نوع فایل: word
قابل ویرایش 90 صفحه
جهت دریافت درجه ی کارشناسی در رشته ی روان شناسی
چکیده:
در عصر حاضر که دوره پیشرفت فناوری به خصوص فناوری اطلاعاتی و ارتباطی است کمتر حرفه ای را می بینیم که دستخوش تغییر و تحول قرار نگرفته باشد . تولید اطلاعات ، سازماندهی و اشاعه اطلاعات در سایه وجود رایانه و اینترنت شکل تازه ای به خود گرفته است به طوری که نمی توان از تأثیر این ابزار بر انسان چشم پوشید و ابعاد مثبت آن را در بروز استعدادها و خلاقیت ها نادیده گرفت.
با توجه به تأثیر بسیار زیاد این ابزار بر دانش آموزان و کم توجهی معلمین و مسؤولین به این امر مهم ، می بایست کارهای تحقیقی و پژوهشی زیادی انجام گیرد تا همگان به اهمیت این تغییر و تحول پی ببرند .
بررسی آثار رایانه بر رشد خلاقیت دانش آموزان و معرفی شیوه های مؤثر و مفید کاربرد آن در بروز خلاقیت تحقیقات گسترده ای را می طلبد که با یک برنامه محدود امکان نتیجه گیری درست و دقیق محال می نماید و لازم است شاخص های گوناگونی مورد توجه قرار گیرند .
در این پژوهش ابتدا به تعریف واژه خلاقیت از دیدگاه صاحبنظران پرداخته شده است . سپس عوامل مؤثر در بروز خلاقیت ، رایانه به عنوان ابزار آموزشی ، فواید و اهمیت استفاده
از رایانه ، علت عدم کاربرد چشمگیر رایانه در آموزش و پرورش ، ضرورت توسعه فناوری اطلاعات و استفاده از اینترنت و مهمتر از همه روش های مؤثر کاربرد رایانه در بروز خلاقیت و . . . مورد بررسی قرارگرفته است .
بر مبنای موضوع پژوهش به ارائه و اجرای پرسشنامه ای کوتاه مبادرت ورزیده شده است .
در پایان توصیه ها ، موانع و مشکلات و شرایط اجرایی کاربرد رایانه در آموزش و پرورش مورد بررسی قرار گرفته است .
امید است که در آینده ای بسیار نزدیک به نقش این ابزار مهم بیشتر از حال توجه گردد و تحقیقات گسترده ای توسط طالبان علم و پیشرفت انجام گیرد.
مقدمه:
بررسی اهداف آموزش و پرورش در سطح جهان و ایران ، به خصوص در طرح کلیات نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران نشان می دهد که هدف اساسی ، تربیت افرادی است که با اتکاء به نیروی اراده و تعقل خویش منطقی و خلاق بیاندیشند و به جای وابستگی و استفاده از دستاوردهای اقتصادی و فرهنگی دیگران ، مولد دانش ، تکنولوژی و فرهنگ مناسب برای زندگی مستقل ، فعال و خلاق در « عصر دانایی » باشند.
این موضوع اخیرا" توجه بسیاری از اندیشمندان و مسئولان کشورهای مختلف و به ویژه ممالک در حال توسعه را به خود جلب کرده است به نحوی که تغییر نظام آموزش و پرورش از نظری صرف به نظری توأم با عمل (کاربردی) و پرورش افراد پویا و خلاق به جای افراد ایستا مورد توجه خاصی قرار گرفته است . درضمن ، خلاقیت و نوآوری به عنوان یک شاخص در گزینش افراد در مشاغل مختلف و از جمله صنایع نیز مطرح گردیده است .
درباره مفهوم خلاقیت تعریف های متعدد و گاه متضادی ارائه شده است ولی در مورد تعریف زیر یک اتفاق کلی مشاهده شده است .
خلاقیت توانایی فرد برای تولید ایده ها ، نظریه ها ، بینش ها یا اشیاء جدید و بدیع و بازسازی مجدد درعلوم و سایر زمینه ها است که توسط متخصصان ، اصیل و از نظر علمی ، زیباشناسی ، تکنولوژی و اجتماعی با ارزش تلقی گردد .»
