تحلیل نقش مهاجرت های روستایی بر حاشیه نشینی شهر مهاباد در مقطع زمانی (1345 تا 1392)

اختصاصی از فی توو تحلیل نقش مهاجرت های روستایی بر حاشیه نشینی شهر مهاباد در مقطع زمانی (1345 تا 1392) دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فهرست مطالب                                                                                              صفحه

فصل اول: کلیات تحقیق و  روش  شناسی تحقیق

1-1-مقدمه ..................................................................................................................................................................................1

2-1 تعریف و بیان مسئله .........................................................................................................................................................3

3-1-ضرورت و اهمیت پژوهش ...............................................................................................................................................9

 4-1-اهداف و سؤالات پژوهش ............................................................................................................................................11

 1-4-1-اهداف کلی ................................................................................................................................................................11

2-4-1-اهداف اختصاصی .......................................................................................................................................................11

3-4-1-سؤالات اصلی تحقیق ...............................................................................................................................................12 4-4-1-فرضیه های تحقیق ...................................................................................................................................................12

5-4-1-سؤالات کلی تحقیق .................................................................................................................................................12

5-1-تعریف متغیرها و اصطلاحات .......................................................................................................................................12

6-1- روش شناسی تحقیق ....................................................................................................................................................14

مقدمه .........................................................................................................................................................................................14

1-6-1- ابزار اندازه گیری اطلاعات ....................................................................................................................................14

2-6-1-روایی و اعتبار تحقیق ........................................................................................................................................... 14

3-6-1- اعتبار تحقیق ..........................................................................................................................................................15

4-6-1- جامعه آماری .......................................................................................................................................................16

5-6-1- تعیین حجم نمونه ..............................................................................................................................................16

6-6-1- شیوه نمونه گیری......................................................................................................................................................17

7-6-1- استخراج ...............................................................................................................................................................18

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

1-2-مقدمه.................................................................................................................................................................................19

2-2- مفهوم شناسی شهر و شهرنشینی .............................................................................................................................21

3-2- مروری بر مبانی نظری توسعه و شهرنشینی و حاشیه نشینی ............................................................................22

4-2- مدیریت شهری ..............................................................................................................................................................27

5-2- مفهوم شناسی اصطلاح حاشیه نشین .....................................................................................................................28

6-2- تعاریفی از حاشیه نشینی ............................................................................................................................................32

7-2-اصول و مبانی نظری حاشیه نشینی ...........................................................................................................................33

1-7-2-علل حاشیه نشینی بر حسب سطوح مختلف.......................................................................................................36

8-2- نظریه های حاشیه نشینی ..........................................................................................................................................37

1-8-2- تئوری عوامل جاذبه و دافعه ..................................................................................................................................37

2-8-2- نظریه وابستگی .........................................................................................................................................................38

3-8-2- نظریه نظام جهانی والرشتاین ................................................................................................................................38

4-8-2- نظریه نحوه استفاده از اراضی شهری ..................................................................................................................40

5-8-2- نظریه مربوط به کاربری اراضی..............................................................................................................................40

6-8-2-نظریه مکان مرکزی ..................................................................................................................................................41

7-8-2_ نظریه قطب رشد .....................................................................................................................................................41

8-8-2- نظریه مرکز – پیرامون ...........................................................................................................................................42

9-8-2- نظریه سلسله مراتب فضایی، قاعده، رتبه و اندازه ........................................................................................... 43

10-8-2- نظریه توسعه منطقه ای ..................................................................................................................................... 43

11-8-2- نظریه عملکرد شهری در توسعه مناطق روستایی ........................................................................................ 43

9-2-نظریه های مربوط به مهاجرت روستا به شهر ..........................................................................................................44

1-9-2- نظریه های مهاجرت روستایی ...............................................................................................................................45

2-9-2-کارکرد گرایی و مهاجرت .........................................................................................................................................47

3-9-2- نظریه جذب و دفع(تفاوتها) روانشتین ................................................................................................................49

4-9-2- نظریات وابستگی مهاجرت .....................................................................................................................................50

5-9-2- نظریه دگرگونی و توسعه ریچموند و ورما ..........................................................................................................51

6-9-2- مدل دوبخشی آرتور لوییس ..................................................................................................................................53

7-9-2- نظریه مهاجرتی مایکل تودارو ...............................................................................................................................55

8-9-2- نظریه عوامل میانی اورت  اس . لی .....................................................................................................................57

