عصاره اشباع وسایر عصاره های آبی خاک:
آگاهی از ترکیب املاح محلول خاک در شرایط رطوبت مزرعه [ Field capacity] دربعضی از بررسی های مسائل خاک وآب بسیار ایده آل ومفید است، اما تهیه عصاره در چنین شرایطی در بررسی های روشن امکان پذیر نمی باشد. لذا بررسی روی املاح محلول خاک باید شرایطی باشد که اب بیشتری به خاک اضافه شود، باتوج به این که مقادیر مختلف انواع املاح مطلق ونسبی استخراج شده مستقیما تحت تاثیر نسبت خاک به آب می باشد لذا این نسبت باید استاندارد باشد تا نتایج در سطح بین المللی قابل تفسیر ومقایسه باشد.آزمایشگاه شوری خاک آمریکا عصاره اشباح خاک رابرای بررسی روی املاح محلول خاک توصیه می نماید. زیرا نزدیکترین حالت استاندارد رطوبت در محیط ریشه می باشد به همین دلایل تحمل گیاه به شوری معمولا باتوجه به هدایت الکتریکی یا مجموع محلول در عصاره اشباح ارزیابی می گردد. سایر عصاره های آبی خاک مثل 1:5 و1:1 وغیره که تهیه آن آسان تر از حالت اشباح می باشد از شرایط ریشه نبات دوراست وخط هایی ناشی از پراکش یا دیسیرسپون وهیدرولیز وتبادل کاتیون های تبادلی وحل شدن کانی ها در چنین شرایطی بیشتر از حالت اشباح می باشد.
تهیه عصاره اشباع خاک:
مواد شیمیایی مورد نیاز:
محلول هگزا متافسفات سدیم [ Napo3] از درصد-مقدار 1/0 گرم از هگزا متافسفات سدیم راتوزین دره سن ژوژه صدمیلی تیتر حل سپس به حجم برسانید.
روش کار:حدود 200 تا400 گرم خاک کوبیده واز الک دومیلی متری رد شده رادر لیوان پلاستیکی گل اشباع بریزید. اول به هم زدن آنقدر آب مقطر اضافه نمائید تانزدیک به حالت اشباع برسد در لیوان ها را گذاشته مدتی به حال خود بگذارید تاخاک کاملا آب را جذب نماید سپس گل را به هم زده واشباح نمائید. حالت اشباع حالتی است که سطح گل براق ووقتی شیاری در گل ایجاد نمائید با ضرب زدن به لیوان محتوی گل، شیار به هم می پیوندد ومحو می شود، وقتی لیوان محتوی گل رااز بالای کج نمائید به ارامی گل سرازیر می شود، { همچنین گل از روی اسپاتول یاکاردک گل اشباع به آرامی سرمی خورد}. خاک اشباع رابه مدت یک شبانه روز یا حداقل به مدت 4ساعت به حال خودبگذارید بماند بعداز سپری شدن مدت زمان لازم گل را مجددا به هم زده واشباع نمائید تابه حالت قبف ریچاروسن که روی یابه عصاره گیری قرار دارد کاغذ صافی شماره دوپانزده سانتی متر واتمن بگذارید واز زیر قیف ، شیشه عصاره گیری 50تا100 میلی لیتر قرار دهید، پایه عصاره گیری به پمپ خلاء وصل است ، گل راروی قیف بوخنر خالی نمائید وبا کاردک سطح را طوری صاف کنید که منفذی درآن مشاهده نگردد وسپس پمپ خلائ را روشن نمائید عصاره خاک درداخل شیشه عصاره گیری جمع می گردد اگر عصاره کدر بود مجددا عصاره را صاف نمائید به ازاء هر25 میلی لیتر از عصاره یک قطره هگزا متافسفات از درصد اضافه نمائید.
عصاره خاک در نسبت های مختلف خاک به آب:مقدار معین خاک را توزین در ظرف شیشه ای یا پلاستیکی بریزید مقدار آب لازم را{ با توجه به نسبت خاک به آب}اضافه در آن را بسته سپس به مدت یک ساعت با شیکر مکانیکی به هم بزنید. اگر شیکر در اختیار نباشد در مدت نیم ساعت چهار بار هر بار به مدت یک دقیقه بادست به شدت تکان دهید سپس صاف نمائید. اگر عصاره کدر بود مجددا صاف گردد به ازاء هر 25میلی لیتر از عصاره یک قطره هگزا متافسفات سدیم ازدرصد اضافه شود.
اندازه گیری PH در سوسپانسیون خاک:در سوسپانسیون خاک واکلترولیت که طرز تهیه آن توضیح داده خواهد شد قبل از صاف نمودن نمونه، سوسپانسیون رابعداز به هم زدن در زیر الکترود P H متر { قبلا دستگاه P H متر با بازهای مخصوص کنترل شود قرار داده بطوری که الکترود در مایع روی سوسپانسیون قرار گیرد بعداز ثابت شدن عقربه P H متر،عدد P H را قرائت نمائید.
اندازه گیری درصد اشباع خاک:بعداز اندازه گیری P H گل اشباع بتن « قوطی» فلزی را توزین ویادداشت نمائید، سپس مقداری گل اشباع در آن بریزید ومجددا توزین ویادداشت نمائید. سپس درون اتو با حرارت 100تا105 درجه سانتی گراد برای مدت حداقل سه ساعت { یهتر است برای مدت یک شب در آون بماند} قرار داده بعداز سپری شدن مدت زمان لازم بتن رااز آون بیرون آورده ودر دیسکاتور قرار دهید بعداز خنک شدن مجددا توزین نموده وعددرا یادداشت وطبق محاسبه زیر درصد اشباع خاک رابر حسب خاک خشک محاسبه نمائید.
وزن بتن= A وزن بتن + گل= B وزن بتن + گل خشک شده=C
گرم وزن گل B- A= E گرم وزن آب جذب شده B – C = F گرم وزن گل خشک شده C- A = H درصد اشباع خاک [ 100* F] / H =
اندازه گیری کربن آلی خاک:روش مورد استفاده دراین اندازه گیری روش واکلی بلاک می باشد که خاک را با اسید سولفوریک غلیظ و بی کرولات مجاور کرده بعداز اتمام واکنش اکسیداسیون واحیاء زیادی بی کرومات باقی مانده با فروآمونیوم سولفات تیتر می کنیم.
