هدف این تحقیق، بررسی تأثیربلندمدت و کوتاه‌مدت توسعه‌ی مالی بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ایران طی دوره‌ی زمانی 1352-1391 است. در این مطالعه برای تخمین تابع سرمایه‌گذاری بخش خصوصی از مدل شتاب انعطاف‌پذیر استفاده شده است. از شاخص‌های نرخ ارز حقیقی، توان دوم نرخ تورم (به عنوان هزینه‌ی تأمین مالی)، تولید ناخالص داخلی، سرمایه‌گذاری دولتی، توسعه‌ی مالی به عنوان متغیرهای مستقل مدل بهره گرفته شده است.
نتایج حاصل از انجام آزمون خود رگرسیونی خود توزیعی (ARDL)، حاکی از این است که FD1 (مانده مطالبات نظام بانکی از بخش خصوصی بهGDP)، به‌عنوان شاخص کارایی توسعه‌ی مالی در کوتاه‌مدت و بلندمدت بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی اثری معنادار دارد. از طرف دیگر FD2 (نسبت نقدینگی به حجم پول)، به‌عنوان شاخص ساختاری توسعه‌ی مالی هم در کوتاه‌مدت و هم در بلندمدت اثری مثبت و معنادار بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی دارد، بنابراین سرمایه‌گذاری بخش خصوصی نیازمند یک نظام مالی توسعه‌یافته‌ای است که به‌طور مداوم ثبات خود را حفظ کند.
واژه‌های کلیدی: توسعه‌ی مالی، سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، خود رگرسیون با وقفه‌ی توزیعی
بررسی تأثیر بلندمدت و کوتاه‌مدت توسعه‌ی توسعه مالی[1] بر روی سرمایه‌گذاری بخش خصوصی[2] می‌تواند زمینه‌ی توسعه‌ی بیشتر نظام مالی و در نهایت توسعه‌ی اقتصادی را سبب شود. هدف اصلی این مطالعه بررسی این اثرگذاری است. در این فصل ابتدا کلیات طرح مورد بررسی قرار می‌گیرد.
1-2 تعریف و بیان مسئله
رشد و توسعه‌ی پایدار، عمده‌ترین آرمان اقتصادی هر کشوری است و مهم‌ترین معیار تعیین و اندازه‌گیری رشد اقتصادی، رشد تولید ناخالص داخلی و محرک اصلی تولید، میزان سرمایه‌گذاری است (سلیمی فر و قوی، 1382). درکلیه‌یمدل‌هایرشداقتصادینظیرسولو[3]،هارود-
باگهوت[9] (1873)،هیکس[10] (1969)، شومپیتر[11] (1911)، مکیننون[12] (1973) و شاو[13] (1973) اهمیت قابل‌توجهی به کمک مثبت دستگاه‌های مالی بر روی سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی می‌دهند. مطابق این ادبیات،ابزارهای مالی،نهادها و بازارها شرایطی را فراهم می‌کنند تا اطلاعات نامتقارن،هزینه‌ی تراکنش را کاهش و اجرای معامله را بهبود دهند و این‌هابه‌نوبه‌ی خود، بر روی پس‌انداز،تصمیمسرمایه‌گذاری،تحولات فناوری و نرخ رشد پایدار اثر می‌گذارند.اینجامشخص‌شده است که عملکرد خوب سیستم مالی موانع مالی خارجی را که مانعی برای توسعه‌ی شرکت و صنعت و بنابراین رشد اقتصادی است، کاهش می‌دهند.
