مدیریت کل نظارت بر بانکها و مؤسسات اعتباری «اداره مطالعات و مقررات بانکی»
اصول مدیریت ریسک در بانکداری الکترونیک از دیدگاه کمیته نظارت بر بانکداری بال
52 صفحه
مقاله اصول مدیریت ریسک در بانکداری الکترونیک
مدیریت کل نظارت بر بانکها و مؤسسات اعتباری «اداره مطالعات و مقررات بانکی»
اصول مدیریت ریسک در بانکداری الکترونیک از دیدگاه کمیته نظارت بر بانکداری بال
52 صفحه
بانکداری الکترونیک و شرایط ایجاد این تکنولوژی
فایل ورد قابل ویرایش
5000تومان
چکیده
بانکداری الکترونیکی نوع جدیدی از بانکداری است که خدمات بانکی درآن با استفاده از محیطهای الکترونیکی صورت میگیرد. اینگونه فعالیت بانکی از سال ١٩٩١ و با همه گیر شدن اینترنت در تمامی دنیا رواج پیدا کرده است. گفته میشود اگر در جامعهای بانکداری الکترونیکی شکل بگیرد، باید به رونق تجارت الکترونیکی نیز امید بست، چون بانکداری الکترونیکی خود پیش نیازی برای ورود به دنیای پررمز و راز تجارت الکترونیکی است. در بانکداری الکترونیکی از ابزارهایی مانند دستگاههای خودپرداز، پایانههای فروشگاهی، کارت هوشمند، موبایل بانکینگ و بانکداری اینترنتی برای ارائه خدمات به مشتریان استفاده میشود. این امر منجر به تسریع روند مبادلات مالی و بانکی، رونق تجارت الکترونیک، رضایتمندی مردم و کاهش هزینههای بانکی میشود. البته در ایران هنوز به الفبای بانکداری الکترونیکی نظم داده نشده است، چه برسد به مواردی چون کمک به کاهش هزینه در بخش دولتی.
روند اتوماسیون سیستم بانکی
در اواخر دهه ١٣٦٠ بانکهای کشور به اتوماسیون عملیات بانکی و رایانهای کردن ارتباطات خود توجه ویژهای نشان دادند. طرح جامع اتوماسیون بانکی نیز به عنوان یک الگو مورد بررسی قرار گرفت. حرکت به سوی بانکداری الکترونیکی در اوایل دهه ٧٠ آغاز شد و پس از آن کارتهای اعتباری، خودپردازها، سیستمهای گویا، استفاده از تلفن، پیامک و ایمیل وارد خدمات نوین بانکی شد. سیستم شتاب یا شبکه تبادل اطلاعات بین بانکی در سال ١٣٨١ ایجاد شد. شتاب با ایجاد ارتباط بین دستگاههای خود پرد از ٣ بانک صادرات، کشاورزی و توسعه صادرات آغاز به کار کرد و پس از آن دیگر بانکهای دولتی و خصوصی نیز به این شبکه پیوستند. طرح سیبا، سپهر، مهر، جام یا بانکداری ٢٤ ساعته، یکی پس از دیگری با پیوستن به شبکه پرداخت یکپارچه، نظامی هماهنگ برای پرداختهای خرد به وجود آوردند؛ اگرچه هنوز هم مشکلات زیادی درخصوص دستگاههای مختلف خودپرداز و نحوه ارائه خدمات آن وجود دارد.
بانکداریالکترونیک به طور کلی انواع کانالهای ارتباطی میان بانک و مشتری حقیقی و حقوقی را شامل میگردد. برخی از این سرویسها عبارتند از:
پس از پیدایش IT، نخستین ساختاری که به دستاوردهای شبکه و اینترنت پی برد سیستم بانکی بود. سیستمهای بانکی از این ابزار به عنوان عاملی جهت ایجاد یکپارچگی و افزایش دامنه فعالیت استفاده نمودند این عوامل مقدمه تکریم واقعی اربابرجوع میباشند. عوامل بسیار اساسی استفاده سیستمهای بانکی از بانکداری الکترونیک، افزایش ضریب امنیت در تبادلات مالی و به صفر رساندن هزینه سنگین این نقل و انتقالات میباشد.
