دانلود تحقیق شیعه و تجدد خواهی

اختصاصی از فی توو دانلود تحقیق شیعه و تجدد خواهی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مشخصات این فایل
عنوان: شیعه و تجدد خواهی
فرمت فایل : word( قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 15

این مقاله درمورد شیعه و تجدد خواهی می باشد.

خلاصه آنچه در مقاله شیعه و تجدد خواهی می خوانید :

3- توان گسست از حافظه جمعی سنت
تجدد اسلامی که با امام خمینی(ره) طرح شده است، در صورتی می‏توانست و می‏تواند توفیق تداوم یابد که «بتواند» با فاصله گرفتن از حافظه جمعی (collective Memory) حاکم بر حوزه‏های فکر دینی از ناحیه سنت، به شالوده‏شکنی آن حافظه سنتی بپردازد. و قادر باشد که به جای حافظه جمعی حاکم بر نهادهای مذهبی، اندیشه خود، یا هویت فکر سیاسی جدیدالظهور را چونان معیار مشروعیت دینی جایگزین نماید.
سنت‏سیاسی ما، به هر حال، واجد یک حافظه جمعی ویژه است که جریان‏های مختلف فکر سیاسی را در خود ادغام نموده و با هویت کلی خاصی که دارد، حوزه‏های دینی را نیز تحت‏شعاع خود قرار داده و می‏دهد. صورت‏بندی معینی از اندیشه درباره دین و سیاست ارائه می‏دهد. این سنت، به همراه حافظه‏ای که ایجاد کرده است‏یک فرایند اجتماعی فعال بوده و هست که بطور مداوم به باز تولید گذشته پرداخته و در تلاش مستمر به تفسیر و بازپرداخت هویت‏سنتی اقدام می‏کند. سنت، به دلیل همین ویژگی ارزشی، غیریت‏ساز و محدود کننده است که تجدد اسلامی ایجاد شده توسط حضرت امام را با موانع بزرگی از درون سنت دینی و حوزه‏های علمیه مواجه می‏کرد.
حافظه جمعی سنت اگر با تلاش شالوده شکنانه و نقادی بنیانگذاران فکر جدید همراه نباشد، کوشش برای تعیین ویژگی‏ها، عناصر، و به طور کلی هویت تجدد اسلامی نیز، بویژه در قلمرو امر سیاسی - اجتماعی، بسیار دشوار خواهد بود. حضرت امام(ره) به روشنی می‏دید که تثبیت هویت جدید اسلامی تنها از طریق پنهان کردن و انکار تدریجی احتمالات معنایی مکنون در سنت قابل تحقق است. وی به همین لحاظ، تفکر سنتی جدایی دین از سیاست در حوزه‏های علمیه را، سنتی هرچند پایدار، اما اندیشه‏ای انحرافی و نامرتبط با روح اسلام معرفی می‏کند و می‏نویسد:
«وقتی شعار جدایی دین از سیاست جا افتاد و فقاهت در منطق ناآگاهان غرق شدن در احکام فردی و عبادی شد و قهرا فقیه هم مجاز نبود که از این دایره و حصار بیرون رود و در سیاست و حکومت دخالت نماید». (15) فقره فوق، معنای مهمی از دیدگاه «تحلیل گفتمانی‏» دارد. بیان امام حکایت از سلطه بلامنازع حافظه جمعی سنت‏بر آحاد متفکران و اندیشمندان دین پژوه دارد. «تا جایی که دخالت در سیاست دون شان فقیه و ورود در معرکه سیاسیون تهمت وابستگی به اجانب را به همراه می‏آورد.» (16) حضرت امام با اشاره به سلطه این سنت (جدایی دین و سیاست) و حافظه جمعی برخاسته از آن، اضافه می‏کند که; «این از مسایل رایج‏حوزه‏ها بود که هر کس کج راه می‏رفت متدین‏تر بود. یادگرفتن زبان خارجی کفر و فلسفه و عرفان گناه و شرک به شمار می‏رفت‏».خ(17)
به هر حال، چنان‏که تلاش‏های امام(ره) نشان می‏دهد، ظهور هویت جدید نتیجه همین انکار و ابرام‏های متوالی در مواجهه با سنت است. همین انکار و ابرام‏های متوالی است که موجبات تمایزها و مرزگذاری‏های ممتد را بین سنت‏گرایی اسلامی از یک سو، و تجدد اسلامی از سوی دیگر فراهم می‏کند. امام(ره) با اصرار فراوان در ادامه پیام خود می‏افزاید:
«البته هنوز حوزه‏ها به هر دو تفکر آمیخته‏اند و باید مراقب بود که تفکر جدایی دین از سیاست از لایه‏های تفکر اهل جمود به طلاب جوان سرایت نکند». (18)
بدین ترتیب، حضرت امام(ره) کوشش می‏کند فهم جدیدی از نصوص و اندیشه دینی، در حوزه سیاست و اجتماع عرضه نماید که بسط منطقی و سلطه اجتماعی آن، لاجرم، اندیشه‏ها و تفسیرهای سنتی از اسلام و سیاست را به حاشیه رانده و پنهان می‏کند. و بر بیگانه سازی و نفی فهم سنتی از مجموعه حوزه‏ها و تحقیقات دین شناسانه می‏پردازد.

