پروژه ارگونومی ( شرکت عصر صنعت شرق )
بسمه تعالی
مقدمه :
پروژه ای که در دست شماست در مورد عوامل انسانی یا ارکونومی می باشد به عبارت ساده تو منظور از اصطلاح عوامل انسانی طراحی برای کاربوی انسان است .
تعریف عوامل انسانی : پیش از این تعریف باید چند اصطلاح راتعریف کنیم . عوامل انسانی اصطلاحی است که در ایالت متحده وچندکشور دیگر به کار می رود . اصطلاح ارگوندی اگر چه در ایالت متحده هم به کار می رود ولی در اروپا ودیگر کشورها رایجتر است بعضی ها سعی می کنند بین این دو تمایز قائل شوند اما به عقیده ما هر نوع تمایز قائل شدن اختیاری است ودر همه موارد علمی این دو اصطلاح متفاوتند . اصطلاح دیگری که گاهی در ارتش امریکا به کار می رود مهندسی انسانی است اما اهل فن این اصطلاح را زیاد نمی پسندند واین اصطلاح کم کم رواج می افتد اصطلاح دیگر روانشناسی مهندسی است که در نزد بعضی از روانشناسان در ایالات متحده رایج است بعضی روانشناسی مهندسی راتحقیق پایه در مورد قابلیتها ومحدودیتهای انسان می دانند و آنرا از عوامل انسانی که بیشتر به کاربرد اطلاعات در طراحی مربوط می شود می کند .
عوامل انسانی دوهدف مهم دارندهدف اول افزایش بازدهی و کارآیی انجام کار و فعالیتهای دیگر است وهدف دوم تقویت بعضی ارزشهای انسانی مطلوب از جمله افزایش ایمنی ، کاهش خستگی وتنش افزایش راحتی ، افزایش مقبولیت نزد کارگر ، افزایش میزان رضایت شغلی وبهبود کیفیت زندگی است .
که ما در این پروژه بیشتر در موردهدف دوم عوامل انسانی تحقیق کرده ایم . عوامل انسانی اطلاعاتی در مورد رفتار توانایی محدودیتها وسایر مشخصه های انسان کشف می کندواین اطلاعات رادرطراحی ابزارها دستگاهها سیستمها ، تکلیفها ، شغلها ، و محیطهای مختلف به کار می برد تا بیشترین بهره وری ایمنی راحتی و کارآیی رادر هنگام استفاده انسان داشته باشد .
معرفی کارخانه :
شرکت عطر صنعت شرق در شرکت صنعتی بهارستان درکمال آباد واقع شده است مساحت شرکت 1150 متر مربع می باشد دارای لوله تولید و واحد اداری است و 100 نفر پرسنل تولید و 10 نفر پرسنل واحدمهندسی در این شرکت مشغول به کار هستند .
محصولات تولیدی شرکت : کشاب و زیرکشاب کنتور گاز به سفارش شرکت ملی گاز ایران مجموعه دسته دنده اتومبیل کاروان ( ون) به سفارش شرکت سایپا کاسه نشیمن کمک فنر پراید به سفارش شرکت سایپا و....
توضیح مختصری از روش تولید محصولات :
کشاب وزیر کشاب : مواد اولیه این محصول با کالیت است که بعد از انبارش در انباردائمی وگاز گیری از آن برای تولید ارسال می شوند ، مواد با کالیتی در دستگاه پخت ( ماکروویو ) قرار می گیرند وبعد از گذشت مدت زمان مشخص وپخته شدن از دستگاه خارج شده وسریعا درداخل دستگاه پرس قرار می گیرد وپرس می شود وقتی زمان مشخص گذشت وقطعه خنک شد آنرا از دستگاه پرس خارج نموده وبه بخش پلیه گیری ارسال می کنند در بخش پلیه گیری کارگران به وسیله دستکش وشابلون مخصوص قطعه کشاب و زیر کشاب را پلیه گیری می نمایند وقطعات به بخش لپینگ منتقل می شوند دراین بخش محصول را در داخل دستگاه لپینگ قرار داده و به مدت 6 دقیقه لپینگ می کنند تا سطح محصول کاملا صیقل داده شود بعد آنها را شستشو می دهند وبه بخش مونتاژ بوش بدنجی می فرستند وبعد از عمل مونتاژ کنترل کیفیت می شود که اقلام معیوب برای دوباره کاری برگشت داده می شوند واقلام سالم بسته بندی شده وبرای ارسال به شرکت ملی گاز ایران آماده می گردند .
