی است اگر ساختمانها مقاوم ساخته شود زلزله می‌تواند به آنها آسیبی برساند متأسفانه میانگین عمر ساختمانهای ما 25 سال است در صورتی که باید بیش از 100 سال باشد این مسئله نیز نشان می‌دهد که کار ساختمان‌سازی در کشور ما بطور اصولی انجام نمی‌شود توجه داشته باشید که هزینة مقاوم‌سازی، یعنی رعایت ضوابط کامل ساخت اصولی در حدود 5 درصد هزینة ساخت است که با در نظ گرفتن قیمت زمین بسیار ناچیز خواهد بود. باید توجه کرد که شما با این عمل نه تنها خانه بلکه جان خود و
خانواده‌تان را بیمه می‌کنید. آیا نمی‌ارزد؟!
رشد: آن چه فرمودید در مورد ساختمانهایی است که در دست احداث هستند یا رد آینده احداث خواهند شد در مورد ساختمانهای موجود چه کاری می‌توانیم انجام دهیم؟
دکتر غفوری: به موضوع بسیار جالبی اشاره کردید. خوشبختانه برای مقاوم کردن ساختمانهای موجود نیز راههایی وجود دارد و ما در این مورد مطالبو نشریات فراوانی منتشر کرده‌ایم. شمت ر نظ بگیرید بسیاری از افراد منازل خود را زیباسازی می‌کنند. چه خوب بود که ابتدا خانه را توسط متخصصان مقاوم می‌کردند و بعد به زیبایی و رنگ آن می‌پرداختند.» خانه از پای بست ویران است خواجه در بند نقش ایوان است« . متأسفانه در امر نماسازی نیز دقت نمی‌شود و مصالحی که مورد استفاده قرار می‌گیرد درست به دیوار و نما متصل نمی‌گردد و خطر آفرین می‌شوند. البته مقاوم سازی مانند جراحی در پزشکی است و مهندسان حاذق و ویژه‌ای را می‌طلبد.
رشد: شنیده‌ایم که مؤسسة شما در زمینة مقاوم‌‌سازی ساختمانهای موجود نیز فعالیت می‌کند. چه خدماتی را به مردم ارائه می‌دهید؟
دکتر غفوری: وظیفة مؤسسه ارائة روشها است و ما عملاَ نمی‌‌توانیم وارد مسائل اجرایی و مفاوم‌سازی منازل شویم. ما این کار را در مورد سازه‌های عمومی مانند بیمارستانها، پلها، سدها انجام می‌دهیم.
رشد: پس مردم باید مستقیماَ به شرکت‌های ساختمانی مراجعه کنند.
دکتر غفوری: متأسفانه تعداد نسبتاَ کمی از شرکتها می‌توانند سنجش مقاومت و مقاوم‌سازی ساختمانهای موجود را انجام دهند البته هر فردی که به ما مراجعه کند، ما او را راهنمایی می‌کینم در مؤسسه متخصصان زیادی نیز تربیت کرده‌ایم که می‌توانند کار مقاوم‌سازی ساختمانهای موجود را انجام دهند.
رشد: به مسئلة مهم» سنجش مقاومت « اشاره کردید به نظر می‌رسد هر فردی قبل از اقدام به مقاوم‌سازی اصولاَ باید بداند که آیا خانه‌اش به این امر نیاز دارد یا خیر. این طور نیست؟
دکتر غفوری: کاملاَ درست است این موضوع مانند مر اجعه شما به پزشک است. او می‌تواند میزان و نوع مریضی شما را تشخیص دهد ما نیز در ابتدا ساختمان را از نظر ظاهری و به روش مشاهده مورد توجه قرار می‌دهیم و اگر از مقاوم بودن آن اطمینان حاصل نکردیم به روشهای دیگر آزمایش می‌کنیم و بعد از نتیجه‌گیری به مالکان اطلاع می‌دهیم که ساختمان آنها چه مشکلاتی دارد و مقاوم‌سازی آن چه قدر هزینه برمی‌دارد. متأسفانه به این خدما و کارهایی که می‌توان انجام داد توجهی نمی‌شود.
رشد: متأسفانه مشکلات اقتصادی هم مؤثر است.
دکتر غفوری: همان‌طوریکه گفتید عده‌ای قدرت اقتصادی دارند و توجه نمی‌کنند . عده‌ای مستأجر هستند و طبیعتاَ نمی‌توانند در خانه دخل و تصرف کنند.اینها هم باید حداقل به ایمنی داخل خانه توه داشته باشند؛ یعنی کمدها، لوسترها، و… را طوری محکم کنند که در صورت زلزله آسیبی نرسانند. (البته این موارد در خانه‌های کاملاَ مقاوم نیز باید رعایت شود) دیگر آنکه وسایل لازم،بیل، و کلنگ و … در دسترس داشته باشند. برخی این مسائل را شوخی می‌پندارند. باید متذکر شد که ابداَ شوخی نیست؛ زیرا خطر زلزله واقعاَ‌ جدی است. پس باید آماده باشیم . به علاوه وقتی می‌گوئیم لحظة بروز زلزله کاری باید بکنیم این به اقتصاد و از این قبیل چیزها ربطیی ندارد. باید همه یاد بگیرند که چه کاری انجام دهند. کلام آخر این افراد حتی درمورد ساختمان محیط کارشان از طریق تذکر به مدیریت اداره یا کارخانه می‌توانند مدیران مسؤلان را به توجه بیشتر وادار کنند. در این مورد تجراب موفقی نیز در تهران وجود دارد.
رشد: عده‌ای فکر می‌کنند زلزله مانند یک انفجار است که بی‌خطر انجام می‌شود و فرصتی برای انجام هیچ کاری جود ندارد.
دکتر غفوری: خیر یک شوک اولیه وجود دارد. ولی زمان عکس‌العمل بسیار کوتاه است. برای همین است که از قبل باید آماده باشیم و زمان وقوع آن تصمیم بگیریم که چه کنیم، باید گفت اصلاَ فرصتی نداریم. پس باید از قبل آماده باشیم و نقاط امن مثل چارچوب‌ها و زیرمیزها را بشناسیم.
یا مثلاَ سقف‌های محدود را که مقاومت بیشتری دارند بشناسیم. با توجه به آموزش‌هایی که در بروشورها آورده‌ و در کتب درسی هم نوشته‌ایم همه باید تشخیص دهند که کجا امن‌تر است هنگام شب به کجا پنا ببرند هنگام روز چه کنند هنگام وقوع زلزله همه باید بدانند که چه کار کنند.
رشد: آقای دکتر، نفرمودید در حین زلزله چه قدر فرصت داریم.
دکتر غفوری: مجموع عمل زلزله از 5 ثانیه تا 20 الی 30 ثانیه و حتی گاهی تا یک دقیقه است. میانگین زلزله‌ها 20 تا 30 ثانیه است و حداکثر زمان تخریب ساختمانها معمولاَ تا یک دقیقه طول می‌کشد. باید در اولین فرصت خود را به جایی نسبتاَ امن برسانیم.
