چکیده.................................................................................................................. 1
مقدمه................................................................................................................... 2
فصل اول: کلیات
1- کلیات.............................................................................................................. 4
1-1- اهمیت و هدف مساله........................................................................................ 4
1-1-1- اهمیت مساله............................................................................................... 4
1-1-2- هدف مساله................................................................................................ 5
1-2- پیشینه تحقیق- کـــــاوش در متون......................................................................... 6
1-3- روش تحقــــیق .............................................................................................. 8
1-3-1- روش پژوهش در بخش«بررسی پروازهای عبوری و ترانزیت هوایی بدون توقف در
آسمان ایران»........................................................................................................ 8
1-3-2- روش پژوهش در بخش "تحلیل و بررسی پتانسیل‌های بالقوه ترانزیت هوایی با توقف و ارائه راهکارهای
جذب آن" ..................................................................................................................................................... 10
1-4-3- روش پژوهش در بخش "بررسی وضعیت ترانزیت مسافر درفرودگاههای منطقه" ........ 11
فصل دوم: بررسی عملکرد فرودگاههای بین المللی منطقه وایران در جذب پروازهای ترانزیت
2- بررسی عملکرد فرودگاه های بین المللی منطقه وایران در جذب پروازهای ترانزیت.............. 15
2-1- فرودگاههای بین المللی داخلی ............................................................................ 15
2-2- فرودگاههای بین المللی منطقه ای ........................................................................ 15
2-3- بررسی عملکرد فرودگاههای بین المللی ایران و منطقه در ارتباط با پروازهای برون‌مرزی
شرکتهای هواپیمایی ............................................................................................... 16
2-3-1- تحلیل و بررسی فرودگاههای بین المللی ایران در ارتباط با عملکرد آنها در پروازهای برون......................... 17
2-3-1-1- بررسی گستردگی وتواتر پروازهای بین المللی خطوط هوایی ایرانی در فرودگاههای
بین المللی کشور به منظور ارزیابی امکان جذب مسافرین ترانزیت از سایر کشورها................ 17
2-3-1-2- بررسی گستردگی و تواتر پروازهای بین المللی خطوط هوایی خارجی در فرودگاههای
بین المللی ایران....................................................................................................... 18
2-3-1-3- تحلیل و بررسی فرودگاههای بین المللی ایران در ارتباط با پروازهای ترانزیت باتوقف ........................... 19
2-3-2- تحلیل و بررسی فرودگاههای بین المللی منطقه درارتباط با عملکرد آنها در پروازهای بین‌المللی .................... 20
2-3-2-1- بررسی گستردگی و تواتر پروازهای بین المللی توسط ناوگان هوایی امارات و گلف‌ایر
از پایگاههای همان کشوها ...................................................................................... 20
2-3-2-2- تحلیل و بررسی فرودگاههای بین المللی منطقه در ارتباط با پروازهای ترانزیت باتوقف........................... 21
2-3-2-3- مقایسه ارتباط کمی بین پروازهای ترانزیت باتوقف و عملکرد خطوط هوایی خارجی در هر فرودگاه........ 28
2-4- بررسی تعرفه های خدمات فرودگاهی در فرودگاههای منطقه...................................... 29
2-5-1- تعرفه‌های خدمات فرودگاهی در کشورهای ارمنستان(Armenia) و آذربایجان(Azerbaijan) ................. 29
2-5-2- تعرفه های خدمات فرودگاهی در کشور بحرین (Bahrain).................................... 30
الف – هزینه پرداختی نشست (بر پایه ماکزیمم وزن برخاستی مجاز).................................... 30
ب – هزینه پرداختی پارکینگ (بر پایه ماکزیمم وزن برخاستی مجاز)................................... 30
ج – هزینه سرویسهای مسافران.................................................................................. 30
2-5-3- تعرفه های خدمات فرودگاهی در کشور عراق (IRAQ )....................................... 30
الف – هزینه پرداختی نشست ( بر پایه ماکزیمم وزن برخاستی )......................................... 30
ب – هزینه پرداختی روشنایی.................................................................................... 31