محلول های مورد نیاز: 1- بی کرومات پتاسیم یک نرمال 2- اسید سولفوریک غلیظ 96 درصد 3- فروآمونیوم سولفات 5/0 نرمال F eso4, {NH}2 so4 , 6H2o 4- معرف ارتوفنانتروسین فرو 025/0 مولکول گرم در لیتر
روش کار:مقدار پنج تاده گرم خاک کاملا کوبیده واز الک نیم میلی متری عبور می دهیم که تمام خاک از الک رد شود { فقط ذرات شن درشت تر از نیم میلی متر روی الک بماند} دراین مرحله برای کوبیدن از هاون فولادی یا آهنی استفاده نشود. برای این منظور از هاون چینی یا عقیق استفاده گردد. روش کار بدین ترتیب است که یک گرم خاک رااگر میزان کربن آلی از دوونیم درصد بیش تر باشد، خاک کمتر بایدتوزین شود. در ارلن مایر پانصد میلی لیتر ریخته وبه ان ده میلی لیتر بی کرومات پتاسیم یک زمان اضافه وبة‌آرامی تکان دهید تاذرات در محلول پراکنده شود. بیست میلی لیتر اسید سولفوریک غلیظ راخیلی سریع به طور مستقیم به محلول اضاقه بلافاصله به ارامی تکان داده تاخاک بامواد مخلوط وبه مدت یک دقیقه تکان دهید وبگذارید به مدت نیم ساعت به حال خود بماند سپس دویست وپنجاه میلی لیتر آب مقطر اضافه نمائید بعداز سردشدن ده قطرهارتوفنانترولین اضافه وبا فروآمونیوم سولفات تیتر نمائید در نزدیک به انتهای تیتراسیون رنگ نمونه سبزکدر می باشد که با چندقطره اضافی فروآمونیوم سولفات در مجاورت اندیکاتور به رنگ قرمز در می اید { باهرسوی خاک یک نونه بلانک تهیه می گردد}.
محاسبه: % oc = M* 0/39 * [ V1-V2 /s] فرمالیته فروآمونیوم سولفات M=
میلی لیتر فروآمونیوم سولفات مصرفی برای بلانک V 1= میلی لیتر فروآمونیوم مصرفی برای نمونه V2= وزن خاک خشک شده در هوای آزاد S =
اندازه گیری پتاسیم قابل جذب در خاک:
محلول های مورد نیاز:1- استات آمونیوم PH = v 2- محلول های استاندارد
روش کار: مقدار 5/2 گرم خاک رد شده از الک دومیلی متری ار توزین ودر ارلن مایر 250 میلی لیتر بریزید سپس 50 میلی لیتر استات آمونیوم نرمال به ان اضافه در آن را بسته وتکان دهید بعداز نگهداری یک شبانه روز، آن را با کاغذ صافی شماره دوصاف نمائید. مقدار پتاسیم محلول را با دستگاه فیلم فتومتر بعداز قرائت استاندارد ها مورد سنجش قرار دهید. { یادآوری می شود که صفر استاندارد راروی صفر دستگاه فیلم فتومتر وحداکثر استاندارد دراروی صددستگاه قرار دهید سپس بقیه استانداردها را قرائت نمائید}. منحنی استانداردها را رسم وسپس از روی منحنی استاندارد مقدار پتاسیم محلول مجهول را بدست اورید وبه شرح زیر محاسبه نمائید.
M gk میلی لیتر
A 1000
X= a/ 10 100
میلی گرم گرم خاک
a / 10 5
x= 20a= mg/kg=ppmk 1000
باتوجه به محاسبه، عددبه دست امده از منحنی اگر در بیست ضرب شود مقدار پتاسیم قابل جذب برحسب ppm به دست می آیدضمنا باهرسوی نمونه خاک یک نمونه بلانک باید تهیه شود.
اندازه گیری فسفر قابل جذب به روش “ olcen” : اصولک نمونه خاک با محلول بی کربنات سدیم PH= 8.5 عصاره گیری می شود ، این روش در خاک های آهکی و قلیایی وخنثی قابل استفاده می باشد. غلظت کلسیم در عصاره باراسبب شدن کلسیم کاهش ودر نتیجه غلظت فسفر در محلول افزایش می یابد در خاک های اسیدی کربنات به عنوان بافر، حلالیت آلومینوم وآهن را متوقف نموده وبنابراین غلظت فسفر در محلول را افزایش می دهد. فسفر در عصاره خاک به روش اوسن وبکارگیری اسید آسکوربیک به عنوان ماده احیاء کننده به طریق کایمتری اندازه گیری می شود.
مواد شیمیایی مورد نیاز:1- محلول عصاره گیری بی کربنات سدیم نرمالH = 8-5 درصد
2- اسید سولفوریک چهار مول
3- آمونیوم مولیدات چهاردرصد
4- پتاسیم آنتیمونی تارتارست 275/0 درصد
5- اسید اسکوربیک 75/1 درصد
6- محلول مخلوط: مواد زیر رابه ترتیب بامرور بدون ظرف پانصد میلی لیتری پلی اتیلن با پیرکس اضافه کنید وبه‌آرامی به هم بزیند تا کاملا یکنواخت شود.
الف- پنجاه میلی لیتر اسید سولفوریک چهارمول
ب- پانزده میلی لیتر محلول آمونیوم مولیبدات
ج- سی میلی لیتر اسید اسکوربیک
د- پنج میلی لیتر پتاسیم آنتیمونی تارتارات
هـ – دویست میلی لیتر آب مقطر
این محلول باید روزانه تهیه شود.
7- محلول استاندارد ppm 500 فسفر
8- محلول ppm 20 فسفر
9- سری استانداردها
روش کار:پنج گرم از نمونه خاک را توزین کرده ودر بطری پلی اتیلن 250 میلی لیتری بریزید، دونمونه بلانک نیز به عنوان شاهد به نمونه ها اضافه نمائید. سپس صدمیلی لیتر از محلول عصاره گیری بی کربنات سدیم به آن اضافه کرده بعداز نیم ساعت شیکر « باشیکر دورانی مول B uhlersm آلمانی روی درجه باشیکر مول IKA werk ks 500 دویست وپنجاه دوردقیقه وبا شیکر مول GFL صدوچهل وپنج دور در دقیقه» بلافاصله آن را باکاغذ صافی صاف کنید یا قاشق مرباخوری زغال اکتیو به آن اضافه کنیم « برای بی رنگ کردن» وبعد ظرف را مقداری به هم می زنیم بعدصاف می کنیم بعد 25cc از هر کدام برداشته ودر داخل ارلن جداگانه ای می ریزیم وبعدبه آن 25cc-20 محلول مخلوط به آن اضافه می کنیم بعدبه مدت یک ربع شیکر می کنیم و بعد با دستگاه اسپکتووفتومتر روی طول مربع nm880 یا nnl720 قرائت نمائید.
محاسبه: p ppm = [ a-b] * [v/s] * mcf
که در نمونه عصاره a= ppm p دربلانک b= ppm p 100- محلول عصاره گیری اضافه شده v= 5- وزن نمونه خاک توزین شده S= 100/ { درصد رطوبت +100} = ضریب تصحیح رطوبت mef=
تذکر:محاسبه بالا برای حالتی است که روی محور X ها در منحنی استاندارد ، مقادیر 4/0 و 6/0 و8/0 را و2/1 و 4/1 ppm غلظت کامل استانداردهای فسفر نوشته شود. درصورت نیاز درصد رطوبت باید در 105 درجه سانتی گراد تعیین شود.