التبه اگر در ساختمان یک طبقه ی نزدیک در خروجی یا درب منازل روستایی هستیم باید فوراَ از خانه خارج شویم و اگر قادر به انجام چنین عملی نیستیم بهترین کار پناه‌گیری در جاهای نسبتاَ امن داخل منزل است. البته مدرسه بحث خاصی دارد. این محل باید استاندارد خاص خود را داشته باشد. تا در موقع لزوم محل ایمنی برای بچه‌ها و نیز پناهگاهی اضطراری برای مردم باشد، متأسفانه در مدارس موجود ما به خصوص مدارس قدیمی، رعایت نشده است و هنگام زلزله کاملاَ ویران خواهد شد، برای مثال یک مدرسه در انتهای کوچة سه متری زمان وقوع زلزله متأسفانه فاچعه آفرین خواهد بود. بنابراین حفظ آمادگی، بهترین نوع آمادگی پیشگیری است.
رشد: حال که بحث مدارس و زلزله مطرح شد، چه خوب است در همین جا نقش آموزش و پرورش، مدیران و معلمان را بیان فرمایید.
دکتر غفوری: نقش آنها آموزش جدی دانش‌آموزان است. متأسفانه مشاهده شده است که دبیران مباحث مربوطه را جدی نمی‌گیرند . معلمان دبیرها و مدیران باید با حفظ آمادگی به دانش‌آموزان بیاموزند که چگونه خود را از آسیب زلزله در امان نگه دارند. معلم مدرسة »سفیدابه « که با ارائه مطالب آموزشی ممختصر موجود در کتاب جغرافی به بچه‌ها آموخته بود که هنگام زلزله زیر میز بروند تا آسیب نبینند.
مدیران پوسترهای آموزشی مربوطه به زلزله را در سالن‌ مدرسه نصب کنند سعی کنند که موارد آموزش را کاملاَ به بچه‌ها تفهیم نمایند. حالا بفرمائید آیا مدیران از لحاظ ایمنی ساختمانی هم می‌توانند کاری انجام دهند؟
دکتر غفوری:اتفاقاَ نکته‌ای که اشاره کردید مهمترین کار یک مدیر و حتی یک پدر و مادر برای بچه‌های مدرسه است. مدیر باید پدران و مادران را از این مسئله اگاه کند و از آنها بخواهد که مدرسه را برای حل مسئله ایمن‌سازی یاری کنند. حتی می‌توان از تخصص‌های اولیاء نیز در این امر کمک گرفت، زیرا این کارها در تمام دنیا مردمی شده است، برای مثال در امریکا و ژاپن پدر و مادرها و به اصطلاح انجمن اولیاء و مربیان به اینگونه امور اقدام می‌کنند.
رشد: لطفاَ در مورد تجارب موفق مقابله با خطرهای زلزله به خصوص در ژاپن نکاتی را بفرمائید.
دکتر غفوری : ان‌شاالله شما با مراجعه با رؤسای سه پژوهشکده مؤسسه می‌توانید در این زمینه اطلاعات بیشتری کسب کنید.
ژاپن کشور موفقی است زیرا هنگام وقوع زلزله تعداد کمی از مردم جان خود را از دست می‌دهند. در ایران، هندوستان، و ارمنستان تلفات به چندین هزار نفر می‌رسد. البته در کوبة ژاپن نیز در حدود 5000 نفر بر اثر زلزل کشته شدند. این امر دو علت اصلی داشت، یکی تراکم جمعیت و دیگری بالا بودن قدرت زلزله‌ای که اصلاَ پیش‌بینی نمی‌شد، این چنین زلزله‌ای در کوبه بیاید. با وجود این تنها برخی پل‌ها و ساختمانهای قدیمی خراب شدند که از هفتة اول هم بازسازی آنها شروع شد. اگر آن زلزله در تهران می‌آمد شاید چند صد هزار نفر کشته می‌شدند. موفقیت یعنی این، و گرنه ما معتقد نیستیم که می‌شود تلفات و خسارات‌ها را به صفر رساند.
هنگامی‌که در » نورتیک« زلزله آمد، 57 نفر مردند، زیرا امداد رسانی تدارک دیده شده بود و بلافاصله از زیرآوار نجات یافتند. شما می‌دانید که در کشورهایی مانند کشور ما از هر سه نفر مجروح یک نفر کشته می‌شود ولی در کشورهایی مانند ژاپن این نسبت به یک به 10 است یعنی از هر 10 نفر مجروح یک نفر کشته می‌شود.
فوکوهی شهری است که 50 سال پیش در آن جا زلزله مخربی آمد شهردار این شهر می‌گوید:» من شهری ساخته‌ام راحت و ایمن« و شما این موضوع را، زمانی که در این شهر راه می‌روید حس می‌کنید.
رشد: آیا در ایران هم تجربة موفق داشته‌ایم؟
دکتر غفوری:خوشبختانه بله. در گلباف در سال 1360 زلزله آمد و حدود000/16 نفر کشته شدند ولی در سال 77 با وجود آنکه تراکم جمعیت بیشتر شده بود وقتی زلزله‌ا‌ی تقریباَ به همان بزرگی اتفاق افتاد فقط 5 نفر کشته شدند، زیرا منازل بازسازی شده، مقاوم و اصولی ساخته شده بودند.
رشد: از طرف مجله و خوانندگان آن، از شما تشکر می‌کنم. موفق باشید.
آمادگی در برابر زلزله( تهران)
زلزله از جمله حوادث طیعی است که گاه در جهان اتفاق می‌افتد و خسارت‌هایی جانی و مالی بسیاری به بار می‌آورد از نظر علم زمین‌شناسی زلزله حرکت پوسته جامد زمین است که در اثر آزاد شدن انرژی در اعماق زمین منتقل شدند آن به سطح موجب حرک پوستة خارجی زمین می‌شود. این حرکت عمودی افقی یا دورانی است و تخریب و ویرانی سازه‌ها را بدنبال دارد. در زبان فارسی واژة بومهن معادل زلزله است. این واژه از دو بخش» بوم« به معنای زمین و» مهن« به معنای حرکت شکیل می‌شود.
نام‌گذاری روستای بومهن در دامنة سلسله جبال البرز نیز به زلزله خیز بودن این منطقه اشاره دارد. اسدی طوسی درمنظومه گرشاسبنامه می‌گوید:
برآمد یکی بومهن نیم شب
تو گفتی زمین دارد از لرزه تب
کشور مات برروی کمربند آلپ قرار دارد که محدودة وسیعی از مناطق کوهستانی و زلزله خیز آسیای جنوبغربی را تا سواحل دریای مدیترانه در بر می‌گیرد. بنابراین پیش‌بینی طرح‌های مناسب جهت مقابله با نتایج زیان بار زلزله در این منطقه اهمیت خاصی دارد.
جدول صفحه بعد گویای این حقیقت است که کشور ما همواره با این خطر روبرو بوده است.

