دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 15 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
کاربرد مدل AHP جهت خرید بهینه ی سهام در بورس اوراق بهادار با استفاده از نسبت های مالی
چکیده :
مقاله‌ی حاضر پیرامون کاربرد مدل تحلیل سلسله مراتبی با استفاده از نسبتهای مالی برای خرید بهینه‌ی سهام شرکت‌های تولیدکننده‌ی خودرو در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. هدف عمده‌ی این پژوهش به طور خلاصه ارایه‌ی الگویی به منظور خرید بهینه‌ی سهام، معرفی یک سبد سهام مناسب، معرفی روش‌های تجزیه و تحلیل صورتهای مالی و چگونگی به کارگیری اطلاعات مالی برای خرید بهینه‌ی سهام، آشنایی با چگونگی کاربردی کردن مدل تحلیل سلسله مراتبی در بورس اوراق بهادار برای خرید بهینه‌ی سهام، ارایه‌ی یک فهرست اولویت‌بندی شده از لحاظ درجه‌ی اهمیت برای نسبتهای مالی، سادگی و کاربردی بودن الگوی ارایه شده و استفاده‌ی تلفیقی از دو ابزار مهم تصمیم گیری است.
در این پژوهش، نتایج حاصل از مدل تحلیل سلسله مراتبی با نرخ بازدهی سهام شرکت‌های تولیدکننده‌ی خودرو در قالب فرضیه مورد بررسی قرار گرفته است. فرضیه فوق با استفاده از روش آماری ضریب همبستگی رتبه‌ی اسپیرمن مورد آزمون قرار گرفته و نتایج حاصل حاکی از این نکته است که بین نتایج حاصل از اولویت‌بندی نسبتهای مالی با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی و نرخ بازدهی سهام شرکت‌های تولیدکننده‌ی خودرو رابطه‌ی معنی‌داری وجود دارد.
واژگان کلیدی
مدل تحلیل سلسله مراتبی، نسبتهای مالی، خرید بهینه، بورس، سهام.
مقدمه
جهان در قرن بیست و یکم، جهانی آکنده از رقابت، توسعه‌ی بازارها، ظهور و رواج فن‌آوری‌های برتر و گسترش تجارت است. بنابراین شرط توفیق در این عرصه، بهره‌گیری از فرصت‌ها و رویارویی با چالش‌های پیش‌رو است. این موارد ایجاب می‌کند که فرآیند توسعه‌ی اقتصادی- اجتماعی با رویکردی راهبردی نسبت به تشخیص شرایط جدید بین‌المللی و با شناخت دگرگونی‌ها در ترکیب و روند مناسبات سیاسی- اقتصادی جهانی، و منطقه‌ای وهم‌چنین با نگرش به مهم‌ترین مسایل و تنگناهای اقتصاد ملی، مسیر انجام تحولات رشد پایدار و با ثبات اقتصاد کشور را هموار سازد. در این میان بازارهای سرمایه ( بورس اوراق بهادار ) وظایف سنگین و حساسی دارد.
بورس اوراق بهادار تهران در سال 1346 تأسیس شد. این سازمان از 15 بهمن ماه همان سال فعالیت خود را با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه¬ی صنعت و معدن آغاز کرد. طی 11 سال فعالیت بورس، تا پیش از انقلاب اسلامی در ایران تعداد شرکت¬ها و بانک¬ها و شرکت¬های بیمه پذیرفته شده از شش بنگاه اقتصادی با 2/6 میلیارد ریال سرمایه در سال 1346 به 105 بنگاه با بیش از 230 میلیارد ریال در سال 57 افزایش یافت. تصویب قانون حفاظت و توسعه¬ی صنایع ایران در تیر ماه 1358 باعث شد تعداد زیادی از بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس از آن خارج شود؛ به گونه‌ای که تعداد آنها از 105 شرکت و مؤسسه‌ی اقتصادی در سال 1357 به 56 شرکت در پایان سال 1367 کاهش یافت. از سال 1368، در چارچوب برنامه¬ی پنج ساله¬ی نخست توسعه¬ی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، تجدید فعالیت بورس اوراق بهادار تهران به عنوان زمینه‌ای برای اجرای سیاست خصوصی‌سازی و اصل 44 قانون اساسی مورد توجه قرار گرفت.
سازمان بورس اوراق بهادار تهران شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را بر اساس نوع صنعت و نوع محصول تولیدی به گروه¬های مختلف تقسیم کرده است. از بین این گروه‌ها شرکت¬های تولیدکننده¬ی خودرو از پرطرفدارترین شرکت‌های مطرح در بورس است که به عنوان جامعه¬ی مورد مطالعه‌ی این پژوهش انتخاب شده است. این شرکت¬ها عبارت است از:
«سایپا، ساپیا دیزل، پارس خودرو، گروه بهمن، ایران خودرو دیزل، موتورسازان تراکتورسازی، ایران خودرو و زامیاد.»
