آئین کار اصول شناخت , مکانیابی و طراحی فضاهای باز برای بازی کودکان 1 تا 6 ساله که بوسیله کمیسیون فنی مربوطه تهیه و تدوین شده و در سی و هشتمین کمیته ملی آئین کار ساختمان مورخ 73/9/21 مورد تائید قرار گرفته , اینکه باستناد بند 1 ماده 3 قانون اصلاحی قوانین و مقررات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب بهمنماه 1371 بعنوان استاندارد رسمی ایران منتشر میگردد .
برای حفظ همگامی و هماهنگی با پیشرفتهای ملی و جهانی در زمینه صنایع و علوم ,آئین کارهای ایران در مواقع لزوم مورد تجدیدنظر قرار خواهند گرفت و هرگونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این آئین کارها برسد در هنگام تجدیدنظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه واقع خواهد شد .
بنابراین برای مراجعه به استانداردهای ایران باید همواره از آخرین چاپ و تجدیدنظر آنها استفاده نمود .
در تهیه و تدوین این آئین کار سعی شده است که ضمن توجه به شرایط موجود و نیازهای جامعه حتیالمقدور بین این آئین کار و آئین کار کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود .
لذا با بررسی امکانات و مهارتهای موجود و اجرای آزمایشهای لازم این آئین کار با استفاده از منابع زیر تهیه گردیده است :
1 ـ راهنمای آموزش و پرورش پیش دبستانی ـ دفتر آموزش و پژوهش و دفتر امور کودکان و نوجوانان ـ سازمان بهزیستی کشور سال .1372
2 ـ روانشناسی رشد ( مفاهیم بنیادی در روانشناسی کودک ) تألیف آقای دکتر احدی و خانم بنی جمالی , چاپ و نشر بنیاد .
3 ـ مردم و پارکها ـ نادر موثقی ـ تهران ـ سال 1350
4 ـ آئیننامه بهداشت محیط مدارس ـ وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی ـ سال .1363
1- Educational building digest Unesco principal regional office for asia and the pacific
Bangkok; Thailand; design ideas for play spaces for three to six year olds-19.
2- De chiara and koppelman-time-saverstandards for site planning-1987
3- Ernst neufert architect's data-1990.
4- The backyard landscaper-home planners, Inc. 1992.
5- Din 18034-1991
landschaft sbauarbeit, kinder spielgerate
بروز تغییرات اجتماعی و اقتصادی از قبیل رشد سریع جمعیت , تراکم مناطق شهری , کاهش واحدهای فامیلی گسترده در اثر مهاجرت به شهرها , کاهش مراقبت والدین از فرزندان در نتیجه تغییر در هسته ساختار فامیلی , مشارکت بیشتر زنان ( مادران ) در فعالیتهای اجتماعی , کاهش در عرصه ساختمانها و ... نیازهای فضایی جدیدی را در سطح جامعه مطرح مینمایند که از جمله آنها , فضای بازی کودکان میباشد . از طرفی دیگر سرزمین ما ایران از نظر جمعیتی دارای ساختی جوان است بدین معنا که نزدیک به نیمی از جمعیت آنرا افراد زیر 20 سال تشکیل میدهند که بیش از 1/3 این گروه سنی کودکان نیز 6 سال هستند . نیازها و خواستههای این گروه نیز همانند سایر مردم ابعاد مختلف روانی , اجتماعی , اقتصادی ـ فرهنگی و فیزیکی دارد ولیکن به دلیل اهمیت و نقشی که این سالهای نخست نسبت به سایر مراحل زندگی از نقطه نظر تکامل شخصیتی افراد دارا میباشند , هرگونه برنامهریزی و سرمایهگذاری در زمینههای گوناگون و برآوردن نیازهای رشدی آن به گونهای صحیح و منطقی تبعات مثبتی را در پی خواهد داشت که کل جامعه از آن بهره خواهد برد . در این میان فضاهای بازی از جمله تمهیداتی هستند که نیازهای رشد کودکان را در تمام زمینهها تامین میکنند , چهار زمینه اصلی رشد کودکان شامل رشد جسمی , رشد شناختی , رشد اجتماعی و رشد عاطفی میباشد که ترکیب متنوعی از آنها میتواند در زمین بازی قرار گیرد و لذا شناخت