محل وقوع زلزله قدرت(ریشتر) سال وقوع
لاریجان
غرب تهران
بوئین زهرا
دشت بیاض
بندرعباس
طبس
شمال قاین
کرمان
رودبار گیلان 4/7
7
2/7
3/7
7
7/7
3/7
1/7
3/7 1336
1336
1341
1347
1356
1357
1358
1360
1369

لرزه‌خیزی منطقةتهران:
در منطقة تهران در کوهپایة رشتة البرز و در زیر لایه‌های آبرفتی گسل‌های طولی فراوانی وجود دارد که توسط آزمایش‌های ژئوتکنیک به صورت گمانه‌ای بوجود آنها پی برده‌اند. این گسل‌ها تاکنون در منطقة تهران منشأ زلزله‌های کوچک بزرگ بسیاری بوده‌اند.
مطالعات لرزه‌خیزی( 2- بربریان) نشان داده میدهد که گسلی که ا زشمال شهرستان دماوند به سمت تهران امتداد می‌یابد، پتانسیل لرزه‌ای بیشتری دارد و به دلیل فشاری بود و گستردگی می‌تواند زلزله‌ای با بزرگی بیش از 7 ریشتر را در یک دورة بازگشت 158 ساله ایجاد کند. با توجه به این که آخرین زلزله‌ی شدید تهران در سال 1209 شمسی رخ داده است، بیش از 70 درصد احتمال دارد که زلزله‌ی شدید دیگری در این شهر اتفاق بیافتد.
پس برای کاهش آسیب‌های احتمالی باید آمادگی داشت.
در این مقاله بیشتر به مشکلات بعد از وقوع زلزله و نیز کسب آمادگی‌های لازم جهت رویارویی با این پدیده می‌پردازیم.

