
از پوشش باید به صورت صحیح استفاده شود، و آن را جّدى گرفت ، نه صورى و تشریفاتى ، و گرنه چه بسا بعضى از پوششها - حتّى مثل چادر - به خاطر رها نمودن آن ، همچون ویترینهاى مغازه ها، هیجان انگیزتر شده ، و نبودش بهتر از بودنش است
دین . حجاب فرمان خداست
از پوشش باید به صورت صحیح استفاده شود، و آن را جّدى گرفت ، نه صورى و تشریفاتى ، و گرنه چه بسا بعضى از پوششها - حتّى مثل چادر - به خاطر رها نمودن آن ، همچون ویترینهاى مغازه ها، هیجان انگیزتر شده ، و نبودش بهتر از بودنش است
مقوله «نیاز بشر به دین»، یکی از مهمترین مباحث مورد مطالعه در دوره معاصر است که تحت تأثیر قرائتهای انسانی از دین مطرح شده است. اینکه بشر چه نیازی به دین دارد و اساساً دین، برطرفکننده کدام دسته از نیازهای دینی است، از جمله مباحثی است که در «نیاز بشر به دین» بدانها پرداخته میشود. برای پاسخ به این سؤال، از دو رویکرد دروندینی و بروندینی میتوان به طرح بحث پرداخت. از آنجا که در جامعهشناسی دین و روانشناسیدین، مباحثی؛ مانند منشأ دین، کارکردهای روانی و اجتماعی دین مطرح شده است که بیانکننده نیاز انسان به دین میباشد، در مقاله زیر تلاش شده است این مباحث به گونه ای توصیفی - تحلیلی مورد کنکاش قرار گیرد.
واژگان کلیدی:
دین، جامعهشناسی، روانشناسی، فرد، اجتماع، ثبات اجتماعی، نهاد، باورهای دینی، مناسک دینی، معنا
چکیده:
واژگان کلیدی:
مقدمه:
دین و خاصیت تخلیهکنندگی:
دین و تسلیبخشی (جبرانکنندگی(
دین و انسجام اجتماعی:
دین و معنابخشی به زندگی:
نتیجه:
منابع:
شامل 12 صفحه فایل word
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)تعداد صفحات28
تعاریف مختلفی از دیدگاه علوم اجتماعی از دین ارائه شده است که برخی از مهمترین آنها در اینجا ذکر می شوند:
۱٫ دین عبارت است از باور به موجودات معنوی (Reading 1977:175).
2. دین یعنی تلاش و جستجو کردن برای کمک گرفتن از ارواح از طریق عبادت (فریزر) (Reading 1977:175).
3. دین عبارت است از مجموعه ای از اعمال و باورهای مربوط به ماوراء الطبیعه که به خودی خود هدف هستند (مالینوفسکی) (Reading 1977:175).
4. دین ایدئولوژی ماوراء الطبیعه است (پدینگتون) (Reading 1977:175).
5. دین یک نظام یکپارچه از عقاید و اعمالی است که به اشیای مقدس مربوط می شوند، یعنی اشیای متمایز و ممنوع، عقاید و اعمالی که همه کسانی را که به آن وفادارند، در یک اجتماع اخلاقی به نام کلیسا، متحد می سازند (دورکیم) (بختیاری و حسامی، ۱۱۳:۱۳۸۲).
۶٫ دین عبارت است از روابط انسان ها با نیروهای فوق طبیعی که شکل دعا، قربانی و عبادت به خود می گیرند (وبر) (بختیاری و حسامی، ۲۰۸:۱۳۸۲).
۷٫ دین نظامی از نمادهاست که می کوشد خلقیات و انگیزش های قوی، فراگیر و پویا در انسان ایجاد کند. این کار با تنظیم و جهت دادن به تصورات و ذهنیت ها درباره نظام حاکم بر هستی و پوشش دادن این تصورات و ذهنیت ها با هاله ای از حقیقت و واقعیت به گونه ای که فقط خلقیات و انگیزش ها، واقعیت و حقیقت جلوه کند (گیدنز) (بختیاری و حسامی، ۲۵۰:۱۳۸۲).
۸٫ دین عبارت است از نظام هایی درباره اعتقاد، عمل و سازمان که جلوه ای اخلاقی را در رفتار پیروان شکل می دهند (گولدوکولب، ۴۲۷:۱۳۸۲).