گشایش بورس‌های اوراق بهادار منطقه‌ای یکی پس از دیگری در مراکز استان ها ، خود گویای رونق روزافزون بازار سرمایه در این کشور است. ارایه‌ی انواع متعدد اوراق بهادار در بازار، مثل انواع اوراق مشارکت، اوراق قرضه و انواع سهام شرکتها نیز در رونق بازار و بالابردن درجه‌ی کارآیی آن مؤثر خواهد بود. تحقیقات مستمر و هدف‌دار در رابطه با جنبه‌های مختلف کارکرد بورس اورق بهادار تهران می‌تواند به توسعه‌ی هر چه بیشتر آن کمک کند. در این میان پژوهش حاضر به دنبال تأمین چنین هدفی است.
مسئله¬ی اصلی مورد بررسی در این پژوهش، خرید بهینه¬ی سهام است. برای حل این مشکل از دو ابزار تصمیمگیری (تحلیل سلسله مراتبی و نسبتهای مالی) به صورت تلفیقی استفاد شده است. مدل تحلیلی سلسله مراتبی یک روش تصمیمگیری است که توسط آن می‌توان تصمیماتی که وابسته به معیارهای مختلف و یا تصمیمات چند معیاره است را اتخاذ نمود. خرید سهام جز تصمیماتی است که عوامل بسیار زیادی بر آن تأثیرگذار میباشد، ولی پشتوانه¬ی هر سهم در بازارهای مالی، وضعیت مالی شرکت مورد نظر است. محققان با توجه به این مطلب از ابزار دیگری به نام نسبت¬های مالی که بیانگر وضعیت مالی یک مؤسسه است، استفاده می¬کنند.
گزاره های تحقیق
هدف این تحقیق عبارت است از :
ارائه مدلی جهت خرید بهینه سهام براساس مدل AHP و نسبت های مالی .
سؤال‌های تحقیق نیز عبارت است از:
آیا بین نتایج حاصل از اولویت‌بندی نسبتهای مالی با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی و نرخ بازده‌هی سهام شرکت‌های تولیدکننده‌ی خودرو رابطه وجود دارد؟
فرضیه تحقیق :
بین نتایج حاصل از مدل AHP و نرخ بازدهی سهام شرکت های تولید کننده خودرو رابطه معنی داری وجود دارد .
مبانی نظری و پیشینه تحقیق
مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی
روش تحلیل سلسله مراتبی یک روش تصمیم¬گیری است که توسط آن می¬توان تصمیماتی که وابسته به معیارهای مختلف و یا تصمیمات چند معیاره است را اتخاذ نمود. این روش در هنگامی که عمل تصمیم¬گیری با چند عامل تصمیم¬گیری همراه است می¬تواند استفاده شود. عامل¬های مطرح می-تواند کیفی یا کمی باشد. هم¬چنین تصمیم¬گیری می¬تواند به صورت فردی یا گروهی انجام شود. به علت ساده بودن و در عین حال کاربردی بودن روش، پیاده¬سازی روش تحلیل سلسله مراتبی در سازمان¬ها و مراکز تصمیم¬گیری نسبت به سایر روش¬های تحقیق در عملیات از موفقیت بیشتری برخوردار بوده است .
فرآیند طوری طراحی شده که با ذهن و طبیعت بشری مطابق و همراه می¬شود، و با آن پیش می¬رود. این فرآیند مجموعه¬ای از قضاوت¬ها (تصمیم¬گیریها) و ارزش¬گذاری‌های شخصی به یک شیوه¬ی منطقی می¬باشد. به طوری که می¬توان گفت روش از یک طرف وابسته به تصورات شخصی و تجربه به منظور شکل دادن و طرح¬ریزی سلسله مراتبی یک مسئله بوده، و از طرف دیگر به منطق، درک و تجزیه به منظور تصمیم¬گیری و قضاوت نهایی مربوط می¬شود. تمامی افراد اعم از دانشمندان اجتماعی و فیزیکی، مهندسان و سیاست¬مداران و حتی افراد عامی می¬توانند این روش را بدون استفاده از متخصصان به کار ببرند.
امتیاز دیگر فرآیند تحلیل سلسله مراتبی این است که ساختار و چارچوبی را برای همکاری و مشارکت گروهی در تصمیمگیری¬ها یا حل مشکلات مهیا می¬کند. پروفسور ساعتی ابداع کننده‌ی تحلیل سلسله مراتبی در یکی از کتاب¬های خود با عنوان تصمیم¬گیری برای مدیران که در سال 1990 به چاپ رسانده است .
اهداف تجزیه و تحلیل صورت‌ها وگزارشات مالی و گروه‌های استفاده کننده از آن
انتخاب اقلام و مقایسه و تعیین رابطه‌ی این اقلام با سایر اقلام و به دست آوردن یک نتیجه و انجام تفسیر و ارزیابی و اظهار نظر درباره¬ی ارتباط این اقلام با هم، تجزیه و تحلیل صورت¬های مالی نامیده می¬شود.