توانائیهای جسمی و روانی کودکان در این گروه سنی و کاربرد ضوابطی در امر مکانیابی و طراحی فضاهای باز برای بازی کودکان توسط برنامهریزان , طراحان و مجریان اینگونه طرحها , امکان تجربیات متفاوتی را برای این گروه سنی فراهم میآورد و قابل ذکر است که تا کنون در مورد تهیه ضوابط و استانداردهای مربوطه کمتر و یا بطور پراکنده کارهایی انجام شده است , و اینک با همکاری گروهی از کارشناسان و با بهرهگیری از منابع و مآخذ داخلی و خارجی اقدام به تهیه و تدوین اصول و ضوابطی شده که امید است با بکارگیری نکات مندرج در این آئین کار در هنگام طراحی مجتمعهای زیستی اعم از مراکز شهری یا روستایی , فضاهای بازی مناسب و در خور کودکان منطبق بر استانداردهای رسمی و متداول درنظر گرفته شود . 1 ـ هدف و دامنه کاربرد هدف از تدوین این آئین کار تعیین اصول و ضوابطی در برنامهریزی و طراحی فاضهای باز و تجهیزات و تاسیسات آن برای بازی کودکان 1 تا 6 سال در کلیه مراکز عمومی مثل پارکها , مراکز خرید , میادین , مراکز مذهبی و فرهنگی و ... و مراکز نیمه عمومی مثل مهد کودکها و مراکز آموزش و پرورش پیش از دبستان و مراکز درمانی و ... مراکز خصوصی از قبیل واحدهای مسکونی , مجتمعهای آپارتمانی و ... است به گونهای که کاربرد این ضوابط توسط برنامهریزان , طراحان و مجریان امر مناسبسازی وضع موجود و طراحیهای آتی را به نحو مطلوب و منطقی سامان دهد . 2 ـ تعاریف
بروز تغییرات اجتماعی و اقتصادی از قبیل رشد سریع جمعیت , تراکم مناطق شهری , کاهش واحدهای فامیلی گسترده در اثر مهاجرت به شهرها , کاهش مراقبت والدین از فرزندان در نتیجه تغییر در هسته ساختار فامیلی , مشارکت بیشتر زنان ( مادران ) در فعالیتهای اجتماعی , کاهش در عرصه ساختمانها و ... نیازهای فضایی جدیدی را در سطح جامعه مطرح مینمایند که از جمله آنها , فضای بازی کودکان میباشد . از طرفی دیگر سرزمین ما ایران از نظر جمعیتی دارای ساختی جوان است بدین معنا که نزدیک به نیمی از جمعیت آنرا افراد زیر 20 سال تشکیل میدهند که بیش از 1/3 این گروه سنی کودکان نیز 6 سال هستند .
نیازها و خواستههای این گروه نیز همانند سایر مردم ابعاد مختلف روانی , اجتماعی , اقتصادی ـ فرهنگی و فیزیکی دارد ولیکن به دلیل اهمیت و نقشی که این سالهای نخست نسبت به سایر مراحل زندگی از نقطه نظر تکامل شخصیتی افراد دارا میباشند , هرگونه برنامهریزی و سرمایهگذاری در زمینههای گوناگون و برآوردن نیازهای رشدی آن به گونهای صحیح و منطقی تبعات مثبتی را در پی خواهد داشت که کل جامعه از آن بهره خواهد برد .
در این میان فضاهای بازی از جمله تمهیداتی هستند که نیازهای رشد کودکان را در تمام زمینهها تامین میکنند , چهار زمینه اصلی رشد کودکان شامل رشد جسمی , رشد شناختی , رشد اجتماعی و رشد عاطفی میباشد که ترکیب متنوعی از آنها میتواند در زمین بازی قرار گیرد و لذا شناخت توانائیهای جسمی و روانی کودکان در این گروه سنی و کاربرد ضوابطی در امر مکانیابی و طراحی فضاهای باز برای بازی کودکان توسط برنامهریزان , طراحان و مجریان اینگونه طرحها , امکان تجربیات متفاوتی را برای این گروه سنی فراهم میآورد و قابل ذکر است که تا کنون در مورد تهیه ضوابط و استانداردهای مربوطه کمتر و یا بطور پراکنده کارهایی انجام شده است , و اینک با همکاری گروهی از کارشناسان و با بهرهگیری از منابع و مآخذ داخلی و خارجی اقدام به تهیه و تدوین اصول و ضوابطی شده که امید است با بکارگیری نکات مندرج در این آئین کار در هنگام طراحی مجتمعهای زیستی اعم از مراکز شهری یا روستایی , فضاهای بازی مناسب و در خور کودکان منطبق بر استانداردهای رسمی و متداول درنظر گرفته شود .