۹٫ دین مجموعه ای از مراسم تبعید شده عقلی به وسیله افسانه است که نیروهای ماوراء الطبیعه را برای مقاصدی مانند ایجاد یا ممانعت از تغییر حالت در انسان و طبیعت بسیج میکند (عسگری خانقاه و کمالی،۴۷۷:۱۳۸۰-۴۷۶).
۱۰٫ دین عبارت است از نظامی از باورها و اعمال که به وسیله آن گروهی از افراد به تفسیر کردن و دادن پاسخ به آن چیزهایی می پردارند که آنها را فوق طبیعی و مقدس احساس میکنند (Horton, Hunt, 1984:265).
11. دین می تواند به عنوان: اعتقاد به امر فراطبیعی؛ ایدئولوژی؛ نظام های اعتقادی و مجموعه ای از مناسک در نظر گرفته می شود (بیتس، پلاگ، ۶۷۱-۶۷۷:۱۳۷۵).
۱۲٫ دین از نظر لغوی، واژه ای است عربی و معنای فارسی آن آیین، کیش، راه و روش است. جمع آن ادیان است (فرهنگ معین، ۱۵۹۷:۱۳۸۱).
معادل انگلیسی آن (Religion) است. این لفظ معمولا از فعل لاتین (religere) مشتق شده و به معنای اجرای وظیفه، حرمت، نیروهای برتر و تفکر عمیق است. اسم وابسته به این فعل، (religio) دلالت دارد هم به موضوع این گونه شیفتگی درونی و هم به غایت فعالیتی که با آن ملازم است. فعل لاتینی جدیدتر دیگری یعنی (religare) را ریشه این اصطلاح ذکر کرده اند که بر پیوند دلالت دارد (گولد، کولب، ۴۲۷:۱۳۷۶).
نگاهی نسبتاً دقیق به تعاریف ذکر شده نشان می دهد که آنچه به عنوان عناصر اساسی و با اهمیت در تعریف دین لازم است مورد توجه قرار گیرد، عبارتند از: باورها، اعمال و سازمان. این سه عنصر به شکل مشخص در تعاریف دورکیم و گولد و کولب از دین آمده است.
تعریف جامعه شناسی دین
جامعه شناسی شاخه ای از علوم اجتماعی است که به مطالعه پدیده های اجتماعی یا واقعیتهای اجتماعی در جوامع متحول و پیچیده می پردازد. جامعه شناسی در آغاز بر اساس الگوی علوم طبیعی شکل گرفته بود و در واقع نوعی فیزیک اجتماعی بود که در مطالعه پدیده های اجتماعی به دنبال کشف قانون مندی های طبیعی این پدیده ها بود و بر روی های عینی و شناخت خصوصیات ظاهری و خارجی پدیده ها تأکید می نمود و هدفش به دست آوردن شناخت عینی و به دور از داوری های ارزشی و بیطرفانه بود.
برخی ویژگی های پدیده های انسانی نظیر آگاهی، اراده مند بودن، داشتن ذهنیت، قصد و نیت و معنا و تأثیر آنها بر روش شناخت پدیده های انسانی باعث به وجود آمدن بینشی دیگر در علوم انسانی شد که به جای شناخت خصوصیات ظاهری پدیده ها به روش عینی بر شناخت معانی پدیده ها به روش های درونی، ذهنی و همدلانه تأکید می نمود و به جای آنکه به دنبال تبیین پدیده های انسانی بود و به جامعه شناسی تفهمی و یا تفسیری و یا هرمنوتیکی معروف گشت.
جامعه شناسی دینی (The sociology of religion) یکی از شاخه های جامعه شناسی است که در هر دو نحله اثبات گرا و تفهم گرا گسترش یافته است. هم دورکیم و هواداران او به دنبال مطالعه جدی پدیده های دینی از دیدگاه جامعه شناسی بوده اند و هم «وبر» و طرفداران او رفتارهای دینی را از منظر جامعه شناسی پژوهش نموده اند. اگر گفته ریمون آرون، جامعه شناس فرانسوی، را بپذیریم که به تعداد جامعه شناسان می تواند تعریف جامعه شناسی وجود داشته باشد؛ می توان گفت که به تعداد جامعه شناسان دینی، تعریف جامعه شناسی دین وجود دارد. در اینجا نمونه هایی از تعریف های جامعه شناسی دین ذکر می شوند:
۱٫ جامعه شناسی دینی شاخه ای از جامعه شناسی است که به مطالعه دین با عنوان واقعیتهای اجتماعی یا پدیده های اجتمااعی می پردازد. واقعیت های اجتماعی دارای سه ویژگی عمومی بودن، خارجی بودن و الزام آور بودن هستند.
