واژه ایدالیسم از کلمه Idea به معنی ایده و یا موجود مجرد اخذ شده است و در زبان فارسی واژه ایدالیسم با تعابیر مختلفی نظیر پندگرایی ، تصور گرایی و اصالت ذهن ، اصالت تصور ، اصالت معنی ، آرمان گرایی و . . . بکار بفته است . از نظر لغوی کلمه idea به معنی وجود معرفت و معلومات ذهنی مستقل از حس است که در مورد تقدم معرفت ذهنی بر تجربه حسی تاکید می کند و واقعیت را امری نفسانی و ذهنی و یا لااقل وابسته به ذهن تلقی می کند . از نظر ایدالیسم های معاصر نظیر « لویس انتز » ایدالیسم به آن دسته از تئوری ها گفته می شود که به روح یا ذهن اهمیت فراوان می دهد بنابراین واژه نظیر ذهن یا روح و خدا و روح مقدس و . . . در این مکتب فلسفی زیاد بکار می رود ایدالیسم در طول تاریخ به صورت های مختلف ظاهر شده است .
- ایدالیسم دینی « روحانی » که جرج بریکلی نماینده ی آن است که اصالت را به خداوند و روح که آفریده او ست می دهد .
- ایدالیسم ذهنی :
که فیخته فیلسوف آلمانی « Fichte » نماینده آن است که معتقد است تنها هستی واقعی خدا یا من مطلق Abosolute است و هر چیزی که « جز من » یا « نه من » است یعنی تمام واقعیت های بیرونی ، از من یا هستی مطلق « خدا » هستند
- ایدالیسم عینی :
که شیلیک Shialing پایه گذار آن است که معتقد است جهان هستی مستقل دارد که تحرک و تغییر بزرگترین ویژگی آن است . به نظر او طبیعت همان روح دینی و محسوس است و اندیشه یا روح همان طبیعت نادیدنی و چهره ی نا محسوس است .
- ایدالیسم مطلق :
که فلسفه فرد ریش هگل « G . F . Hegel » فیلسوف آلمانی است که جهان را به عنوان افکار و اندیشه روح مطلق تصور می کند که میان آنها روابط منطقی حاکم است نه روابط عل و معلولی و موجودات محسوس را هستی نسبی تلقی می کند که به منزله سایه های وجود معقول به شمار می آید .
هستی شناسی :
ایدالیست ها معتقدند اشیاء محسوس پیرامون ما « عالم محسوس » غیر واقعی است و آنچه واقعیت دارد عالم ادراکات یا معقولات به عبارت دیگر هستی عالم خارج امری اعتباری و ذهنی است یعنی واقعیت غیر ادراکات و مفاهیم ذهنی و به طور کلی انگیزه ها و پندارهای انسان وجود ندارد به همین دلیل پارامیندس Paramindes فیلسوف قدیم یونانی « آنچه که در اندیشه ها نباید نمی تواند واقعی باشد » بدین ترتیب از نظر ایدالیسم ها اگر انسانی نباشد که جهان را درک نماید جهان وجود نخواهد داشت و به قول شوپنهار Shopenhaver فیلسوف معروف آلمانی « جهان پندار من است » یعنی جهان خارج از ذهن انسان نیست و اگر هست – چنانکه کانت Kant می گوید قابل شناخت نمی باشد و به اعتقاد افلاطون جهان مادی نه ه« بود » است و نه « نبود » بلکه « نمود » است به طور خلاصه ایدالیسم ها به ذهن و پندارهای ذهنی تصورات اهمیت فراوان می دهند .
ماهیت انسان از نظر ایدالیست ها :
ایدالیست ها در مورد ماهیت انسان اعتقاد دارند که روح یا ذهن جوهر و ماهیت اصلی انسان را تشکیل می دهد و دارای قدرت تفکر ، تعقل ، اراده ، آزادی اراده می باشد . بر این اساس معتقدند که هر انسانی می تواند احساس بقای پس از مرگ داشته باشد اما اینکه روح چیست وچگونه وجسم مادی تعلق گرفته است نظر ایدالیسم ها متفاوت است . به عنوان مثال هرمن هارل هورن معتقد است روح در جریان تحول و رشد طبیعت آخرین چیزی است که به موجودات زنده هدیه شده است هما نطور که انسان در طبعیت دارای مقام والایی است . روح در انسان نیز بالاترین بخش هستی او است .
شناخت شناسی :
شناخت انسان مستقل از تجارب او است یعنی لازم نیست انسان اشیا را تجربه نماید زیرا انسان تصوراتی را از جهان دارد . بنا بر این افلاطون پیشنهاد می کند که شناخت واقعی از طریق تفکر و ا ندیشیدن حاصل می شود نه از راه حواس . و برای رسیدن به
حقیقت بایستی به تقویت نیرو های ذاتی ذهن پرداخت . که این نیروها عبارتند از :
توانایی تشخیص اندیشه های حقیقی ، قدرت کشف و شهود ویا آگاهی از طریق درون
اندیشی و .....
ارزش در ذات خود ابدی ، مطلق و تغییر نا پذیرند و آنچه در جایی خوب یا دانسته شود ارزشها نیستند بلکه ارزش گذاری هستند . ابدی و مطلق بودن ارزشها امری بدیهی و بی نیاز از استدلال است . مثلاً هر کسی ارزش عدالت یا زیبایی را امری بدیهی می داند و اگر این ارزش ها را انکار کند از لحاظ ارزشها نابینا است .
ارزشها دارای سلسله مراتبی هستند مثلاً ارزشهای معنوی از ارزشهای مادی برترند و ارزشهای پایدار وغایی از ارزشهای گذرا برترند و وسیله ای برای ارزشهای دیگر محسوب می شود . ارزشهای اخلاقی بالاترین مرتبه را در بین ارزشها دارا هستند . با توجه به دیدگاه های فلسفی این مکتب می توان ا ندیشه های ترتیبی را از این مکتب استخراج کرد که به اختصا به برخی از آنها اشاره می شود
نظرات تربیتی ایدالیسم :
تربیت در نظر ایدالیست ها عبارتند از : نفوذ ا نسان رشد یا فته بر روی انسان در حال رشد و هدف پرورش نیروهای ذهنی یا تفکر در ا نسان یا تحقیق ذات تربیت شونده و به کمال رسا ندن او است دو نالد باتلر ایدالیست معاصر اعتقاد دارد در موضوعاتی که فکر در آنها دخالت دارد از روش تدریس ( دیا لک تیک) استفاده کرد ولویس آنتزا از ایدالیست های معاصر روش ( دیا لک تیک) را با روشهای دیگر مقایسه کرده و می گوید روش بسیار جامعه است البته از شیوه های دیگر مانند سخنرا نی و استدلال و..... استفاده می کند و هدف از تدریس تنها ارائه اطلاعات نیست بلکه کمک به شاگرد است تا اطلاعات را از طریق اعمال نظم و ترتیب با معنی سازد . ایدالیست ها
شامل 18 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود مقاله ایدالیسم و تعلیم و تربیت