یکی از سؤالاتی که در چهار دهه گذشته ، ذهن بسیاری از پژوهشگران و اندیشمندان تعلیم و تربیت را به خود مشغول کرده و تحقیقات بسیاری را به وجود آورده این است که « آیا می توان خلاقیت را پرورش داد ؟
بررسی پیشینه های تحقیقات (مک کین ۱٩٦٨) و (مانسفید و باس ۱٩٨۱) و (کتل و بوچر ۱٩٦٨) نشان می دهد که پیروان اصالت ذات ، خلاقیت را یک توانایی و صفت بالقوه تلقی می کردند ولی حتی متفکران پیشرو (ترمن ۱٩٢٥) ، (کاکس ۱٩٢٦) و (گالتن ۱٨٦٩) نیز بر این باور بودند که هر چند خلاقیت نیز مانند هوش بعد ارثی دارد ، باز هم عوامل محیطی می توانند بر این توانایی اثر بگذارند .
در رابطه با پرورش خلاقیت ، پژوهش ها (آلبیرخ ۱٩٨٧) ، (محمدی ۱٣٧٠) نشان داده اند که افراد خلاق به مراتب بیش از افراد غیر خلاق ، توانایی پرورش خلاقیت را در دیگران دارند .
وانگ (۱٩٩٠ به نقل از ولف و همکاران ۱٩٨٧) در یک مطالعه نتیجه می گیرد که در میان ٢٢٨ عاملی که بر یادگیری تأثیر می گذارد ، فراشناخت دارای تأثیر بسیار مثبتی است . مطالعات نشان می دهد که دانشجویان دارای فراشناخت بالا ، پیشرفت تحصیلی بیشتری داشته اند . سرعت فوق العاده تحول در همه ابعاد زندگی بشر به ویژه در حوزه تولید ، ارتباط و اطلاعات از یکسو و نزدیک شدن و به هم پیوستن سرنوشت کشورها از سوی دیگر ، نوعی انگیزه اجتماعی پدید آورده است که می توان آن را نوجوﺋﻲ و نوآوری نامید . این انگیزه و ناخشنودی ها و ناخرسندی های همراه آن در بسیاری از اجتماعات ، به خصوص کشورهای در حال پیشرفت ، زمینه را برای اصلاحات و گاه انقلاب های سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی و ازجمله نوسازی نظام آموزش و پرورش فراهم کرده است و مردم این اجتماعات درباره وضع خود و چگونگی تعلیم و تربیت فرزندان خویش به چون و چرا می پردازند .
آنها گاه چنان شیفته نو و نوآوری می شوند که سنتهای سنجیده برآمده از میراث فرهنگی خود و امکانات و شرایط نوسازی و نوآوری را از یاد می برند و در میان کهنه و نو سردرگم می مانند .
رایانه با قابلیت های فراوانی که دارد ، قادر است دانش آموزان را به سوی خودآموزی ، خود فعالی ، تعمیق درک و فهم و پرورش استعداد و خلاقیت رهنمون سازد ، به علاوه امکان تداوم و خارج ساختن آموزش از حصار مدارس به ویژه هدایت آن به داخل منازل را میسر می سازد . اما به لحاظ برخی محدودیت ها از جمله عدم شناخت معلمان از کارآیی آموزشی رایانه ، بی توجهی نظام تعلیم و تربیت کشور به این مسئله و به هر دلیل دیگری که تصور شود ، متأسفانه مدارس ما از این ماشین ارزشمند به مثابه ابزاری آموزشی محروم اند . در این پژوهش کوشیده ایم به برخی امتیازات آموزشی این ماشین که برای توسعه آموزش ، یادگیری و خلاقیت بسیار مفیدند اشاره نماییم .
به امید روزی که از رایانه به منزله یک ابزار آموزشی در چرخه فعالیت های آموزشی و پرورشی استفاده شود نه به عنوان وسیله ای تجملی و زینت بخش .