پیشینه‌ی شهر تهران
در سال 1166 هجری شمسی هنگامی که آقا محمد خان قاجار تهران را بعنوان پایتخت خود انتخاب کرد جمعیت آن حدود 15 هزار نفر و مساحت آن تقریباَ 30 کیلومتر مربع بود. در آن زمان، شهر تهران از شمال به خیابان امیرکبیر از غرب به خیابان ری و از جنوب به خیابان مولوی محدود می‌شد. در دهه‌ی 1340 با مهاجرت وسیع روستائیان به تهران، فعالیتهای گوناگونی در پایتخت شکل گرفت و گسترش یافت و پس از پیروزی انقلانب اسلامی تهران بار دیگر مورد توجه مردم سایر نقاط قرار گرفت و با ساخت و سازهای جدید افزایش جمعیت در حاشیه‌ی محدودة‌ اصلی روبرو شد. اسناد و مدارک موجود نشان می‌دهد که از گذشته‌های دور همواره وقوع زلزله موجب خسارات اقتصادی و اجتماعی فراوان در این منطقه شده است.
در سال 1209( 1830 میلادی) زمین لرزة بزرگی در مازندران، جنوب غربی، مناطق شمیرانات و دماوند، شرق تهران را نتقریباَ بطور کامل ویران کرد. .. در تهران بسیاری از خانه‌های کهنه فروریخت و حدود 30 تن کشته شدند . در پایتخت حتی یک خانه از آسیب در امان نماند و بخشی از کاخ‌ها به همراه بسیاری از خانه‌‌های پیوسته به آن و نیز بخشی از بازار ویران شد. ارک تالار بزرگ بار عام، شماری از عمارت‌‌های اعیانی و نیز ساختمان کهنه سفارت بریتانیا به سختی آسیب دید و دیوارهای باغ سفارت با خاک یکسان شد. زیانهای مالی این زمین لرزه نیم میلیون تومان برآورد شد. در قرن بیستم( تا سال 1983) تعداد زمین لرزه‌های مهم تهران بیش از 60 مورد بوده که اولین زمین لرزه شنبه 31 تیرماه 1306 شمسی به هنگام شب و آخرین زمین لرزه شنبه 16 مهرماه 1362 در ساعت 40/12 روی داده است. آگاهی از احتمال وقوع زلزله‌های مکرر و آسیب‌های آن موجب تصویب نخستین قانون در زمینه‌ی کمک‌رسانی به آسیب‌دیدگان زلزله در سال 1302 شد. ولی باز هم نه در شهر تهران و نه در سایر نقاط ایران جهت پیشگیری و کاهش آسیب‌های احتمالی زلزله اقدامی صورت نگرفت، شهر تهران امروز همة عوامل مؤثر بر آسیب‌پذیری یک شهر را در مقابل فاجعه زلزله در خود جای داده است. عدم کاربرد درست اراضی معابر تنگ و باریک ساختمانهای غیر اصولی و قدیمی رشد سریع جمعیت شهرنشین و نابرابری و فقر از جملة این عوامل است.

جمعیت شهر تهران
در شرایط فعلی در طول روز جمعیتی بالغ بر 10 میلیون نفر در تهران به سر می‌برند و پیش‌بینی می‌شود که در سال 1381 حدود 5/14 میلیون نفر در تهران سکونت داشته باشند. بر پایه‌ی آمارهای سال 1356 متوسط تراکم جمعیت تهران حدود 10500 نفر در کیلومتر مربع و در حال حاضر بالغ بر 12000 نفر است که نسبت به متوسط تراکم
جمعیتی شهرهای بیش از 5 میلیون نفر جهان حداقل، 20 درصد بالاتر است.
با توجه به اطلاعات موحود در مورد مساحت تعداد خانوار و شاخص تراکم جمعیت در مناطق 20 گانه‌ی شهر تهران این شهر را به چهار حوزة کلی می‌توان تقسیم کرد:
حوزة شمالی با تراکم جمعیت 5000 نفر در کیلومتر مربع با 52 درصد وسعت شهر تهران.
حوزة جنوبغربی با تراکم جمعیت 30000 نفر در کیلومتر مربع و 11 درصد وسعت شهر.
حوزة مرکزی و جنوب‌شرقی با تراکم جمعیت 146000 نفر در کیلومتر مربع و وسعت 5/34 درصد.
حوزة شرقی: فقط منطقة 8 با توجه به بافت نسبتاَ منظم و رعایت نسبی اصول شهرسازی( نارمک) به صورت یک حوزة در نظر گرفته شده که 28000 نفر تراکم نسبی آن است و 5/2 درصد کل مساحت تهران را شامل می‌شود.
بدین ترتیب، آسیب‌های زلزله در تهران در تمام سطح شهر یکسان نخواهد بود. به دلیل این که حدود 7/1 میلیون نفر از جمعیت شهر فقط در حوزة جنوب‌غربی و امتداد آن زندگی می‌کنند، می‌توان انتظار خساراتی انسانی بیشتری را در این حوزه داشت.
براساس تجربه‌های زلزله ‌های مختلف در کشورهای جهان گروههای آسیب‌پذیر متأسفانه عمدتاَ کودکان، افراد مسن معلولان هستند.