9-9-2- اصلاحاتی بر نظریه تودارو ....................................................................................................................................59            

1-9-9-2- مدل اصلاحی هاریس – تودارو .......................................................................................................................59

2-9-9-2- مدل اصلاحی جانسون ......................................................................................................................................60

3-9-9-2- مدل اصلاحی پورتر ............................................................................................................................................61

4-9-9-2- مدل اصلاحی باگوتی و سرینیواسان ..............................................................................................................61

5-9-9-2- مدل اصلاحی فیلدز ...........................................................................................................................................61

10-9-2- طرحی نو از سعید زاهد زاهدانی .......................................................................................................................62

10-2- چگونگی شکل گیری حاشیه نشینی .....................................................................................................................63

1-10-2- عوامل مؤثر بر شکل گیری حاشیه نشینی ......................................................................................................63

11-2- پیامد های حاشیه نشینی..........................................................................................................................................66

1-11-2- محرومیت نسبی ....................................................................................................................................................66

12-2-ویژگیهای حاشیه نشینی ...........................................................................................................................................69

13-2- مشخصات فیزیکی و ویژگیهای اجتماعی مناطق حاشیه نشین ......................................................................70

14-2- اوصاف عمومی مناطق حاشیه نشینی ...................................................................................................................71

15-2- شرایط زندگی در مناطق حاشیه نشین ................................................................................................................74

16-2- حاشیه نشینی و مسایل اجتماعی............................................................................................................................75

1-16-2- مشکلات زندگی حاشیه نشینی .........................................................................................................................76

2-16-2- حاشیه نسینی و تأثیر آن در بزهکاری...............................................................................................................76

3-16-2- پیشگیری از وقوع جرم در مناطق حاشیه نشین ............................................................................................77

4-16-2- حاشیه نشینی و امنیت ........................................................................................................................................77

5-16-2- حقوق شهروندی حاشیه نشینان .......................................................................................................................78

6-16-2- راهکار های تضمین امنیت در مناطق حاشیه نشین .....................................................................................79

17-2- دیدگاه های مشارکتی در مناطق حاشیه نشین ..................................................................................................80

1-17-2- مشارکت مردم و حاشیه نشینی ........................................................................................................................81

18-2- گذری بر وضعیت حاشیه نشینی در مهاباد ..........................................................................................................83

18-2- مطالعات انجام شده و پیشینه تجربی حاشیه نشینی ........................................................................................83

1-18-2- مطالعات انجام شده در خارج از کشور .............................................................................................................83

2-19-2- مطالعات انجام شده در داخل کشور .................................................................................................................85

20-2- چارچوب نظری ..........................................................................................................................................................94

فصل سوم: محیط شناسی موضوع

1-3- گذری بر وضعیت حاشیه نشینی در مهاباد .............................................................................................................95

2-3-روستا-شهری در مهاباد و عامل جلوگیری کننده از مهاجرت گسترده به شهر مهاباد ....................................97

3-3-بررسی تأثیر مسکن مهر در گسترش حاشیه نشینی در مهاجرت روستاییان به شهر مهاباد.......................100

1-3-3- آسیب شناسی شهرک های مسکن مهر ..........................................................................................................101

2-3-3- نقد جامعه شناسی به راه اندازی مسکن مهر .........................................................................................110

فصل چهارم: نتایج و یافته های تحقیق

1-4: نتایج توصیفی ..............................................................................................................................................................112

1-1-4: متغیرهای پیشینه ای.............................................................................................................................................112

جنسیت ...................................................................................................................................................................................112

وضعیت تاهل............................................................................................................................................................................112

سن ...........................................................................................................................................................................................113

تحصیلات .................................................................................................................................................................................114

شغل فعلی ...............................................................................................................................................................................115

شغل قبل از مهاجرت ............................................................................................................................................................117

بعد خانوار ................................................................................................................................................................................118

وضعیت مالکیت .....................................................................................................................................................................120

محل اقامت قبلی ...................................................................................................................................................................121

تسهیلات منطقه سکونت قبلی ...........................................................................................................................................121

ارتباط با منطقه سکونت قبلی .............................................................................................................................................123

تمایل به بازگشت منطقه سکونت قبلی..............................................................................................................................124

نحوه آگاهی از وجود مسکن یا زمین در منطقه .............................................................................................................125

علت انتخاب شهر مهاباد به عنوان مقصد مهاجرت .........................................................................................................125

سال مهاجرت به مهاباد.........................................................................................................................................................126