4- نفی گذشته گرایی و مرجعیت مطلق متقدمان
یکی دیگر از خصایص تجددگرایی اسلامی، نفی تقلید از آراء اجتهادی گذشتگان است. اندیشه سنتی روش‏شناسی خاصی دارد. این اندیشه، اعتقاد به برتری و مرجعیت متقدمان را اصل بنیادین تفکر و زندگی قرار می‏دهد، و بر مبنای این اصل، فضل تقدم پیشینیان را دلیل بر تقدم فضل آنان تلقی می‏کند که به ضرورت، بهتر از متاخرین و طبعا انسان‏های امروز می‏فهمیده‏اند.
این برداشت از سنت، و مرجعیت مجتهدان و اجتهادات متقدم، آرمان خود را در نظریه‏ها و متون گذشته می‏بیند و اصرار می‏کند که هرگونه احیاء و تذکری جز از مجرای بازگشت‏به اعلام الاولین ممکن نیست. اما حضرت امام(ره)، ضمن احترام به گذشتگان و تاکید بر حفظ طریقه مشایخ معظم که حافظان فقه سنتی چونان ارث سلف صالح بودند، بر شرایط جدید زندگی و تبعا اجتهاد مناسب زمان و مکان تاکید می‏کند. بنیانگذار جمهوری اسلامی در وصیت نامه الهی - سیاسی خویش که در بهمن 1361 نگاشته شده، با اشاره به اهمیت فقه سنتی می‏نویسد:
«و لازم است علماء و مدرسین محترم نگذارند... حوزه‏های فقهی و اصولی از طریقه مشایخ معظم که تنها راه برای حفظ فقه اسلامی است منحرف شوند... و فقه سنتی که ارث سلف صالح است و انحراف از آن سست‏شدن ارکان تحقیق و تدقیق است محفوظ گردد و تحقیقات بر تحقیقات اضافه گردد.» (19)
حضرت امام (ره) در نامه‏ای به تاریخ آبان‏1367 می‏نویسند:
«مهم شناخت درست‏حکومت و جامعه است که بر اساس آن نظام اسلامی بتواند به نفع مسلمانان برنامه ریزی کند... و همین جا است که اجتهاد مصطلح در حوزه‏ها کافی نمی‏باشد.» (20)
عبارت فوق آشکارا مرزبندی‏ها و فاصله جویی امام نسبت‏به «مرجعیت مطلق متقدمان‏» در قلمرو فکر دینی را نشان می‏دهد. سرانجام حضرت امام در اسفند 1368 ضمن تاکید بر فقه سنتی و اجتهاد جواهری، تبیین دقیق‏تری از ملاک‏های مرزبندی با گذشتگان ارائه می‏کند. وی توضیح می‏دهد که «مجتهد باید به مسائل زمان خود احاطه داشته باشد... زمان و مکان دو عنصر تعیین کننده در اجتهادند». (21)
بدین سان، حضرت امام با تکیه بر «نسبت احکام اجتهادی با زمان و مکان‏» مقدمات نظری نفی هرگونه گذشته گرایی، و تقلید و مرجعیت متقدمان را تدارک می‏کند. زمان و مکان موجب ظهور روابط ویژه‏ای در سیاست و اجتماع و اقتصاد هر نظام حکومتی می‏شوند. و بدین لحاظ که این گونه روابط حاکم بر زندگی خصایص منحصر به فرد و بعضا قیاس‏ناپذیر دارند، و از طرف دیگر نیز احکام اجتهادی مبتنی بر این روابط ...می باشند، لاجرم باید به قیاس ناپذیری ذاتی و غیرقابل تقلید و تعمیم بودن احکام اجتهادی حکم نمود. نتیجه این نگرش، ظهور عقلانیت جدید اسلامی است که بیش از آنکه گذشته گرا باشد، ناظر به مسائل و مصالح حال و آینده است. بیش از آنکه ناظر به ثبات و سکون باشد، روی مفاهیم تغییر و تحول در حکمت عملی تاکید می‏نماید.
....

بخشی از فهرست مطالب مقاله شیعه و تجدد خواهی

مقدمه    1
امام خمینی (ره) گفتمان تجدد اسلامی    1
مختصات تجدد اسلامی    1
    1-  آزادی اسلامی    2
    2-  تقدم مردم و جامعه بر دولت    4
    3-  توان گسست از حافظه جمعی سنت    5
    4-  نفی گذشته گرایی و مرجعیت مطلق متقدمان    6
    5-  ظهور مفهوم جدیدی از دولت اسلامی    8
منابع و پی نوشتها     10