آمادگی در برابر مشکلات و مصایب پس از وقوع زلزله
امور بهداشتی و درمانی
بلایای طبیعی مانند زلزله و سیل معمولاَ عوارض انسانی را به دنبال دارند که گاه حسارات ناشی از این عوارض بیشتر از خسارات اولیه است. اینگونه عوارض را می‌توان به:1- عواض روانی 2- عوارض جسمانی تقسیم کرد.
عوارض روانی ناشی از مرگ نزدیکان و بستگان و همچنین از دست دادن اموال و حتی حیوانات خانگی مأنوس.
عوارض جسمانی شامل: عوارض آتی مانند زخم، پارگی و شکستگی، خونریزی‌های داخلی و خارجی، سقط جنین و عوارض تأخیری به شکل بیماریها‌ی ویروسی، عفونی، انگلی، قارچی و باکتریابی. شایع‌ترین و خطرناک‌ترین بیماریهای روده‌ای، اسهال خونی آمیبی است که پس از وقوع زلزله به دنبال آلوده شدن آب آشامیدنی می‌تواند جمعیت زیادی را مبتلا سازد.
در شهرهایی که در دامنه‌ها قرار دارند اختلاف سطح مناطق و شیب سبب تجمع آبهای آلوده و فاضلاب در مناطق پایئن شهر می‌شود و خط آلودگی را بیش از پیش افزایش می‌دهد. در این موارد بیماری خطرناک دیگری ک به سرعت انتقال می‌یابد بیماری گال است. نگهداری مجروحان و مصدومان درچادرها و اتاقک‌های موقتی به صورت گروهی و دسته جمعی موجب انتقال سریع این بیماری در بین افراد می‌شود. همچنین احتمال آلودگی پتوها و لباس‌های دست دوم که از طریق کمک‌های مردمی در اختیار
مصیبت‌دیدگان قرار می‌گیرد، نیز زیاد است.

آمادگی‌های قبلی در زمینه امور پزشکی
در برنامه امداد پزشکی دو قسمت- به ظاهر جدا ولی عمل به هم پیوسته – مشاهده می‌شود.
الف- برنامه آمادگی قبل از زلزله ب- برنامه امدادی بعد از زلزله.
در بخش اول، در فاجعة زلزله با توجه به شدت آن بیش از سایر حوادث غیر مترقبه به امکانات بهداشتی و درمانی نیاز است. گاهی امکانات بهداشتی و درمانی منطقة آسیب‌دیده به دلیل عدم استحکام آنچنان صدمه می‌بیند که در اوج نیازهای بعد از فاجعه قادر به ارائة خدمات نیست.
( زلزله 1369 منجیل) بنابراین پیش از بروز زلزله و لزوم ارائه خدمات باید برای تجهیز و امکانات تلاش کرد.
از دیگر اقدامات قبل از حادثه بررسی آسیب‌پذیزی امکانات بهداشتی و درمان و برنامه‌ریزی درتمام کشور است. به فرض مقاوم بودن بیمارستانها، آزمایشگاهها، و … باز هم خدمات درمانی و بهداشتی قادر به پاسخگوئی به نیاز هزاران نفر آسیب دیده نخواهد بود.
لذا برسی نیازهای اولیه تهیة فهرست ذخیره‌های موجود و تأمین ذخیر دارویی بررسی امکانات در استان‌های هم جوار، پیش‌بینی امکانات هوایی و زمین برای ارسال کمک‌ها
و انتقال مجروحان و آموزش نیروها از جمله اقدامات مهم قبل از حادثه است.
- بخش دوم؛ وظایفی است که وزارت بهداشت و درمان در زمینة امداد به مصدومان و مجروحان و تأمین زندگی و سلامت آنها بر عهده دارد. این وظایف عبارتند از:
1- گندزدایی آبهای مصرفی؛ بطوریکه تا قبل از حصول اطمینان کامل از سالم بودن آب، نباید آنرا مصرف کنند. ایجاد واحدهای سیار تصفیة آب.
2- شناسایی محل‌های نشت فاضلاب
3- مبارزه با حشرات مانند مگس، سوسک، و سم‌پاشی محل تکثیر آنها.
4- مبارزه با جوندگان که در کانال‌های فاضلاب رفت و آمد می‌کنند.
5- جدا کردن سریع و به موقع کسانی که به بیماری گال یا آلودگی شپش دچار شده‌اند.
6- استفاده از لباس‌ها و پتوهای نو برای مصیبت‌دیدگان یا ضدعفونی کردن این قبیل وسایل.
7- احداث دستشوئیهای بهداشتی موقتی که حشارت به فاضلاب آنها دسترسی نداشته باشند.
همه این موارد می‌طلبد که از قبل یک مدیریت امور بهداشتی همگام با مدیریت در چارچوب تشکیلات طراحی شود.