وجود تسهیلات در منطقه ..................................................................................................................................................127

2-4 عوامل مؤثر بر حاشیه نشینی ...................................................................................................................................128

1-2-4: عوامل درونی مؤثر بر حاشیه نشینی ................................................................................................................128

کسب درآمد بهتر ................................................................................................................................................................ 128

کسب شغل بهتر ..................................................................................................................................................................129

مهاجرت بخاطر ادامه تحصیل فرزندان ..........................................................................................................................129

مهاجرت بخاطر اقوام و خویشاوندان ................................................................................................................................130

2-2-4:عوامل بیرونی .........................................................................................................................................................131

جنگ تحمیلی .....................................................................................................................................................................131

فقر مالی ...............................................................................................................................................................................132

بیکاری ..................................................................................................................................................................................132

بیکاری دائم .........................................................................................................................................................................133

بیکاری فصلی ......................................................................................................................................................................133

تسهیلات و امکانات شهری ..............................................................................................................................................134

3-4:نتایج تحلیلی ..................................................................................................................................................................135

سؤال 1: عوامل مؤثر مهاجرت حاشیه نشینان به این مناطق کدام است؟..................................................................135

سؤال2: حاشیه نشینی در شهر مهاباد چه پیامدی را داشته است؟ ............................................................................140

آسیب های اجتماعی ............................................................................................................................................................141

امنیت اجتماعی ......................................................................................................................................................................141

سؤال 3: مسائل و مشکلات حاشیه نشینان از دیدگاه خود آنها کدام است؟ ............................................................142

رضایت از نهادها  و ارگانها ...................................................................................................................................................143

نهاد های اجرایی.....................................................................................................................................................................143

بهداشت و درمان ....................................................................................................................................................................143

نهادهای سیاسی – قضایی ..................................................................................................................................................144

نهادهای نظامی – انتظامی...................................................................................................................................................144

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهاد

نتیجه گیری............................................................................................................................................................................145

پیشنهادات .............................................................................................................................................................................147

منابع

منابع و مأخذ............................................................................................................................................................................152

پیوست ها (ضمائیم)

سؤالات طرح شده برای تحقیق ..........................................................................................................................................154

دارای منبع در آخر پاراگراف و رعایت شده تمامی اصول مقاله نویسی ( یاداور میشوم که پایان نامه های ارشد ثبت شده می باشند مقداری تغییر دهید)

تحقیق حاشیه نشینی و مشکلات آن - فرمت ورد

اختصاصی از فی توو تحقیق حاشیه نشینی و مشکلات آن - فرمت ورد دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه:

جمعیت انبوهی که در شهرها ، شهرکها و آبادیهای اطراف تهران و مناطق فقیرنشین داخل تهران زندگی می کنند وبا رشد بی رویه ای افزایش می یابد، درواقع اغلب همان کسانی هستند که درمفابله با محدودیتهای پیش گفته، عدم توانایی مالی در تهیه مسکن درداخل محدوده شهر تهران یا مشکلات دیگر در محل سکونت فبلی، مسکن خود را به خارج از محدوده یا مناطق حاشیه ای داخل شهر منتقل کرده اند و در عمل باید جزء جمعیت شهر تهران به شمار آیند.

چرا که هیچ یک از این محلات، آبادیها، شهرکها و حتی شهرهایی که جمعیت آنها به سرععت رشد می کنند مانندمحله های فقیر نشین داخل شهر جاذبه ای جز مجاورت با شهر تهران ندارند که البته وجود رفاه نسبی، تفریح و سرگرمی برای مردم بویژه برای جوانان از عوامل مهم جذب کننده در شهرهای بزرگی چون تهران بوده است.

افزایش جمعیت شهر تهران و به همراه آن گسترش فیزیکی شهر واضافه شدن فواصل شهری، ارائه خدمات را مشکل و گران گرده و مسائلی نظیر کمبود، گرانی، نامناسب و غیر بهداشتی و بالاخره فرسوده، بودن مسکن ، کمبود آب وبرق، تلفن، کمبود فضای سبز ، آلودگی و ترافیک . کمبود فضای آموزشی، کمبود امکانات پزشکی و دهها مشکل دیگر را به وجود آورده است.

باید خاطرنشان کرد که افزایش جمعیت در خارج از محدوده خدماتی که به طور مستقیم و درموارد غیر مستقیم از خدمات شهری استفاده می کنند باعث شده این مشکلات از عمق و وسعت بیشتری برخوردار گردیده و مشکل جدیدی را در زندگی شهری بوجود بیاورد که ما از آن تحت عنوان حاشیه نشینی  نام می  بریم.