1 ـ هدف و دامنه کاربرد
هدف از تدوین این آئین کار تعیین اصول و ضوابطی در برنامهریزی و طراحی فاضهای باز و تجهیزات و تاسیسات آن برای بازی کودکان 1 تا 6 سال در کلیه مراکز عمومی مثل پارکها , مراکز خرید , میادین , مراکز مذهبی و فرهنگی و ... و مراکز نیمه عمومی مثل مهد کودکها و مراکز آموزش و پرورش پیش از دبستان و مراکز درمانی و ... مراکز خصوصی از قبیل واحدهای مسکونی , مجتمعهای آپارتمانی و ... است به گونهای که کاربرد این ضوابط توسط برنامهریزان , طراحان و مجریان امر مناسبسازی وضع موجود و طراحیهای آتی را به نحو مطلوب و منطقی سامان دهد . 2 ـ تعاریف 2 ـ 1 ـ فضای بازی : محیطی امن و سالم , مهیج و شادیآور برای بازی کودکان بطوریکه جسم بچهها را تقویت نموده و ثبات عاطفی و احساسی آنها را باعث شده از طریق انواع بازی و فعالیت , آموزشهای لازم را فرا گرفته و زمینههای پرورش خلاقیت نیز فراهم آید . 2 ـ 2 ـ کودکان پیشدبستانی ( گروه سنی 1 تا 6 سال ): سنین پیش از دبستان به مقطع سنی از بدو تولد تا پایان 6 سالگی اتلاق میشود ولیکن گروه سنی منتخب در این آئین کار گروه سنی 1 تا 6 سال میباشد .
هدف از تدوین این آئین کار تعیین اصول و ضوابطی در برنامهریزی و طراحی فاضهای باز و تجهیزات و تاسیسات آن برای بازی کودکان 1 تا 6 سال در کلیه مراکز عمومی مثل پارکها , مراکز خرید , میادین , مراکز مذهبی و فرهنگی و ... و مراکز نیمه عمومی مثل مهد کودکها و مراکز آموزش و پرورش پیش از دبستان و مراکز درمانی و ... مراکز خصوصی از قبیل واحدهای مسکونی , مجتمعهای آپارتمانی و ... است به گونهای که کاربرد این ضوابط توسط برنامهریزان , طراحان و مجریان امر مناسبسازی وضع موجود و طراحیهای آتی را به نحو مطلوب و منطقی سامان دهد .
2 ـ تعاریف
2 ـ 1 ـ فضای بازی : محیطی امن و سالم , مهیج و شادیآور برای بازی کودکان بطوریکه جسم بچهها را تقویت نموده و ثبات عاطفی و احساسی آنها را باعث شده از طریق انواع بازی و فعالیت , آموزشهای لازم را فرا گرفته و زمینههای پرورش خلاقیت نیز فراهم آید . 2 ـ 2 ـ کودکان پیشدبستانی ( گروه سنی 1 تا 6 سال ): سنین پیش از دبستان به مقطع سنی از بدو تولد تا پایان 6 سالگی اتلاق میشود ولیکن گروه سنی منتخب در این آئین کار گروه سنی 1 تا 6 سال میباشد . 3 ـ شناخت مراحل رشد و خصوصیات جسمی ـ رفتاری کودکان 1 تا 6 سال ( پیشدبستانی ) 3 ـ 1 ـ خصوصیات جسمی ـ رفتاری کودکان 1 تا 2 ساله .
2 ـ 1 ـ فضای بازی :
محیطی امن و سالم , مهیج و شادیآور برای بازی کودکان بطوریکه جسم بچهها را تقویت نموده و ثبات عاطفی و احساسی آنها را باعث شده از طریق انواع بازی و فعالیت , آموزشهای لازم را فرا گرفته و زمینههای پرورش خلاقیت نیز فراهم آید .
