مقدمه
تعریف پژوهش : قبل از اینکه در ارتباط با پژوهش علمی تعریفی صورت گیرد ضرورت دارد که با واژه علم که موارد استفاده زیادی در پژوهشهای علمی یافته است آشنا شویم :با اینکه علم مفهوم آشنایی است منتهی برداشت های متفاوت از آن گاه ایجاد مشکل می کند به عنوان مثال بعضی علم را همان ریاضیات می دانند و یا گروهی دیگر آن را با تکنولوژی یکسان می شمارند و گاه علم معادل رشته های مشکل دبیرستانی و دانشگاهی پنداشته می شود گرچه هیچ یک از این تصورات تصور درستی از علم به حساب نمی آید در واقع علم مجموعه فعالیت های منظم و منسجمی است که به کمک ان واقعیت های جهان خارج در کنار هم نهاده می شود در حالی که تحقیق و پژوهش علمی فرایندی رسمی تر و عمیق تر در اجرای روش تحلیل علمی است از نظر روانشناسی تحقیق عبارت است از کاربرد روش های علمی در حل یک مسئله یا پاسخ گویی به یک سوال از نظر دکتر دلاور تحقیق به عنوان یک فرایند پژوهشی یک فرایند منظم است که در درست ترین شکل خود دارای دو شرط است : شرط اول :کنترل دقیق : شرطی که مانع تاثیر عوامل نا مربوط و مزاحم می شود( اعتبار درونی)
شرط دوم : نمونه گیری صحیح : یعنی شرطی که یافته های پژوهشی را قابل بحث و تعمیم می سازد (اعتباربیرونی )
فصل اول :
ویژگی های تحقیق علمی :
1- افزایشی بودن : در کارهای تحقیقاتی محقق در پی جمع اوری اطلاعات جدید یا با به کار بردن اطلاعات موجود از منابع دست اول برای کشف حقیقت یا دانش نو است بنابر این سازماندهی دوباره یا بیان مجدد آنچه که قبلاً دانسته شده تحقیق نیست بلکه ارزشی در حد یک یادگیری دارد ویلیام جیمز: در هر زمان علم ما مثل قطره و جهل ما مثل اقیانوس است .
2- تجربی بودن :از خصوصیات بارز دیگر تحقیق علمی وجود امکان آزمایش علمی و عینی فرضیه های ذهنی مطرح شده در طرح تحقیق است که گاه نشان دهنده چگونگی روابط بین دو یا چند متغیر است .
کل آگاهی ها : آگاهی های تجربی :مشاهده پذیری تجربی (ساده ترین ولی سخت ترین روش تجربه وتحلیل )آگاهی های فلسفی : عقل . آگاهی های مذهبی :دل. آگاهی های هنری: حس و تجربه شخصی که تفاوت این ها در معیارهای مربوط به این هاست .
3-داشتن نظم : ممکن است بعضی مواقع فعالیت های تحقیقی به نظر غیر ممکن برسند اما یادآور می شود که یکی از ویژگی های بر جسته در عملیات تحقیقی استفاده از روش های دقیق و منظم است که تجزیه و تحقیق منطقی را مقدور می سازد .
4-تعمیم پذیری : محقق در تحقیق غیر از تاکید بر ثبوت یا انشاء نظریه های ارسالی در کشف اصول عمده و عمومی که برای پیش بینی وقایع مفید است سعی می کند ویژگی ها و کیفیات گروه مورد نظر از ویژگی هاو کیفیات گروه مورد نظر استنباط کند.
5- تخصص طلبی : در انجام فعالیت های تحقیقی به تخصص نیاز است چرا که محقق بایستی آنچه را که در باره موضوع تحقیق شناخته شده و مطالب نزدیک و وابسته به آن رابه خوبی مطالعه کند و همچنین از روشهای لازم برای تجربه و تحقیق آگاهی داشته باشد.
6- دقت و صحت در مشاهده و توصیف : در تحقیق مشاهده و توصیف دقیق و صحیح از ارکان اساسی است پژوهش گر با انتخاب یا تولید وسایل معتبر و دقیق جهت جمع آوری اطلاعات یا به کار بردن ابزار مکانیکی و الکترونیکی سعی دارد قدرت ومیزان دقت خود را در مشاهده ثبت و ضبط و تجزیه و تحلیل افزایش دهد.