اندازه گیری ازت گل: مقدار ازت گل طبقات زیرین خاک کمتر از 02/0 درصد ودر زمین های زراعی تحت کشت بین 06/0 تا 5/0 درصد ودر پیت بیش تر از 5/2 درصد می باشد روش های توصیه شده برای اندازه گیری ازت گل روش k j eldahl با هضم تر wet diestion وروش pumea اکسیداسیون خشک می باشد. در روش کجدال ازت آلی در اثر حرارت واسید سولفوریک وکاتالیزور تبدیل NH4 – N می شود. اضافه نمودن املاحی مثل سولفات پتاسیم یا سولفات سدیم برای بالا بردن درجه حرارت درحین هضم نمونه واضافه کردن H g , Sc یا ca برای تسریع دراکسیداسیون موادآلی می باشد.
اندازه گیری ازت به روش کجدال:
مواد شیمیایی مورد نیاز:1- مخلوط کاتالیست سولفات پتاسیم. 2- اسید سولفوریک غلیظ
3- سود [ NaoH] دونرمال 4- مخلوط معرف 5- محلول اسید بوریک درصد ومعرف
6- استاندارد اسید سولفوریک یا کلریندریک 01/0 نرمال 7- سولفات آمونیوم 01/0 نرمال
روش کار:یک گرم خاک کوبیده واز الکپانصد میکرون {5/0میلی متری} عبور داده را توزین دربالن ژدژه صدمیلی لیتری پیرکس بریزید وسپس مقدار 1/1 گرم مخلوط کاتالیست به آن اضافه ومخلوط نمائید، سپس دومیلی لیتر آب مقطر اضافه وسه میلی لیتر اسید سولفوریک غلیظ به آن اضافه کنید « همراه نمونه ها یک بلانک تهیه شود» نمونه ها را روی اجاق برقی قرار داده وحرارت رادر تا370 درجه سانتی گراد تدریجا افزایش دهید تانمونه شفاف شود سپس به مدت 30 دقیقه اضافه برحرارت دادن قبلی نمونه ها را حرارت دهید درجه حرارت نباید از 400 درجه سانتی گراد تجاوز کند. نمونه ها رااز روی اجاق بردارید بعداز سودشدن مقدار سی میلی لیتر آب مقطر اضافه نمائیدسپس مقدار 25میلی لیتر از اسیدبوریک واندیکاتور را در ارلن دایر125 ریخته زیر سرد «آب در برد جریان داشته باشد» دستگاه قرار دهید سپس محتویات بالن که نمونه خاک درآن هضم شده به بالن تقطیر انتقال دهید بعداز شست وشوی بالن بیست میلی لیتر سود ده نرمال اضافه نمائید {حجم محتویات داخل بالن تقطیر حداکثر 80میلی لیتر باش} بلافاصله شیر قیف را بسته حرارت رادرسیستم برقرار نمائید تاحجم اسید بوریک زیر مبرد به 75 میلی لیتر برسد که مدت 7دقیقه طول خواهد کشید {باید سیستم حرارتی را طوری تنظیم نمائید که این مقدار مایع تقطیر شده را در مدت ذکر شده راداشته باشید} سپس ارلن را از سیستم جدانموده بعداز شست وشوی انتهای مبرد آن را با اسید سولفوریک 01/0 نرمال تیتر نمائید تارنک از سبز به صورتی تبدیل شود در انتهای تیتراسیون PH برابر با 6/4 می باشد هرمیلی لیتر اسید سولفوریک N/100 برابر با 14/0 میلی گرم NH4 – N می باشد.
% N = [ {a-b} /s] *M * 1.4. mef
میلی لیتر اسید سولفوریک مصرفی برای نمونه = a
میلی لیتر اسید سولفوریک برای بلانک b b =
وزن خاک خشک شده در هوای آ زاد S=
فرمالیته اسید سولفوریک = M
mef = moisture correcltion fator = [ 100+ %
اندازه گیری میکروالفتهای cd,Ni ,Fe, Mn,zn قابل جذب درخاک به روش EDTA :
روش اندازه گیری میکروالفتها باروش EDTA توسط لیندسی ونورول بررسی ومورد تائید قرار گرفت. دراین روش میکروالفتها آهن ومنگنز وروی ومس با E DTA باثباتی تشکیل وهم زمان EDTA بانیکل وکادمیوم نیز کلات تشکیل می دهد که امکان اندازه گیری میکروالفتها در عصاره فراهم می شود. استفاده از کلرورکلسیم 01/0 مول برای این است که محیط عصاره گیری با کلرورپتاسیم در تعادل می باشد در نتیجه از صدلیتر کربنات کلسیم در خاک های آهکی جلوگیری می شود.
موادشیمیایی مورد نیاز: 1- محلول عصاره گیری دی اتیلن تری آمین نپتااستیک اسید [ ETDA] c1+H23N3O] 005/0 مول و01/0 مول کلرورکلسیم و1/0مول تری اتانل آمین در PH =7.3
2- تهیه محلول استاندارد.
روش کار:10گرم خاک را توزین نموده درارلن مایر 125 میلی لیتر بریزید بیست میلی لیتر از محلول EDTA به آن اضافه درظرف دورظرف پلاستیکی باشد را بسته ، دوساعت شیکر دورانی نموده سپس باکاغذ صافی واتمن 4 2 صاف نمائید. دراین عصاره می توان روی وآهن ومنگنز ومس وکادمیوم ونیکل رادردستگاه اتمیک اسپکترومتری قرائت نمود.
اندازه گیری کاتیون ها وآنیون ها محلول در عصاره آبی خاک:اصول : مهم ترین یون های موجود در عصاره آبی خاک عبارتند از H2Bo3 , cl , Hco3 , CO3 , K + , Mg , Ca . این یون ها به روش تیتراسیون وشعله سنجی { سدیم وپتاسیم} وجذب اتمی اسپکتروفتومتری مورد سنجش قرار می گیرند یون سولفات وزنی واستن وکرورت سنجی تعیین می گردد. بعضی از مولفان تخمین مقدار یون سولفات را از اختلاف بین مجموع آنیون ها [ Hco -3, co3 -2, cl] از مجموع کاتیون ها [ K+ , Ma+ , Mg+2 , ca+-2] را توصیه می نماید. البته بایدوجود یون نیترات رادر عصاره خاک کنترل نمود. تخمین میزان بون سولفات از اختلاف مجموع آنیون ها از کاتیون ها در خاک هایی که یون سولفات به صورت آنیون غالب است صحیح می باشد، ولی اگر آنیون غالب عصاره خاک یون کلر باشد خطا هایی پیش بینی نشده که در بعضی از اندازه گیری ها ایجاد می گردد روی میزان سولفات اثر می گذارد در نتیجه چندان توصیه نمی گردد. برای آگاهی از صحت نتایج در اندازه گیری آنیون ها وکاتیون ها به موارد زیر باتوجه نمود:
1- در عصاره اشباع خاک که هدایت الکتریکی از ده دسی زیمنس برمتر را دارد. مجموع کاتیون ها ویا آنیون ها برحسب میلی اکی والان در لیتر تقریبا برابر باده برابر هدایت الکتریکی برحسب دسی زیمنس برتر می باشد.