افرادی که د راین مناطق ساکن می شوند کسانی هستند که توانایی تهیه مسکن درمناطق دیگر شهر که از امکانات و خدمات نسبتاً بیشتری برخوردار هستند را ندارند.

اغلب ساکنان این مناطق را شهر نشینان یا روستائیان مهاجر فقیری تشکیل می‌‌دهند که جهت تأمین هزینه های زندگی در داخل شهر مشغول به کار بوده و برای رسیدن به محل کار باید هر روز مسافت زیادی را طی کنند. بنابر این رفت و آمد و هزینه های آن از مسائلی است که برای این افراد از اهمیت خاصی برخوردار است.

کمبود آب و فقدان سیستم آبرسانی مناسب نیز از مشکلات دیگری است که اهالی این مناطق با آنان روبه رو هستند به نحوی که در بعضی از این مناطق، آنها مجبود به خرید آب از تانکرهای حامل آب می باشند.

فقدان سیستم جمع آوری زباله و شبکه فاضلاب و هزینه هایی که دفع زباله به همراه دارد موجب بروز آلودگی در این مناطق گردیده واین آلودگی و بیماریهای ناشی از آن به دلیل فقیرنشین بودن آین مناطق و عدم وجود حمایت های اجتماعی امکان تشدید ففر اقتصادی را فراهم می سازد.

تراکم جمعیت و نامناسب بودن مسکن فقر مالی و فرهنگی، فقدان تاسیسات و تسهیلات شهری از جمله مشکلاتی می باشند که ساکنین این مناطق را آنها روبرو هستند.

اگر از دیدگاه تئوریک به این موضوع نگریسته شود می توان مشاهده کرد که مشکلات ناشی از حاشیه نشینی دارای پیامدهای اجتماعی روانی به عنوان یک عامل مهم درحفظ نظم و ثبات اجتماعی مورد توجه قرار گرلفته و میزان گرایش به رفتار ضد اجتماعی که معمولاً انتظار می رود در ناطق حاشیه نشین از درجه بالائی برخوردار باشد وامکان رواج اخرافات اجتماعی و فرهنگی واقتصادی را در میان ساکنان این مناطق افزایش دهد بررسی می شود.

بیان مسئله:

در کشورهای در حال توسعه به علت رشد سریع جمعیت و عوامل گوناگون مانند عدم تقسیم مناسب امکانات شهری، مسئله مهاجرت از روستاها و شهرهای کوچک به سوی شهرهای بزرگ یک امر عادیست. درایران نیز از این بعد به علت مسائل خاص جغرافیائی و دیگر مسائل شهرهای بزرگ خصوصاً شهری مانند تهران، دچار مشکل مهاجرت گردیده اند. د ررژیم گذشته در بیش از سه دهه، تهران چنان رشد یافت که با گذشته خود فاصله گرفت.

از سال 1356 و با شروع انقلاب و آشوبهای شهری و بعد از آن ، چنگ تحمیلی باعث گردید که افراد بیکار ساکن د ر روستاهای کوچک و بزرگ و شهرهای کوچک، جهت یافتن کار هر چند کاذب روانه شهرهای بزرگ بخصوص حاشیه تهران گردند.

این مهاجران به علت فقر اقتصاد ی و گرانی مسکن، قادر به خرید خانه در تهران نبودند، و در نتیجه به حاشیه های این شهر که در حال حاضر عمدتاً در حوزه حومه جنوب تهران قرار دارند. هجوم برده اند و به علت برخورد قاطع با این مهاجران و عدم برنامه ریزی جامع و مناطق، حریم تهران گسترش بی رویه‌ای یافته تا آنجا که روستاهای چند سال گذشته به شهرکهای بزرگ فاقد امکانات رفاهی، آموزشی، درمانی و ... تبدیل گردیدند.

به طور نمونه می توان به جاده نظامی د رمسیر جاده ری- ورامین اشاره کرد که در سال 1356 فقط سه خانوار در آن زندگی می کردند ولی امروز دهها هزار نفر جمعیت دارد.

