فعلی که فاءالفعل ان حرف عله باشد، فعل اجوف گویند.
فعل اجوف: تاب-قال-باع-ذاق-سار-عاد-خاف-رام-عان-عاذ-فاز-کان-خاب-عاش....
*صرف فعل ماضی اجوف
قال-قالا-قالوا-قالت-قالتا-قُلنَ
قُلتَ-قُلتما-قُلتم-قُلتِ-قلتما-قلتنَّ
قُلتُ-قُلنا
مناسب برای دانش آموزان و دبیران و اولیا
برای دانلود کل پاورپوینت از لینک زیر استفاده کنید:
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه54
اجوف ب-مضارع
یقول یقول
یقولان یقولان
یقولون یقولون
تقول تقول
تقولان تقولان
6)یقولن یقولن یقلن
تقول تقول
تقولان تقولان
تقؤلون تقولون
تقولین تقولین
تقولان تقولان
12)تقولن تقولن تقلن
اقول اقول
نقول نقول
بر اساس اصل اول حرف علة متحرک که حرف قبلی اش ساکن است،
حرکتس به حرف قبل منتقل می شود و خودش ساکن می شود
یقول یقول
اجوف یائی نیز در تمامی صیغه ها به همین صورت است.
یبیع یبیع
در دو صیغة «6 و 12» نیز بعد از اعلال به اسکان حالت التقای ساکنین
پیش می آید. بنابراین برای از بین بردن التقای ساکنین حرف عله
ساکن حذف می شود.
6)یقولن یقولن یقلن
12)تقولن تقولن تقلن
اجوف یائی نیز به همین صورت می باشد.
6)یبیعن یبیعن یبیعن
12)تبیعن تبیعن تبعن
نکته: مضارع اجوف در صیغه های پنجگانه[1](1-4-7-13-14) اگر به هر دلیلی مجزوم شوند (امر، نهی، لم…) دچار التقای ساکنین می شوند به همین دلیل حرف عله حذف میشود.
7-تقول قول قل[2] 1-یقول لایقول لایقل
7-تبیع بیع بع 13-ابیع لم ابیع لم ابع
تمرین(40)
الف)چهارده صیغة مضارع «یبع » را صرف کنید همراه با شش صیغة امر مخاطب آن.
ب)صیغة 1 مضارع فعل های اجوف زیر را بنویسید. (با توجه به حرکت عین الفعل آن‌ها) و معانی آن ها را یاد بگیرید.
«قال-عاد-فاز- ذاق- کان- تاب- راح-مات ( ُ )/ باع-سار-جاء-عاش- لاق ( ِ )»
ج)فعل های زیر را مجزوم کنید.
تعود : اقول : نسیر : تخاف
تعود، تکون، تنوب ( ُ )/ تسیر، تعیش ( ِ )
ناقص:دعو یدعو (دعا-یدعو)/ رمی یرمی (رمی- یرمی)
نکتة مهم: در فعل معتل ناقص هرگاه حرف عله به ضمیر متصل «و» و «یـ» برسد (یعنی کنار هم قرار گیرند) حرف عله باید حذف شود.[3]
الف)ماضی
1-دعو دعا… صیغة اول حرف عله به «ا» تبدیل می شود
(1)حرف عله به خاطر تناسب با حرکت ماقبل
2-دعوا … صیغة دوم اعلال ندارد
تبدیل به الف می شود (اعلال به قلب) دعو دعا
3-دعووادعوا… ضیغة سوم حرف عله حذف می شود (3) حرف عله به دلیل رسیدن به ضمیر«و»
4-دعوت دعت … صیغة چهارم حرف عله حذف می شود
حذف می شود:دعووا دعوا،رمیوا رموا
5-دعوتادعتا… صیغة پنجم حرف عله حذف می شود (4 و 5) حرف عله که به «ت» تأنیث می رسد، حرف میشود[4]
[1] -مهمترین ویژگی صیغه های پنجگانه (1-4-7-13-14) این است که ضمیر متصل مرفوعی (بارز) ندارند.
[2] -امر مخاطب از اجوف (قول) به ترتیب عبارتست از «قل-قولا-قولوا-قولی- قولا- قلن»
[3] -ضمیر متصل «و» در صیغه های (3)ماضی و (3 و 9) مضارع وجود دارد و ضمیر «یـ» در صیغة (10) مضارع می باشد.
[4] -البته در صیغة 4 دلیل اصلی حذف شدن حرف عله، التقای ساکنین است زیرا بعد از برقراری تناسب، التقای ساکنین پیش می آید و حرف عله حذف می شود. دعوت دعات دعت.
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه 54
فهرست مطالب
ب-مضارع
تعود
اقول
نسیر
تخاف
الف)ماضی
در تمامی چهارده صیغه، حرف عله حرکتش را به حرف ما قبل می دهد اعلال
یقول یقول
یقولان یقولان
یقولون یقولون
تقول تقول
تقولان تقولان
6)یقولن یقولن یقلن
تقول تقول
تقولان تقولان
تقؤلون تقولون
تقولین تقولین
تقولان تقولان
12)تقولن تقولن تقلن
اقول اقول
نقول نقول
بر اساس اصل اول حرف علة متحرک که حرف قبلی اش ساکن است،
حرکتس به حرف قبل منتقل می شود و خودش ساکن می شود
یقول یقول
اجوف یائی نیز در تمامی صیغه ها به همین صورت است.