مجموعه‌ی صورتهای مالی که توسط شرکت¬ها ارایه می¬شود، حاکی از وقوع هزاران مبادله و رویداد یا گزارش میلیون¬ها ریال پول است. سوابق و جزییات این مبادلات و رویدادها در دفاتر روزنامه، کل و معین به تفصیل ثبت شده و سپس طبقه¬بندی و تلخیص می¬شود. عصاره¬¬ی این مبادلات و رویدادها به صورت صورت¬های مالی تهیه و ارایه می¬شود.
هر یک از اقلام مندرج در صورت¬های مالی به تنهایی نمایان‌گر کمیت مربوط به ماهیت خود است و هیچ یک از آنها به تنهایی قادر نیست بیانگر کیفیت موجود خود باشد. از این رو این ارقام باید مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
مدیران شرکت¬ها، مسئول تهیه و تنظیم صورت¬های مالی و ارایه¬ی آن به استفاده‌کنندگانی هستند که به اطلاعات مندرج در این صورت¬ها نیاز دارند، ولی نمی¬توانند نحوه¬ی استفاده از این صورت¬های مالی را توسط استفاده کنندگان از آنها پیش¬بینی کنند. از این رو تجزیه و تحلیل صورت¬های مالی بر عهده¬ی استفاده‌کنندگان است که باید بر حسب نیازی که دارند، بررسی¬های خود را انجام دهند.
صورتهای مالی اساسی با یکدیگر ارتباط ذاتی دارد و مکمل یکدیگر است. در حال حاضر برای تحقق اهداف گزارش‌گری مالی، صورت¬های مالی اساسی زیر تهیه و ارایه می¬شود:
الف. ترازنامه یا صورت وضعیت مالی، که خلاصه¬ی وضعیت مالی یک مؤسسه را در یک تاریخ معین نشان می¬دهد؛
ب. صورتحساب سود و زیان که خلاصه¬ی نتایج عملیات یک شرکت را در یک دوره¬ی مالی نشان می¬دهد؛
ج. صورت تغییرات در وضعیت مالی که خلاصه¬ی تأمین منابع مالی یک مؤسسه و چگونگی استفاده از آن (مصارف) را در فعالیت¬های سرمایه‌گذاری در یک دوره¬ی مالی نشان می‌دهد؛
د. صورت ¬حساب سود و زیان انباشته که نشان دهنده¬ی افزایش یا کاهش در سودهای انباشته¬ی یک مؤسسه¬ی ناشی از فعالیت¬های تولیدی و غیرتولیدی در یک دوره¬ی مالی می¬باشد.
علاوه بر صورت¬های مالی اساسی بالا، اغلب مؤسسات همراه صورت¬های مالی ضمایمی را نیز تهیه و ارایه می¬کنند که آن یاداشت‌‌ها جزء مهم و لاینفک صورت¬های مالی می¬باشد.
نسبت¬های مالی و انواع آن :
نسبت¬های مالی را بر حسب نتایجی که از آنها قابل استنباط است و کاربردی که برای آنها متصور است، می¬توان به چهار گروه اصلی طبقه‌بندی نمود. اگر چه این گروه¬ها، برخی ویژگی¬های مشترک را دارا می¬باشد، ولی ممکن است که یک نسبت معین در بیش از یک گروه از گروه-های چهارگانه مزبور قرار گیرد: چهار گروه اصلی نسبت¬ها به شرح زیر است :
الف. نسبت¬های نقدینگی: نسبت¬هایی است که توانایی مؤسسه را در بازپرداخت بدهی¬های کوتاه مدت نشان می¬دهد. نقدینگی کوتاه مدت به توانایی یک شرکت در برخورد با تعهدات جاری که سر رسید آنها رسیده است، اشاره می¬کند. منظور از نقدینگی، توانایی یک شرکت در تبدیل دارایی¬ها به وجوه نقد و یا به دست آوردن وجوه نقد می-باشد. کوتاه مدت به دوره¬ی زمانی یک ساله و یا دوره عملیات عادی شرکت یا هر کدام طولانی¬تر باشد، اشاره می¬کند. در ارزیابی نقدینگی، تحلیل‌گران مالی، از اطلاعاتی که مرتبط با مبالغ، زمان-بندی و اطمینان جریانات نقدی آتی شرکت است، استفاده می¬کنند.
ب. نسبت¬های ساختار سرمایه: نسبت¬هایی است که توانایی مؤسسه را در انجام تعهدات بلند مدت و میان مدت نشان می¬دهد و شامل نسبت کل بدهی¬ها به کل دارایی¬ها ، نسبت توانایی پرداخت هزینه‌های بهره، نسبت کل بدهی¬ها به حقوق صاحبان سهام و نسبت حقوق صاحبان سهام به کل بدهی¬ها میباشد.
