فرمت فایل : word (قابل ویرایش) تعداد صفحات : 20 صفحه
مقدمه و تعریف :
جوامع بشری برای جلوگیری از تخطی افراد از قواعد و قوانین اجتماعی دو شیوه اساسی تعبیه کرده اند: جامعه پذیری و کنترل اجتماعی. جامعه پذیری شیوه ای است که در آن قواعد وهنجارها درونی می شود و فرد بدون هیچگونه مراقبت بیرونی، همواره آنها را مراعات می کند. اما این شیوه همیشه کارآمد نیست. برخی افراد استعداد تخطی از قوانین را دارند و برخی موقعیت ها بگونه ای است که منافع یا احساس افراد، آنها را به سمت جرم سوق می دهد، علیرغم علم به خطا بودن آن. در این موقعیت ها، باید شیوه های دیگری را دنبال کرد، یعنی مراقبت از اینکه کسی خطا نکند و تنبیه کسانی که خطا کرده اند.
مجازات اصولا به همین منظور طراحی شده است. هدف اساسی مجازات، کاهش احتمال تخطی از قوانین است، با دو شیوه. اول اینکه با مجازات مجرم، وی تنبیه می شود و با تنبیه وی، احتمال تکرار جرم در وی کم می شود. این تنبیه دامنه ای از مجازات های اجتماعی مانند خنده و تمسخر و بایکوت دارد تا مجازات های رسمی، مثلا جریمه اقتصادی، زندان و تبعید (محدود کردن حضور فرد در جامعه برای اینکه فرصت خطا نداشته باشد)، زندان انفرادی (برای محروم کردن فرد از ارتباطات اجتماعی با دیگر انسان ها) و بالاخره اعدام. فردی که حضورش برای جامعه خطرناک است، یا جرم بزرگی مرتکب شده که وجدان عمومی جامعه خدشه دار شده است، یا بارها مرتکب جرم شده و مجازات های دیگر بر وی دیگر اثر ندارد، باید از جامعه حذف شود. اعدام برای این منظور تعبیه شده است.
اما مجازات فقط به معنای حذف شخص مجرم و تنبیه وی نیست، بلکه کم کردن احتمال جرم در آینده را نیز به همراه دارد. مجازات مجرم، تاثیرات مثبتی بر دیگر افراد جامعه، که مرتکب جرم نشده اند، دارد. یکی از این تاثیرات، تمایز میان مجرم و غیرمجرم است، که باعث افزایش همبستگی اجتماعی می شود. اما تاثیر اساسی مجازات در ترسی است که مجازات یک فرد بر دیگر افراد ایجاد می کند. وقتی فرد بداند یا بشنود که جامعه در حفاظت از هنجارها و قواعد خود جدی است و تخطی از آن را به سختی تنبیه می کند، در کجروی تردید و تامل می کند. این کارکرد بازدارندگی مجازات است.
برای اینکه این کارکرد محقق شود، در گذشته، مجازات ها علنی و در منظر و مرآی مردم بوده است. همچنین مجازات ها طولانی و شدید بوده است. مجازات اعدام در مغرب زمین پیش از انقلاب فرانسه (تعذیب)، بسیار دردآور بوده و کارکرد اساسی آن طولانی کردن فرایند جان دادن محکوم به اعدام بوده است. میشل فوکو در صفحات ابتدایی کتاب «مراقبت و زندان» به تفصیل مجازات کسی را که به پادشاه فرانسه سوء قصد کرده بوده، بیان می کند، که تمام اعضا و عضلات وی را، یکی یکی جدا کردند و تا وقتی آن نگون بخت هنوز تنه ای (بدون دست و پا) داشته زنده بوده است و البته این مهارت جلاد نیز بوده است. فوکو نقل می کند که فرد مدام از جلاد تقاضا می کرده که او را از این رنج خلاص کند. لذا مجازات علنی همراه با مجازات شدید، صورتی از مجازات را پدید می آورده که امیل دورکیم آن را «مجازات تنبیهی» می نامد. لذا مجازات در ملاء عام، علاوه بر تشفی وجدان جمعی آسیب دیده بر اثر تخطی از هنجارها، به افزایش همبستگی اجتماعی (تمایز میان مجرمین و سایر جامعه) نیز می انجامید و در نهایت اینکه با ترساندن مردم از مجازات، احتمال تکرار دوباره آن را توسط دیگران کاهش می دهد.
این نوع از مجازات، در برخی کشورهای جهان با همان صورت گذشته تکرار می شود. برای نمونه صحنه ای از اعدام در یمن (که در آن صورت فرد اعدامی پیدا نیست و لذا چندان آزارنده نیست) آورده می شود.
مقاله بررسی کاهش جرم با استفاده از رسانه و نمایش مجازی مجازات با تاکید بر مجازات اعدام
نویسنده: فخرالضحی روستا
نویسنده: مریم واقف کودهی