7- منطقی و عینی بودن :منظور این است که محقق بایستی در تمام مراحل تحقیق تلاش کند احساسات و تعصبات و پیش داوری ها را کنار بگذارد و به خاطر داشته باشد که هدف در تحقیق آزمودن و آزمایش فرضی تحقیق است نه اثبات آن فرض
8- صبر طلبی: داشتن صبر و شکیبایی در فعالیت های تحقیقی برای محقق از ضروریات است چرا که در هر مرحله ازانجام تحقیق احتمال یاس و نا امیدی است .
9- شهامت جرات و جسارت: در بعضی مواقع انجام یک فعالیت تحقیقی به جرات و جسارت نیاز دارد چرا که همیشه نتایج حاصل از تحقیق مورد قبول همه نیست و مخالفت هایی را به دنبال دارد
10- دقت طلبی در تحقیق : در تحقیق دقت در تعریف واژه های مهم و تعیین و تشخیص عوامل محدود کننده تحقیق عوامل مهم تحقیق؛ شرح روش تحقیق ؛و ثبت منابع مورد استفاده در تحقیق و گزارش و ارایه نتایج حاصل از تحقیق بسیار مهم است این دقت عمل در تحقیق ویژگی قابلیت تکرار تحقیق را تکرار میکند و با توجه به آن در شرایط مساوی و معادل با شرایط قبلی می توان تحقیق مشابه آن انجام داد .
مطالعه و پژوهش دو مهارت اساسی برای برنامه ریزی یک زندگی علمی و اجتماعی پویاست .
فراگیری مهارت علمی پایه برای مطالعه و پژوهش در سال های اولیه زندگی در دوران تحصیلی سبب پویندگی بیشتر علمی و اجتماعی می شود در نظام آموزشی سنتی که مبتنی بر ازبر خوانی و بیاد سپاری صرف داده ها علمی است این امر مهم که یاد گیرنده ها باید مطالعه کنند و پژوهشگر شایسته ای باشند مورد تاکید قرار نمی گیرد در مقابل نظامهای آموزشی نوین که اصل را بر یاد گیری از سوی دانش آموز قرار داده اند دست یابی به این مقصود آسان تر است .
درفرهنگ انگلیسی واژه student)) به معانی زیر آمده است :
1) محقق؛ یادگیرنده و مدرسه رو
2) آن کس که مطالعه می کند ؛ مشاهده گر و دارای توجه خاص
همچنین در فرهنگ انگلیسی ان کارتا واژه دانش آموز " به کسی که مطالعه میکند " اطلاق شده است.
با توجه به معانی یاد شده روشن می شود که وظایف عمده یک دانش آموز پژوهش گری مطالعه و یادگیری است .یادگیری به این معنا که دانش آموز وظیفه دارد اطلاعات محیطی را از طریق پژوهش گری گرد آوری و تحلیل نماید و با پیش آموخته های خود ترکیب نماید تا قابلیت خود را نسبت به گذشته افزایش دهد . یادگیری مطالعه و پژوهش ارتباط بسیار نزدیکی با هم دارند . رفتارهای سه گانه رفتارهایی هستند که از یادگیری فعال سر می زنند دانش آموز به منظور فراگیری دست به مطالعه می زند و به هنگام مطالعه با مسایل گوناگون روبرو می شود و برای پاسخ گویی به آن ها به پژوهش می پردازد.
ما در روش تحقیق بر روش فردی تاکید نمی کنیم .توصیه ما بیشتر بر فعالیت های گروهی است حتی در روش پروژه نیز می توان با تدبیر دانش آموزان را راهنمایی و تشویق کرد تا به صورت گروهی فعالیت مطالعاتی و تحقیقاتی داشته باشند یعنی با هم موضوع مورد علاقه را انتخاب کنند و با هم به توافق برسند و به تحقیق بپر دازند.
در نوشتن موضوع باید به این نکات توجه نمود :
نخستین گام برای شروع تحقیق : تعین موضوع که تقسیم به جزء گردد (عنوان و....)
برای تعیین موضوع توجه به نکات زیر ضروری است:
1) علاقه شخصی
2) امکانات موجود
3) فرصت و زمان مورد نیاز
4) دامنه تحقیق و یا حجم و محدوده ی موضوع انتخابی مثال: موضوع : تاریخ (تقسیم به جزء) =عنوان= تاریخ صد ساله ایران
5) مشورت و مشاوره در مورد زمینه های مربوط به تحقیق
مراحل تحقیق :
1) تشکیل گروه (گروهی که باهم به توافق برسند و فعالیت نمایند)
2) تعیین موضوع تحقیق و محدود کردن آ موضوع
3) جمع آوری و استخراج اطلاعات از طریق )مراجعه به منابع ،آشنایی با کتاب خانه ها، استخراج مطالب و فیش نویسی ،دسته بندی فیش ها، مشاهده، پرسش نامه )
4) تدوین و نگارش مقاله تحقیقی
5) تجدید نظر
6) ارایه گزارش(کنفرانس)
فصل سوم :
استخراج مطالب (فیش برداری)
در مطالعه جهت یادداشت برداری برای اینکه از حداکثر وقت بتوانیم استفاده کنیم باید زمان و فرصت مطالعه را به چهارچوب مسایل مورد نظر اختصاص دهیم یعنی مطالعات ما باید با موضوعی که انتخاب کرده ایم تناسب داشته باشد.