خدمات آتش‌نشانی
سازمان آتش‌نشانی با آگاهی کامل نسبت به احتمال وقوع زلزله در تهران و مسؤولیت این سازمان در زمینة کمک‌رسانی به مصدومان و نجات بعد از وقوع حادثه، درصدد ایجاد آمادگی از طریق برنامه‌ها ایجاد دستگاههای جدید و تجهیزات و امکانات بوده است. لیکن با وجود تلاشها و صلاحیت پرسنل، هنوز آمادگی در امکانات این سازمان ضعیف به نظر می‌رسد.
براساس آخرین آمار موجود درحال حاضر در سراسر تهران 27 ایستگاه اطفای حریق و 7 ایستگاه نجات وجود دارد. از تعداد 27 ایستگاه موجود 15 ایستگاه مقاوم و 18 ایستگاه نیمه مقاوم برآورد شده است.
کمبودهای سازمان آتش‌نشانی فقط به مقاوم نبودن ساختمانها در برابر زلزله و در اختیار نداشتن هلیکوپتر خلاصه نمی‌شود. این سازمان حتی در موارد جزئی در مقابل آتش‌سوزی‌ها و … نیز با کمبودهایی روبرو است.
آنچه امداد رسانی این نیروها را دشوارتر می‌کند وجود معابر تنگ و کوچه‌های باریک است. مناطقی همچون محلات جنوب و جنوب غربی تهران، یا منطقه بازار یا معابر شلوغ و باریک به مشکلات کار امداد‌رسانی می‌افزایند.
بطور یقین شهر تهران در شرایط فعلی و احتمالاَ در سالهای آینده با این مشکلات روبرو است و لازم است مسؤولان در این زمینه بطور جدی چاره‌اندیشی کنند.

تأمین مواد غذایی و لوازم زیستی
با تخریب واحدهای مسکونی و خدماتی امکان تهیة مواد غذایی برای خانواده‌های مصیبت‌زده ممکن نخواهد بود. بر این اساس هلال احمر امکانات و وسایل ضروری را برای 100 هزار خانوار پیش‌بینی و ذخیره کرده است. وزارت بازرگانی نیز برای 50 هزار خانوار به مدت یک ماه مواد غذایی لازم را پیش‌بینی و تدارک نموده است لیکن در صورت بروز فاجعه این ذخایر جوابگوی نیازهای یک شهرچندین میلیونی خواهد بود؛ لذا شاید بهترین راه آموزش مردم به ذخیره‌سازی مواد غذایی مناسب برای شرایط زلزله باشد. البته در شرایط وقوع فاجعه از سراسر دنیا و نیز داخل کشور کمک‌هایی فرستاده می‌شود که گاه کاملاَ نامناسب و غیر قابل استفاده است. بطور نمونه در فاجعه‌ای در هند برای آسیب‌دیدگان پتو ارسال شد با توجه به شرایط آب و هوای این کشور اصلاَ نیازی به اینگونه کمک‌ها نبود. بنابراین هلال احمر و سازمانهای مسؤول باید برای تأمین لوازم زیستی و مواد غذایی در داخل کشور برنامه‌ریزی کنند و چگونگی تأمین مواد غذایی را برای حداقل یک میلیون و چهار صد هزار نفر خانوار در انبارهای امن و مکان‌های مناسب باید جزء مواد اصلی برنامة آمادگی تلقی کرد.

ایمنی تأسیسات مهم و حیاتی
وقوع زلزله در تهران و سایر شهرهای بزرگ برای همه تأسیسات حیاتی از قبیل بیمارستانها، مراکز آتش‌نشانی، مراکز برق شهر قطع و راهها و خطوط مواصلاتی بسته
می‌شود.
وجود لوله‌های انتقال فرآورده‌های نفتی و گاز و انبارهای بزرگ در تهران و اطراف آن، خود خطر بزرگی را ایجاد خواهند کرد. ترکیدن لوله‌های بزرگ انتقال فرآورده‌ها و لوله‌های فشار قوی گاز مشکلی است که باید برای آن چاره‌اندیشی نمود. لوله‌کشی گاز شهری در سراسر شهر تهران در حین زلزله به شدت آسیب می‌بیند و خطر آتش‌سوزی را افزایش می‌دهد. سدهای تأمین کننده آب تهران شامل سد کرج، لتیان، و لار در صورت وقوع زلزله قوی آسیب خواهند دید.
شبکة کابل‌های فشار قوی نیز با حرکت زمین و شکست گسل‌ها قطع و ارتباطات رادیویی و پیام‌رسانی را دشوار می‌سازد.
بنابراین ایمن‌سازی شهرها در مقابل حوادث ناشی از وقوع زلزله، یک برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری و پیش‌بینی دقیق نیاز دارد و یک حرکت عمومی را می‌طلبد.

نقش آموزش در آمادگی عمومی
بیشر مردمی که در مناطق زلزله‌خیز زندگی می‌کنند در مورد حوادث و خطرات و بلایای طبیعی مانند زلزله اطلاعات کمی دارند. برای کاهش آسیب‌پذیری در برابر اینگونه حوادث، آموزش امری مهم و اساسی است. آموزش را می‌توان به سه بخش آموزش مدیران، آموزش‌های تخصصی و آموزشهای عمومی تقسیم کرد.