2- مجموع کاتیون ها وآنیون ها برحسب اکی والان در لیتر در عصاره های آبی خاک باید باهم برابر باشند.
3- یون کربنات در PH>8/30 ممکن است در عصاره آبی خاک موجود باشد. اگریون کربنات در عصاره خاک موجود نباشد مقدار یون بی کربنات به ندرت ازده میلی اکی ولان در لیتر تجاوز نمی کند ودر PH 7ویا کمتر به ندرت مقداری بی کربنات از سه الی چهار میلی اکی والان در لیتر تجاوز می نماید.
4- در PH بیشتر از نه به ندرت مقداری Ca+2 + Mg +2 در عصاره آبی خاک از دومیلی اکی والان در لیتر تجاوز می نماید وقتی مقدار یون بی کربنات در عصاره آبی خام زیاد است هیچ وقت مقدار Ca+2 + Mg +2 زیاد وقابل توجه نخواهد بود.
اندازه گیری کلسیم ومنیزیم: روش کمپلکسومتری با استفاده از E DTA برای اندازه گیری مجموع کلسیم ومنیزیم بطور همزمان ویا به طور مجزا مورد استفاده قرار می گیرد . برای به دست آوردن نتایج دقیق باید مزاحمت ها در حذف و PH مناسب در محیط ایجاد نمود،یون های مختلفی مثل آهن، منگنز، مس وروی ونیکل وفسفات دراین روش با E DTAتشکیل کمپلکس می دهند در نتیجه ایجاد مزاحمت می نمایند.
رفع مزاحمت ها در اندازه گیری Ca+2 + Mg +2 :سیانید بایون های مس ونیکل وآهن دوظرفیتی کمپلکس خیلی پایدار ایجاد می نماید ومی تواند در این واکنش مزاحمت های این عناصر را حذف نماید . هیدراکسیل آمین هیدروکلراید وموجب احیا آهن سه ظرفیتی به دوظرفیتی می شود. آلومینوم و آهن دوظرفیتی باتری اتانل آمین کلات تشکیل می دهند. با احیاء منگنز ورسوب آن به صورت منگنز فروسیانید. مزاحمت آن در اندازه گیری برطرف می شود. فسفات معمولا ایجاد مزاحمت نمی نماید کلر در نمونه هایی که برای اندازه گیری عناصر کل مورد سنجش قرار می گرد دراین حالت مزاحمت فسفات به سه طریق زیر حذف می گردد:
- تشکیل رسوب فسفات زیر کونیوم بااضافه نمودن نتیرات زیرکونیوم به محیط.
- تشکیل کمپلکس فسفر مولیبد وکه می توان عصاره گیری رابی محلول یک حجم از N- batanol وسه حجم از Chel3 انجام داد.
- حذف فسفات روی ستون.
سنجش میزان مجموع کلسیم ومنیزیم در PH=10 بااستفاده از معرف اریوکرم بلاکتی انجام می شود. منیزیم در PH=12 یا بیشتر تولید رسوب هیدرات منیزیم می نماید « درصورتی که املاح آمونیوم در محیط موجود نباشد»، در نتیجه یون کلسیم بااستفاده از معرف کاگلون کربوکسیک اسید مورد سنجش قرار می گیرد. برای سنجش مقدار یون منیزیم، باید یون کلسیم به صورت رسوب از محیط خارج شود، برای این منظور از تنگستات سدیم استفاده می گردد وقتی یون کلسیم از محیط حذف گردید منیزیم در PH=10 بااستفاده از معرف اریوکرم بلاک تی مورد سنجش قرار می گیرد.
مواد شیمیایی مورد نیاز:1- محلول بافر 2- محلول EDTA di80dium { اتیلن دی آمین تترااسیتک اسید} 02/0 نرمال 3- محلول استاندارد کلسیم 4- محلول استاندارد ومنیزیم 5-محلول سیانید پتاسیم [ ken] 6- محلول هیدروکسیل آمین هیدروکلراید [ NH2OH- Hel]
7- محلول فرسیانید [ K4Fe " eN" 6] 8- محلول تنگستات سدیم 9- تری اتانول آمین [ TEA]
10-معرف اریوکرم بلاک تی [ EBT] 11- معرف اریوکرم بلاک تی – به صورت های مختلف
12- معرف کاکلون 13- محلول سود تقریبا ده درصد 14- معرف مدرکساید
روش استاندارد نمودن محلول EDTA : مقدار پنج میلی لیتر از محلول استاندارد کلسیم رادر داخل سه ارلن مایر250 میلی لیتر بریزید وحجم آن را به 150 میلی لیتر برسانید، پانزده میلی لیتر محلول بافروده قطره از هر یک از محلول های TEA , k4 Fe [ cn]6 , NH2oH Hel , koN واندیکاتور EBT به آن اضافه نمائید، سپس با محلول EDTA باستفاده از میکروبورت آن راتا رسیدن به رنگ آبی بادقت وآرام تیتر نمائید این روش رابه پنج میلی لیتر از استاندارد های منیزیم تکرار نمائید. از محلول کالگون برای استاندارد نمودن EDTA نیز استفاده می شود بدین صورت که مقدار پنج میلی لیتر از استاندارد کلسیم رادر سه عدد ارلن مایر 250 میلی لیتر بریزید و حجم آن را به 150 میلی لیتر برسانیدو به ترتیب ده قطره از محلول های TEA , NH2OH- Hcl , KCN ویک میلی لیتر سود ده درصد یا سود به ا ندازه کافی اضافه شود تا PH محیط به 12 ی کمی بیش تر برسد. PH را باکاغذ PH متر یا دستگاه PH متر کنترل نمائید به آن اضافه وبه هم بزیند وپنج قطره معرف کاگلون به آن افزوده وسپس به محلول EDTA آن را تیتر نمائید. رنگ محیط از قرمز به‌ابی ثابت باید تبدیل شود استاندارد نمودن وتعیین فاکتور EDTA رابرای هرسری نمونه باید انجام شود . باهر استاندارد نمودن باید سه نمونه آب مقطر به عنوان بلانک تیتر کرد.