۲٫ جامعه شناسی دینی به عنوان شاخه ای از جامعه شناسی است که به مطالعه دین به عنوان یک نهاد اجتماعی می پردازد و تعامل آن را با سایر نهادهای اجتماعی مورد تأکید قرار میدهد. می دانیم که از دیدگاه جامعه شناسان پنج نهاد اجتماعی اولیه و اساسی در همه جوامع وجود دارد که جوامع بدون حضور آنها نمی توانند ادامه حیات بدهند. این پنج نهاد اجتماعی عبارتند از: خانواده، آموزش و پرورش، اقتصاد، حکومت و دین.
۳٫ جامعه شناسی دینی مطالعه دین در بستر و زمینه اجتماعی خود است (Hogo, 19??:175)
4. جامعه شناسی دینی به مطالعه جوهر پدیده دینی نمی پردازد، بلکه رفتارهای دینی که با تکیه بر پاره ای از تجربیات خاص و تصورات اهداف معین صورت می گیرند، مورد بررسی قرار می دهد. بنابراین رفتار معنادار انسان دینی مورد اعتنای جامعه شناسی دینی است. در جامعه شناسی دینی از ارزش های مربوط به اصول خداشناسی یا فلسفه های دینی و یا از مشروعیت اعتقاد به جهان آخرت بحث نمی شود، بلکه فقط رفتار دینی به عنوان رفتار انسان خاکی به مقتضای هدف معمولی مورد مطالعه قرار می گیرد (فروند، ۱۸۸:۱۳۶۲-۱۸۷).
۵٫ جامعه شناسی دینی مطالعه دین از منظر گروه های اجتماعی، تعاملات اجتماعی، نهادهای اجتماعی، ساختارهای اجتماعی، بستر تاریخی- اجتماعی، تأثیرپذیری از محیط اجتماعی، مقاومت در برابر نیروهای اجتماعی، سازه های اجتماعی واقعیت، آشکارسازی و رویکرد انتقادی است (زاکرمن، ۷۳:۱۳۸۳-۵۳).
۶٫ جامعه شناسی کلاسیک دینی عمدتاً به دو موضوع مهم و گسترده پرداخته است: اول؛ آنگه چگونه دین در حفظ نظم اجتماعی مشارکت دارد و سهم ایفا می کند. دوم؛ آنکه چه رابطه ای بین دین و نظام سرمایه داری وجود دارد (Abercrombie, et al.,1984:206).
اگر به تعاریف ذکر شده از جامعه شناسی دینی توجه شود، می توان این تعاریف را در دو دسته نهادگرا و کنش گرا طبقه بندی نمود. رویکرد اثبات گرایانه و نهادگرایانه در مطالعات جامعه شناسی دینی به شکل جدی با دورکیم آغاز می شود. لازم به ذکر است که اگوست کنت نیز در پویایی شناسی اجتماعی خود و به ویژه در مبحث قانون مراحل سه گانه، دیدگاه جامعه شناختی خود را درباره دین که همانا دیدگاه اثبات گرایانه و تحول گرایانه است ذکر نموده است. رویکرد دوم یا رویکرد کنش گرا به پیشگامی ماکس وبر مطرح شده است. وبر جامعه شناسی را علم مطالعه کنش های اجتماعی معنادار می داند و بنیانگذار جامعه شناسی تفهمی است. در مطالعه کنش گرایانه از دین بر معنای رفتارهای دینی تأکید می شود که باید با همدلی و تجربه زیسته شناخته شود و یا به عبارت دقیق تر فهمیده شود. این تفهم یا فهم همدلانه باید در مرحله بعد تبیین گردد. به همین جهت رویکرد وبر در مطالعات جامعه شناختی دین تنها تفهمی یا تفسیری نیست بلکه تفهم تبیینی است.