همانطورکه گفته شد بانکداریالکترونیک برای بانکها نیز بسیار سودمند است چرا که علاوه برکاهش هزینه عملیات بانکی سبب کاهش خطای انسانی در انجام امور مالی نیز میگردد. همچنین لزوم به نگهداری و استفاده از پول نقد از بین میرود که این موضوع نیز از چند جهت بسیار مهم است، اول آنکه استفاده از پول نقد درانجام معاملات روزانه، موجب اصطحلاک پول شده و در نهایت سالانه هزینه هنگفتی به کشور تحمیل میگردد که با استفاده از بانکداریالکترونیک این مبلغ به نفع کشور صرفهجویی میشود، دیگرآنکه نگهداری پول نقد، سبب خارج شدن حجم زیادی از اعتبارات و پول از چرخه نظام اقتصادی کشور میشود که سبب تورم و نقدینگی است، مزیت دیگر بانکداری اینترنتی این است که استفاده از ارتباطات برخط برای فروش محصولات شرکتها افزایش مییابد و مشتریان این شرکتها میتوانند از طریق خدمات بانکداری بهراحتی نیاز خود را برطرف نمایند.
فصل 1 خلاصهای از بانکداری الکترونیک و شرایط ایجاد این. 1
1-2 بانکداری الکترونیکی و چگونگی لزوم پیدایش آن. 4
1-3 خصوصیات بانکداری الکترونیک... 6
1-4 چالشهای موجود در بانکداری الکترونیک... 6
1-5 موانع توسعه بانکداری الکترونیک در ایران. 7
1-6 جایگاه بانکداری الکترونیک در ایران. 7
1-7 نقش بانکداری الکترونیک در تجارت الکترونیک.. 8
1-8 بسترهای مورد نیاز توسعه بانکداری الکترونیکی. 8
1-9 مشتریمداری در بانکداری الکترونیکی. 9
1-10وضعیت بانکداری الکترونیکی در ایران. 10
فصل 2 مروری بر ویژگیها و مزایای بانکداری اینترنتی و موانع موجود برای گسترش سیستمهای
2-1موانع موجود برای گسترش سیستمهای بانکداری الکترونیک در ایران. 12
2-4بانکداری الکترونیک به چند شیوه مختلف انجام میشود. 20
2-5 مروری بر ویژگیهای بانکداری اینترنتی.. 22
2-6 مزایای بانکهای صد در صد اینترنتی.. 23
2-7با توجه به قابلیت آن در ارائه خدمات در وب سایت، این نوع بانکها مزایای مهمی را در بردارند. 23
2-7-1دستیابی در هر مکان و هر زمان. 23
2-7-2عدم هرگونه دردسر برای گشایش حساب.. 23
2-7-3وبسایتهایی که دارای ویژگیهای سهولت دراستفاده و قدرت عملیاتی بیشتری میباشند 23
2-9 سهولت در پرداخت قبوض... 24
2-10معایب بانکهای صددرصد اینترنتی.. 24
2-10-1ملاقات حضوری در بانک را فراموش نکنید. 24
2-10-2واریز نمودن پول نقد در حسابها را فراموش کنید. 24
2-10-3 نبودن بعضی از خدمات ویژه 24
2-10-5 مواظب هیولای کارمزد باشید. 25
2-10-6 ضرورت آشنایی با فناوری.. 25
2-10-7 انتظار چه کارمزدهایی را باید داشته باشید. 25
2-11 کاربری بانکداری اینترنتی 26
2-11-1معامله کنندگان اینترنتی 26
2-11-2 پس انداز کنندگان 26
2-11-4پرداخت قبوض... 27
2-11-5کارمزد دستگاههای خودپرداز 27
2-11-6 کشیدن چک و درخواست دسته چک... 27
2-12 انواع کارتهای الکترونیکی.. 27
2-12-1کارتهای اعتباری.. 27
2-12-2کارتهای بدهی.. 28
2-12-3 کارتهای هوشمند. 28
2-13 امضای دیجیتال. 28
2-14 مزایای استفاده از پرداخت الکترونیک... 29
2-14-1 برای پذیرنده کارت.. 29
2-14-2 برای دولت و اجتماع. 29
2-14-4 سایر کارمزدها 30
2-15راه حلی برای برتری در بانکداری شعبه اینترنتی.. 31
2-16 شناخت اقتصاد اینترنتی.. 31
2-18 ارائه یک برنامه سازگارتر با تحولات فناوری اینترنت.. 33
2-19در اینجا مروری بر ترفندهای خاصی که این بانکها برگزیدهاند. 34
2-20 حسابگرهای به هنگام اینترنتی روشی ساده و عالی برای جذب مشتری.. 37
فصل 3 چالشهای اساسی بانکداری الکترونیک... 38
3-1 چالشهای اساسی بانکداری الکترونیک... 39
3-2 دو روش یا نوع مختلف برای بانکداری الکترونیکی معرفی شده است........................................................ 40
3-2-1 بانکداری اینترنتی..................................................................................................................................... 40
3-2-2 بانکداری الکترونیکی................................................................................................................................. 41
3-3 به طور کلی میتوان سه مشکل اصلی را از نقطه نظر امنیتی معرفی نمود................................................ 42
3-3-1 Spoofing........................................................................................................................................... 42
3-3-2 E avesdropping............................................................................................................................ 42