آموزش مدیران:
مدیران جامعه باید با مسائل زلزله و چگونگی کاهش آسیب‌های آن آشنا شوند. عدم توفیق کشورهای کم توسعه یافته در کاهش آسیب‌های زلزله می‌تواند از عدم تمایل آنان به تهیة برنامة آمادگی و عدم استفادة برنامه‌ریزان و مجریان دانش و اطلاعات تخصصی موجود باشد.
درسالهای اخیر در کشور ما به این موارد توجه خاصی شده است. متخصصان رشته‌های مختلف مانند مهندسی زلزله، زلزله ‌شناسی، زمین شناسی و علوم اجتماعی در افزایش آگاهی علمی مردم نقش مهمی داشته‌اند.
از آنجا که مدیران درتصمیم‌گیریها و برنامه‌ریزی‌ها نقش دارند و از طرفی برنامة آمادگی
باید که از سوی دولت طراحی و تدوین گردد لازم است که مدیران ارشد در اولویت قرار گیرد.

آموزشهای تخصصی
تجربه ثابت کرده است که بسیاری از مهندسان به مقاوم‌سازی ساختمان‌ها در برابر زلزله توجه کافی ندارند. در دانشگاهها نیز غالباَ دانش‌آموختگان در رشته‌های مهندسی دربارة راههای کاهش آسیب‌های انسانی در یک کشور زلزله خیز( قبل و بعد از وقوع زلزله) مطالب زیادی یاد نمی‌گیرند و به همین دلیل است نسبت به این مسئله حساسیت چندان ندارند.
فارغ‌التحصیلان علوم اجتماعی نیز اغلب از رشته‌ای به نام» جامعه‌شناسی فاجعه« بی‌خبرند. همینطور فارغ‌التحصیلان رشتة پزشکی هم در مورد مراقبت‌های درمانی در دوران زلزله آموزش‌های چندانی نمی‌بینند. مشکل آموزش‌های تخصصی در کل سیستم آموزش عالی و در اغلب رشته‌های موجود دارد. این وظیفة آموزش عالی کشور است که به تغییر در برنامه‌های درسی رشته‌های مربوط و گنجاندن آموزشهای مربوط به زلزله در این برنامه اقدام کند.

آموزش عمومی
برای اینکه بتوانند از وقوع و به هنگام زلزله و پس از آن عکس‌العمل مناسبی داشته
باشند باید اطلاعات عمومی خاص به آنها انتقال یابد . مردم باید خطر را بشناسند و رسانه‌های عمومی در شناساندنن ابعاد خطر وظیفة سنگینی دارند. رسانه‌ها باید بدون اینکه برای مردم اضطراب نگرانی بی مورد ایجاد کنند آگاهی‌های عمومی را به آنان انتقال دهند بخش آموزش همگانی مؤسسة
بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله در این راه پیشقدم بوده است. با همکاری دفتر برنامه‌ریزی و تألیف کتب درسی برخی دروس علمی و عملی تحت عنوان ایمنی در برابر زلزله در کتابهای درسی مطرح شده است و آموزشهایی را بطورعملی و تئوری به دانش‌آموزان می‌دهند. گرچه ما هنوز برای رسیدن به آگاهی عمومی در مورد موضوعی به نام زلزله راه طولانی و دشواری در پیش داریم.1

ریشتر و زمین لرزه‌
در سال 1935 میلادی( 1314 شمسی)، جچارلز فرانسیس ریشتر،(Charles Francis Richter)، دانشمندان امریکایی، شیوه‌ای را پیشنهاد کرد که در آن شدت زمین لرزه به وسیلة عددهای از یک تا نه بیان می‌شود. این عددها مقیاسی برای اندازه‌گیری شدت زمین‌لرزه‌اند که مقیاس ریشتر نامیده می‌شوند.
انرژی زمین لرزه‌ای که شدت آن یک ریشتر است برابر با انرژی حاصل از انفجار حاصل 170 گرم تی‌ان‌تی است.*1 موجهایی که از چنین زمین لرزه‌ای منتشر می‌شوند به قدری ضعیف‌اند که فقط لرزه‌نگار می‌تواند آنها را ثبت کند.در مقیاس ریشتر به ازای افزایش هر عدد شدت زمین لرزه 31 بار بیشتر از عدد قبلی می‌شود. به همین سبب در این مقیاس بهتر است به جای اصطلاح شدت زمین لرزه اصطلاح بزرگی زمین لرزه به کار برده شود. برای مثال زمین لرزه‌ای با بزرگی 2 ریشتر 31 بار قویتر از زمین لرزه‌ای با بزرگی یک ریشتر است. زمین لرزه‌ای با بزرگی 8 ریشتر نیز یا 30000 بار قویتر از زمین لرزه‌ای با بزرگی 5 ریشتر است.
به این ترتیب وقتی که بزرگی زمین لرزه‌ای 9 ریشتر است قدرت آن برابر با انرژی حاصل از انفجار 150 میلیون تن تی‌ان تی است.
البته تاکنون زمین لرزه‌ای با بزرگی 9 ریشتر ثبت نشده است. حتی تصور زمین لرزه‌ای با بزرگی 8 ریشتر نیز وحشتناک است. گمان می‌رود که بزرگی زمین لرزه‌ای که در سال 1906 ( 1285 شمسی ) در کلمبیا یکی از کشورهای امریکای جنوبی ویرانی به بار آورد حدود 6/8 ریشتر بوده است. در سال 1964 میلادی( 1343 شمسی) زمین لرزه‌ای دیگری با بزرگی 5/8 ریشتر در آنکریج (Acchorage) بزرگترین شهرآلاسکا ثبت شده است. زمین لرزه‌ای که در شهریور 1357 شهر طبس را ویران کرد 7/7 ریشتر بود. بزرگی بعضی از زمین لرزه‌های شدید را تا 9/8 ریشتر نیز برآورد کرده‌اند.
نقل از کتاب زمین لرزه نوشته آیزاک آسیموف.