بااین‌حال بیشتر شواهد در مورد این زمینه از تحقیق تا حد زیادی رابطه‌ی بین توسعه‌ی مالی و سرمایه‌گذاری خصوصی را نادیده گرفته‌اند و در عوض روی اثر توسعه‌ی مالی و رشد اقتصادی تمرکز کرده‌اند. در برخی از مطالعات توسعه‌ی مالی و رشد اقتصادی، گفته می‌شود که توسعه‌ی سیستم مالی کمک می‌کند که هم اندازه و هم کارایی سرمایه‌گذاری افزایش یابد. که این خود منجر به رشد اقتصادی می شود (لوین، 1997). در ادبیات نظری، تعداد کمی روی این مکانیسم انتقال کارکرده‌اند. این موضوع مهم است زیرا نظریه‌هاپیش‌بینی روشنی از نشانه‌های ارتباط بین توسعه‌ی مالی و سرمایه‌گذاری فراهم نمی‌کنند (نیامونگو و میساتی، 2011).
گرگریو و گیدوتی[14] (1995) در یک نظریه‌ی بحث‌برانگیز کانال مکانیسم انتقال را از توسعه‌ی مالی به رشد اقتصادی در نظر گرفته‌اند. درحالی‌که برخی مطالعات در حمایت از پیشنهاد مکیننون (1973) و شاو (1973) یک رابطه‌ی مثبت از عمق مالی به سرمایه‌گذاری شناسایی می‌کنند، دیگر مطالعات به این نتیجه رسیده‌اند که هیچ رابطه‌ی روشنی بین توسعه‌ی مالی،پس‌انداز و سرمایه‌گذاری وجود ندارد.
اگرچه با سرعت کندی ولی ایران در راستای توسعه‌ی بخش مالی، از سال 2001 شروع به آزاد کردن بخش بانکی خودکرده است، در سال 1994 بانک مرکزی ایران اجازه‌ی ایجاد نهادهای اعتباری خصوصی را صادر کرد و در سال 1998 به بانک‌های خارجی اجازه‌ی تمامی خدمات بانکی را در مناطق آزاد صادر کرد.بانک مرکزی در پی خصوصی کردن بخشی از بانک‌های تجاری موجود بوده و با آزاد کردن بخش مالی، رقابتی و کارا شدن این صنعت را دنبال می‌کند، بااین‌وجود، مقرراتبیش‌ازحدازجمله کنترل نرخ بهره و یارانه‌های اعتباری که عملکردواسطه‌های مالی ازجملهبانک‌های دولتی را مختل کرده است،هنوز وجود دارد.
1-3 ضرورت انجام تحقیق
در مورد اینکه شاخص‌های توسعه‌ی مالی بر روی سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در کوتاه‌مدت و بلندمدت چه اثری دارند در ایران کار پژوهشی کمی صورت گرفته است. پژوهش‌های صورت گرفته در این زمینه‌ی کاری اثر توسعه‌ی مالی بر روی رشد اقتصادی را بررسی کرده‌اند و نتیجه گرفته‌اند که توسعه مالی از طریق افزایش سرمایه‌گذاری منتج به رشد اقتصادی می‌شود. بررسی اثر شاخص توسعه‌ی مالی بر روی سرمایه‌گذاری بخش خصوصی می‌توانند به تصمیم گیران اقتصادی راهکارهایی برای تقویب نظام مالی ارائه دهد که نتیجه‌ی آن می‌تواند افزایش سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و نهایتاً رشد اقتصادی باشد.
1-4 اهداف تحقیق:
هدف این تحقیق، بررسی آثار کوتاه‌مدت و بلندمدت توسعه‌ی بخش مالی بر روی سرمایه‌گذاری بخش خصوصی با در نظر گرفتن روابط پویا و متقابل بین متغیرها است، بنابراین سعی بر آن است در چارچوب یک مدل اقتصادسنجی، اثر بلندمدت وکوتاه‌مدت توسعه‌ی مالی را در کنار سایر متغیرهای اثرگذار بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی بررسی شود. یکی دیگر از اهداف تحقیق، بررسی اثر تورم به‌عنوان هزینه‌ی تأمین مالی (به‌جای نرخ سود بانکی)، بر روی سرمایه‌گذاری بخش خصوصی است.
