لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:15
فهرست و توضیحات:
پیشگفتار
بیان مسئله
مقدمه
جایگاه محیط زیست ازمنظرقرآن وآموزه های دینی
اهمیت و نقش محیط زیست در زندگی انسان
انسان به سبب دارابودن عقل و شعور که وجه تمایز وی از سایر موجودات طبیعت است قادر به مقهور ساختن محیط زیست و در نتیجه ایجاد عدم تعادل طبیعی در آن می باشد.همین امرموجب شده که او به نوعی، احساس مالکیت نسبت به آن کرده لذا بهره وریش از محیط زیست نیز بهره وری مالکانه باشد. در نتیجه به خود حق می دهد که هر گونه که بخواهد در آن تصرف کند و به مرور فجایع بزرگ زیست محیطی ایجاد نماید،بطوریکه امروزه بایک چالش بزرگ زیست محیطی روبروشده است .وبه اجبار تمام توان خود رابه کارگرفته تااین معضل بزرگی راکه ببارآورده به گونه ای حل وفصل نماید. ریشه اصلی این بحران را باید در نگاه و تفسیر بشر از محیط زیست وطبیعت پیرامونش جستجو کرد. انسان به طبیعت بسان امری می نگرد که می تواند آن را به میل خود در اختیار گرفته و به یاری آن نیازها و جاه طلبی ها و هوا و هوسهای خود را برآورده سازدو از آنجایی که ملاک ارزیابی ارزش هایش ملاحظات مادی و تجاری است، نسبت به بسیاری از چیزها یی که هم برای فرد و هم برای کل بشریت سودمند است بی تفاوت می شود. هنگامی که او هیچ معنای ژرف و قابل احترامی در طبیعت مشاهده نکند و آن را از حالت قدسی خالی یابد، چنان از آن بهره برداری می کند و به زیر سلطه اش می کشد که نظم و هماهنگی آن را در هم میپاشد.
از آنجایی که رفتار انسان و جامعه نسبت به محیط زیست برآمده از باورهای فرهنگی و دینی اوست در این مقاله سعی میشود ساختار نظاممند انسان –جهان( ارتباط انسان با جهان )از دیدگاه اسلام تبیین شود تا در پرتوی آن مبانی نظری و عملی تحصیل محیط زیست سالم و لزوم حفظ آن از منظر قرآن و احادیث مورد بحث قرار گیرد. در راس این مبانی خدا به عنوان خالق همه کائنات و طبیعت آینی از اوست که خلقت هدفمند آن بر پایه حق و عدل است .در این بینش مالکیت مطلق همه چیز حقیقتا و اصالتا مخصوص خداست و دیگر مالکیتها اعتباری و قراردادی است. موضع انسان در برابر خالق هستی "تسلیم" و در برابر مخلوقات "عدل" میباشد که بر همین اساس اسلام مشروعیت استخدام و "تسخیر" طبیعت برای انسان را امضاء کرده است.
انسان جانشین خدا و خلیفه او در زمین معرفی میشود، تا تجلی اراده خدا در زمین به دست او صورت گیرد. البته با توجه به این اصل که این همه به صورت "امانت" به او سپرده میشود. باتوجه به این مبانی ،محیط زندگی انسان جایی است وی از آنجا به کمال و هدف آفرینش خویش می رسد. لذا حق هیچگونه اسراف،کفران نعمت (تخریب، ضایع کرده و استفاده نادرست) و تجاوز به حقوق دیگران را ندارد .در مقابل تعالیم دینی نیز اصول و راهکارهای عملی برای بهرهوری صحیح از محیط زیست را به طور فردی و اجتماعی مشخص می سازد.
مقدمه
یکی از چالشهای بسیار جدی در هزاره سوم، توجه به محیط زیست و بررسی مشکلات ناشی از تخریب آن است. انقلاب صنعتی اروپا و ورود تکنولوژی در زندگی انسان، پیامدهایی از قبیل آلوده شده آب دریاها و رودخانه ها، نابود شدن جنگلها و مراتع که منجر به بیابانزایی شده، پدید آمدن شکاف در لایه ازن، آلودگی هوا بخصوص در شهرهای بزرگ که زاییده مصرف بی رویه سوخت می باشد و ...را به همراه داشته که موجب شده خسارات جبران ناپذیری به جهان هستی وارد شود.بطوریکه درسطح وضعیت بشر،به گونه ای که الان وجوددارد،برای بقای کل نظام طبیعت ازجمله انسان ،موضوعی مهم تروفوری ترازمسئله محیط زیست نیست .مدتهاست که "انسان مدرن ،که درآغازدرغرب خانه داشت وسپس به تدریج دردیگرقاره هادامن گستراند،به نام ترقی،پیشرفت مادی ،توسعه اقتصادی ودیگرخدایانوآرمانهای دروغین قرن نوزدهم ،به تخریب این سیاره پرداخت .اکنون اومیبیندکه چگونه این روند، نه تنهااورابه لحاظ درونی ومعنوی فروکاسته ،بلکه حتی تنفس همین هوایی رانیز که ادامه زندگی برروی زمین منوط به آن استرابرایش دشوار ساخته است .به بیانی استعاری ،انسان مدرن که برای بدست آوردن زمین ،ازآسمان روی می گرداند،اکنون زمین را هم دقیقابه دلیل نداشتن آسمان ازدست می دهد."(نصر،1378)
به این ترتیب طی چندسال اخیرتوجه به دین درحل این بحران زیست محیطی آغازشده است ودر همین راستا اندیشمندان و محققین مسلمان نیز تلاش خود را بر آن داشته اند تا با تمهید از کتاب آسمانی آخرین فرستاده خداوند و نیز مکتب اسلام گامی در جهت حل این معضل بردارند "چرا که ایشان براین باورند که بهترین نسخه شفا بخش این درد مزمن و ملال آور جهان معاصر را می توان از لابلای آیات قرآن کریم و احادیث گهربار معصومین (ع) استنباط کرد" (شیرازی، 1420ق).
زیرا همانگونه که خدای تعالی در قرآن تصریح نموده، اسلام یک دین کامل و پاسخگو به کلیه نیازهای بشر است:
بر طبق این آیات و روایات، بخوبى مىتوان استدلال کرد که بیان هر چیزى در قرآن هست؛ ولى با توجه به این مطلب، که قرآن یک کتاب تربیتى و انسانسازى است، که براى تکامل فرد و جامعه در همه جنبههاى معنوى و مادى نازل شده است، روشن مىشود که منظور از «همه چیز»، تمام امورى استکه براى هدایت انسان لازم و ضرورى است(مکارم شیرازی ،1379)
پس با مرور کلی بر آیات و احادیث می توان فرامین ارزشمندی را به طور مستقیم یا غیر مستقیم در ارتباط با حفظ محیط زیست و ارزش و جایگاه آن مشاهده کرد، که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
تحقیق درباره جایگاه محیط زیست ازمنظرقرآن وآموزه های دینی