به طور کلی مجموعه روستاها و شهرکهای حوزه جنوب حومه تهران امروز با کمبود امکانات رفاهی از طرفی و رشد جمعیت مهاجر از طرف دیگر و همچنین رشد مجتمع های ساختمانی در بخشی از مناطق آن و عدم اعطای مجوز ساخت و ساز در برخی دیگر از مناطق آن، مسائل و مشکلاتی را به وجود آورده است که موجب نارضایتی مردم این مناطق شده است.

ذیلاً خلاصه مشکلاتی را روستاها و محله های خارج از محدوده شهری (محلهای حاشیه نشین) با آن مواجه اند عنوان می شود:

• مسکن:

کمبود مسکن در این نقاط مسئله ای حاد گشته است. عدم اجازه ساخت وساز از طرفی و رشد جمعیت که خصیصه ذاتی روستائیان مهاجر است از طرفی دیگر باعث ایجاد مشکلات و نابسامانیهائی درآن خانواده ها نهایتاً جامعه شده است.

• مشکلات شهری:

تشکیل این روستاها و شهرک ها در حریم شهر موجب شده تا در حوزه خدمات شهری قرار نگیرد و عدم خدمات رسانی و تامین امکانات مورد نیاز شهرکها و روستاهای واقع د رحریم باعث شده تا این محلمه ها همواره با مشکلات بهداشتی، آموزشی، خدماتی و ... مواجه بوده که به نارضایتی ساکنان آن نیز منجر گردیده است.

3- آب آشامیدنی:

برای مثالی از مشکل آب آشامیدنی می توان به منطقه 20 تهران اشاره کرد. آب شرب اغلب روستاها و شهرک های این منطقه از طریقی کاملاً نامناسب (مانند آبرسانی با تانکرهای غیر بهداشتی و...) تأمین می شود که مشکلات عدیده ای را در سطح منطقه بوجود آورده است.

4-مشکلات اقتصادی:

گذشته از ساکنان بومی که به کشاورزی و دامداری مشغول می باشند بقیه تازه واردان همیشه با فقر سر در گریبانند، بیکاری و فقدان تخصص کافی موجب گردیده تا شغلهای کاذب و خرید و فروش مواد مخدر و کالاهای غیر قانونی و... در مناطق حاشیه ای رواج بسیار داشته باشد.

5- مشکلات فرهنگی:

به علت پایین بودن سطح تحصیلات و اختلاط فرهنگی ، فرهنگ شهر نشینی در بین اغلب ساکنان حاشیه نشین وجود نداشته واین عدم وجود فرهنگ شهر نشینی در بین ساکنان باعث گردیده تا مشکلات ادارات مختلف را در سطح شهر دو چندان نمایند (مانند استفاده غیر مجاز از سیمهای برق و بهره برداری

غیر متعارف از شبکه آبرسانی و...)

فقدان ویا کمبود کتابخانه ، تمکانات آ‎موزشی و ... موجب گردیده تا جوانان به جای پرداختن به سرگرمیهای سازنده به کارهای خلاف و ناشایست روی آورند وبه سوی کژ رفتاری گام بردارند.

6- مشکلات آموزشی:

تقریباً تمام روستاها و شهرک های حاشیه ای با کمبود فضای آموزشی مواجه اند ودر صورت داشتن فضای آموزشی از امکانات آموزشی کافی بی بهره اند برای مثال از آموزگارانم تازه کار در امر تدریس استفاده می گردد که فاقد توانایی آموزشی کافی بوده و در نتیجه افت تحصیلی در بین دانش آموزان امری عادی شده است.

7- مشکلات اداری:

کمبود مراکز اداری وتداخل وظایف ادارات موجود، موجب شده تا حاشیه نشینان برای پیشبرد ابتدائی کارهای اداری خود مجبور به صرف وقت زیاد و تحمل مشفات فراوانی گردیده وبه تبع آن رشد نارضایتی را شاهد باشیم که زمینه ساز اعتراضات اجتماعی نیز می باشد.

8- کمبود امکانات بهداشتی، پزشکی

کمبود امکانات بهداشتی، پزشکی و دارویی و نیز فقدان آنها در اکثر قسمتهای خارج از محدوده در حالی که حداقل به یک درمانگاه و مرکز بهداشتی نیازمند است، کاملاً مشهود است.

9- عدم وجود بهداشت محیط زیست:

وجود کارخانه ها، کانال های فاضلاب، کارخانه های دقاغی، روده پاک کنی، قالیشویی، ریخته گری و ...، درکنار صنایع بزرگ مثل پالایشگاه، کارخانه سیمان و ذوب مس که تولید کننده بوی نامطبوع و گرد و غبار مواد شیمیایی گوناگون می باشند، اثرات سوء بر روی زندگی و محیط زیست حاشیه نشینان دارد.