نوشتن موضوع و انتخاب آن :
1-موضوع باید بدیع باشد 2- قابل بررسی علمی باشد 3- پاسخ ان بدیهی باشد
4- روشن و به دور از ابهام باشد 5- پاسخ اساسی به نیاز های آنی یا کنجکاوی های علمی باشد 6- کوتاه باشد (حداکثر 20 واژه فارسی) 7- بیانگر متغیر های اصلی پژوهش باشد 6- از اصطلاحات فنی و آماری به دور و دارای معنای همگان و یکسان باشد.
الگوی گزارش تحقیق یا رساله یا پایان نامه :
فصل اول : مقدمه – بیان مسئله – بیان هدف یا اهداف – اهمیت موضوع مورد مطالعه – بیان فرضیه ها – تعاریف عملیاتی واژه ها
مطالعه منابع مربوط به تحقیق (پیشینه تحقیق ) = تحقیقات داخل کشور – تحقیقات خارج از کشور
فصل سوم : جامعه و نمونه و روش نمونه گیری – جمع آوری اطلاعات و تحقیق
(مصاحبه ، مشاهده )
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل اطلاعات ،توصیف اطلاعات در رابطه با فرضیه های صورت بندی شده
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری ، بیان محدودیت ها و پیشنهادات ،فهرصت منابع ، ضمایم ، پیوست ها
1) موضوع پژوهش
2) بیان مو ضوع پژوهش
3) اهمیت و ضرورت موضوع پژوهش
4) هدف ها ، سوال ها ، فرضیه های پژوهش
5) متغیر های پژوهش و تعریف عملیاتی آن ها
6) واژه ها و اصطلاحات موجود در متن موضوع یا سوال ها و فرضیه ها (حروف الفبا و تعریف به شکل نقل قول مستقیم )
1-انی نظری ،حداقل بیست صفحه A4 با استفاده از جدید ترین منابع
2- ینه داخلی: حداقل نتایج پنج پژوهش خارجی: حداقل نتایج پنج پژوهش
با هر کدام یک فرضیه یا سوال ساخته می شود مثلا :
خانگی فرهنگی عامل کاهش درصد قبولی دانش آموزان دوره متوسطه است ؟
هم متغیر مستقل هم متغیر وابسته هر دو تجزیه می شوند . در آن صورت با هر یک از اجزای متقیر مستقل در رابطه با تک تک زیر مجموعه های متغیر فرضیه ساخته می شود .
متغیر مستقل یا متغیر وابسته هر دوآن ها دارای ابزار استاندارد برای سنجش
صورت یا متغیر ها را تجزیه نمی کنیم یا بر اساس زیر مجموعه های در نظر گرفته آن ها را تجزیه کرده و فرضیه های آن ها را می سازیم .به دو موضوع
رابطه بین توکل به خداوند و بهداشت روانی بین دانش آموزان دوره متوسطه منطقه
فوق دارای تست استاندارد است . پس فرضیه آن به شکل زیر نوشته می شود:
بین توکل به خداوند و بهداشت روانی دانش آموزان متوسطه رابطه وجود دارد .
رابطه عزت نفس و رشد اجتماعی دانش آموزان دوره متوسطه ی شهر
موضوع فوق نیز دارای تست استاندارد است و هر یک از این متغیر ها دارای سه
و زیاد می باشند فرضیه این پژوهش به شکل زیر است :
مختلف عزت نفس دانش آموزان دختر و سطوح رشد اجتماعی آنان رابطه
تک متغیری است . مانند موضوع زیر: شیوع اختلال بیش فعالیADHD)) در بین دانش آموزان منطقه دو فقط سوال می سازیم .مانند:
جهت باشد .معمولا اگر در انتهای جمله ای که بیانگر فرضیه است از واژه را به وجود دارد استفاده کنیم فرضیه بدون جهت است . زیرا نشان نمی دهد متغیر افزایش متغیروابسته یا کاهش آن است . ولی اگر جهت تاثیر متغیر مستقل وابسته شود آن را فرضیه جهت دار می گوییم .