2 ـ 2 ـ کودکان پیشدبستانی ( گروه سنی 1 تا 6 سال ):
سنین پیش از دبستان به مقطع سنی از بدو تولد تا پایان 6 سالگی اتلاق میشود ولیکن گروه سنی منتخب در این آئین کار گروه سنی 1 تا 6 سال میباشد .
3 ـ شناخت مراحل رشد و خصوصیات جسمی ـ رفتاری کودکان 1 تا 6 سال ( پیش دبستانی )
3 ـ 1 ـ خصوصیات جسمی ـ رفتاری کودکان 1 تا 2 ساله . ـ شروع به راه رفتن و صحبت کردن میکند . ـ راحت راه میرود و راحت زمین میخورد . ـ میتواند با کمک از پلهها بالا و پائین برود . ـ کنترل ادرار و مدفوع خود را میکند . ـ نسبت به افراد غریبه واکنش نشان میدهد .
3 ـ 1 ـ خصوصیات جسمی ـ رفتاری کودکان 1 تا 2 ساله .
ـ شروع به راه رفتن و صحبت کردن میکند .
ـ راحت راه میرود و راحت زمین میخورد .
ـ میتواند با کمک از پله ها بالا و پائین برود .
ـ کنترل ادرار و مدفوع خود را میکند .
ـ نسبت به افراد غریبه واکنش نشان میدهد .
ـ دوست دارد غذا خوردنش توام با بازی باشد .
- بزرگترها را به بازی با خودش مجبور میکند .
ـ دوست دارد بچهها در اطرافش باشند ولی مستقیما با آنها وارد بازی نمیشود .
ـ اشیأ مدور توجه این کودکان را جلب میکند .
ـ میتواند به طور ایستاده خم شود و اسباب بازی خود را جمع کند .
ـ تطابق چشم با پا کامل نیست .
ـ حس کنجکاوی کودک شدید است .
ـ به فضاهای کوچک و محدود عکسالعمل نشان میدهد و احساس دلتنگی میکند .
ـ دوست دارد اشیأ را به داخل ظرفی ریخته و دو مرتبه بجای اول برگرداند .
3 ـ 2 ـ خصوصیات جسمی ـ رفتاری کودکان 2 تا 3 ساله
ـ به تنهائی از پلهها بالا میرود و در موقع پائین آمدن دستش را به نرده یا دیوار میگیرد . بهمین دلیل از سرسره میتواند استفاده کند .
ـ هر پله را با قرار دادن هر دو پا روی آن طی میکند .
ـ توپ بزرگی را میتواند لگد بزند و یا شوت کند .
ـ به خوبی و در یک خط مستقیم میدود و کمتر به زمین میخورد .
ـ بسیار فعال و سر زنده و با نشاط است .
ـ ماهیچه های انگشتان او بهتر عمل میکند ( ماهیچههای کوچک ).
ـ روی سه چرخه مینشیند , دسته آنرا با دست میچرخاند و هدایت میکند ولی هنوز قادر به پا زدن نیست .
ـ بودن در کنار مادرش را به هنگام بازی دوست دارد .
3 ـ 3 ـ خصوصیات جسمی ـ رفتاری کودکان 3 تا 4 ساله .
ـ میتواند در ضمن دویدن , موانع موجود بر سر راه خود را دور بزند .
ـ میتواند اسباببازیهای بزرگ را هل بدهد .
ـ میتواند چهار زانو بنشیند
ـ فعال و پرانرژی است ولی زود خسته میشود .
ـ هماهنگی بین چشمها و دستها تا حدودی ایجاد شده است .
ـ در بکار بردن دستها , پاها و بازوان بیشتر از کار کردن با انگشتان مهارت دارد .
ـ میتواند روی پنجه پا راه برود .
ـ میتواند برای یک لحظه روی یک پا بایستد .
ـ از وسایل گوناگون به راحتی و با مهارت بالا میرود .
ـ میتواند سه چرخه براند .
شامل 28 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود مقاله آئین کار اصول شناخت , مکانیابی و طراحی فضاهای باز برای بازی کودکان 1 تا 6 ساله