چگونه می توان در مقابله زلزله مصون ماند ؟
شواهد موجود بیانگر این است که هر سال در مناطق مختلف دنیا سوانح طیبعی باعث به بار آمدن ضایعات جانبی و مالی جبران ناپذیری می‌شود این سوانح که عمدتاَ شامل پدیده‌هایی مانند سیل، زلزله، طوفان، آتشفشان و خشک‌سالی است، از نظر وقوع و میزان خسارات در نقاط مختلف جهان یکسان نیست. به هر حال تلاشهای گسترده‌ای جهت دست‌یابی به راه کارهای علمی و عملی برای کاهش آثار بلایای طبیعی صورت گرفته است؛ به طوری که سازمان ملل متحد دهة 1990 میلادی را دهه‌ی کاهش اثرات بلایای طبیعی نام‌گذاری کرده و فعالیت‌های وسیعی در این زمینه صورت پذیرفته است.
بررسی همه جانبة آثار سوانح طبیعی در گذشته نشان می‌دهد که بیش از نیمی از این ضایعات و خسارت‌ها از پدیدة زلزله‌ ناشی می‌شود. بشر با توجه به کثرت خرابی‌ها و تلفات در زلزله‌های شدید و مخرب گذشته، همواره تصور دهشتناکی از این پدیده در ذهن داشته و حتی در بین تمدنهای کهن روایات و افسانه‌های متعددی در این مورد وجود دارد. در بسیاری از منابع تاریخی و حتی در برخی از کتب آسمانی نیز به این پدیده اشاره شده است. جوامع مختلف بشری همواره با حداقل تقلیل آثار مخرب آن بوده‌اند. پیشرفتهای سریع علمی و فنی در چند دهه اخیر در زمینه‌های مختلف به توفیق‌هایی دست یافته ولی هنوز دانش و فن‌آوری بشری آنقدر پیشرفت نکرده است که راههای پیشگیری از وقوع زلزله را بشناسد یا زمان دقیق وقوع آنرا پیش‌بینی کند. از اینرو اراته حل ممکن و منطقی اندیشیدن ایجاد چتر حفاظتی مناسب در مقابل این پدیده یعنی» مقاوم‌سازی سازه‌ها و جلوگیری از تخریب آنها در برابر زلزله« است. امروزه در جوامعی که فرهنگ ساخت و ساز مناسب و به عبارت دیگر» فرهنگ مقاوم سازی« نضج گرفته و عموم افراد جامعه به خصوص افراد غیر متخصص و مردم عادی، از آگاهی نسبی در این زمینه برخوردارند میزان ضایعات جانبی و مالی ناشی از زلزله‌های شدید به مراتب کمتر از سایر جوامع است.
از نظر موقعیت مکانی کشور ما ایران در یکی از مناطق فعال تکنونیکی کرة مین قرار گرفته و ما اغلب شاهد وقوع زلزله‌های خفیف و شدید در این منطقه هستیم. از دلایل خرابی‌های وسیع و خسارات تأسف‌بار در زلزله‌های مخرب گذشته علاوه بر ضعف‌ها و کاستی‌های سازه‌ای و عوامل مرتبط با آن می‌توان دو عامل زیر را نیز مد نظر قرار داد:
1- به علت ساز و کار وقوع زلزله در منطقه کانون زلزله( محل ازاد شدن انرژی ناشی از زلزله) درعمق کمی از سطح زمین( معمولاَ در عمق 10 تا 20 کیلومتری) قرار داشته است و در نتیجه انرژی قابل ملاحظه‌ای به سطح زمین رسیده است که خود باعث حرکات شدید زمین گردیده است.
2- در بسیاری از نواحی لرزه‌خیز کشور دوره بازگشت زلزله‌های بزرگ و بعبارت دیگر مدت زمان ذخیرة انرژی قبل از آزاد شدن آن طولانی است و در نتیجه در این نواحی شاهد زلزله‌های بسیار شدید با فاصلة زمانی زیاد هستیم. تجربه‌های گذشته بیانگر این مطلب است که معمولاَ چند سال بعد از وقوع زلزله‌های شدید برنامه‌ریزی‌های مختلف و تلاشهای بسیاری برای مقاوم‌سازی و رعایت اصول فنی در ساخت و سازها صورت میگیرد ولی متأسفانه پس از چندی تمام این موارد به دست فراموشی سپرد