3-3-3Data alteration.................................................................................................................................. 43
فصل 4 کاربرد و نقش فناوری اطلاعات در بانکداری الکترونیکی........................................................................ 46
4-1 وضعیت بانکداری الکترونیکی در ایران......................................................................................................... 47
4-2 فناوری اطلاعات در بانکداری........................................................................................................................ 47
4-3 حرکت داراییهای غیرمنقول و بیمه به سمت الکترونیکی شدن.............................................................. 48
4-4 فناوری اطلاعات در بانکداری........................................................................................................................ 49
4-5 ما بر روی 3 زمینه تأکید میکنیم که عبارتند از......................................................................................... 49
4-5-1 فناوری ارتباطات در امور بانکی................................................................................................................ 50
4-5-2 فناوری پردازش......................................................................................................................................... 50
4-5-3 کانالهای فروش الکترونیکی.................................................................................................................... 50
4-6 ATM یا ماشینهای خودپرداز ( Automated Teller Machines)............................................... 50
4-7 بعضی از این خدمات بانکداری الکترونیکی عبارتند از................................................................................ 51
4-8 خدمات تلفن و تلفنبانک............................................................................................................................ 51
4-9 پست الکترونیکی E-Mail........................................................................................................................ 51
4-10 ( SWIFT): Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunications. 52
فهرست مراجع....................................................................................................................................................... 53
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل: Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه :43
فهرست مطالب :
عنوان صفحه
چکیده 7
مقدمه 8
مطالبات معوق 12
اقدامات لازم در برخورد با مطالبات معوق 13
چگونگی پیشگیری از ایجاد مطالبات معوق 13
برخی از مزیتهای وصول مطالبات 15
چند راهکار پیشنهادی 16
شرایط پولی و اعتباری قبل از پیروزی انقلاب اسلامی 17
سیر تحولات نظام بانکی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی 18
قرض الحسنه 20
موارد اعطای قرض الحسنه 20
ضوابط اعطای قرض الحسنه 22
عملیات حسابداری قرض الحسنه 22
مضاربه 24
انواع مضاربه 24
عملیات حسابداری مضاربه 25
معاملات سلف 28
موضوع معاملات سلف 28
عملیات حسابداری سلف 29
تسهیلات اعطائی 32
انواع تسهیلات 32
مساقات 37
حسابداری مساقات 37
منابع و مأخذ 40
فهرست اشکال
عنوان صفحه
ادغام چندین بانک و تشکیل بانک ملت 11
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول آمار مربوط به مشخصات تسهیلات اعطائی به شرکتهای دولتی 35
جدول آمار منابع شعبه 36
جدول صورت وضعیت مانده تسهیلات اعطائی ریالی و ارزی در قالب 41
سرمایه ثابت و در گردش به شرکتها و موسسات دولتی
چکیده ای از گزارش کارآموزی :
امروزه جوامع به دنبال استفاده هر چه بیشتر از رایانه به منظور پیشبرد اهداف خود و تسریع در انجام امور هستند که به همین ترتیب انجام اعمال تجاری به شکل الکترونیک صورت می گیرد یکی از سازمانهایی که بیشترین نقش را در به کارگیری تجارت الکترونیک ایفا می کند بانک می باشد .
بانکها با انجام عملیاتشان به صورت الکترونیکی به بسیاری از اهداف دولتها در تسریع امور جامه ی عمل می پوشاند به همین دلیل اینجانب توانستم در طول مدت کارآموزی به انجام برخی اعمال بانکی بخصوص حسابداری آشنا گشته و تجارب بسیاری کسب کنم .