تاریخچه جامعه شناسی دین یا مطالعات جامعه شناختی دین
مطالعات اولیه جامعه شناختی درباره دین از نظر روش شناختی دارای سه ویژگی تحول گرایانه، اثبات گرایانه و روان شناختی است. این خصوصیات را می توان در آثار کنت، تایلور و اسپنسر مشاهده کرد. در جامعه شناسی اگوست کنت یکی از مفاهیم اساسی به اصطلاح قانون مراحل سه گانه بود که بر اساس آن اندیشه بشری به شکل تاریخی و ضروری از مرحله ربانی و متافیزیک گذشته و به مرحله اثباتی رسیده است.
در آثار تایلور (فرهنگ ابتدایی) و اسپنسر (اصول جامعه شناسی) توضیحات دقیق تری درباره مراحل تحول دین و به ویژه منشأ دین به چشم می خورد. به باور تایلور و اسپنسر [پذیرش] روح ویژگی اصلی اعتقاد دینی است و ایده روح از تفسیر ناصحیح رؤیا و مرگ به دست آمده است.
این دو اندیشمند نیز مانند کنت پدیده های دینی را بر اساس تمایلات روان شناختی، خطاهای فکری و شرایط زندگی اجتماعی توضیح می دادند. در قرن نوزدهم، دانشمندان دیگر به ویژه کارل ماکس و جیمز فریزر نیز در مطالعه دین رویکرد مشابهی داشتند.
رویکرد دیگری در مطالعه دین وجود دارد که توسط امیل دورکیم در کتاب صور بنیانی حیات دینی مطرح شده است. هر چند این نگاه قبلاً توسط فوتسل دوکلانژ (معلم دورکیم) مطرح شده بوده است. از دیدگاه دورکیم در همه جوامع تمایزی بین امر مقدس و نامقدس وجود دارد. او بیان می دارد که دین، نظامی یکپارچه از باورها و اعمال در ارتباط با امور مقدس است، اموری که متمایز و ممنوع هستند، این باورها و اعمال گروندگان به آنها را در اجتماع، واحدی که کلیسا نامیده می شود، با هم متحد می سازد. در نظریه دور کیم جنبههای اجتماعی دین بیشتر مورد تأکید است. از نظر دورکیم کارکرد مناسک مذهبی تأیید برتری اخلاقی جامعه بر اعضای آن و همچنین حفظ همبستگی اجتماعی است.
تأکید دورکیم بر مناسک به جای باورها، انسان شناسان بعدی را وادار نمود تا پژوهش های کارکردگرایانه درباره دین انجام دهند. پژوهش های مالینوسکی در مقاله «جادو، علم و دین» و دیگر مقالاتش (۱۹۴۸) و رادکلیف براون در «ساکنان جزایر آندومان» (۱۹۲۲) نشان داد که چگونه امور مذهبی در جوامع ساده و ابتدایی به حفظ انسجام اجتماعی و نظارت جامعه بر رفتار افراد کمک می کند.
در رابطه با جوامع متمدن و پیشرفته، نظریه دورکیم درباره کارکردهای دین کمتر راهگشاست. چون دین بیش از آنکه عامل وحدت باشد، می تواند نقش اختلاف برانگیز داشته باشد. از طرف دیگر در جوامع متمدن باورها و آیین ها مهم تر از مناسک هستند. این تغییر توجه باعث شد که هابهاوس به بررسی اثر پیشرفت فکری بر نهادهای اجتماعی بپردازد و توجه خاصی به ایده های اخلاقی بنماید. بر این اساس، وی در اثر مهمش به نام «اخلاق در تحول» که در سال ۱۹۰۷ منتشر شده است به کدهای اخلاقی مهم ترین ادیان و به ویژه مسیحیت می پردازد. این کدها به مثابه آیین مورد بررسی قرار می گیرند و به شکلی اساساً فلسفی تحلیل می شوند و ارتباط این کدها با رفتار اجتماعی به شکلی بسیار کلی مورد توجه هستند.