1-5 سؤال‌ها:
اثر توسعه‌ی مالی بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در کوتاه‌مدت چگونه است؟
اثر توسعه مالی بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در بلندمدت چگونه است؟
1-6 روش جمع‌آوری داده‌ها:
آمارهای موردنظر از بانک‌های اطلاعاتی و داده‌های سری زمانی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و آمارهای صندوق بین‌المللی پول، بنابراین روش جمع‌آوری داده‌ها، عمدتاً کتابخانه‌ای است.
1-7 جامعه‌ی آماری، روش نمونه‌گیری حجم نمونه:
داده‌های به‌کار رفته در این مطالعه، داده‌های سری زمانی متغیرهای کلان ایران از سال 1352 تا 1391 خواهد بود.
1-8 روش تجزیه‌وتحلیل داده‌ها:
در کشورهای درحال‌توسعه از جمله ایران، با ساختار محیطی، اقتصادی و فرهنگی متفاوت، قسمت اعظم سرمایه‌گذاری‌ها را نمی‌توان با الگوهای نظری معمول توضیح داد؛ بنابراین، در شناسایی عوامل مؤثر بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، هم از مبانی تئوریک و هم مطالعات تجربی استفاده‌شده در کشورهای درحال‌توسعه به‌ویژه ایران، استفاده می‌شود. در این مطالعه مانند ویا[15] و رونگ[16] (1981) برای تخمین تابع سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در کشورهای درحال‌توسعه از مدل شتاب انعطاف‌پذیر[17] به نوعی استفاده شده است. با در نظر گرفتن اصل شتاب انعطاف‌پذیر و اضافه کردن برخی متغیرهای دیگر به تخمین تابع سرمایه‌گذاری بخش خصوصی پرداخته می‌شود.
در این مطالعه از شاخص‌های نرخ ارز حقیقی، تورم (به عنوان هزینه‌ی تامین مالی)، تولید ناخالص داخلی، سرمایه‌گذاری دولتی، توسعه‌ی مالی به عنوان متغیرهای مستقل مدل بهره گرفته شده است.
از "نسبت مانده مطالبات نظام بانکی از بخش خصوصی به GDP" و "نسبت نقدینگی به پول" به عنوان شاخص‌های توسعه‌ی مالی در این مطالعه استفاده شده است.
برای تخمین عوامل کوتاه مدت و بلندمدت مؤثر بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی به ویژه اثر توسعه مالی، از الگوی خود رگرسیونی خود توزیعی[18]ARDL) ) استفاده خواهد شد؛ مزیت این روش نسبت به روش‌های دیگر در نظر گرفتن مسئله‌ینامانایی متغیرها، جلوگیری از وقوع رگرسیون جعلی[19] و تمایز قائل شدن بین روابط کوتاه‌مدت و بلندمدت است.
1-9 جنبه‌ی جدید و نوآوری بودن:
مطالعات کمی درزمینه‌ی اثر توسعه‌ی مالی بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در اقتصاد ایران انجام شده است، بنابراین مطالعه‌ی بیشتر در این زمینه و بررسی اثر کوتاه‌مدت و بلندمدت توسعه‌ی مالی بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی ضروری می‌نماید.
از دیگر جنبه‌های نوآوری این مطالعه نسبت به کارهای پیشین در نظر گرفتن توسعه‌ی مالی در کنار سایر عوامل اثرگذار بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی است. جنبه‌ی دیگر نوآوری این مطالعه، استفاده از تورم به‌عنوان شاخص هزینه‌ی تأمین مالی بنگاه‌های اقتصادی است، زیرا در کشورهای توسعه‌یافتهاز جمله ایران به دلیل تعالی نبودن نرخ‌های بهره، معمولاً اثر نرخ بهره بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی چندان معنادار نیست.