مثال سمبلیک : عنوان پژوهش :برسی تاثیر متغیر Aبر متغیر Bدر بین گروه سوال : آیا بین متغیر A ومتغیر B در بین گروه C رابطه وجود دارد ؟
فرضیه بدون جهت : بین متغیر A ومتغیر B رابطه وجود دارد
فرضیه جهت دار 1 - : هر گاه متغیر A افزایش یابد متغیر Bنیز افزایش می یابد
فرضیه جهت دار 2 - : بین متغیر A, و B رابطه مستقیم یا معکوس وجود دارد . تبدیل مثال رابطه بهره هوشی و خلاقیت بر اساس مدل سمبلیک :
عنوان پژوهش : برسی رابطه بین بهره هوشی و خلاقیت دانش آموزان دوره متوسطه .
پرسش: آیا بهره هوشی بر خلاقیت دانش آموزان دوره متوسطه موثر است؟
فرضیه بدون جهت : بین بهره هوشی و خلاقیت دانش آموزان دوره متوسطه رابطه وجود دارد .
فرضیه جهت دار : بین نمره های بهره هوشی و نمره های خلاقیت دانش آموزان دوره متوسطه رابطه مستقیم وجود دارد .
فرضیه های صفر و فرضیه پژوهش (1) : فرضیه پژوهش همان فرضیه ای است
که پژوهشگر مطرح کرده است . تمام فرضیه هایی که تا کنون مطرح کرده ایم
فرضیه دارد . عکس فرضیه پژوهش را فرضیه صفر گویند برای تایید فرضیه
پژوهش گر از طریق برهان خلف عمل می کند یعنی عکس فرضیه پژوهش را رد
می کند پس رد فرضیه صفر به معنی تایید فرضیه پژوهش است در این تجزیه و
تحلیل اطلاعات توضیح بیشتری می دهیم . گر چه فرضیه صفر را
اضافه می شود ت تاثیر متغیر تعدیل کننده بر یافته های پژهشی مشخص شود . به مدل و مثال زیر توجه کنید
بین متغیر مستقل + متغیر تعدیل کننده + متغیر وابسته + تفاوت معنی دار وجود دارد .
مثال : موضوع پژوهش : برسی رابطه بین خلاقیت و هوش دانش آموزان دوره متوسطه شهر اصفهان
هدف : تعیین میزان رابطه بین بهره هوشی و خلا قیت دا نش آموزان به تفکیک جنس
پرسش : آیا دانش آموزانی که خلاق تر هستند از بهره هوشی بالاتری برخوردارند؟
فرضیه : بین خلاقیت و هوش دانشآموزان رابطه معنی داری وجود دارد .
فرضیه : بین خلاقیت دختران و پسران و بهره هوشی آنان تفاوت معنا دار وجود دارد وقتی از متغیر تعدیل کننده در ساختن فرضیه ها استفاده می کنیم به جای واژه " رابطه " وجود دارد از واژه ی " تفاوت معنی دار " وجود دارد بهره می گیریم .
فصل سوم :
روش ساختن فرضیه های (سوال های ) پژوهش :
گاهی فرضیه های یک پژوهش همان هدف ها یا شرح وظایف مصوب می باشد که به شکل سوال مطرح شده است مانند دو موضوع زیر :
برسی میزان تحقق اهداف کانون های پرورش فکری کودکان و نو جوانان شهر اصفهان .
تاثیر فعالیت های گروه های آموزشی بر بهبود عملکرد دبیران دوره راهنمایی منطقه 12 شهر تهران .