ماکس وبر نیز عمیقاً تحت تأثیر دلالت های اجتماعی باورهای دینی قرار داشت و رویکردش از برخی جهات متفاوت از رویکرد هابهاوس بود. اولاً، آنکه طرح نظری وبر درباره دین تحول گرایانه نبود. ثانیاً، وی اساساً علاقمند به یک جنبه از اخلاق دینی یعنی پیوند اخلاق دینی با نظام اقتصادی بود و آن را از دو جنبه، نخست تأثیر آیین دینی خاص بر روی رفتار اقتصادی و دیگر رابطه بین جایگاه گروه ها در نظام اقتصادی و انواع باورهای دینی بررسی نمود. چنین است که آثار وب، دورکیم و دیگران به مطالعه جامعه شناختی از دین شکل دادند.
در آمریکا، یعنی جایی که برخلاف جریان شکل گرفته در اروپا، باورها و اعمال دینی رو به فزونی و شرکت در مراسم کلیسایی در سطح بالاست، البته با تفاوت های ناچیزی که بین طبقات اجتماعی وجود دارد. «هربرگ» در کتاب کاتولیک، پروتستان و یهود (۱۹۵۵) و دمارت در کتاب «طبقه اجتماعی در آمریکای پروتستان» (۱۹۶۵) کوشش نمودند که مفهوم همبستگی اجتماعی دورکیم را به کارگیرند و از طرف دیگر فرضیه وبری بنیان های اجتماعی وفاداری فرقه ای را گسترش دهند (Mitchell,1981:214-216).
کارکردهای دین
کارکرد (Function) در معنای جامعه شناختی به مجموعه فعالیت هایی گفته می شود که یک پدیده در جهت تأمین نیازهای نظام اجتماعی ایفا می کند و در معنای عمومی معادل وظیفه، نقش، عملکرد و غیره به کار می رود. از دیدگاه علوم اجتماعی و روان شناسی دین در جوامع مختلف کارکردهای گوناگونی می تواند ایفا نماید، که به برخی از آنها پرداخته می شود. (حاجی زاده، ؟؟، ۱۳۸۵: )
کارکردهای اجتماعی دین
کارکرد در جامعه شناسی معمولاً معادل (Function) به کار می رود و منظور مجموعه فعالیت های یک پدیده اجتماعی برای برآورده ساختن نیازهای نظام اجتماعی است. میدانیم که در مکتب کارکردگرایی در جامعه شناسی که پیشگامی آن از آن امیل دورکیم است، جامعه به ارگانیسم موجود زنده شبیه دانسته شده است که برای رشد و ادامه حیات باید نیازهای آن برآورده شود.
این مکتب معمولاً برای پدیده های اجتماعی چهار کارکرد: انطباق (Adaptation)، دستیابی به هدف (Goal Attainment)، همبستگی (Integration) و حفظ الگوها (Latency) قائل است و همچنین جامعه را مرکب از چهار خرده نظام اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی می داند. کارکرد انطباق بر عهده خرده نظام اجتماعی و حفظ الگوها (باز تولید ارزش ها و هنجارها) بر عهده خرده نظام فرهنگی است. با توجه به نقش دین در افزایش یا کاهش همبستگی اجتماعی و نیز باز تولید ارزش ها و هنجارها می توان کارکردهای پدیده های دینی را عمدتاً در دو خرده نظام اجتماعی و فرهنگی جستجو نمود.
تأکید بر کارکردهای اجتماعی دین به این معناست که دین کارکردهای دیگری نظیر کارکردهای روانی نیز دارد. در برخی از متون جامعه شناختی کارکردهای روانی زیر برای دین یا پدیده های دینی ذکر شده است. سازش و کنار آمدن با احساس بی قدرتی.
ذکر گویندگان این سخن
از هشام روایت کرده اند که پیمبر خدا چهل و سه ساله بود که وحی بدو رسید.
و هم از سعید بن مسیب روایتی به این مضمون هست.
سخن از روز و ماه بعثت پیمبر خدا
ابوجعفر گوید: روایت درست است که درباره روزه روز دوشنبه از پیمبر پرسیدند وفرمود: « من به روز دوشنبه متولد شدم و به روز دوشنبه مبعوث شدم و وحی به سوی من آمد.»
گوید: در این باب خلاف نیست، اما اختلاف هست، که کدام دوشنبه ماه بود، بعضی ها گفته اند: آغاز نزول قرآن بر پیمبر خدا هیجدهم ماه رمضان بود، و از عبدالله بن زید جرمی روایتی به این مضمون هست.