ساختار سرمایه‌ی یک شرکت از بدهی و منابع حقوقی صاحبان سهام تشکیل می¬شود. منابع و ساختار سرمایه تا حدودی ثبات مالی و بدهی-های بلند مدت یک شرکت را تعیین می¬کند. سرمایه¬ی متعلق به صاحبان سهام دارای مخاطره است، و نرخ بازده سرمایه¬گذاری صاحبان سهام در معرض خطرات متعددی قرار دارد، و سرمایه¬گذاران نسبت به تحصیل بازده سرمایه¬گذاری¬شان در آینده هیچ¬گونه تضمینی ندارند. اگر بخشی از ساختار شرکت از استقراض تشکیل شده باشد، در این صورت سرمایه‌ی استقراض شده باید در تاریخ معین همراه با بهره¬ی متعلقه¬ی آن پرداخت شود.
ج. نسبت¬های فعالیت: نسبت¬هایی است که برای سنجش کارآیی مدیران در استفاده از دارایی¬های مؤسسه و منابع مالی که در اختیار آنان قرار داده شده است، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نسبت¬ها نشان می¬دهد که آیا استفاده¬ی اثربخش از دارایی¬های مؤسسه به عمل می¬آید؟
د. نسبت¬های سودآوری: نسبت¬هایی است که نشان دهنده¬ی میزان موفقیت مؤسسه در تحصیل سود می¬باشد. نسبت¬های فوق نشان می¬دهد که مؤسسه تا چه حد در جهت سودآوری حرکت نموده است و شامل نسبت سود ناخالص به فروش، نسبت سود عملیاتی به فروش، نسبت سود ناخالص به فروش، نسبت بازده کل دارایی¬ها، نسبت بازده حقوق صاحبان سهام، نسبت قیمت به سود (P/E)، نسبت سود تقسیمی هر سهم (EPS)، نسبت پرداخت سود سهام و نسبت سود سهام میباشد .
پیشینه‌ی تحقیق
برخی از تحقیقات و مقالات ارائه شده در مورد موارد کاربردی مدل AHP در ادامه آورده شده است .
1. اولویت¬بندی پروژه¬های ملی در شرکت¬های آب منطقه¬ای با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی
2. برنامه¬ریزی استراتژیک بازاریابی و انتخاب استراتژی مناسب با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی
3. بهینه‌سازی ترکیب تولید با استفاده از رویکرد تحلیل سلسله مراتبی در یک واحد تولید فولاد آلیاژی
4. طراحی استراتژی بهینه¬ی شرکت دونا از طریق مدل تحلیل سلسله مراتبی
5. رتبه¬بندی کامل شعب مؤسسه¬ی تأمین اقلام مصرفی بسیجیان با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی
6. بررسی و تعیین و الویت¬های صنعتی استان آذربایجان شرقی برای سرمایه‌گذاران به روش تحلیل سلسله مراتبی
7. متدولوژی تحلیل سلسله مراتبی برای فرآیند ارزش‌یابی مشاغل
8. فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و ارزش‌یابی دستگاه¬های اجرایی
جامعه ی آماری و روش آماری تحقیق :
جامعه‌ی آماری پژوهش نیز شامل 8 شرکت تولیدکننده‌ی خودرو و 46 شرکت کارگزار بورس اوراق بهادار است. جامعه ی آماری این پژوهش 8 شرکت تولید کننده ی خودرو و شرکت های کارگزار بورس اوراق بهادر تهران می باشد.
روش آماری مورد استفاده در این پژوهش به منظور آزمون فرضیه¬های پژوهش، ضریب همبستگی رتبه‌ی اسپیرمن میباشد (فرگوسن و تاکانه، 1377، 504). ضریب همبستگی رتبه¬ای یک شاخص آماری است، که هرگاه رتبه¬های زوجی دارای ترتیب یکسانی باشد، ارزش 1+ و هرگاه رتبه‌های ترتیبی وارونه داشته باشد، ارزش 1- ، و هرگاه رتبه‌ها ارتباطی با یکدیگر نداشته باشد، ارزش مورد انتظار صفر را اختیار می‌کند. فرمول ضریب همبستگی رتبه‌ی اسپیرمن مطابق فرمول شماره¬ی (1) است.
فرمول شماره¬ی (1):
در این فرمول، حرف یونانی rho است. هرگاه رتبه¬های زوجی ترتیب یکسانی داشته باشد، و است. هرگاه رتبه‌های زوجی دارای ترتیبی وارونه باشد، و است. در موقعیت استقلال، و است. با جایگزین کردن در فرمول شماره¬ی(1)، فرمول شماره¬ی(2) به دست می-آید.
فرمول شماره¬ی(2):
این فرمول، شیوه¬ی معمولی محاسبه¬ی ضریب همبستگی رتبه‌ای اسپیرمن را نشان می‌دهد.