برخی از این اعمال به شرح زیر هستند :
وارد کردن مانده های مطالبه نشده به نرم افزار مربوطه .
یافتن اختلاف بین اسناد صادر شده و مدارک هزینه و جمع گرفتن اسناد و بستن دسته های سند و صدور روکش اسناد .
گرفتن آمار شعبه های منطقه یک .
مقدمه
تاریخچه بانکداری در ایران :
قبل از هر چیز باید گذری هر چند کوتاه به تاریخچه بانکداری در ایران بپردازیم و آشنایی بیشتری با بانک و بانکداری در ایران پیدا کنیم . اولین بانکی که در ایران افتتاح شد بانک جدید شرق بود که مرکز آن در لندن بود سپس در سال 1251 هجری شمسی فردی انگلیسی به نام « پاول جولیوس رویتر » بانک شاهی را در ایران تأسیس کرد این بانک تا سال 1321 در ایران فعالیت کرد بانک استقراضی ایران در سال 1269 توسط فردی روسی به نام « راک بولیاکوف » تأسیس گردید و در سال 1344 تعطیل شد .
نخستین بانک ایران در سال 1304 و تحت عنوان بانک سپه فعالیت خود را آغاز نمود در سال 1339 قانون جامع پولی و بانکی و تأسیس مرکزی به منظور حفظ ارزش پولی و اجرای سیاست پولی مورد توجه مقامات کشور قرار گرفت.
دولت ایران یک سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1358 در جهت حفظ حقوق صاحبان سپرده و سرمایه های ملی و تضمین بازپرداخت سپرده ها و پس اندازهای مردم ، بانکهای ایران را ملی اعلام کرد .
ادغام بانکها پس از ملی شدن آنها انجام گرفت به طوری که بانکها پس از ادغام از 37 بانک به 6 بانک تجاری و 3 بانک تخصصی تقسیم بندی شدند .
بانکهای تجاری شامل : بانک رفاه ، بانک ملی ایران ، بانک صادرات ایران ، بانک تجارت ، بانک ملت و بانک سپه می باشند .
بانکهای تخصصی نیز شامل : بانک کشاورزی ، بانک مسکن ، بانک صنعت و معدن می باشد .
متن کامل را می توانید بعد از پرداخت آنلاین ، آنی دانلود نمائید، چون فقط تکه هایی از متن به صورت نمونه در این صفحه درج شده است.
دانلود فایل
لینک دانلود و پرداخت پایین مطلب
فرمت فایل:word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:57
یگانگی واتحاد ملتها قرن هاست که در دستور کار زمامداران جهان مسیر پر فراز ونشیبی را طی می کند . شاید بشر در هزاره سوم بیش از پیش به این مهم دست یافته که خود را به دیگری وغیره نزدیکتر سازد ، چنانچه پس از دو جهانی دریافته که دیگر به تنهایی قادر به اداره جهان نیست .
در این دو جنگ رهبران فاتح جهان به این اولویت صحه گذاردند که بدون یکپارچگی ووحدت معنوی ومادی همه کشورها امکان بهینه سازی ، برنامه ریزی ومصون نگه داشتن بشریت میسر نیست و استفاده بهینه از منابع موجود طرح و مورد بررسی قرار گرفت . رنگین کمانی از مردان برجسته و تمدن ساز قرن بیستم در کنفرانسها وکنگره های جهانی مشارکت فعالی را از خود به نمایش گذاشته تا جهان را به سمت یکپارچگی پیش ببرند . جهانی سازی نه قدمتی 8 ساله دارد ونه می توان آنرا از دریچه کشوری به گمنامی مراکش نگریست . به نظر ، جهانی سازی در دل تاریخ 800 ساله بشریت ودر قلب اروپا گام به گام پبش رفت ودر مراکش ظهور خود را جهانیان اعلام کرد .