در دو مثال فوق پژوهشگر اهداف کانون های پرورش فکری و شرح وظایف گروه های آموزشی را گرفته و آن ها را به سوال پژوهش تبدیل می کند مثلا اگر یکی از وظایف گروه های آموزشی ، تشکیل گرده همایی علمی است ، سوال (فرضیه ) آن به شکل زیر می باشد : آیا گروه های آموزشی از طریق گردهمایی علمی عامل بهبود عملکرد های پژوهشگر متغیر مستقل را به چند زیر مجموعه تجزیه کرده و با هر یک از زیر مجموعه ها یک سوال (فرضیه) می سازد . مثلا :
" بررسی عوامل موثربر افزایش گرایش دانشجویان دانشگاه اصفهان به مطالعه و پژوهش "
پژوهش گر عامل های موثر بر افزایش مطالعه و پژوهش را به عوامل آموزشی ، فرهنگی ، اقتصادی اجتماعی تجزیه کرده ، با استفاده از هر یک از این زیر عامل ها در رابطه با متغیر وابسته یک فرضیه (سوال ) می سازد . مثلا: "بررسی ارتباط بین سبک مدیریت مدیران و اظهاررضایت کارکنان "
در متن های علمی برای سبک مدیریت طبقه بندی های مختلفی وجود دارد . یکی از آنها مدیران را به " رابطه مدار" و "وظیفه مدار" تقسیم می کند بر اساس این دو دیدگاه دو فرضیه این پژوهش عبارت اند از :
آیا رابطه مداری مدیران عامل اظهار رضایت کارکنان می شود ؟ (شکل سوالی )
آیا وظیفه مداری مدیران عامل اظهار رضایت کارکنان می شود ؟ (شکل سوالی )
بین رابطه مداری مدیران و رضایت کارکنان رابطه وجود دارد . (شکل فرضیه ای)
بین وظیفه مداری مدیران واظهاررضایت کارکنان رابطه وجود دارد(شکل فرضیه ای)
گاهی به جای متغیر مستقل متغیر وابسته تجزیه می شود . در آن صورت با زیر مجموعه های متغیر وابسته فرضیه ها را می سازیم . مثلا :
بررسی ارتباط چند گانگی فرهنگی بر وضعیت تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه
سوال های پژوهش : پژوهش تلاش برای دادن پاسخی است به یک یا چند سوال علمی هر چه سوال ها دقیق تر و روشن تر مطرح شوند ،دست یابی به پاسخ آسان تر است پس ساختن سوال های پژوهش روح یک پژوهش محسوب می شود . سوال های پژوهش ارتباط مستقیم با موضوع پژوهش دارد و عملا ابعاد مختلف آن را می سنجند . به سوال های پژوهش اهداف جزیی نیز می گویند .
مثال 1: بررسی میزان تاثیر فعالیت گروه های آموزشی دوره متوسطه نظری استان اصفهان بر بهبود فرایند یاد دهی یادگیری .
موضوع فوق عنوانی است که سازمان آموزش پرورش استان اصفهان پیشنهادکرده است . هدف این پژوهش عبارت است از :
تعیین ابعاد و میزان تاثیر کار گروه های آموزشی متوسطه نظری بر روند یاد دهی و یادگیری .
سوال های این پژوهش بر گرفته از ابعاد کاری است که گروه های آموزشی انجام می دهند و در شرح وظایف آن ها پیش بینی شده است . برخی از سوال های این پژوهش عبارت اند از :
1-آیا گروه های آموزشی با انجام نقش نظارتی بر کار دبیران ، عامل بهبود فرایند یاد دهی یادگیری می شوند ؟
2- آیا گروه های آموزشی از طریق تشکیل گردهمایی و انتقال اطلاعات علمی جدید عامل بهبود فرایند یاددهی و یادگیری می شوند ؟
3- آیا گروه های آموزشی با اصلاح روش ها و فنون تدریس دبیران عامل ارتقای فرایند یاددهی و یادگیری می شوند ؟
مثال 2 : بررسی نقش ایرانیان در گسترش فرهنگ اسلامی در قرن اول هجری .
هدف : تعین نقش ایرانیان در گسترش فرهنگ و تمدن اسلامی در ابعاد مختلف .
پرسش ها :
1- آیا ایرانیان ازطریق تالیف کتاب های علمی عامل گسترش فرهنگ اسلامی شدند؟
2- آیا ایرانیان از طریق ترجمه قرآن و روایات به زبان های زنده دنیا عامل گسترش فرهنگ اسلامی شدند ؟
سوال ها و فرضیه های پژوهش یکی است فقط نحوه نگارش آنها متفاوت است . بنابر این برای مهارت بیشتر در ساختن سوال ها ، بخش پژوهش را به دقت بخوانید .
فصل چهارم :
فرضیه های پژوهش: پژوهش گر می تواند پاسخ موضوع فرضیه را حدس بزند .
به حدس آگاهانه پژوهشگر فرضیه می گویند . پس جواب یا جواب های بالقوه ی موضوع پژوهش است . البته پس از جمع آوری اطلاعات مشخص می شود که آیا این حدس ها مورد تایید است یا خیر .
نکته بسیار مهم : اگر پرسش های پژوهش دارای متغیر مستقل و وابسته باشد می توان آن را در قالب فرضیه در آوردو گر نه به همان سوال اکتفا می شود . پس فرضیه به شکلی در همان سوال نهفته است ، به همین دلیل در پژوهش های علوم انسانی معمولا فرضیه نمی نویسند ولی در صورت امکان ، نوشتنتان بدون اشکال می باشد .