نحوه¬ی جمع‌آوری اطلاعات
به منظور جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز این پژوهش از دو روش جمع‌آوری اطلاعات یعنی بررسی اسناد و مدارک و پرسشنامه استفاده شده است. به منظور محاسبه¬ی نسبت¬های مالی شرکت¬های تولیدکننده¬ی خودرو، نیاز به صورت¬های مالی اساسی یعنی ترازنامه، صورت سود و زیان و فرم پیش‌بینی درآمد هر سهم بوده که با مراجعه به مرکز اطلاع رسانی سازمان بورس اوراق بهادار تهران این مدارک تهیه شده است .
اطلاعات دوره مالی مورد استفاده در این تحقیق مربوط به صورت های مالی ( ترازنامه و صورت سود و زیان ) منتهی به 29 اسفند 13878 می باشد و نرخ بازدهی سهام 8 شرکت مورد مطالعه منتهی به 29 اسفند 1388 می باشد .
با توجه به قوانین حاکم بر مدل تحلیل سلسله مراتبی، یکی از مهم ترین قسمت¬های این مدل تخصیص وزن به هر یک از متغیرهای مطرح شده به صورت مقایسات زوجی میباشد. در این پژوهش نیز به منظور مقایسات زوجی نسبتهای مالی، از نظرات کارشناسان شرکت¬های کارگزار بورس با استفاده از پرسشنامه، استفاده شده است. پرسش¬نامه بر اساس اطلاعات مورد نیاز مدل تحلیل سلسله مراتبی طراحی شده و در برگیرنده‌ی چهار جدول می¬باشد. وزن دهی این پرسش¬نامه بر اساس جدول ارایه شده از طرف پرفسور ساعتی است. پس از مرحله‌ی جمع آوری پرسش¬نامه‌های ارایه¬ی شده به شرکت¬های کارگزار بورس، وزن و نرخ ناسازگاری هر کدام از جدول‌های پرسش نامه¬ها توسط نرم افزار Expert Choice (EC) محاسبه، و در صورتی که نرخ ناسازگاری مقایسات زوجی از عدد 1/0 بیشتر بوده است، پرسش¬نامه برای قضاوت دوباره به شرکت مورد نظر عودت داده شده است.
محاسبه¬ی درجه‌ی اهمیت (وزن) نسبت های مالی
به منظور محاسبه¬ی درجه¬ی اهمیت معیارهای تصمیم¬گیری ( نسبت های مالی ) ، ابتدا مقایسات زوجی نسبت¬های مالی مطرح شده در پژوهش توسط کارشناسان شرکت¬های کارگزار بورس اوراق بهادار تهران انجام گرفته است. سپس ماتریس نرمالیزه شده، و از روی آن ماتریس میانگین سطری عناصر نیز مورد استفاده قرار گرفته است. به منظور آشنایی با نحوه¬ی محاسبه‌ی ماتریس میانگین سطری عناصر، ماتریس‌های ذکر شده برای یکی از شرکت¬های مربوط به جامعه‌ی آماری ( 8 شرکت تولید کننده خودرو ) مطابق جدول‌های (1) و (2) انجام گرفته شده است.
جدول (1)- ماتریس مقایسات زوجی یکی از شرکت‌های کارگزار بورس اوراق بهادار تهران (نسبتهای نقدینگی)
نسبت سرمایه درگردش نسبت آنی نسبت سریع نسبت جاری نسبتهای نقدینگی
2 1 نسبت جاری
3 1 2 نسبت سریع
5 1 2 4 نسبت آنی
1 نسبت سرمایه در گردش
11 95/1 83/3 5/7 جمع ستونی
از روی ماتریس مقایسات زوجی، جمع ستون‌های ماتریس محاسبه و سپس هر یک از عناصر را به جمع ستون مربوطه تقسیم می‌شود:
جدول (2)- ماتریس نرمالیزه شده‌ی مقایسات زوجی یکی از شرکت¬های کارگزار بورس اوراق بهادار تهران
نسبت سرمایه در گردش نسبت آنی نسبت سریع نسبت جاری نسبتهای نقدینگی
181/0 128/0 130/0 133/0 نسبت جاری
272/0 256/0 261/0 266/0 نسبت سریع
454/0 512/0 522/0 533/0 نسبت آنی
091/0 102/0 086/0 066/0 نسبت سرمایه در گردش
با محاسبه¬ی میانگین عناصر هر سطر نیز بردار وزنی مطابق جدول (3) به صورت زیر حاصل می‌شود.
جدول (3)- بردار وزنی هر یک از نسبت‌ها
نسبتهای نقدینگی
143/0 نسبت جاری
263/0 نسبت سریع
505/0 نسبت آنی
086/0 نسبت سرمایه درگردش
نرمالیزه کردن نسبتهای مالی شرکت‌های تولیدکننده‌ی خودرو
نسبتهای مالی شرکت‌های تولید کننده¬ی خودرو، منتهی به 29 اسفند 1387 در جدول شماره ( 5 ) ارائه گردیده . ماتریس نرمالیزه شده‌ی نسبتهای مالی بر اساس جدول (5)، که شامل نسبتهای مالی شرکت‌های تولید کننده‌ی خودرو میباشد، به صورت جدول ( 6 ) محاسبه شده است .