کاسه نشیمن کمک فنر پراید :
این محصول از دو قطعه فلزی به صورت ورق تشکیل شده است که ورق اول به شکل مربع و دارای طول وعرض cm 30 و cm 25 است وورق دوم دایره ای به قطر cm 5 می باشد ورق مربع شکل را در زیر پرس لیدورلیک 180 تنی وروی قالب شماره 1 کاسه نشیمن قرار می دهیم وقطعه را پرس می کنیم سپس قطعه پرس شده رازیر دستگاه پرس ضربه ای 60 تنی قرار می دهیم و دو سوراخ روی آن ایجاد می کنیم بعد مجددا قطعه را به پرس لیدرولیک 180 تنی برده ولی روی قالب شماره 2 که کسی بلند از قالب شماره 1 است قرار می دهیم ( دلیل این کار این است که اگر ورق را از ابتدا روی قالب شماره 2 قرار دهیم به علت نازکی ورق در اثر کشش پاره می شود ) بعد ازانجام عملیات پرس قطعه ساخته شده راهمراه با ورق دایره ای شکل به وسیله دستگاه نقطه جوش ، جوش می دهیم بعد قطعه را برای رنگ می فرستیم که پس از رنگ کنترل کیفیت می شود .
-بررسی محیط کارخانه از نظر ارگونوسیکی :
شرایط محیطی به طور کلی شامل چهار بحث ، روشنایی ، اقلیم ، سروصدا ، حرکت می باشد که ما سعی کرده ایم در شرکت عصر صنعت شرق هر چهار بحث ذکر شده را تا حدودی بررسی کنیم تا شرایط مناسبی برای اپراتور ها ایجاد شود .
1- روشنایی : در بسیاری از فعالیتهای روزانه مانند رانندگی وغیره خورشید نور مورد نیاز ما را تامین می کند اماوقتی فعالیتی در فضای سر پوشیده مانند شرکت انجام می گیرد به علت نبود پنجره های کافی برای استفاده ازنور خورشید ( تصویر 1 ضمیمه ) باید از نوعی روشنایی مصنوعی استفاده کرد که این امر به وسیله لامپها ونور افشانها مقدور می شود . لامپها به چند دسته تقسیم می شوند لامپهای رشته ای التهابی و لامپهای تخلیه گازی .
در لامپهای رشته ای التهابی نور براثر گرمایش الکتریکی یا احتراق گازها درون یک توری نازک تولید می شود در لامپهای تخلیه گازی نور براثر عبور جریان الکتریکی از میان گاز تولید می گردد توصیه مااین است که در شرکت مذکور برای تهیه روشنایی از لامپهای رشته ای التهابی استفاده شود.
2- سروصدا :
سروصدا همیشه درکارخانه های صنعتی وجود دارد وباعث آزار پرسنل تولید وحتی پرسنل اداری کارخانه می شود پس هیچگاه نمی توان این فاکتور راحذف کرد بلکه فقط می توان بااقدامات به جا میزان وارد آوردن خسارت به سیستمهای شنوایی وعصبی کارگران را کاهش داد .
درمحیط شرکت مذکور پرسهای ضربه ای متعددی وجود دارد که صدای بسیار بلندی ایجاد می کند وباعث اختلال در شنوایی اپراتور مربوطه می شود ونیز در برقراری ارتباط بین پرسنل خلل ایجاد می کند و همینطور دستگاه سنگ زنی که موجب کری تدریجی می شود پیشنهاد مااین است که اپراتور این دستگاهها از گوئیهای مخصوص استفاده کنند وهمچنین اپراتورهای دستگاههای پر سروصدا بایدبه صورت شیفتی عوض شوند .
علاوه براین به علت نزدیکی واحد اداری ، مهندسی به سوله شرکت صدای ناشی از دستگاهها برای پرسنل اداری نیز مشکل ایجادکرده که اصولا درچنین مواقعی از شیشه های دو جداره وعایق صدا برای دیوارها استفاده می شود .
3- اقلیم :
تفاوت بین شرایط اقلیمی تابستانی وزمستانی درهر محل تا 55 وبیشتر می رسد علاوه بر تغییرات اقلیمی طبیعی تکنولوژی هم تغیراتی رادر اقلیم پدید آورده است جنبه های دیگر اقلیم عبارتند از فشار هوا ، یونش هوا و آلودگی .
در شرکت مورد نظر به علت پخت مواد باکالیتی هوای آلوده سنگینی از بخار این این مواد در سطح سوله پراکنده می شود که تنفس رابا مشکل مواجه کرده است وباعث افت کار پرسنل شده است که البته سوله دارای هواکشهای متعددی است که متاسفانه هیچکدام کار نمی کند باعث باقی مانند هوای آلوده در سوله شده است .