دانلود پایان نامه مقطع کارشناسی درباره شهر و شهر نشینی

اختصاصی از فی توو دانلود پایان نامه مقطع کارشناسی درباره شهر و شهر نشینی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

در این پست می توانید متن کامل این پایان نامه را  با فرمت ورد word دانلود نمائید:

 فصل اول

مطالعات پایه

 1-1 تعریف شهر

کره زمین در چند ده هزار سال پیش از هر نوع ترکیب ساختمانی که ساخته دست بشر باشد، بجز سکونتگاه های کلبه مانند مجزا از هم خالی بود به تدریج این سکونتگاه های مجزا از هم در قسمت هایی فشرده تر شدند تا به صورت دهکده ها و پس از طی زمان های دراز به صورت شهرها درآمدند. از چند قرن گذشته، شهرها از هسته های سکونتی ساده انسانی به صورت واحدهای بسیار پیچیده درآمدند و امروز آنها پیچیده ترین واحدهای سکونتی انسانی را با تمام خصوصیات ویژه شان تشکیل می دهند.

شهر همانند یک اندام زنده اجتماعی، محل اسکان طبیعی انسان متمدن می باشد. شهر نه تنها مجموعه ای از افراد انسانی، امکانات اجتماعی، خیابان ها، ساختمان ها و نهادهاست بلکه یک قلمرو و منطقه روانی شامل مجموعه ای از شیوه های کاربردی، نگرش های سازمان یافته و احساسات است بنابراین شهر دارای دو جنبه توأمان – جنبه کالبدی و جنبه ماهیت انسانی – می باشد.

شهر در حیات مدنی از سه رکن اساسی کالبد شهر، شهروند و مدیریت شهری تشکیل    می شود. که شهروند و مدیریت شهری ماهیتی فاعلی و کالبد شهری ماهیتی مفعولی دارد و بر این اساس مدیریت شهری مکلف به ساماندهی و مدیریت کالبد شهر است، به نحوی که هم چون لباسی شایسته و برازنده قامت و مراتب حیات مدنی باشد و شرایط حیات مطبوع را برای شهروندان فراهم سازد. در چنین وضعیتی، کالبد شهر مملو از              درون مایگی های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی می شود و مشارکت فعال شهروندان در اداره امر شهر تقویت می شود و شهر به مکانی هم چون حوزه زندگی خصوصی – با عنایت به عرصه عمومی – تبدیل می شود.

2-1 پدیده شهرنشینی

1-2-1 تعریف شهرنشینی

از پدیده شهرنشینی تعاریف گوناگونی ارائه شده است که این خود مؤید ماهیت پیچیده و چند وجهی شهرنشینی است. نگاه و تعریف این پدیده در علوم اجتماعی مانند جامعه شناسی، جغرافیا و برنامه ریزی شهری با تفاوت هایی همراه است.

در فرهنگ علوم اجتماعی از شهرنشینی به این شرح یاد شده است : فرایند یا پدیده ای است که به همراه آن، جمعیت شهری – مخصوصا با کاهش جمعیت روستایی – فزونی می یابد. اما شهرنشینی فقط افزایش جمعیت در نقاط شهری نیست. بلکه شهرنشینی به عنوان فرایندی پویا مطرح است که طی آن شاهد نوعی انتقال و حرکت هستیم.

شهرنشینی فرآیندی است که طی آن تغییراتی در سازمان اجتماعی – سکونتگاهی انسانی به وجود می آید که حاصل افزایش، تمرکز و تراکم جمعیت می باشد. از نظر سازمانی، شهرنشینی دگرگونی هایی در ساخت اجتماعی – اقتصادی و نظام آموزشی و هنجاری ایجاد می کند.

درواقع شهرنشینی فرآیندی است که در آن، تغییرات اجتماعی، نوگرایی وتمرکز جمعیت صورت می گیرد. شهرنشینی در فرهنگ جامعه شناسی این گونه تعریف شده است.

شهرنشینی به طور صحیح اشاره دارد به افزایش نسبت جمعیتی که در مراکز شهری یک کشور به سر می برند. شهرنشینی علت و محصول تغییرات مهمی است که از پراکندگی جغرافیایی مردم و فعالیت های اجتماعی و اقتصادی آنها به وجود آمده است.