مدلی برای نوشتن فرضیه های پژوهش :
فرضیه ها با زیر مجموعه های متغیر مستقل و وابسته ساخته می شود به مدل زیر توجه کنید :
بین +زیر مجموعه های متغیر مستقل +متغیر وابسته (یا زیر مجموعه های آن ) + رابطه ( یا تفاوت ) وجود دارد .
مثال:
1- بین تالیف کتاب های علمی توسط ایرانیان و گسترش فرهنگ اسلامی رابطه وجود دارد .
2-بین پژوهش ایرانیان در متون اسلامی و گسترش فرهنگ اسلامی رابطه وجود دارد .
3- بین ترجمه قرآن و روایات به زبان ها ی زنده دنیا توسط ایرانیان و گسترش فرهنگ رابطه وجود دارد .
گاهی پژوهش گر عنوان اصلی را به چند عنوان فرعی تقسیم نمود و سپس فیش نویسی را آغاز می کند . مثلا روش های تدریس را به دو زیر مجموعه ی روش های سنتی و روش های فعال تقسیم می کند .
پس از پایان مطالعه ، پژوهش گر مطالب فیش نویسی شده را به ترتیب روی کاغذ A4باز نویسی می کند . هنگام نگارش مطالب پژوهشگر باید یادداشت های خود را به وسیله جملات ربط به یک دیگر پیوند دهد و اگر نقل قول مستقیم وجود دارد منبع آن ها را به دقت و به روش علمی یاد داشت نماید . اگر منابع نقل قول های مستقیم نوشته نشود این کار سرقت علمی محسوب می شود . در ابتدا و انتهای نقل قول ها باید گیومه قرار داد ،سپس منبع مورد استفاده درپاورقی ذکر شود . مانند : که این روش قدیمی است ویا پس از پایان نقل قول فقط نام فامیل نویسنده و تاریخ انتشار اثر و صفحه ذکر شده و در فهرست منابع ،منبع به طور کامل معرفی شود .مانند : ( شعبانی ، 1371 ، ص 54 )
نقل قول مستقیم نباید زیاد طولانی شود . اگر بخواهیم از متن طولانی استفاده کنیم بهتر است پس از مطالعه متن مورد نظر آن را خلاصه کرده و با ادبیات خودمان آن را نگارش کنیم . در این حالت به فعالیت انجام شده نقل قول غیر مستقیم می گویند . در این صورت فقط منبع مورد استفاده را در فهرست منابع پایان پژوهش می آوریم .
پیشینه پژوهش :
آیا در زمینه موضوع پژوهشی که پژوهشگر در دست بررسی دارد قبلا پژوهش هایی در جامعه آماری دیگر صورت گرفته است ؟ اگر صورت گرفته آنان به چه نتیجه ای دست یافته اند ؟ در این بخش پژوهشگر باید نتایج 5 الی 10 نمونه از پژوهش هایی که دیگران انجام داده اند بررسی کند .
دانشجویان آن مرکز را بررسی کرده و در صورت یافتن پژوهش مشابه نتایج آن را بیاورد . این کار را می توان با استفاده از رایانه انجام داد . شبکه های اطلاع رسانی رایانه ای منابع خوبی برای دست یابی به پژوهش های انجام شده در سطح جهانی است . هم چنین این روز ها نشریه ها و نرم افزارهایی از سوی وزارت علوم منتشر می شود که چکیده پژوهش های انجام شده در داخل کشور را منتشر می کند که می توان با نرم افزارهای نمایه ، گنجینه و یا آدرس اینترنتی
WWW. IRINdoc.ac.ir اشاره کرد . این مطالب منابع خوبی برای دست یابی به پیشینه پژوهش است . در این ضمینه نیز توجه به سه نکته ضروری است :
پس از نوشتن ادبیات پژوهش ، پژوهشگر ذهنیت روشنی نسبت به موضوع پژوهش خود پیدا می کند و با دیدگاه های دیگران در این ضمینه آشنا می شود . به همین دلیل می تواند به تعیین هدف ها ، پرسش ها و فرضیه های پژوهش بپردازد .
نکته 1:
احتمال دارد در برخی از زمینه ها پژوهشگر به پژوهشی دست پیدا نکند در این صورت نیاز به نوشتن این بخش نیست فقط اشاره می کند که به پژوهشی دست نیافته است .
نکته 2 :
برخی معتقدند در این زمینه پژوهش های داخلی و خارجی از یک دیگر تفکیک شوند ودر این زمینه حداقل به نتایج 5 مورد از آخرین پژوهش ها اشاره شود .