اینک ایران غافل یا به دور از تحولات 800 ساله غرب شرایط خود را برای حضور درجهانی سازی فراهم می سازد . بی آنکه پشتوانه برنامه ریزی و سازماندهی نظام یافته منسجمی را در نظام هماهنگ جهانی تجربه کرده باشد ، این تجربه حتی در سطوح منطقه ای هم هیچگاه شکل نگرفته است . ایران در دهه 90 میلادی به همراه 80 کشور جهان درحالی این سیاست را پی گرفت که آثار بر جای مانده از جنگ تحمیلی بزرگترین مانعی بود که در پیش روی برنامه ریزان اقتصادی کشور وجود داشت علاوه بر آن در کشور ماه نگاه به جنبه های سیاسی این موضوع همواره بر روی جنبه های اقتصادی آن سایه انداخته است . این مصاحبه به همین مناسبت وبه قصدبازنگری روابط ایران در سازمان تجارت جهانی انجام شد تا بازخوردها و انعکاس فعالیت ایرانیان در این حوزه را به بحث بگذارد . دکتر حسین عظیمی یکی از اقتصاددانان صاحب نام کشور ومدیر موسسه پژوهشهای سازمان برنامه کشور به همین منظور دراین مصاحبه شرکت داشته است که بخش اول آن دراین شماره از نظرتان می گذرد .
لینک دانلود و پرداخت پایین مطلب
فرمت فایل:word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:333
فهرست مطالب
عنوان صفحه
پیشگفتار
فصل اول : تجارت الکترونیکی
1ـ1ـ مقدمه
2ـ1ـ مفهوم تجارت الکترونیکی
3ـ1ـ تاریخچه تجارت الکترونیکی
4ـ1ـ مزایای ایجاد تجارت الکترونیکی
5ـ1ـ معایب تجارت الکترونیکی
6ـ1ـ مراحل تجارت الکترونیکی
7ـ1ـ مدلهای تجارت الکترونیکی
8ـ1ـ عواملی که باعث شتاب تجارت الکترونیکی شدهاند
9ـ1ـ تجارب کشورها در خصوص تجارت الکترونیکی
10ـ1ـ اثرات تجارت الکترونیکی بر کشورهای در حال توسعه
11ـ1ـ محدودیتهای رشد تجارت الکترونیکی در کشورهای در حال توسعه
12ـ1ـ عوامل مؤثر در گسترش تجارت الکترونیکی
13ـ1ـ جایگاه تجارت الکترونیکی در ایران
فصل دوم : انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی
1ـ2ـ مقدمه
2ـ2ـ پول و نقش آن در تجارت
1ـ2ـ2ـ نقشهای اساسی پول
2ـ2ـ2ـ ویژگیهای مطلوب پول
3ـ2ـ2ـ انواع تقسیمبندی پول
3ـ2ـ چگونگی پیدایش نظام بانکداری در جهان و سیر تکاملی آن
1ـ3ـ2ـ تاریخچه و چگونگی پیدایش بانکداری
2ـ3ـ2ـ تاریخچه پیدایش بانکداری الکترونیکی
3ـ3ـ2ـ مقایسه بانکداری سنتی و بانکداری الکترونیکی
4ـ2ـ انتقال الکترونیکی وجوه
1ـ4ـ2ـ مقدمه
2ـ4ـ2ـ مفهوم انتقال الکترونیکی وجوه (EFT)
3ـ4ـ2ـ اهمیت و جایگاه EFT
4ـ4ـ2ـ مزایای بکارگیری انتقال الکترونیکی وجوه
5ـ4ـ2ـ نحوه عملکرد انتقال الکترونیکی وجوه
6ـ4ـ2ـ انواع سیستمهای انتقال الکترونیکی وجوه
7ـ4ـ2ـ معماری سیستمهای پرداخت الکترونیکی
5ـ2ـ سوئیفت (SWIFT)
1ـ5ـ2ـ مقدمه
2ـ5ـ2ـ تعریف سوئیفت
3ـ5ـ2ـ تاریخچه سوئیفت
4ـ5ـ2ـ مزایای سوئیفت
5ـ5ـ2ـ کاربرد سوئیفت
6ـ5ـ2ـ مکانیزم عمل سوئیفت
6ـ2ـ کارتهای بانکی
1ـ6ـ2ـ مفهوم کارتهای بانکی
2ـ6ـ2ـ تاریخچه کارتهای بانکی
3ـ6ـ2ـ مزایای کارتهای بانکی
4ـ6ـ2ـ انواع کارتهای بانکی
5ـ6ـ2ـ مکانیزم عمل کارتهای بانکی
6ـ6ـ2ـ الزامات و تجهیزات سیستم مدیریت کارت