بعضی دیگر گفته اند نزول قرن در بیست و چهارم رمضان بود، و از ابی جلد روایتی به این معنی هست.
بعضی دیگر گفته اند نزول قرآن در هفدهم رمضان بود و گفتار خدا عزوجل را شاهد این سخن آورده اند که فرمود:
« و ما انزلنا علی عبدنا یوم الفرقان یوم التقی الجمعان»
یعنی (اگر به خدا) و آنچه روز فیصل کار، روز تلاقی دو گروه، بر بنده خویش نازل کرده ایم ایمان آورده اید (چنین کنید) و روز تلاقی پیمبر خدا با مشرکان در بدر روز هفدهم رمضان بود.
ابوجعفر گوید: «پیمبرخدا صلی الله علیه و سلم از آن پیش که جبریل بر او ظاهر شود و رسالت خدای بیارد آثار و نشانه هایی می دید، از آن جمله حکایتی بود که از پیش درباره دو فرشته نقل کردم که شکم وی را شکافتند و غش و ناپاکی از آن درآوردند و دیگر آنکه به هر راهی می گذشت درخت و سنگ بر او سلام می کرد.
از بره دختر ابی تجراه روایت کرده اند که وقتی خداوند عزوجل می خواست پیمبر خویش را رسالت دهد، وقی به حاجت می شد چندان دور می رفت که خانه ای نباشد و به دره ها می شد و به هر سنگ و درختی که می گذشت بدو می گفت: «السلام علیک یا رسول الله» و به چپ و راست و پشت سر می نگریست و کسی را نمی دید.
ابوجعفر گوید: و امت ها از مبعث وی سخن می کردند و عالمان هر امت از آن خبر میدادند.
عامر بن ربیعه گوید: از زیدبن عمروبن نفیل شنیدم که می گفت: «من در انتظار پیمبری از فرزندان اسماعیل و از اعقاب عبدالمطلب هستم و بیم دارم به زمان او نرسم اما به او ایمان دارم و تصدیق او می کنم و بر پیمبریش شهادت می دهم، اگر عمرت دراز بود و او را دیدی سلام مرا به او برسان، اینک وصف او با تو بگویم تا بر تو مخفی نماند.»
گفتم: «بگو»
گفت: «وی نه کوتاه است نه بلند، نه پر موی و نه کم موی و پیوسته در دیده او سرخیای هست و خاتم نبوت میان دو بازوی اوست و نامش احمد است و در این شهر متولد می شود، آنگاه قومش او را بیرون می کنند و دین وی را خوش ندارند تا به یثرب مهاجرت کند و کارش بالا گیرد، مبادا از او غفلت کنی که من به طلب دین ابراهیم همه ولایت ها را بگشتم و از یهودان و نصاری و مجوس پرسیدم و همه گفتند این دین پس از این خواهد بود و و صف وی را چنین آوردند و گفتند: جز او پیمبری نمانده است.»
عامر گوید: وقتی مسلمان شدم گفتار زیدبن عمرو را با پیمبر بگفتم و سلام او را رسانیدم و پیمبرخدا صلی الله علیه و سلم جواب وی بداد و برای او طلب رحمت کرد و گفت: «او را در بهشت دیدم که دنباله ها می کشید.»
عبدالله بن کعب وابسته عثمان گوید یک روز که عمبر بن خطاب در مسجد پیمبر خدا نشسته بود، عربی وارد مسجد شد و سراغ عمر را گرفت و چون عمر او را بدید گفت: «این مرد همچنان مشرک است، و در جاهلیت کاهن بوده است.»
عرب به عمر سلام کرد و بنشست و عمر بدو گفت: «آیا مسلمان شده ای؟»
گفت: «آری.»
عمر گفت: «آیا در جاهلیت کاهی بوده ای.»
شامل 109 صفحه فایل word
چکیده :
حجاب و پوشش یکی از دستورات تمامی ادیان مخصوصا دین مبین اسلام است که رعایت آن سبب پاک ماندن انسانها و جوامع شده و همچنین تکامل معنوی و رشد اخلاقی آنان را به دنبال خواهد داشت.