نکته
در این قسمت فقط نتایج حاصل از پژوهشی ذکر شده است و از توضیحات اضافی خود داری شود و این نتایج به صورت شماره ی ترتیبی ذکر شود.
تدوین هدف ها ، سؤال ها و فرضیه های پژوهش :
(هدف های پژوهش ) : هدف یک نقطه نظر نهایی است که پژوهشگر به دنبال دست یافتن به آن است و دست یابی به آن ، ابهام اولیه ای که باعث طرح مسیله شده را از بین می برد . برای دست یابی به هدف یا هدف های هر پژوهش ، سؤال هایی طرح می شود سپس این سوال ها و اهداف جزیی در قالب فرضیه در می آید . هدف کلی هر پژوهش همان موضوع پژوهش است.
انتخاب عنوان ها تابع تسلط علمی پژوهشگر بر منابع علمی موضوع مورد پژوهش است .
الف : روش تدریس :
1 – تعریف روش تدریس
2 _ انواع روش تدریس
3 – نظریه های یاد گیری
4 – الگوهای تدریس
5 – مهارت های تدریس
سپس به منابع مربوط به پیش رفت تحصیلی مراجعه کرده و مثلا عنوان های زیر را بر می گزینیم :
ب : پیشرفت تحصیلی :
1- تعریف پیشرفت تحصیلی
2- روش محاسبه پیشرفت تحصیلی
3- عوامل مؤثر در پیشرفت تحصیلی
4- پیشرفت تحصیلی و توسعه اقتصادی
5- عوامل مؤثر در افت تحصیلی
بعد از انجام این مراحل به تعداد عنوان های منتخب مقوای14×15 سانتیمتری می بریم . مثلا برای روش تدریس 5 تکه مقوا تهیه کرده در بالای هر یک از مقواها یکی از عنوان ها را با خط درست می نویسیم و آن ها را در یک جعبه قرار داده ، سپس مطالعه منابع را شروع می کنیم . هر گاه به مطلبی برخوردیم که به یکی از عنوان ها مربوط می شد ( مثلا تعریف روش پژوهش ) آن را روی یک قطعه کاغذ 10×15 ( فیش) می نویسیم و در پشت مقوای مربوط قرار می دهیم .
صفحه تقدیم :
بهتر است مقاله یا تحقیق خود را به یک شخصیت برجسته ، مثل انبیا و اولیای الهی یا به گروهی از انسان ها ( مثل کودکان گرسنه آفریقا ، آوارگان فلسطینی و ...) و یا به پدر ، مادر ، معلم یا دوست تقدیم کنیم بهتر است تقدیم در 2 الی 3 سطر باشد و بهتر است این صفحه همراه با تصویری متناسب با آن صفحه باشد مثل تصویر یک شاخه گل .
صفحه فهرست عناوین :
عناوین را به ترتیبی که در مقاله گنجانده ایم زیر هم نوشته و در روبروی هر عنوان صفحه مربوط به آن عنوان را نیز قرار می دهیم و اگر بعضی از متن های مربوط به عناوین ذر چند صفحه موجود باشد شماره صفحه را
می نویسیم : از صفحه...... تا صفحه .......
ترتیب بندی صفحه فهرست عناوین به این صورت می باشد :
عنوان صفحه
مقدمه 1
تعاریف واژه ها 3-2
اهمیت نقش موضوع 5-3
تاثیرات 7-6
توضیحات (عنوان های مربوط به موضوع ) 9-7
نتیجه گیری ( توصیه های پایانی سخن آخر و راه کار ها ) 10
فهرست منابع ماخذ 11
پیوست ها 13-12
صفحه بندی :
طرز صفحه بندی : صفحه بندی مقاله هایمان باید به ترتیبی که در فهرست عناوین گنجانده ایم صورت بگیرد یعنی مقدمه ، تعاریف ، اهمیت و نقش موضوع ، تاثیرات توضیحات ، نتیجه (توصیه های پایانی یا سخن آخر ) ، فهرست منابع و ماخذ ، اگر پیوست نیز داشته باشد بعد از صفحه فهرست .
توجه در پایان سخن آخر و راه کارها یعنی آخر مقاله در قسمت پایین باز هم نام نویسنده و تاریخ مقاله ( ماه فصل یا سال ) ذکر شود .طرز تهیه صفحه های منابع و ماخذ جزء مقاله به حساب نمی آید . منابع و ماخذ زیرهم به ترتیب بیشترین استفاده نوشته می شوند.