روش کار: مقداری از عصاره که حاوی یک تادومیلی گرم کلسیم بااضافه منیزیم باشد در بشر یا ارلن مایر 250 میلی لیتر بریزید وحجم رابا اب مقطر به 150 میلی لیتر برسانید و15 میلی لیتر بافروده قطره ازهریک محلول های TEA , K4Fe [ CN] 6 , NH2- OH HCL , Ken اضافه نمائید. چنددقیقه برای کامل شدن واکنش صبر نمائید { حرارت دادن انجام واکنش را سرعت می بخشد} ده قطره معرف اریوکروم بلاک تی به آن اضافه وبا EDTA آن را با دقت وآرام وبا استفاده ارمیکروبورت تیتر نمائید. { تغییر رنگ مثل استاندارد کردن EDTA می باشد}. اگر پایان نقطه تیتراسیون به سختی ایجاد گردد علت آن احتمالا وجود وقدار زیادی فسفات در محیط می باشد برای رفع این مشکل ، مقداری از عصاره رابرردارید ومثل اندازه گیری کلسیم بااضافه منیزیم دهقطره ازهریک از محلول های ذکر شده به آن بیفزائید مقدار معین EDTA اضافه برمورد نیاز محلول} به محیط اضافه و PH رابا افزودن 15میلی لیتر یا بیشتر محلول بافربه ده برسانید. محلول راتا نزدیک نقطه ی جوش چند دقیقه حرارت دهید تاانجام واکنش تسریع گردد بعداز سودشدن ده قطره EBT اضافه نمائید. وبا استاندارد کلسیم تیتر نمائید تارنگ ازآبی به قرمز ثابت تبدیل گردد.
تذکر: اگر از معرق اریوکرم بلاک تی استفاده نمودید نیازی به افزودن هیدروکسیل آمین هیدروکلراید به نمونه عصاره نمی باشد.بابررسی اجمالی روی عصاره خاک های هر منطقه می توانید در صورت به دست آوردن نتایج ساوی از افزایش ویا عدم افزایش سیانید پتاسیم وفروسپاتید وتری اتانول آمین به عصاره خاک، از افزایش مواد شیمیایی ذکر شده به نونه مورد اندازه گیری صرف نظر نمائید.
اندازه گیری سدیم وپتاسیم بادستگاه فیلم فتومتر:اصول – نمونه عصاره در شعله مخلوط وپرویان به صورت بخار در می آید وسدیم وپتاسیم کوجود در عصاره به صورت اتم تغییر حالت می دهند ومقداری شعله در آن ها منتشر می شود که به شدت این انتشار در طول موج های 5/766 n m برای پتاسیم و 589 نانومتر برای سدیم مورد سنجش قرار می گیرد، در بعضی از دستگاه ها به جای استفاده از طول موج از فیلتر سدیم وپتاسیم استفاده می گردد. برای رفع مزاحمت بونیزاسیون، از عنصر سدیم استفاده می گردد که باید به تمام نمونه ها اضافه نمود. اگر غلظت یون کلسیم در محیط زیاد باشد برای جلوگیری از تداخل طول موج های سدیم وکلسیم باید از عنصر آلومینوم استفاده نمود که تشکیل ترکیب نسبتا پایدار Ca- AL می نماید.
محلول های مورد نیاز: 1- محلول استاندارد 1000 ppm پتاسیم. 2- محلول استاندارد صدمیلی اکی والان در لیتر سدیم 3- محلول کلرورسدیم ونیترات سدیم در اسید
مقدار دوگرم از کلرورسدیم رادر پانصد میلی لیتر آب مقطر حل نمائید و16میلی لیتر اسید کلریدریک رابه آن بیفزائید سپس به یک لیتر برسانید { این محلول شامل 58/1 گرم در لیتر سدیم می باشد} اگر غلظت کلسیم در محیط زیاد باشد می توان برای رفع مزاحمت کلسیم به این محلول 50گرم نیترات آلومنیوم AL [ NO3]3 . 9H2O مثل از به حجم رساندن اضافه نمود. محلول حاوی سدیم را نیز می توان به صورت دیگری تهیه نمود، بدین صورت که مقدار 25گرم از کلروسدیم رادر بالن ژوژه یک لیتری بریزید بعداز حل شدن به حجم یک لیتر برسانید این محلول حاوی 2درصد سدیم می باشد ازاین محلول می توان محلول 2/0درصد سدیم تهیه نمود بعضی صدمیلی لیتر از محلول دودرصد سدیم رادر بالن ژوژه یک لیتری بریزید وصدمیلی لیتر اسید نیتریک یک مول به آن بیفزائید سپس با آی مقطر به حجم برسانید توجه شود که غلظت سدیم در محلول نهایی واستاندارد ها وشاهد که با فیلم فتومتر قرائت می گردد باید 1/0 درصد باشد اگر از دستگاه اتمیک برای سنجش میزان سدیم وپتاسیم استفاده می نماید برای رفع مزاحمت ها باید عنصر سدیم در تمام نمونه ها واستاندارد ها موجود باشد.
اندازه گیری کلر در عصاره آبی خاک: اصول: یون کلریانیترانت نقره در P H برابر با 6تا7 تیتر می شود ورسوب کلر در نقره ایجاد می گردد کرولات پتاسیم به عنوان معرف استفاده می گردد وزمانی که تمام یون کلر به صورت و نقره رسوب نمود، رسوب قرمز آجری کرومات نقره تشکیل می شود که ختم تیتراسیون می باشد.صدسیت کلرورهای کلسیم ومنیزیم وپتاسیم وسدیم زیاد است یون کلر معمولا در عصاره خاک های شور آنیون اصلی را تشکیل می دهد گاهی غلظت آن به صدها میلی اکی والان در لیتر می رسد. کلر معمولا برای بعضی از درختان مثلا هواایجاد مسمومیت می نمایند.
مواد شیمیایی مورد نیاز: 1- محلول نقره 25/0 نرمال 2- محلول کلرورپتاسیم 01/0 نرمال
3- ازیکاتور کرومات پتاسیم [ k2nro4] 4- بی کربنات سدیم اشباع
روش کار:دومیلی لیتر از عصاره خاک رادرارلن مایر 250 میلی لیتر بریزید صدمیلی لیتر آب مقطر اضافه نمائید PH محیط ها بین 6تا7 تنظیم نمائید بااستفاده از بی کربنات سدیم واسید نتیریک چهار مول به ازاء هرپنج میلی لیتر یک قطره کرومات پتاسیم بیفزائید وبا نیترات نقره تیتر نمائید تابا اولین قطره رنگ قرمز متمایل به قهوه ای تشکیل گردد یک نمونه بلانک بانمونه عصاره تیتر نمائید.