فهرست مطالب:
چکیده
مقدمه
فصل اول : کلیات
ـ موضوع
ـ سؤال ﺗﺤﻘﻴق
ـ فرﺿﻴﻪ های ﺗﺤﻘﻴق
ـ روش ﺗﺤﻘﻴق
ـ هدف ﺗﺤﻘﻴق
ـ ضرورت و اﻫﻤﻴﺖ ﺗﺤﻘﻴق
ـ مفاﻫﻴﻢ کلی
فصل دوم : مبانی نظری ﺗﺤﻘﻴق
ـ نتاﻳﺞ ﭘﮋﻭﻫﺶ های مربوط به روش آموزش به کمک راﻳﺎﻧﻪ
ـ برخی از نتایج تحقیق بین المللی توسعه ICT در آموزش و پرورش
ـ استراتژی آموزش الکترونیکی در کشورهای اروپایی
ـ مفهوم خلاﻗﻴﺖ از دﻳﺪﮔﺎه صاحبنظران
ـ رابطه خلاﻗﻴﺖ ، هوش و پیشرفت تحصیلی
ـ رابطه خلاقیت و نبوغ با بیماریهای روانی
ـ خلاقیت در سطح اجتماعی
ـ دانش
فصل سوم : مزایا و محدودیت های سیستم های رایانه
ـ رایانه ماشین دلهره آور
ـ محدودیت های رایانه
ـ آموزش برنامه ای
ـ انواع برنامه های آموزش برنامه ای
ـ نتایج پژوهش های مربوط به روش آموزش برنامه ای
ـ ماشین آموزشی
ـ آموزش به کمک رایانه
ـ مزایای آموزش رایانه ای
ـ زمینه های تسهیل کننده توسعه ICT در آموزش و پرورش
ـ یادگیری راهی به سوی پرکردن شکاف دیجیتالی
فصل چهارم : داده های آماری
ـ ابزار جمع آوری
ـ روش جمع آوری اطلاعات
ـ یافته های تحقیق
ـ تجزیه و تحلیل یافته ها و تتیجه گیری
فصل پنجم : اراﺋﻪ پیشنهادها و راهکارها
ـ فیلتر کردن راهی برای ایجاد محیط سالم در اینترنت
ـ اثر بخش کردن استفاده از فناوری اطلاعات و اینترنت
ـ راهکارهای گسترش کارآمد و بهینه فناوری اطلاعات در آموزش و پرورش
ـ آموزش الکترونیکی برای معلمان
ـ دیدگاه آرمانی
ـ توصیه ها
ـ موانع و مشکلات اصلی در اجرای برنامه آموزش رایانه ای
ـ شرایط اجرایی
پرسشنامه
منابع
منابع و مأخذ:
۱. اتکینسون ، ریتا ، ال ، اتکینسون ، ریچارد ، اس ، هیلگارد ، ارنست ، ار ، زمینه روانشناسی ، جلد اول ، ترجمه محمد تقی براهنی و همکاران ، تهران ، انتشارات رشد ، ۱٣٧٣
٢. انصاری جعفری ، رقیه ، بررسی راهبرد یادگیری و خلاقیت دانش آموزان ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، ٧٥-٧٦
٣. بخشی ، لطفعلی ، آشنایی با کامپیوتر و داده پردازی ، انتشارات ساحل ، ۱٣٧٣
٤. برانیگان ، گری ، جی ، آزمون روانشناسی فعالیت های کاربردی یادگیری ، ترجمه فریبانبوی آل آقا ، تهران ، انتشارات امیرکبیر ، ۱٣٨۱
٥. پژوهش نامه آموزشی ، شماره های ٤٩ ـ ٥٠ ـ ٥۱ ، ۱٣٨۱
٦. پورافکاری ، نصرت الله ، فرهنگ جامع روانشناسی ـ روانپزشکی ، انتشارات فرهنگ معاصر۱٣٧٣
٧. حسینی ، فخرالسادات ، بررسی آموزش به کارگیری راهبردهای یادگیری بر خلاقیت و پیشرفت تحصیلی ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، ۱٣٨٠
٨. روزنامه جام جم ، ٨ اردیبهشت ۱٣٨٢
٩. سیف ، علی اکبر ، روانشناسی پرورشی ، روانشناسی یادگیری و آموزش ، انتشارات آگاه ۱٣٨۱
۱٠. فصل نامه خلاقیت و نوآوری ، شماره های ٥ و ٦ ، زمستان ٨٢ و بهار ٨٣
۱۱. کریمی طاری ، کوروش ، جباریه ، علیرضا ، رحیمی ، حسین ، کار و رایانه ، ۱٣٧٩
۱٢. گلاور ، جان ای ، برونینگ ، راجر اچ ، روانشناسی تربیتی ـ اصول و کاربرد آن ، تهران مرکز نشر دانشگاهی ، ۱٣٧٨
۱٣. ماهنامه رشد ( تکنولوژی آموزشی ) ، دوره نوزدهم ، اردیبهشت ماه ٨٣ ، شماره ۱٥٧
۱٤. ماهنامه رشد ( مدیریت مدرسه ) ، اردیبهشت ماه ۱٣٨٣ ، شماره های ٧ و ٨
۱٥. هرگنهان ، بی ، ار ، السون ، ام ، اچ ، مقدمه ای بر نظریه های یادگیری ، ترجمه علی اکبر سیف ، تهران ، انتشارات دانا ، ۱٣٧٤
سایت:
www.irica.com
www.jobiran.com
http://cs.anu.edu.au/whatis.html
http://europa.eu.int/comm./education//eonardo.html
http://www.unesco.org/bangkok/education/ict/ict-enabling/ap-policy/australia
پایان نامه ی کاربرد رایانه در ایجاد و رشد خلاقیت. doc