اصولا درهر کارخانه ای باید سیستم گرمایش وسرمایشی برای فصول سرد و گرم در نظر گرفته شده تا شرایط برای کارگران مساعد گردد در این شرکت هیچگونه سیستم استانداردی برای گرمایش وسرمایش وجود ندارد بلکه در فصل زمستان دوالی سه بخاری در قسمتهای مختلف سوله ودر بین کارگران و محیط کار می گذارند که این مسئله خودخطرات وصدمات جانی برای کارگران داشته ونیز ازرفت و آمد پرسنل جلوگیری می کند همینطور در فصل تابستان چند کوکو در همان مکان بخاری ها قرار می دهند که البته علاوه بر ایجاد مزاحمت برای رفت و آمد پرسنل جلوگیری می کندهمینطور درفصل تابستان چند کولو درهمان مکان بخاری ها قرار می دهند که البته علاوه برایجاد مزاحمت برای رفت و آمد کارگران به علت جریان مستقیم باد کولو سبب بیمار شدن کارگران می شود .
همچنین می دانیم که علاوه برایجاد محیط مناسب برای کارگر باید از هدر رفتن گرما وانرژی درمحیط جلوگیری کرد ولی درب اصلی سوله همیشه کاملا باز است که این خود مشکلی است .
4- حرکت :
همانطور که می دانیم حرکت یکی از عوامل مهم ارگونوی است که در آن کارگر بتواند آزادانه به کار خود مشغول باشد وفضای کافی را در اختیار داشته باشد در این شرکت مشکلی از نظر حرکت برای کارگران وجودنداشته وتقریبا فضای کافی برای تمام فعالیتها وجود دارد .
- ابزارها ووسایل دستی :
در شرکت عصر صنعت شرق مشکلات زیادی درماشینها ابزارها وجود دارد که عبارتند از :
1- دستگاههای پرس ضربه ای وهیدرولیک فاقد چشم الکترونیک هستند که اگر براثر بی احتیاطی اپراتور دست وی زیر پرس قرار گیرد بعلت نبود چشمی دستگاه به کار خود ادامه می دهد وموجب قطع دست وصدمات دیگر می شود که این حادثه برای چندتن از اپراتورهاپیش آمده است .
2- ابزارهای پلیسه گیری استانداردنیستند ومطابق ومتناسب بادست اپراتور قطعه نمی باشند و از قاعده آنترو پوستر یکی پیروی نمی کنند در نتیجه اپراتور برای تطبیق دست خود باابزار دچار خستگی می شود .
3- دستکشها بسیار ضخیم می باشند که باعث به وجود آمدن ناراحتیهای عقده ای می شوند وهمچنین اپراتور احساس می کند که ابزار نامتعادلی در دست دارد واز آ”ن به صورت نادرست استفاده می کند که باعث خراب شدن قطعه ویا صدمه دیدن اپراتورهای دیگر می شود .
4- صندلی های مربوط به اپراتورهاکاملا غیر استاندارد هستند بدین صورت که این صندلیها یک چهار پایه می باشند که پشتی ندارند که موجب خم شدن کارگر به سمت جلو می شود تا بتواند خستگی ناشی از این مورد را از بین ببرد که این امر باعث دیسک کمر می شود ( شکل 2 ضمیمه ) ارتفاع صندلیها بسیار پایین است ودر بعضی قسمتها اپراتور مجبور است دائما بایستد تا بتواند کارخود را انجام دهد . نشیمنگاه صندلی فلزی است وکارگر از این مورد ناراضی بوده است چون نشستن به طور دائم روی این صندلی مشکل است ودر قسمت وان ونشیمنگاه دچار کوفتگی عضلانی می شوند وبعد از مدتی کارکردن برای رفع خستگی کار را رها می کنند و یا سرعت کار را پایین می آورند .
همچنین در شرکت به علت زیاد بودن فاصله بین مواد وقطعات کارگر مجبور است از جای خود بلند شود وبه اطراف حرکت کند که برای جلوگیری از این کار بهتر است صندلی ها چرخ داشته باشند .
5- میزکار مهندسین ونقشه کشهای بخش اداری نیز بهتر است با شیب 10 نسبت به پرسنل باشد تا بهتر بتوانند کارخود را انجام دهند البته صندلیهای این بخش کاملا استاندارد هستندوتمام مسائل یک صندلی استاندارد رارعایت کرده اند .
6- یکی از اصول شرکتها و کارخانجات دارابودن غذاخوری است تا محیطی مناسب را برای کارکردن به وجود آورد و آنها را برای انجام کارهای بعدی آماده کند ولی در شرکت مذکور ( شکل 3 ضمیمه ) مشاهده می شود که هیچگونه امکانات رفاهی وغذاخوری برای کارگران وجود ندارد و پرسنل با قرار دادن تکه ای مقوا در محل کار خود ودر کنار دستگاهها به خوردن غذا مشغول می شوند که پیشنهاد می کنیم حداقل مکانی از سوله را مخصوص غذا خوردن قرار دهند .
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 11 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله پروژه ارگونومی ( شرکت عصر صنعت شرق )