بی توجهی به این امر مهم و کم رنگ شدن آن در بین دانش آموزان ما را بر آن داشت تا موانع رعایت پوشش را تشخیص و به رفع آن بپردازیم تا زمینه برای رعایت حجاب و پوشش اسلامی دانش آموزان فراهم شود. برای این منظور مرکز پیش دانشگاهی و دبیرستان سماء پایه اول انتخاب شد و از طریق پرسشنامه نظرات آنها مورد بررسی و تشخیص قرار گرفت.
نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که به ترتیب : 1 – روحیه خود نمایی ؛ مدگرایی و تقلید از مدلهای نامناسب 2 – سطحی بودن شناخت نسبت به پوشش ؛ 3 – کم توجهی والدین به این امر، سبب بدحجابی دختران جوان ما شده است . اینجانب در پی برطرف نمودن دو عامل اول بر آمدم از روشهای تربیتی و آموزشی خاصی استفاده نمودم و توانستم در تفکر و اندیشه دانش آموزان تغییر ایجاد کنم . در بعضی از دانش آموزان تغییر در تفکر و اندیشه دانش آموزان رفتار گردید. در بعضی ها بطور موقت خود را نشان داد و در پرسش پایان پژوهش بعضی از دانش آموزان شرط تغییر رفتاری را گذشت تدریجی زمان می دانستند چون با تغییر دفعی رفتار، از طرف دوستان و اطرافیان زیر سوال می رفتند.
امیدوارم با استعانت از الطاف الهی و یاری مسئولین آموزش و پرورش تمامی موانع بدحجابی را از جلو راه فرزندانمان بر داریم تا آنان بتوانند وظیفه الهی خویش را در این زمینه انجام دهند.
فهرست مطالب
مقدمه
فصل اول : طرح تحقیق
بیان موضوع
فصل دوم : یافته های تحقیق یا عوامل موثر در بدحجابی
-1- گرد آوری اطلاعات ( شواهد )
-2- نظر مسئولین راجع به پوشش
-3- دانش آموزان راجع به پوشش
-3-1- میزان پذیرش حجاب
-3-2- شناخت نسبت به حجاب در ادیان دیگر
-3-3- آیا چادر همان پوشش کامل است
-3-4- شناخت دانش آموزان از قرآن راجع به پوشش
-3-5- شناخت نسبت به الگوهای حجاب
-3-6- پوشش و سهل انگاری
-3-7- تشویق خانواده بر حجاب دختران
-3-8- تاثیر پوشش معلمان و مسئولین مدرسه
-3-9- تاثیر پوشش معلمان دینی
-3-10- تاثیر خودنمایی بر پوشش دختران
-3-11- تاثیر مدگرائی بر پوشش دختران
-3-12- پوشش و حفظ معنویت
-3-13- مدگرائی و اقتصاد خانواده
-3-14- میزان اعتقاد فرد بر حجاب
-4- تجزیه و تحلیل داده ها
-4-1- میزان شناخت دانش آموزان
-4-2- سهل انگاری و پوشش
-4-3- نقش خانواده در رعایت پوشش
-4-4- اثربخشی پوشش معلمان و مسئولین مدرسه
-4-5- اثر بخشی پوشش معلمان دینی
-4-6- خودنمایی
-4-7- مدگرایی
-4-8- پوشش و معنویت
-4-9- پوشش و اقتصاد
-4-10- اعتقاد و تعهد نسبت به حجاب
فصل سوم : ارائه راه حل برای رفع و عوامل بدحجابی
-1- انتخاب راه حل جدید
-2- اجرای طرح
-2-1- گام اول
-2-2- گام دوم
-2-3- گام سوم
فصل چهارم : ارزیابی تاثیرگذاری راه حل
-1- گردآوری اطلاعات ( شواهد 2 )
-2- مشاهدات
-3- ارزیابی یافته های جدید و تعیین اعتبار
-3-1- نظر مسئولین و بعضی از دبیران راجع به تغییر رفتار در پوشش دانش آموزان
-3-2- نظر دانش آموزان راجع به پوشش خود بعد از دوره پژوهش و تحقیق
فصل پنجم :
-1- چند پیشنهاد
-2- پیوستها و منابع
فصل اول :
طرح تحقیق