الف. نسبتهای مالی شرکت های تولیدکننده‌ی خودرو
جدول (5)- نسبتهای مالی شرکت‌های تولید کننده¬ی خودرو، منتهی به 29 اسفند 1387
نسبت های مالی ایران خودرو ایران خودرو دیزل سایپا سایپا دیزل گروه بهمن زامیاد موتورسازان پارس خودرو
نسبت جاری 0.6 0.96 0.92 0.78 1.26 1.32 1.6 1.08
نسبت سریع 0.42 0.57 0.71 0.41 0.71 0.34 0.36 0.52
نسبت نقدی 0.033 0.033 0.157 0.056 0.195 0.085 0.014 0.05
نسبت سرمایه در گردش 1.7 0.94 2.06 0.66 0.63 1.62 1.12 2.28
نسبت حقوق صاحبان سهام به کل بدهی ها 0.08 0.21 0.92 0.06 0.99 0.68 0.69 0.82
نسبت کل بدهیها به حقوق صاحبان سهام 12.17 4.82 1.09 16.3 1 1.48 1.43 1.22
نسبت کل بدهیها به کل داراییها 0.92 0.82 0.52 0.94 0.5 0.59 0.59 0.55
نسبت توانایی پداخت هزینه های بهره 1.18 1.68 10.31 1.07 5.64 14.37 12.96 7.57
نسبت سود ناخالص به فروش 0.12 0.18 0.16 0.18 0.15 0.16 0.3 0.2
نسبت سود عملیاتی به فروش 0.097 0.15 0.2 0.13 0.21 0.082 0.18 0.14
نسبت سود خالص به فروش 0.015 0.065 0.18 0.019 0.28 0.16 0.14 0.1
نسبت بازده کل دارایی ها 0.013 0.046 0.187 0.009 0.105 0.18 0.14 0.107
نسبت بازده حقوق صاحبان سهام 0.155 0.29 0.37 0.18 0.21 0.41 0.37 0.28
نسبت قیمت به سود 9.6 2.5 2.05 4.47 2.64 1.4 2 2.67
نسبت سود تقسیمی هر سهم 148 450 701 186 360 823 565 445
نسبت پرداخت سود سهام 0.49 1.12 1.22 0 1.99 1.31 1.15 0.83
نسبت بازده سود سهام 0.1 0.39 0.3 0.22 0.37 0.71 0.5 0.37
نرمالیزه کردن نسبتهای مالی
جهت نرمالیزه کردن نسبت های مالی هر نسبت مالی را در جدول شماره ( 5 ) به جمع ستون خودش تقسیم کرده تا جدول شماره ( 5 ) نرمالیزه گردد .
جدول شماره ( 6) – جدول نرمالیزه شده نسبت های مالی
نرمالیزه شده نسبت های مالی شرکت های تولید کننده خودرو ، منتهی به 29 اسفند ماه 1387
نسبت های مالی ایران خودرو ایران خودرو دیزل سایپا سایپا دیزل گروه بهمن زامیاد موتورسازان پارس خودرو
نسبت جاری 0.070 0.113 0.108 0.092 0.148 0.155 0.188 0.127
نسبت سریع 0.104 0.141 0.176 0.101 0.176 0.084 0.089 0.129
نسبت نقدی 0.053 0.053 0.252 0.090 0.313 0.136 0.022 0.080
نسبت سرمایه در گردش 0.154 0.085 0.187 0.060 0.057 0.147 0.102 0.207
نسبت حقوق صاحبان سهام به کل بدهی ها 0.018 0.047 0.207 0.013 0.222 0.153 0.155 0.184
نسبت کل بدهیها به حقوق صاحبان سهام 0.308 0.122 0.028 0.413 0.025 0.037 0.036 0.031
نسبت کل بدهیها به کل داراییها 0.169 0.151 0.096 0.173 0.092 0.109 0.109 0.101
نسبت توانایی پرداخت هزینه های بهره 0.022 0.031 0.188 0.020 0.103 0.262 0.237 0.138
نسبت سود ناخالص به فروش 0.083 0.124 0.110 0.124 0.103 0.110 0.207 0.138
نسبت سود عملیاتی به فروش 0.082 0.126 0.168 0.109 0.177 0.069 0.151 0.118
نسبت سود خالص به فروش 0.016 0.068 0.188 0.020 0.292 0.167 0.146 0.104
نسبت بازده کل دارایی ها 0.017 0.058 0.238 0.011 0.133 0.229 0.178 0.136
نسبت بازده حقوق صاحبان سهام 0.068 0.128 0.163 0.079 0.093 0.181 0.163 0.124
نسبت قیمت به سود 0.351 0.091 0.075 0.164 0.097 0.051 0.073 0.098
نسبت سود تقسیمی هر سهم 0.040 0.122 0.191 0.051 0.098 0.224 0.154 0.121
نسبت پرداخت سود سهام 0.060 0.138 0.150 0.000 0.245 0.162 0.142 0.102
نسبت بازده سود سهام 0.034 0.132 0.101 0.074 0.125 0.240 0.169 0.125
اولویت‌بندی شرکت‌های تولیدکننده‌ی خودرو بر اساس نسبتهای مالی
پس از انجام مقایسات زوجی نسبتهای مالی و محاسبه‌ی وزن نسبی هر یک از متغیرها، و استفاده از روش نرمالیزه کردن اعداد برای نسبتهای مالی، نوبت به محاسبه وزن نهایی متغیرها می‌رسد. این عمل از طریق ضرب وزن نسبی متغیرها بر اعداد نرمالیزه شده نسبتهای مالی و جمع آنها انجام می‌گیرد. وز نهایی نسبت های مالی در جدول شماره (8) محاسبه گردیده است . برای نمونه در جدول شماره (7) مراحل محاسبه وزن نهایی نسبت های نقدینگی ارائه گردیده است .