نام کتاب ( معنویت در هنر ) * نام نویسنده : ( دکتر علی شریعتی ) * انتشارات * فصل و سال (1372) * نام مجله : نام نشریه ( دنیای دانش آموز ) –نشر سازمان دانش آموزی اداره آموزش و پرورش ابهر
شماره مجله – ماه یا فصل یا سال
اینترنت – نام سایت
پیوست و طرز نوشتن پیوست ها :
اگر تصمیم به نوشتن پیوست در مقاله خود داریم در آخر مقاله و بعد از صفحه منابع و ماخذ آورده شوند . پیوست ها می توانند جمله های آموزنده ای کوتاه در ارتباط با متن مقاله و یا سخنانی از بزرگان باشند . می توانند عکس هایی مرتبط به مقاله باشند و یا خوشنویسی و ....( عکس و یا خوشنویسی را می توان در متن مقاله نیز گنجاند . )
طرز نوشتن پاورقی : لازم است در بعضی موارد مثل آدرس آیه ها و منبع بعضی از جملات و یا نام بعضی از اشخاص و یا تعریف کوتاه برخی از اصطلاحات و ... از پاورقی استفاده می شود که به ترتیب در مقاله از عدد یک می توان آن ها را در متن شماره گذاری کرد و در پایان هر صفحه مختصرأ توضیح داد . تعداد آن در صفحات مقاله بستگی به شماره های تعیین شده در هر صفحه دارد . تعداد آنها ممکن است در یک صفحه زیاد باشد ودر برخی از صفحات اصلا موجود نباشد .
فصل پنجم :
طرز نوشتن پی نوشت :
به تازگی بیشتر از این روش استفاده می شود و بدین صورت است که به جای توضیح موارد شماره گذاری در پایین هر صفحه ، آنهارا در آخر مقاله یک جا ( بعد از صفحه منابع و ماخذ ) در یک صفحه توضیح مختصری می دهند و نام عنوان را می گذارند و برای مثال اگر 20 شماره در متن انتخاب کرده باشیم تعداد پی نوشت ها 20 مورد می باشد .
چکیده مقاله: لازم است برای ارسال مقاله به کنفرانس ها یا همایش ها چکیده آن در 5-1 صفحه به در خواست دبیرخانه برگذاری همایش تهیه شود و اگر چکیده همراه با مقاله باشد باید دراول مقاله گنجانده شود . البته در آخر بعضی از مقالات نیز چکیده را می آورند . در واقع چکیده خلاصه مقاله اصلی ماست .
فرم ارزش یابی مسابقه ی مقاله نویسی :
1- نگرش نو به موضوع ( نگاه کردن به موضوع ازنگاه امروزی با عنایت به جامعه جهانی )
2- نحوه ورود به موضوع ( بیان مقدمات و ایجاد زمینه ذهنی برای خواننده درباره موضوع )
3- رعایت نثر امروز (استفاده از کلماتی که در نثر امروز کاربرد دارند و توجه به هم نشینی ها در پرداخت )
4- توجه به اصول نگارش ( رعایت قواعد دستوری ، کوتاهی جملات )
5- برخورد تحلیلی با موضوع ( استفاده ازتوانایی اندیشیدن منطقی و اظهار نظرروشنگر درباره موضوع )
6- استفاده مطلوب از منابع (به کار گیری مناسب گفته ها ، احادیث ، آیات قرآن کریم و نظریه ها در متن مقاله )
7- جمع بندی مطالب و نتیجه گیری ( توجه دقیق به انسجام مطالب در بندها ودر کل متن و هم چنین به دست آوردن نتیجه با جملات کافی و روشن )
8- شناسنامه مقاله شامل اطلاعات راجعبه نویسنده ،استان ، شهرستان ، مقاله و......
مفهوم سازی : مفهوم در اصطلاح تخصصی به ویژگی مشترک دو یا چند واقعیت عینی یا ذهنی اطلاق می گردد برای مثال : میز یک مفهوم است . این مفهوم کلیتی است که با آن انواع میزها را درنظر می گیریم : میزعسلی ، میزسه پایه ، میزچهارپایه میزفلزی و ... دولت یک مفهوم است وبا کار برد واژه دولت می توانیم انواع آن را در نظر بگیریم : دولت اسلامی ،غیر دینی ، استبدادی ، دولت دموکرات و ....
مفاهیم به یاد گیرندگان کمکهای زیادی می رساند از جمله کمک به سازمان دهی تفکر- کمک به انتقال سریع اطلاعات – کمک به کاستن ازبارحافظه
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 41 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله روش های پژوهش و تحقیق