7ـ6ـ2ـ مسائل و مشکلات کارتها
7ـ2ـ پول الکترونیکی
1ـ7ـ2ـ مقدمه
2ـ7ـ2ـ تعریف پول الکترونیکی
3ـ7ـ2ـ اهمیت و مزایای پول الکترونیکی
4ـ7ـ2ـ انواع پول الکترونیکی
5ـ7ـ2ـ معایب و پیامدهای منفی پول الکترونیکی
8ـ2ـ پرداخت الکترونیکی صورتحسابها
1ـ8ـ2ـ مقدمه
2ـ8ـ2ـ تعریف پرداخت الکترونیکی صورت حسابها
3ـ8ـ2ـ اهمیت پرداخت الکترونیکی صورت حسابها
4ـ8ـ2ـ فرآیند پرداخت الکترونیکی صورت حسابها
5ـ8ـ2ـ مزایای پرداخت الکترونیکی صورت حسابها
9ـ2ـ امنیت در سیستمهای الکترونیکی انتقال وجوه
1ـ9ـ2ـ مقدمه
2ـ9ـ2ـ مفهوم امنیت
3ـ9ـ2ـ مسائل مربوط به امنیت
4ـ9ـ2ـ فناوریهای امنیت اطلاعات
فصل سوم : انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی و موانع گسترش آن در ایران
1ـ3ـ مقدمه
2ـ3ـ بانکداری الکترونیکی در ایران
3ـ3ـ مشکلات و موانع گسترش انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی در ایران
1ـ3ـ3ـ مشکلات مربوط به زیرساختهای اساسی
2ـ3ـ3ـ کمبود سرمایههای انسانی مناسب برای انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
3ـ3ـ3ـ موانع قانونی کاربرد انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
4ـ3ـ3ـ موانع اقتصادی گسترش و توسعه انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
5ـ3ـ3ـ موانع فرهنگی ـ اجتماعی گسترش و توسعه انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
6ـ3ـ3ـ موانع سیاسی گسترش و توسعه انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
7ـ3ـ3ـ موانع مربوط به مقاومت کارکنان و مدیران بانکها در مقابل تغییر حرکت از بانکداری سنتی به بانکداری الکترونیکی
8ـ3ـ3ـ مشکلات مربوط به نظام مدیریتی حاکم بر بانکهای کشور
9ـ3ـ3ـ سنتی بودن سیستمهای اطلاعاتی و ارتباطی سازمانها و مؤسسات دولتی و بخش خصوصی در ایران
10ـ3ـ3ـ دولتی بودن بانکهای کشور و وضعیت غیررقابتی بودن آنها
11ـ3ـ3ـ مشکلات امنیتی
12ـ3ـ3ـ اثرات ناشی از تحریم اقتصادی آمریکا
فصل چهارم : راههای گسترش و توسعه بانکداری الکترونیکی در ایران
1ـ4ـ مقدمه
2ـ4ـ برنامه راهبردی تحول در نظام بانکداری جمهوری اسلامی ایران
3ـ4ـ نقش وظایف بانک مرکزی در برنامه تحول در نظام بانکداری جمهوری اسلامی
4ـ4ـ شیوه ایجاد تحول در یک بانک
ضمیمه: تعریف واژههای کلیدی
پیشگفتار
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در عرصههای مختلف اقتصادی، بازرگانی تاثیرات شگرف این پدیده را بیش از پیش نمایان ساخته است. مزایای فراوان اقتصادی کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در اقتصاد و بازرگانی شامل صرفهجویی هزینه مبادلاتی، افزایش بهرهوری بنگاه و صنعت، تغییر فرایندهای مدیریت و تولید بنگاههای اقتصادی، کاهش هزینه جستجو، دسترسی بیشتر و آسانتر و ارزانتر به اطلاعات، کاهش محدودیت های ورود به بازار، شمار بیشتر عرضه کنندگان، افزایش رقابت، کاهش سود انحصاری ، کاهش هزینه تمام شده و قیمت کالا و تسهیل تجاری موجب توجه روزافزون به این پدیدة نوین شده است.