ج – هزینه پرداختی پارکینگ..................................................................................... 31
د – هزینه سرویسهای مسافران................................................................................... 31
ه – هزینه نگهداری ................................................................................................ 31
2-5-4- تعرفه های خدمات فرودگاهی در کشور اردن (Jordan)........................................ 31
الف – هزینه پرداختی نشست (بر پایه ماکزیمم وزن برخاستی مجاز )................................... 31
ب – هزینه سرویسهای مسافران................................................................................. 31
ج – هزینه پرداختی پارکینگ (براساس ماکزیمم وزن برخاستی مجاز).................................. 32
د – هزینه پرداختی آشیانه (برپایه ماکزیمم وزن برخاستی مجاز)......................................... 32
ه – هزینه پل هوایی................................................................................................. 32
2-5-5- تعرفه های خدمات فرودگاهی در کشور قزاقستان (Kazakhstan ).......................... 32
الف – هزینه پرداختی نشست (براساس ماکزیمم وزن برخاستی).......................................... 32
ب – هزینه پرداختی پارکینگ.................................................................................... 32
ج – هزینه پرداختی آشیانه......................................................................................... 32
د – هزینه نگهداری................................................................................................. 32
ه – هزینه سرویسهای مسافران................................................................................... 33
2-5-6- تعرفه های خدمات فرودگاهی در کشور کویت (Kuwait )..................................... 33
الف – هزینه پرداختی نشست ( براساس ماکزیمم وزن برخاستی مجاز )................................ 33
ب – هزینه پرداختی روشنایی.................................................................................... 33
ج – هزینه پارکینگ (بر پایه ماکزیمم وزن برخاستی مجاز)............................................... 33
د – هزینه پل هوایی ................................................................................................ 33
ه – هزینه سرویسهای مسافران................................................................................... 33
2-5-7- تعرفه های خدمات فرودگاهی در کشور عمان (Oman)......................................... 33
الف – هزینه پرداختی نشست (بر اساس ماکزیمم وزن برخاستی)......................................... 33
ب – هزینه پارکینگ................................................................................................ 33
ج – هزینه سرویسهای مسافران.................................................................................. 34
2-5-8- تعرفه های خدمات فرودگاهی در کشور پاکستان (Pakistan )................................. 34
الف – هزینه پرداختی نشست (براساس ماکزیمم وزن برخاستی).......................................... 34
ب – هزینه آشیانه و پارکینگ ( براساس ماکزیمم وزن برخاستی )....................................... 34
ج – هزینه پل هوایی................................................................................................ 35
د – هزینه سرویسهای مسافرین.................................................................................. 35
ه – هزینه نگهداری (بر پایه ظرفیت هواپیما).................................................................. 35
2-5-9- تعرفه های خدمات فرودگاهی کشور در قطر (Qatar)........................................... 35
الف – هزینه پرداختی نشست..................................................................................... 39
2-5-10) تعرفه های خدمات فرودگاهی در کشور عربستان سعودی (Saudi Arabia )............ 39
الف – هزینه پرداختی نشست (بر پایه ماکزیمم وزن برخاستی ناخالص)................................ 39
ب – هزینه پارکینگ (برپایه ماکزیمم وزن)................................................................... 39
ج – هزینه جابجایی مسافران...................................................................................... 40
2-5-11- تعرفه های خدمات فرودگاهی در کشور ترکیه (Turkey ).................................... 40
الف – هزینه پرداختی نشست (برپایه ماکزیمم وزن برخاستی)............................................ 40