جدول (7)- وزن نهایی نسبتهای نقدینگی
نسبت های مالی شرکت های تولید کننده خودرو ، منتهی به 29 اسفند ماه 1387
نسبت های نقدینگی ایران خودرو اعداد نرمالیزه شده ایران خودرو دیزل اعداد نرمالیزه شده سایپا اعداد نرمالیزه شده سایپا دیزل اعداد نرمالیزه شده
نسبت جاری 0.070 0.0144 0.112 0.0230 0.108 0.0220 0.091 0.0187
نسبت سریع 0.104 0.0241 0.141 0.0327 0.175 0.0408 0.101 0.0235
نسبت نقدی 0.053 0.0184 0.053 0.0184 0.252 0.0877 0.089 0.0313
نسبت سرمایه در گردش 0.154 0.0340 0.085 0.0188 0.187 0.0412 0.059 0.0132
0.0909 0.0929 0.1917 0.0867
وزن نهایی نسبتهایی نقدینگی 0.0198 0.0203 0.0418 0.0189
نسبت نقدینگی گروه بهمن اعداد نرمالیزه شده زامیاد اعداد نرمالیزه شده موتورسازان اعداد نرمالیزه شده پارس خودرو اعداد نرمالیزه شده
نسبت جاری 0.147 0.0302 0.154 0.0316 0.187 0.0383 0.126 0.0259
نسبت سریع 0.175 0.0408 0.084 0.0195 0.089 0.0207 0.128 0.0299
نسبت نقدی 0.313 0.1089 0.136 0.0475 0.022 0.0078 0.080 0.0279
نسبت سرمایه در گردش 0.057 0.0126 0.147 0.0324 0.101 0.0224 0.207 0.0456
0.1925 0.1310 0.0892 0.1292
وزن نهایی نسبتهایی نقدینگی 0.0420 0.0286 0.0194 0.0282
جدول شماره 8 – وزن نهایی نسبت هالی مالی
شرکت های تولید کننده خودرو وزن نهایی نسبت های مالی شرکت های تولید کننده خودرو
ایران خودرو 0.089
ایران خودرو دیزل 0.103
سایپا 0.115
سایپا دیزل 0.125
زامیاد 0.150
موتورسازان تراکتورسازی 0.147
گروه بهمن 0.149
پارس خودرو 0.105
در نهایت بر اساس وزن نهایی به دست آمده، شرکت‌های تولید کننده‌ی خودرو اولویت‌بندی شده است. نتایج نهایی اولویت‌بندی شرکتها در جدول (9) ارایه شده است.
جدول (9)- اولویت‌بندی شرکت‌های تولید کننده‌ی خودرو بر اساس نسبتهای مالی (نتایج نهایی حاصل از مدل تحلیل سلسله مراتب)
شرکت های
تولید کننده خودرو وزن نهایی نسبت های مالی
شرکت های تولید کننده خودرو رتبه بندی براساس نتایچ AHP
زامیاد 0.150 1
گروه بهمن 0.149 2
موتورسازان تراکتورسازی 0.147 3
سایپا دیزل 0.125 4
سایپا 0.115 5
پارس خودرو 0.105 6
ایران خودرو دیزل 0.103 7
ایران خودرو 0.089 8
اولویت بندی شرکت های تولیدکننده ی خودرو براساس نرخ بازدهی سهام
نرخ بازدهی سالانه سهام این شرکتها برای سال مالی منتهی به 12 اسفند 1388به شرح جدول زیر می باشد . با توجه به فرضیه نخست پژوهش که بررسی کننده رابطه ی بین نتایج حاصل از مدل و نرخ بازدهی سهام شرکت های تولیدکننده ی خودرو می باشد اولویت‌بندی این شرکت ها به این صورت جدول شماره (10) میباشد.