فهرست مطالب:
فصل 1مقدمه و کلیات .............................................................................................................1
1-1 مقدمه............................................................................................................................... 2
1-2 تعریف و بیان مسئله............................................................................................................... 2
1-3 ضرورت انجام تحقیق........................................................................................................... 5
1-4 اهداف تحقیق......................................................................................................................... 5
1-5 سؤال‌ها................................................................................................................. 5
1-6 روش جمع‌آوری داده‌ها.......................................................................................................................... 6
1-7 جامعه‌ی آماری، روش نمونه‌گیری حجم نمونه................................................................................ 6
1-8 روش تجزیه‌وتحلیل داده‌ها...................................................................................................................... 6
1-9 جنبه‌ی جدید و نوآوری بودن............................................................................................................... 7
فصل 2ادبیات نظری و مروری بر مطالعات پیشین ................................................................ 9
2-1 مقدمه............................................................................................................................... 10
2-2 سرمایه‌گذاری............................................................................................................... 10
2-2-1 شرایط تحقق سرمایه‌گذاری......................................................................................................... 11
2-2-2 نظریه‌ها و الگوهای نظری سرمایه‌گذاری.................................................................................... 14
2-3 توسعه‌ی مالی....................................................................................................................... 23
2-3-1 ابعاد توسعه‌ی مالی........................................................................................................................... 24
2-4 ارتباط توسعه‌ی مالی و سرمایه‌گذاری................................................................................................. 27
2-5 بانک‌ها و سرمایه‌گذاری............................................................................................................................ 30
2-6 مروری بر ادبیات پیشین......................................................................................................................... 31
2-6-1 خارج از کشور.................................................................................................................................... 32
2-6-2 پیشینه مرتبط با ایران..................................................................................................................... 35
فصل 3روند توسعه‌ی مالی و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ایران...........................................37
3-1 مقدمه............................................................................................................................ 38
3-2 ساختار فعلی بازار مالی ایران................................................................................................................ 38
3-2-1 بررسی بانک محور یا سرمایه محور بودن سیستم مالی در ایران........................................ 39
3-3 روند توسعه مالی در ایران...................................................................................................................... 40
3-4 شاخص‌های توسعه مالی......................................................................................................................... 43
3-4-1 شاخص کارایی................................................................................................................................... 43
3-4-2 شاخص ساختاری توسعه‌ی مالی.................................................................................................. 44
3-4 بررسی روند شاخص‌های توسعه‌ی مالی............................................................................................. 45
3-4-1 شاخص ساختاری توسعه‌ی مالی (نقدینگی به حجم پول)................................................... 46
3-5 بررسی روند سرمایه‌گذاری در ایران.................................................................................................... 47
فصل 4معرفی مدل و برآورد آن..............................................................................................51
4-1 مقدمه......................................................................................................................................................... 52
4-2 معرفی الگو................................................................................................................................................ 52
4-2-1 معرفی متغیرها................................................................................................................................ 56
4-3 معرفی روش برآورد الگو........................................................................................................................ 59
4-3-1 الگوی تصحیح خطا (ECM).....................................................................................................
4-4 برآورد الگو................................................................................................................................................. 64
4-4-1 بررسی مانایی متغیرها................................................................................................................... 64
4-4-2 تخمین مدل..................................................................................................................................... 66
4-5 تحلیل نتایج برآورد شده....................................................................................................................... 72
4-5-1 نرخ ارز............................................................................................................................................... 72
4-5-2 تورم.................................................................................................................................................... 72
4-5-3 تولید ناخالص ملی.......................................................................................................................... 72
4-5-4 سرمایه‌گذاری دولتی...................................................................................................................... 73
4-5-5 توسعه‌ی مالی.................................................................................................................................. 73
فصل 5نتایج و پیشنهادها......................................................................................................76
5-1 نتیجه‌گیری.......................................................................................................................... 77
5-2 پیشنهادها 78
شامل 80 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود تحقیق توسعه مالی و سرمایه گذاری خصوصی در ایران