ب – هزینه پارکینگ (بر پایه ماکزیمم وزن برخاستی)...................................................... 40
ج – هزینه روشنایی................................................................................................ 41
د – هزینه اتومبیل راهنما (برحسب دلار آمریکا).............................................................. 41
ه – هزینه بارگیری هواپیما ( بر پایه ماکزیمم وزن برخاستی)............................................. 41
و – هزینه سرویسهای مسافران.................................................................................. 41
ز – هزینه مراقبت و نگهداری.................................................................................... 42
2-5-12- تعرفه های خدمات فرودگاهی در کشور امارات متحده عربی (United Arab Emirates)
1– فرودگاه ابوظبی و العین....................................................................................... 42
الف – هزینه نشست ( بر پایه ماکزیمم وزن برخاستی)...................................................... 42
ب – هزینه پارکینگ ( برپایه سطح اشغالی ).................................................................. 42
2– فرودگاه دوبی.................................................................................................... 42
الف – هزینه نشست (برپایه ماکزیمم وزن برخاستی)........................................................ 42
ب – هزینه پارکینگ (بر پایه سطح اشغالی)................................................................... 43
3– فرودگاه شارجه................................................................................................. 43
الف – هزینه نشست (بر پایه ماکزیمم وزن برخاستی)....................................................... 43
ب – هزینه پارکینگ (بر پایه سطح اشغال).................................................................... 43
فصل سوم: بررسی مسیرهای هوایی و پروازهای عبوری از آسمان ایران
3- بررسی مسیرهای هوایی و پروازهای عبوری از آسمان ایران........................................ 45
3-1- بررسی قوانین و ضوابط استفاده از مسیرهای هوایی ............................................... 46
3-1-1- بررسی تعرفه های استفاده از هوا فضا و خدمات ناوبری در کشور ایران .................. 46
3-1-2- بررسی تعرفه های استفاده از هوا فضا و خدمات ناوبری در کشور افغانستان ............. 47
3-1-3- بررسی تعرفه های استفاده از هوا و فضا و خدمات ناوبری در کشور ارمنستان .......... 47
3-1-4- بررسی تعرفه های استفاده از هوا فضا وخدمات ناوبری درکشور آذربایجان............... 48
3-1-5- بررسی تعرفه های استفاده از هوا فضا و خدمات ناوبری درکشور بحرین.................. 48
3-1-6- بررسی تعرفه های استفاده از هوا فضا وخدمات ناوبری در کشور عراق .................. 48
3-1-7- بررسی تعرفه های استفاده از هوا فضا وخدمات ناوبری در کشور اردن ................... 49
3-1-8- بررسی تعرفه های استفاده از هوا فضا و خدمات ناوبری در کشور قزاقستان ............. 49
3-1-9- بررسی تعرفه های استفاده از هوا فضا وخدمات ناوبری درکشور قرقیزستان ............. 50
3-1-10- بررسی تعرفه های استفاده از هوا فضا وخدمات ناوبری در کشور عمان ................. 50
3-1-11) بررسی تعرفه های استفاده از هوا فضا وخدمات ناوبری در کشور پاکستان .............. 50
3-1-12) بررسی تعرفه های استفاده از هوا فضا و خدمات ناوبری در کشور عربستان سعودی.. 51
3-1-13) بررسی تعرفه های استفاده از هوا فضا و خدمات ناوبری در کشور ترکمنستان.......... 52
3-1-14- بررسی تعرفه های استفاده از هوا فضا و خدمات ناوبری درکشور ازبکستان ............ 52
3-1-15- بررسی تعرفه های استفاده از هوا فضا و خدمات ناوبری در کشور سوریه .............. 52
3-1-16- بررسی تعرفه های استفاده از هوا فضا وخدمات ناوبری در کشور تاجیکستان ........... 52
3-1-17- بررسی تعرفه های استفاده از هوا فضا و خدمات ناوبری در کشور ترکیه................ 52
3-1-18) بررسی تعرفه های استفاده از هوا فضا وخدمات ناوبری در کشور امارات متحده عربی.................... 53
3-2- بررسی پروازهای عبوری از آسمان ایران............................................................. 53
3-2-1- شناسایی عوامل مؤثر در ترانزیت عبوری......................................................... 54
3-2-2- اطلاعات مربوط به پروازهای ترانزیت عبوری از مسیرهای هوایی ایران.................. 54
3-2-3- تحلیل پروازهای عبوری از فراز ایران.............................................................. 55
3-3-1- بررسی تجهیزات هدایت و ناوبری مربوط به مسیرهای هوایی................................. 56