سازمانهای بین المللی به رهبری سازمان ملل و سازمان های وابسته به آن همانند UNCTAD و UN/CEFACT طی چند سال گذشته، با ارایه استانداردها و راهبردهای پیشنهادی به کشورهای عضو، اقدامات عملی برای توسعه تجارت الکترونیکی و زیرمجموعههای آن یعنی بانکداری الکترونیکی، حمل و نقل الکترونیکی بیمه الکترونیکی و ... در جهان به عمل آوردهاند. دولتها نیز اقدامات گستردهای برای توسعه تجارت الکترونیکی انجام دادهاند. برخی دولتها در کشورهای پیشرفته با بسترسازی حقوقی، قانونی، اقتصادی، فنی، مخابراتی و ارتباطی و با سیاستگزاری و هدایت کلان به توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی همت گماردهاند. در این کشورها بخش خصوصی پویا و کارآمد محوریت را به عهده گرفته و از آخرین تحولات فنی در فعالیتهای خود استفاده میکند.
از سوی دیگر در برخی کشورهای در حال توسعه پیشرو همانند کشورهای آسیای جنوبشرقی، دولت ها علاوه بر سیاستگزاری و هدایت کلان، حمایت گستردهای از توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی به عمل آوردهاند. پیوند با اقتصاد جهانی، اصلاحات اقتصادی مناسب، توسعه منابع انسانی، بسترسازی اقتصادی، حقوقی، فنی، مخابراتی و ارتباطی و بخش خصوصی نسبتاً کارآمد شرایط مناسبی را برای توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی در این کشورها بوجود آورده است.
بدینترتیب فعالان اقتصادی در سراسر جهان به ویژه در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه پیشرو با بکارگیری آخرین یافتههای فناوری به ویژه فناوری ارتباطات و اطلاعات بطور فزاینده مبادلات تجارت الکترونیکی خود را گسترش میدهند. در این راستا برخی بنگاههای اقتصادی از جمله بانکها با مهندسی مجدد فعالیتهای مدیریتی و تولیدی و خدماتی خود و بکارگیری کسب و کار الکترونیکی توانستهاند سهم بازار خود را در بازارهای جهانی ابتدا حفظ و سپس ارتقاء دهند. بدیهی است برای بنگاههایی که در این رقابت عقب بمانند، کاهش سهم بازار اولین پیامد آن خواهد بود.
مصرفکنندگان نیز در کشورهای مختلف تمایل چشمگیری برای انجام مبادلات به صورت الکترونیکی از خود نشان دادهاند. کاهش هزینه و افزایش سرعت دسترسی به اینترنت و مزایای اقتصادی و اجتماعی تجارت و بانکداری الکترونیکی از دلایل اصلی توجه مردم به اینگونه مبادلات است.
در ایران نیز طی چند سال گذشته دولتمردان با درک مزایا و اثرات تجارت الکترونیکی به طراحی و ایجاد تجارت الکترونیکی همت گماردهاند. بیگمان یکی از وظایف اصلی در توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی کشور، آگاه سازی عمومی است که در این راستا، معاونت برنامهریزی و بررسیهای اقتصادی وزارت بازرگانی برنامههایی برای طراحی و پشتیبانی از برنامههای آموزشی و پژوهشی به مورد اجرا گذاشته شده است.
مجموعه حاضر حاصل پژوهشی است که در زمینه نقل و انتقال الکترونیکی وجوه، به سفارش معاونت برنامهریزی و بررسیهای اقتصادی وزارت بازرگانی و توسط مرکز ملی شمارهگذاری کالا و خدمات ایران انجام شده است. بدین روی لازم است ضمن تشکر از مدیر محترم مرکز ملی شمارهگذاری کالا و خدمات ایران از پژوهشگران محترم نیز تشکر و تقدیر شود.
نکته قابل ذکر اینکه، هر چند ممکن است متن حاضر دارای نواقصی بوده و در برخی مواقع مطالب ارائه شده با نظرات معاونت مطابقت نداشته باشد، ولی از آنجا که میتواند برای مطالعه دستاندرکاران فناوری اطلاعات و ارتباطات و علاقمندان به این موضوع مفید باشد، تصمیم به انتشار آن گرفته شده است.
فرصت را مغتنم شمرده با امید به آنکه این مجموعه برای دستاندرکاران و علاقمندان تجارت و بانکداری الکترونیکی مفید واقع شود، از کلیه عزیزان علاقمند دعوت میشود تا نظرات و دیدگاههای خود را درباره توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی ایران و به ویژه برنامههای آموزشی، ترویجی و پژوهشی برای این معاونت ارسال کنند.