اگر بپذیریم که شهرنشینی عبارت است از «هنر زیستن انسان ها در کنار هم» پس شهر محل تبلور هوشمندانه و متفکرانه این هنر است. به عبارت دیگر شهر محلی است دربرگیرنده انبوه انسان ها که از سویی افکار و عقاید، هنرها و ایده های گوناگون شخصی و خصوصی دارند و از سوی دیگر دارای ویژگی ها و آرزوها، امیال و عقاید مشترک و جمعی هستند.

در تعریف شهرنشینی برخی ابعاد، مورد توجه بیشتری قرار گرفته اند، که از این میان به سه مورد اساسی زیر اشاره می کنیم.

1- تفسیر جمعیت شناختی :

در تفسیر جمعیت شناختی، مفهوم شهرنشینی بررسی فرآیندی است که در آن سهم تمرکز جمعیت یک کشور در حوزه های شهری افزایش می یابد و حوزه های روستایی و سکونتگاه های کم جمعیت به حوزه های شهری تبدیل می شوند.

2- تفسیر ساختاری یا اقتصادی :

فرآیندی است که در آن، فعالیت های کل جمعیت، به ویژه تغییرات به وجود آمده در ساخت اقتصادی به همراه صنعتی شدن، تحت تسلط سیستم اقتصادی مورد تأکید قرار   می گیرد.

3- تفسیر رفتاری :

این مفهوم از شهرنشینی، بر اساس آگاهی مردم در طول زمان و الگوهای رفتاری آنها مطرح می شود و مردم بر اثر این آگاهی از سکونتگاه های غیرشهری کنده می شوند و در شهرها اقامت می کنند.

اما باید توجه داشت که در شهرنشینی هرچند قدم اول تغییر جمعیت است ولی تغییر در الگوی زندگی اهمیتی به مراتب بیش از تغییر عده یک منطقه دارد.

2-2-1 علل ظهور شهرنشینی

به اعتقاد جامعه شناسان عواملی که در توسعه شهرنشینی و پیدایش شهرهای نخستین موثر بوده و موجب پاره ای تغییرات در نظام اجتماعی و روابط انسان با محیط زیست شده است، عبارتند از :

• افزایش تخصص های شغلی.
• تبدیل صنایع کوچک روستایی به صنایع ماشینی.
• تغییرشکل یافتن فعالیت های ساده کشاورزی مانند : باروری زمین و کشت دیمی به تأسیس سازمان آب (پیدایش شبکه آبیاری) و اداره اراضی و احشام.
• ظهور رهبری سیاسی و سازمان یابی نیروی کار.
• پیدایش تفاوت در مسائل و استقبال بیشتر از کارهای متنوع.
• مأموریت یافتن قسمتی از نیروی انسانی در حفظ ذخیره غذایی و امنیت شهر.
• پیدایش بازار به منظور مبادله کالا.

3-2-1 ضرورت بررسی سیر شهرنشینی

رویای رسیدن به مدینه فاضله که درواقع آمیزه ای است از انسان های پاک و خوب و وجود آنچه برای خوب زیستن لازم است، متفکران زیادی را واداشته است در جستجوی آرمان شهر و راه های رسیدن به چنین جامعه ای به کندوکاو بپردازند.

اگرچه دستیابی به مدینه فاضله در این جهان ناممکن می نماید، اما بی شک تلاش برای رسیدن به آن ما را به زندگی بهتر و مطلوب تر رهنمون خواهد کرد. در این راستا برنامه ریزی برای رسیدن به خواسته هایمان متضمن رعایت سه نکته است.

شناخت کامل از گذشته، توجه به حال و پیش بینی متفکرانه و حساب شده برای آینده.

در این مقوله قبل از هر چیز لازم است بدانیم که چه بوده ایم؟ چه کرده ایم؟ و در کجای راه هستیم؟ و به عبارتی بدانیم شهرنشینی در کشور ما چه روندی را طی کرده است.

4-2-1 سیر تحول شهرنشینی در ایران

شهرنشینی در ابتدا به صورت مجتمع های زیستی اولیه پراکنده و یا محل های ظهور تمدن ها در سرزمینی مانند ایران، دوران های اولیه خود را می گذراند. با آغاز اولین حکومت ها مانند پادشاهی مادها و هخامنشیان، شهرنشینی در دوره باستان شکل دیگری به خود گرفته و پس از طی دگرگونی هایی که ناشی از استقرار حکومت هایی مانند سلوکیان، اشکانیان (پارت ها) و ساسانیان بود به دوره پس از ورود اسلام به ایران منتقل شد.