3-3- بررسی مسیرهای هوایی................................................................................... 56
3-3-2- بررسی مسیرهای هوایی ایران و منطقه............................................................. 57
فصل چهارم بررسی گزینه های گوناگون برای جذب پروازهای ترانزیتی - بخش اول
4- بررسی گزینه های گوناگون برای جذب پروازهای ترانزیتی ........................................ 61
4-2- شناسایی کلیه پروازهای ترانزیت باتوقف در کشورهای منطقه در دوره زمانی مربوطه
(هفته آخر ماه می 2002).......................................................................................... 61
4-3- شناسایی پروازهای ترانزیتی قابل جذب به فرودگاههای ایران .................................... 64
4-4- بررسی پایگاه اطلاعاتی پروازهای دسته (الف)...................................................... 65
4-4-1- بررسی عملکرد پروازی خطوط اصلی اروپایی و آسیای شرقی در فرودگاههای اطراف ایران............... 66
4-4-2- بررسی عملکرد پروازی خطوط هوایی حاشیه خلیج فارس و آسیای غربی در منطقه اطراف ایران.............. 68
4-5- بررسی پایگاه اطلاعاتی پروازهای دسته (ب)........................................................ 69
4-6- بررسی عملکرد پروازی ایرانایر و سایر خطوط هوایی برترمنطقهای در بازه زمانی مورد مطالعه................. 70
4-7- بررسی مقایسهای هزینههای فرودگاهی مرتبط با ترانزیت درفرودگاههای برتر منطقه....... 71
4-8- ارائه گزینه های کلی قابل بررسی........................................................................ 75
4-8-1- ارائه گزینه ها در بخش مدیریت و عرضه خدمات................................................ 76
4-8-2) ارائه گزینه های عملی در بخش تقاضای سفر و تبلیغات......................................... 78
فصل پنجم بررسی گزینه‌های گوناگون برای جذب پروازهای ترانزیتی - بخش دوم
5-1- بررسی و تجزیه و تحلیل فرودگاههای دارای قابلیت منطقهای در کشور برای جذب پروازهای
ترانزیت.............................................................................................................. 81
5-2- بررسی و تجزیه و تحلیل قوانین مربوط به روادید در کشورهای منطقه.......................... 82
5-3- تجزیه و تحلیل پروازهای ترانزیت در منطقه از نظر نوع رابطه بین مقاصد انتهایی و میانی............................ 87
5-4- جمع بندی تحلیل های مختلف.............................................................................. 91
منابع فارسی.......................................................................................................... 94
منابع انگلیسی......................................................................................................... 95
چکیده................................................................................................................... 97
عنوان انگلیسی....................................................................................................... 98
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول (2-1): فهرست پروازهای ترانزیت با توقف در فرودگاههای بین‌المللی ایران در طول
یک هفته در ماه می سال 2002 میلادی........................................................................ 20
جدول (2-2) : فهرست پروازهای ترانزیت باتوقف در فرودگاه شهر استانبول در طول یک هفته
مربوط به شرکتهای هواپیمایی خارجی ......................................................................... 22
جدول (2-3) : فهرست پروازهای ترانزیت باتوقف در فرودگاه شهر دوبی در طول یک هفته
مربوط به شرکتهای هواپیمایی خارجی ......................................................................... 23
جدول (2-4) : فهرست پروازهای ترانزیت باتوقف در فرودگاه شهر منامه بحرین در طول یک هفته
مربوط به شرکتهای هواپیمایی خارجی ......................................................................... 27
جدول (2- 5): هزینه پرداختی نشست در فرودگاه عمان..................................................... 33
جدول (2-6) : هزینه پرداختی نشست در فرودگاههای پاکستان............................................ 34
جدول (2- 7) : هزینه آشیانه و پارکینگ در فرودگاههای پاکستان........................................ 34
جدول (2-8) : هزینه نگهداری برمبنای گنجایش هواپیما در فرودگاههای پاکستان..................... 35
جدول (2-9) : هزینه پرداختی نشست در فرودگاه قطر به تفکیک گروههای نوع هواپیما.............. 36
جدول (2-10 ) : هزینه پارکینگ در فرودگاههای کشور قطر............................................. 39
جدول (2-11) : هزینه پرداختی نشست در فرودگاههای کشورترکیه..................................... 40