جدول (10)- اولویت بندی شرکت های تولیدکننده خودرو براساس نرخ بازدهی سهام .
شرکت های تولید کننده خودرو نرخ بازدهی رتبه بندی براساس نرخ بازدهی
زامیاد 0.87 1
سایپا دیزل 0.67 2
گروه بهمن 0.58 3
پارس خودرو 0.50 4
موتورسازان تراکتور سازی 045 5
ایران خودرو دیزل 0.32 6
سایپا 0.26 7
ایران خودرو -0.7 8
آزمون فرضیه پژوهش
با توجه به سوال طرح شده در این پژوهش و فرضیه ارائه شده که عبارتست از :
بین نتایج حاصل از مدل AHP و نرخ بازدهی سهام شرکت های تولید کننده خودرو رابطه معنی داری وجود دارد .
بنابراین :
بین نتایج حاصل از مدل تحلیل سلسله مراتبی و نرخ بازدهی سهام شرکت های تولید کننده ی خودرو رابطه ی معنی داری وجود ندارد.
بین نتایج حاصل از مدل تحلیل سلسله مراتبی و نرخ بازدهی سهام شرکت های تولید کننده ی خودرو رابطه ی معنی داری وجود دارد .
یعنی:
ب. محاسبه ی آماره ی آزمون
جدول (11)- محاسبه ی ضریب همبستگی رتبه‌أی اسپیرمن برای آزمون فرضیه
شرکت ها رتبه بندی بر اساس مدل تحلیل سلسله مراتبی ( )
رتبه‌بندی بر اساس نرخ بازدهی سهام ( )
زامیاد 1 1 0 0
سایپا دیزل 4 2 2 4
گروه بهمن 2 3 1- 1
موتورسازان تراکتورسازی 3 5 2- 4
پارس خودرو 6 4 2 4
ایران خودرو دیزل 7 6 1 1
سایپا 5 7 2- 4
ایران خودرو 8 8 0 0
- - - -
ج. نتیجه گیری :
مقدار بحرانی از جدول ضریب همبستگی رتبه أی اسپیرمن ـ مقادیر بحرانی به دست آمده است (چون آزمون دو طرفه است می شود، که با مقدار جدول 738/0 خواهد بود). با توجه به این که ( محاسبه شده )، بیشتر از 738/0 می باشد. از این رو فرض صفر رد و فرض مورد قبول واقع می‌شود. یعنی با ضریب اطمینان 95درصد می‌توان گفت که، بین نتایج حاصل از مدل تحلیل سلسله مراتبی و نرخ بازدهی سهام رابطه ی معنا داری وجود دارد.
منابع :
آذر، عادل؛ مؤمنی، منصور «آمار و کاربرد آن در مدیریت ، تحلیل آماری» جلد دوم، تهران، انتشارات سمت، چاپ ششم، 1381، ص271.
اسماعیل‌پور، مجید «راهنمای سرمایه‌گذاری در بورس و تجزیه و تحلیل صورتهای مالی»، تهران، شرکت چاپ و نشر بازرگانی وابسته به مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، چاپ نخست، 1377، صص 2-7، 35-37، 101-102، 110، 140 و162.
ایران‌نژادپاریزی، مهدی؛ ساسان‌گهر، پرویز «سازمان و مدیریت از تئوری تا عمل»، تهران، انتشارات مؤسسه‌ی بانک‌داری ایران، چاپ نخست، 1371، ص 173.
پی.نوو، ریموند «مدیریت مالی» جلد نخست، ترجمه: علی جهانخانی و علی پارساییان، تهران، انتشارات سمت، چاپ سوم، 1376، صص 46، 386 .
دارابی، هوشنگ «تصمیمگیری به کمک تحلیل سلسله مراتبی»، مجله‌ی صنایع، شماره‌ی 3، 1372، صص 15-24.
سایت بورس اوراق بهادار تهران (http://www.irbourse.com).
فرگوسن، جرج ا؛ یوشیوتاکانه «تحلیل آماری در روان‌شناسی و علوم تربیتی» ترجمه: علی دلاور و سیامک نقشبندی، تهران، انتشارات ارسباران، چاپ نخست، 1377، ص504.
گزارش عملکرد بورس اوراق بهادار تهران در سال 1381، تهران، انتشارات سازمان بورس اوراق بهادار تهران، مدیریت اطلاع رسانی، مستندسازی و آموزش، چاپ واحد تکثیر سازمان بورس، 1382، صص 45، 56-58.
قدسی‌پور، سیدحسن «فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP »، تهران، انتشارات مرکز نشر دانشگاه صنعتی امیرکبیر، چاپ دوم، 1379، صص 7، 74.
وجدانی، فؤاد «اصول و مفاهیم اساسی مدیریت و بازرگانی»، تهران، انتشارات وزارت تعاون،
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 15 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