محاسبه: med/ l = مقدار نیترات نقره مصرفی برای نمونه عصارهa=
مقدار نیترات نقره مصرفی برای نمونه شاهدb= مقدار عصاره انتخاب شده برای تیتراسیون C=
تذکرات: 1- روش تیتراسیون برای اندازه گیری کلردر حضور تیوسولفات بروماید، یدات، تیوسولفات ، تیوسیانات وجیوه انجام نمی شود وفلزاتی که در PH بین 6تا7 ایجادیون های رنگی می نماید مثل مس و نیکل و کبالت باعث اختلال در تشخیص رنگ در جریان تیتراسیون می شود.
2- یون های سولفید، سولفات وسیانید در جریان تیتراسیون کلر، ایجاد مزاحمت می نماید که با جوشاندن واسیدی نمودن نمونه ، مزاحمت برطرف می گردد.
3- انجام تیتراسیون در عصاره های خیلی رنگی با مشکل مواجه می شود.
اندازه گیری یون های کربنات وبی کربنات [ Hco3- , co3 -2] :یون بی کربنات یکی از ترکیبات عصاره آبی خاک های شود می باشد . یون کربنات اغلب درخاک های سدیک یافت می شود. یون هیدروکسیل به ندرت در عصاره آبی خاک وجود دارد ولی در آب های معدنی وآب رودخانه های آلوده شده ممکن است گاهی دیده می شود. وجود بون های کربنات وبی کربنات باتوجه به تمایل ترکیب با یون های کلسیم ومنیزیم ، مهم می باشد وقتی این یون ها با کلسیم ومنیزیم در خاک ترکیب شوند باعث افزایش نسبت سدیم به کلسیم ومنیزیم می گردد در نتیجه جذب سدیم توسط کلرئیدهای خاک افزایش می یابد وشرایط برای تشکیل خاک های سدیک مهیا می گردد سایر یون های اسیدهای ضعیف مثل برات وفسفات وسیلیکات اگر در عصاره خاک بوده باشد در تیتراسیون یون های کربنات وبی کربنات ایجاد مزاحمت می نماید البته این یون ها به ندرت در عصاره خاک وجود دارد. نمک های قلیایی قوی واسیدی ضعیف وقتی هیدرولیز شوند محلول را قلیایی می نمایند برای سنجش میزان قلیائیت اقدام به تیتراسیون یون های ضعیف موجود مثل کربنات وبی کربنات می گردد. یون کربنات زمانی در عصاره موجود است که P H در گل اشباع خاک بالاتر از 3/8 باشد که در این حالت عصاره خاک در مجاورت فنلفتالین به رنگ صورتی در می اید که با اسید سولفوریک مورد سنجش قرار می گیرد ودر مجاورت این معرف نصف مقدار کربنات تیتر می شود که برای محاسبه که برای مقدار یون کربنات، باید مقدار اسید مصرفی را دوبرابر نمود. وقتی یون های بی کربنات موجود درعصاره با اسید سولفوریک رقیق در مجاورت معرف قیبل اورا مورد سنجش قرار می گیرند . 2NaHco3+ H2 So4 ------------ 2NaHco3 + Na2So4 در مرحله بعدیون های بی کربنات موجود در عصاره بااسید سولفوریک رقیق در مجاورت معرف قیبل اوانژ مورد سنجش قرار می گیرند. 2NaHco3 + H2So4 ------------ Na2So4 + 2uO2 + 2Co2 در مرحله اول تیتراسیون نصف مقدار کربنات تیتر می گردد وبه صورت بی کربنات در می آید که در مرحله دوم یون بی کربنات ایجاد می گردد که با قرائت بورت رادر مرحله اول از قرائت بورت در مرحله دوم کسر نمود تا مقدار بی کربنات موجود در عصاره به دست آید.
محلول های مورد نیاز: 1- استاندارد اسید سولفوریک 025/0 نرمال 2- معرف فنل فتالین
3- متیل اورانژ
روش کار: مقدار پنج میلی لیتر از عصاره اشباع را در ارلن مایر 250میلی لیتر بریزید یک یا دوقطره فنل فتالین به ان بیفزائید. اگر رنگ عصاره صورتی شد بااسید سولفوریک 0250/0 نرمال با استفاده از میکروبورت آن را تیتر نمائید تارنگ عصاره بی رنگ شود اصل 2تا3 ثانیه یک قطره اسید سولفوریک اضافه شود به همین محلول مقدار چهار قطره اورانژ اضافه سپس بااسید سولفوریک 025/0 نرمال تیتر نمائیدبفواصل 2تا3 ثانیه یک قطره اسید اضافه شود تارنگ عصاره از زرد به نارنجی تمایل به پوست پیازی تبدیل شود.
تعیین درصد ذرات خاک [ clay , silt , samd ] : برای اندازه گیری درصد ذرات خاک از روش هیدرومتر استفاده می گردد دراین روش ذرات کوچکتر از دومیکرون رس یا c lay ذرات بین 20تا50 میکرون لای یا s ilt ذرات بین 50تا 2000 میکرون شن یا samd مورد سنجش قرار می گرد.
محلول های مورد نیاز: 1- هگزا متافسفات سدیم { پلی فسفات} وکربنات سدیم.
روش کار: برای تعیین درصد ذرات خاک باید رطوبت خاک را در حرارت 110 درجه سانتی گراد محاسبه و بر اساس آن خاک توزین شود. مقدار ده گرم را در بتن فلزی وبه مدت بیست وچهار ساعت در حرارت 110 درجه سانتی گراد درآون محاسبه ودر توزین خاک مقدار رطوبت باید تاثیر داده شود. پنجاه گرم خاک را توزین بااستفاده مقدار رطوبت برای پنجاه گرم از ظرف پلاستیکی یک لیتری ریخته 100 سی سی محلول کالگون وحدود سیصد میلی لیتر آب مقطر به آن اضافه ،سپس آن را به مدت 6ساعت شیکر نمائید یابه مدت پنج دقیقه با به هم زدن برقی یا آژیکاتور آن را به هم بزیند. محتویات ظرف را دقیقا به داخل سیلندر مکانیکی یک لیتری را به سیلندر بدون انحراف وچین خوردگی باشد منتقل نمائید. بعداز شست وشوی کامل مواد به داخل سیلندر آن را با آب مقطر به حجم یک لیتر برسانید. سیلندر رادرروی فرمسطح وبدون لرزش قرار داده سپس با به هم زدن دستی محتویات سیلندر را کاملا به هم بزیند . هم زمان بادر آوردن به همزدن از داخل سیلندر کرونومتر را به کار انداخته وبلافاصله هیدرومتر را در داخل سیلندر قرار دهید. بعداز چهل ثانیه عدد هیدورمتر را قرائت نمائید . بعداز 5/6 ساعت هیدرومتر را دوباره داخل سیلندر قرار داده وعدد قرائت شده را یادداشت کنید. از روی جداول شماره 2عدد مورد نظر برای تصحیح حرارت را یادداشت ودر محاسبه به شرح زیر تاثیر دهید.