جدول (2-12): هزینه پرداختی پارکینگ در فرودگاههای کشور ترکیه.................................. 40
جدول (2-13) : هزینه پرداختی اتومبیل راهنما در فرودگاههای کشور ترکیه........................... 41
جدول (2-14) : هزینه بارگیری هواپیما بر پایه حداکثر وزن برخاستی در فرودگاههای ترکیه .... 41
جدول (2-15): هزینه نشست بر پایه حداکثر وزن برخاستی در فرودگاههای ابوظبی و العین....... 42
جدول (2-16) :هزینه نشست بر پایه حداکثر وزن برخاستی در فرودگاه دوبی......................... 42
جدول (2-17) :هزینه نشست بر پایه حداکثر وزن برخاستی در فرودگاه دوبی......................... 43
جدول (3-1): مبلغ دریافتی به ازاء هر 100 کیلومتر پرواز براساس وزن هواپیما در کشور ارمنستان....................... 47
جدول (3-2) : هزینه استفاده از هوا فضا و خدمات ناوبری وزن هواپیما درهنگام فرود مربوط به
کشور بحرین........................................................................................................ 48
جدول (3-3 ): حداقل هزینه نشست و برخاست بر پایه ماکزیمم وزن برخاستی درکشور عراق..... 49
جدول (3-4 ): حداقل هزینه استفاده از هوا فضا وخدمات ناوبری بر پایه ماکزیمم وزن برخاستی
مجاز در کشور اردن............................................................................................... 49
جدول ( 3-5) : هزینه استفاده از مسیرهای آسمان کشور عمان............................................ 50
جدول (3-6 ) : هزینه استفاده از هوا فضا و خدمات ناوبری براساس ماکزیمم وزن برخاستی
برای پروازهایی که بدون توقف در کشور پاکستان از فراز آن عبور می نمایند........................ 50
جدول (3-7 ): هزینه استفاده از هوا فضا و خدمات ناوبری بر اساس ماکزیمم وزن برخاستی برای
پروازهایی که ضمن توقف در کشور پاکستان از فراز آن عبور می نمایند.............................. 51
جدول (3-8 ) : عامل وزن بر اساس بیشینه وزن برخاستی................................................. 51
جدول (3-9) : مبلغ دریافتی به ازاء هر 100کیلومتر پرواز براساس وزن هواپیما در کشور ترکمنستان..................... 52
جدول (3-10) : مبلغ دریافتی به ازای هر پرواز عبوری بدون توقف از آسمان کشور
امارات متحده عربی................................................................................................. 53
جدول (3-11) : تعداد پروازهای ترانزیت عبوری از فراز ایران بین روسیه و کشورهای دیگر
در سال 2000 مجموع دو جهت ................................................................................. 55
جدول (3 -12): انواع و تعداد تجهیزات نصب شده در قلمروی هوایی کشور........................... 57
جدول (4-1) تعداد و درصد سهم پروازهای ترانزیتی در فرودگاههای اصلی منطقه و خطوط هواپیمایی مربوطه........ 63
جدول (4-2): اطلاعات مربوط به بخشی از پروازهای ترانزیتی.......................................... 65
جدول (4-3) اولویت های پروازی برای خطوط هواپیمایی اصلی اروپایی.............................. 67
جدول (4-4) اطلاعات مربوط به تعداد پروازهای برنامهای دسته (ب) در هفته مورد مطالعه در دو جهت(مسیر)........ 69
جدول (4-5): سهم نواحی مختلف حوزه نفوذ فرودگاه مهرآباد در شبکه پروازی بین‌المللی ایرانایر
در هفته مورد مطالعه.............................................................................................. 70
جدول (4-6): مشخصات سه نوع هواپیمای مورد بحث در هزینههای فرودگاهی....................... 71
جدول (4-7) کشورهایی از منطقه که هزینه مازادی بر هزینه نشست در صورت نشست و برخاست
در ساعاتی مشخص از شبانه روز دریافت میکنند........................................................... 72
جدول (4-8): هزینه نشست و برخاست روزانه در 18 کشور منطقه بر حسب سه نوع هواپیمای مختلف.................. 73
جدول (4-9) هزینه مرتبط با مسافرین حمل شده در 18 کشور منطقه بر حسب سه نوع هواپیمای مختلف.................. 74
جدول (5-1) سقف زمانی مجاز برای توقف ترانزیتی در فرودگاههای بین‌المللی کشورهای مختلف
منطقه بدون نیاز به اخذ ویزای ترانزیت......................................................................... 83
جدول (5-2) جزئیات مربوط به پروازهایی در مسیر اروپا-آسیا که در دوبی توقف ترانزیتی دارند........................... 89
فهرست اشکال
عنوان صفحه
شکل (1-1) : مقایسه بین شبکه دارای فرودگاه قطب و شبکه بدون فرودگاه قطب...................... 12
روابط و فرمولها
عنوان صفحه
رابطه 3-1.......................................................................................................... 46
رابطه 3-2.......................................................................................................... 51
رابطه 3-