یبیع یبیع
در دو صیغة «6 و 12» نیز بعد از اعلال به اسکان حالت التقای ساکنین
پیش می آید. بنابراین برای از بین بردن التقای ساکنین حرف عله
ساکن حذف می شود.
6)یقولن یقولن یقلن
12)تقولن تقولن تقلن
اجوف یائی نیز به همین صورت می باشد.
6)یبیعن یبیعن یبیعن
12)تبیعن تبیعن تبعن
قسمتی از ابتدای تحقیق:
اجوف
ب-مضارع
- در تمامی چهارده صیغه، حرف عله حرکتش را به حرف ما قبل می دهد اعلال
یقول یقول
یقولان یقولان
یقولون یقولون
تقول تقول
تقولان تقولان
6)یقولن یقولن یقلن
تقول تقول
تقولان تقولان
تقؤلون تقولون
تقولین تقولین
تقولان تقولان
12)تقولن تقولن تقلن
اقول اقول
نقول نقول
بر اساس اصل اول حرف علة متحرک که حرف قبلی اش ساکن است،
حرکتس به حرف قبل منتقل می شود و خودش ساکن می شود
یقول یقول
اجوف یائی نیز در تمامی صیغه ها به همین صورت است.
یبیع یبیع
در دو صیغة «6 و 12» نیز بعد از اعلال به اسکان حالت التقای ساکنین
پیش می آید. بنابراین برای از بین بردن التقای ساکنین حرف عله
ساکن حذف می شود.
6)یقولن یقولن یقلن
12)تقولن تقولن تقلن
اجوف یائی نیز به همین صورت می باشد.
6)یبیعن یبیعن یبیعن
12)تبیعن تبیعن تبعن
نکته: مضارع اجوف در صیغه های پنجگانه (1-4-7-13-14) اگر به هر دلیلی مجزوم شوند (امر، نهی، لم…) دچار التقای ساکنین می شوند به همین دلیل حرف عله حذف میشود.
7-تقول قول قل 1-یقول لایقول لایقل
7-تبیع بیع بع 13-ابیع لم ابیع لم ابع
تمرین(40)
الف)چهارده صیغة مضارع «یبع » را صرف کنید همراه با شش صیغة امر مخاطب آن.
ب)صیغة 1 مضارع فعل های اجوف زیر را بنویسید. (با توجه به حرکت عین الفعل آن‌ها) و معانی آن ها را یاد بگیرید.
«قال-عاد-فاز- ذاق- کان- تاب- راح-مات ( ُ )/ باع-سار-جاء-عاش- لاق ( ِ )»
ج)فعل های زیر را مجزوم کنید.
تعود : اقول : نسیر : تخاف
54 صفحه فایل ورد با فونت 14
قسمتی از ابتدای تحقیق:
اجوف
ب-مضارع
- در تمامی چهارده صیغه، حرف عله حرکتش را به حرف ما قبل می دهد اعلال
یقول یقول
یقولان یقولان
یقولون یقولون
تقول تقول
تقولان تقولان
6)یقولن یقولن یقلن
تقول تقول
تقولان تقولان
تقؤلون تقولون
تقولین تقولین
تقولان تقولان
12)تقولن تقولن تقلن
اقول اقول
نقول نقول
بر اساس اصل اول حرف علة متحرک که حرف قبلی اش ساکن است،
حرکتس به حرف قبل منتقل می شود و خودش ساکن می شود
یقول یقول
اجوف یائی نیز در تمامی صیغه ها به همین صورت است.
یبیع یبیع
در دو صیغة «6 و 12» نیز بعد از اعلال به اسکان حالت التقای ساکنین
پیش می آید. بنابراین برای از بین بردن التقای ساکنین حرف عله
ساکن حذف می شود.
6)یقولن یقولن یقلن
12)تقولن تقولن تقلن
اجوف یائی نیز به همین صورت می باشد.
6)یبیعن یبیعن یبیعن
12)تبیعن تبیعن تبعن
نکته: مضارع اجوف در صیغه های پنجگانه (1-4-7-13-14) اگر به هر دلیلی مجزوم شوند (امر، نهی، لم…) دچار التقای ساکنین می شوند به همین دلیل حرف عله حذف میشود.
7-تقول قول قل 1-یقول لایقول لایقل
7-تبیع بیع بع 13-ابیع لم ابیع لم ابع
تمرین(40)
الف)چهارده صیغة مضارع «یبع » را صرف کنید همراه با شش صیغة امر مخاطب آن.
ب)صیغة 1 مضارع فعل های اجوف زیر را بنویسید. (با توجه به حرکت عین الفعل آن‌ها) و معانی آن ها را یاد بگیرید.
«قال-عاد-فاز- ذاق- کان- تاب- راح-مات ( ُ )/ باع-سار-جاء-عاش- لاق ( ِ )»
ج)فعل های زیر را مجزوم کنید.
تعود : اقول : نسیر : تخاف
54 صفحه فایل ورد با فونت 14