قرائت تصحیح شده = 5/2 – { تصحیح حرارتی + قرائت}
Sand%= 2* { قرائت تصحیح شده بعداز چهل ثانیه- 50}
Silt = 2* { قرائت تصحیح شده بعداز 5/6 ساعت- قرائت تصحیح شده بعداز چهل ثانیه}
Clay % = 2* { قرائت تصحیح شده بعداز 5/6 ساعت}
جدول صفحه 20
تذکر: 1- اسم تجاری مخلوط هگزا متافسفات سدیم وکربنات سدیم کاگلون می باشد. اگر به جای هگزا متافسفات سدیم از گارلگون برای پراکندگی ذرات استفاده شده باید 50گرم کاگلون به حجم یک لیتر رسانده شود.
2- هگزا متافسفات سدیم کربنات سدیم وکالگون باید در حرارت 105 درجه سانتی گراد به مدت یک شبانه روز خشک شوند.
روش اندازه گیری فسفر محلول درآب: روش هضم بااسید سولفوریک واسید نیتریک : حجمی از آب بستگی به میزان فسفر دارد برداشته یک میلی لیتر H 2 SO4 وپنج میلی لیتر H NO3 اضافه می کنیم وروی هات پلیت قرار می دهیم تاحجم به یک میلی لیتر برسد وبی رنگ شود وبعداز سود شدن 20سی سی آب مقطر به آن اضافه می کنیم ویک قطره معرف فنل فتالین می افزائیم تا صورتی شود وسپس با NaoH یک نرمال تیتر می کنیم بعداز تیتر به حجم 100 میلی لیتر می رسانیم.
محلول ها 1: یک گرم هیتا آموینوم مولیبدات و2/0 گرم پتاسیم آمینوان تارتارات در ظرف یک لیتری ریخته ومقدار 16 میلی لیتر H2SO4 غلیظ به آن به آرامی اضافه می کنیم بعداز سودشدن به حجم یک لیتری می رسانیم.
محلول 2: 88/0 گرم اسید آسکوربیک را در یک لیتر محلول شماره 1 ریخته .
استانداردها: 2195/0 گرم از نمک KH2PO4 در آب مقطر حل کرده وبه حجم یک لیتر می رسانیم استانداردها شامل 0و2و4و6و8و1 می باشد. ده میلی لیتر از نمونه های واستانداردها پی پیت کرده ده میلی لیتر از محلول شماره 2 اضافه می کنیم وبا آب مقطر به حجم 50 نیم وبعداز نیم ساعت در طول موج 660 n m قرائت می کنیم.
اندازه گیری کربنات کلسیم فعال در خاک: اگر الات آمونیوم باکربنات کلسیم ترکیب وتولید اگزالات کلسیم نامحلول می نماید. اگزالات کلسیم تولید شده به صورت قشرنازکی سطح ذرات کربنات کلسیم را پوشانده واز تاثیر اگزالات آموینوم روی بقیه کربنات وکلسیم جلوگیری می نماید ، بنابراین دراین روش کربنات کلسیم فعال موجود درسطح خارجی ذرات درشت وهمچنین ذرات بسیار ریز وپراکنده کربنات کلسیم اندازه گیری می شود. برای این منظور مقدار معینی از محلول اگزالات کلسیم رابرروی مقدار مشخصی خاک ریخته وپس از انجام فعل وانفعالات لازم مقدار اضافی اگزالات آمونیوم به کمک پرمنگنات پتاسیم تیتر می گردد اگرالات آمونیوم مصرف شده معادل باکربنات کلسیم فعال موجود درخاک می باشد. [ N4]2 C2O4+ Ca Co3 ----- Ca c2 + { Wh4} 2 Co2
2Kmno4 + 5 { NH4} 2 C2O4+ Su2SO4------ K2SO4+ 2MnSo4+ 5 5{MH4} 2 SO4 +Lo
co4+ Loco2 + 8U2O
مواد شیمیایی لازم: اگزالات آمونیوم 2/0 نرمال پرمنگنات پتاسیم 2/0 نرمال
روش کار: 5/2 گرم خاک که از الک دومیلی لیتری رد شده باشد وزن کرده درارلن مایر 250 میلی لیتر بریزید صدمیلی لیتر اگزالات آمونیوم به آن بیفزائید وبه مدت دوساعت آن را شیکر به هم بزنید سپس صاف نمائید. مقدار 25 میلی از عصاره را در ارلن مایر 250 میلی لیتر بریزید ویک میلی لیتر اسید سولفوریک غلیظ خالص به ان بیفزائید سپس آن را به آرامی حرارت دهیداز جوشیدن نمونه خودداری شود ودرحالتی که نمونه گرم است آن را با پرمنگنات پتاسیم تیتر نمائید. نمونه شاهد با نمونه ها تهیه می گردد 25 میلی لیتر اگزالات آمونیوم . فاکتور محلول پرمنگنات پتاسیم راز روی اگزالات آمونیوم { نمونه شاهد} محاسبه نمائید.
B-B-T * N* 8 = درصد کربنات کلسیم فعال
میلی لیتر حجم پرمنگنات پتاسیم مصرفی برای بالانک = B
میلی لیتر حجم پرمنگنات پتاسیم مصرفی برای نمونه = T
فاکتور پرمنگنات پتاسیم = N
ظرفیت تبادل کایتونی [ cation exchamge capaeity] : ذرات کلوئیدی خاک « رس، مواد آلی، اکسیدهای آهن وآلومنیوم» در سطح خوددارای بار الکتریکی مثبت ومنفی هستند که می توانند کاتیون ها وآنیون ها رادر سطح خود بانیروی استاتیک نگهدارند ، چنانچه کاتیون جدیدی به محیط خاک اضافه شود این کاتیون ها در شرایط معمولی قادرند کاتیون هایی را در سطح کلوئید های خاک از جمله رس هستند جابجا کنند وخود به جای آنها را بگیرند ودر واقع سیستم کلوئیدی خاک بامحیط خود می تواند در حال تبادل باشد.علامت اختصاری ظرفیت تبادل کاتیونی C Ee می باشد که برحسب میلی اکی والان خاک یا سانتی مول برکیلوگرم بیان می گردد. ظرفیت تبادلی عبارتست از مجموع کلیه کاتیون هائی که صدگرم خاک می تواند به صورت تبادلی درخود نگهدارد. ظرفیت تبادل کاتیون به مقدار رس ومواد آلی ونوع آن ها بستگی دارد.
وسائل مود نیاز:سانتریفیوژ با تیوپ 50میلی لیتر شیکر رفت وبرگشت
مواد شیمیایی مورد نیاز: استات سدیم یک نرمال اتانول 95درصد استات آمونیوم یک نرمال محلول استاندارد صدمیلی اکی والان در لیتر سدیم
روش کار:مقدار چهار گرم خاک برای بافت سنگین ومتوسط و6گرم برای بافت سبک برای اندازه گیری ظرفیت تبادل کاتیونی توزین می گردد . دراین روش برای تمام بافت ها بطور متوسط مقدار پنج گرم خاک توزین می شود. مقدار پنج گرم خاک خشک شده که از الک دومیلی لیتری رد شده باترازوی دقیق « دقت 01/0گرم» توزین نموده ودر لوله سانتریفیوژ بریزید سپس 33میلی لیتر استات سدیم یک نرمال به آن بیفزائید در آن را محکم ببندید وسپس به مدت پنج دقیقه شیکر نمائید، بعدآن را رد سانترسیفیوژ در 2500 دو در دقیقه به مدت پنج دقیقه قرار دهید تا تمام ذرات خاک در انتهای تیوپ جمع شود، مایع روئی را باید با ضربه زدن ذرات خاک چسبیده به ته تیوپ کاملا کنده شود. به نمونه خاک داخل لوله مقدار 33 میلی لیتر الکل اتیکیل اضافه نموده وبعداز این که ذرات کاملا از ته تیوپ جداشده آن را به مدت پنج دقیقه در شیکر رفت وبرگشت قرار دهید سپس آن را سانتریفیوژ به مدت پنج دقیقه در 2500دوردر دقیقه قرار دهید تاتمام ذرات در ته لوله جمع شود، مایع ردوی را به بیرون بریزید این عمل را سه بار تکرار کنید، در انتهای دورسوم هدایت الکتریکی الکل رابا دستگاه کند اکلومتر مورد سنجش قرار دهید اگر هدایت الکتریکی آن کمتر از 40میکرموز برسانتی متر بود شست وشوی نمونه کافی است ولی اگر بیشتر از 40میکروموز برسانتی متر باشد شست وشوی نمونه با الکل تمام املاح محلول واستات سدیم موجود در محیط خاک به صورت الکلات خارج می گردد {خاک حداکثر 5بار با الکل شست وشو شود}. بعداز اتمام مرحله شست شوی الکل مقدار 33 میلی لیتر استات آمونیوم به نمونه خاک اضافه شود بعداز جداشدن ذرات از ته تیوپ آن را به مدت پنج دقیقه در شیکر قرار دهید سپس در سانتریفیوژ به مدت پنج دقیقه 2500 دور در دقیقه قرار دهید، مایع رویی لوله رادر بالنوژه صدمیلی لیتر بریزید، عمل اضافه نمودن 33میلی لیتر استات آمونیوم و شیکر وسانتریفیوژ دوبار دیگر انجام دهیدی ومایع رویی تیوپ رادر بالن ژوژه صدمیلی لیتر اضافه کنید وبالن رابا استات آمونیوم یک نرمال به حجم برسانید.در مرحله اضافه نمودن استات سدیم یون های سدیم های تمام کاتیون های قابل تبادل را می گیرند وکاتیون ها را داخل محلول خاک قرار می گیرد سپس در مرحله شست وشو با الکل تمام ناخالصی ها از محیط خاک خارج می گردد ودر مرحله اضافه نمودن استات آمونیوم یون های آمونیوم تمام سدیم های جذب شده توسط کلوئید های خاک را تبادل می نماید وخود به جای آن را می گیرد مقدار سدیم آزاد شده در محیط که معادل با ظرفیت تبادل کاتیونی خاک است با دستگاه شعله سنج مورد سنجش قرار می گیرد. دستگاه شعله سنج را با بلانک {استات آمونیوم} روی صفر دستگاه وحداکثر استاندارد را روی صد دستگاهقرار دهید سپس یقیه استاندارد ها را به ترتیب از کم به زیاد با دستگاه مورد سنجش قرار دهید.بعداز این که از صحت کار دستگاه اطمینان حاصل نمودید اقدام به قرائت نمونه ها بنمائید وبعداز ترسیم منحنی استانداردی مقدار قرائت نمونه ها را از روی منحنی استحراج نمائید. عدد به دست آمده از منحنی مقدار سدیم مواد در پنج گرم خاک را نشان می دهد که با ید با استفاده از فرمول زیر محاسبه را برای صدگرم خاک انجام دهید. لازم به تذکر است اگر قرائت نمونه از حداکثر استاندارد بیشتر بوده باید نمونه را رقیق نمائید.
به توان 1 [ a-b] * 2 = CEC cmol {+} kg
عدد بدست آمده از منحنی برای نمونهa =
عدد بدست آمده از منحنی برای بلانک b=
عصاره گیری با آب داغ:این روش توسط برگر وتروگ تشریح وتغییراتی توسط امیل وهمکاران وویروبیگر در آن داده شده است روش های مختلفی برای اندازه گیری وتعیین عکس العملی گیاه به بردر خاک وجود دارد. اماروش عصاره گیری بااب داغ به نظر می رسد بطور وسیعی مورد استفاده قرار می گیرد ایت روش برای تعیین عکس العملی مخصولات زیادی به برروخاک مورد استفاده قرار گرفته واستاندارد های واقعی برای تفسیر در دسترس می باشد عصاره گیری با آب داغ در خاک برای اندازه گیری برقابل جذب می باشد.
وسایل مورد نیاز:1- ظرف شیشه ای بدون بریاظروف پیریکس یا پلاستیکی 2- تقطیر برگردان
3- دیش تبخیر چینی
محلول های مورد نیاز: 1- سوسپانسیون هیدروکسید کلسیم 2- اسید کلرئید ریک از نرمال 3- کلرورکلسیم 01/0 مول
روش کار: در ابتدا 40گرم خاک عبور داده شده از الک 2000000را توزین و2/0گرم کربن اکیتو اضافه می نمائیم وسپس 80سی سی آ ب مقطر اضافه کرده وسپس تقطیر برگردان به مدت 5دقیقه رفلاکس می نمائیم حرارت طوری باشد که جوشش متوسط انجام شود وایجاد کف نماید سپس در حالت گرم توسط کاغذ صافی صاف کرده وسپس 2سی سی از عصاره صاف شده مقدار 4سی سی محلول بافر و4سی سی از ومیتن 1و2 اضافه می نمائیم بعداز مدت حداکثر نیم ساعت در طول موج 420 nm توسط دستگاه اسپکتومتر قرائت می نمائیم.
هضم در بالن ژوژه بااسید سولفوریک ، اسید سالسیلیک ، اب اکسیژنه: این روش هضم برای تهیه عصاره در تعداد کم نمونه گیاه طراحی شده است در عصاره به دست آمده می توان ازت کل کلسیم، منیزیم، پتاسیم، سدیم، فسفر، روی ومنگنز را اندازه گیری کرد. ضمنا برای نمونه های مرطوب این روش مناسب تر است.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 68 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله اشباع خاک