آنچه که از سال ها پیش تا آن موقع (ورود اسلام به ایران) طی شده و تکامل یافته بود، با اعتقادات و قوانین مذهبی درهم آمیخته و جنبه های مذهبی در ساختار و سیمای شهرها نمودار شد. مسجد به عنوان نشانه تمایز شهر از روستا شناخته شد.

شهر و روستا روابطی متقابل و در عین حال سالم پیدا کرده و منطقه شهری را به وجود آوردند. بنیان های زندگی شهری، نحوه اداره شهرها، سازمان های مذهبی و آموزشی، انجمن های صنفی و اصول و قوانین ضمنی حاکم بر محلات و شهرنشینی و شهرسازی، یا وجود آمدند و یا با محیط، قوانین و اعتقادات جدید درآمیختند.

باز هم در دوره پس از ورود اسلام، همپای استقرار یا برکناری حکومت های متعدد، شهرنشینی و شهرسازی نیز تغییراتی را پذیرفتند.

دورا ن صفوی اوج شکوفایی تمدن، اقتصاد، کشاورزی، شهرسازی و هنر در این دوران بود. تمدن جدید و روند صنعتی شدن و تأثیر الگوی اقتصادی، اجتماعی غربی از عواملی بود که تغییرات عمده مهمی را در شکل شهرنشینی جدید ظاهر کرد.

در زمان قاجار نابسامانی هایی در اقتصاد کشور پدیدار شد که قراردادها و واگذاری گوشه هایی از خاک سرزمین ایران و دادن امتیازاتی در داخل کشور به بیگانگان و شیوع جنگ ها به آن دامن زدند. از طرف دیگر قدرت های استعماری در یک چنین محدوده زمانی پدیدار شدند و سلطه خود را بر دنیا اعمال کردند.

به دنبال آن دنیای سرمایه داری در پی کشف منابع جدید و بازارهای بکر، سلطه استعماری خود را بر جهان سوم تحمیل کرد. ایران نیز تحت تأثیر این تحولات قرار گرفت. حکومت پهلوی با سلطنت رضاخان شروع شد.

از ابتدای حکومت رضاخان تا سال 1320 با روند زیر در شهرنشینی روبرو هستیم.

شهرها تا حدودی رونق گرفته و ایران به دلیل قرار گرفتن در سیستم روابط و تجارت جهانی و وارد شدن به روند سرمایه داری و پذیرش کالاهای مصرفی، در تجارت داخلی و خارجی پیشرفت کرد.

روابط سنتی بین شهر و روستا به دلیل احتیاج به تولید مواد اولیه کشاورزی برای صادرات و استفاده از آن در روند مدرن گرائی حفظ شد. مهاجرتی در کار نبوده و شهرنشینی حرکت های کند و اولیه را طی می کرد. شروع جنگ و ورود متفقین منجر به وقفه در روند برنامه مدرن گرائی عنوان شده از سوی رضاخان شد. رکود بر شهرها حاکم شده و شهرها به سبب هرج و مرج و نابسامانی که دچار آن بودند و هم چنین موانعی که در صدور تولیدات کشاورزی روستا به خارج به وجود آمده بود، نتوانستند هم چون قبل محل تمرکز مازاد کشاورزی روستائیان و حافظ روابط سنتی با روستا باشند.

کودتای 28 مرداد 1332 به وقوع پیوست. ایران در تقسیم بین امللی کار، صدور نفت را به عنوان نقش صادرکننده تک محصولی، همانند کشورهای جهان سوم به عهده گرفت. تولیدات کشاورزی جای خود را به نفت در صادرات و اقتصاد کشور دادند. شهرها با تکیه بر منبع تازه تأمین مالی اقتصاد کشور، مستقل از مازاد روستا و به دنبال به هم خوردن روابط سنتی با روستا، رونق یافتند. بدین ترتیب با تمرکز و افزایش امکانات و خدمات در خود به پذیرش مهاجرینی مشغول شدند که بر اثر افزایش و آزاد شدن جمعیت روستاها راهی شهرها شده بودند. این روند تا سال 1340 ادامه یافت و دوره 41 ساله بین سال های 1299 تا 1340 عنوان شهرنشینی بطئی به خود گرفت.

به طور کلی روند شهرنشینی سریع از سال 1340 تا 1357 تحت تأثیر سه عامل اصلی یعنی مهاجرت شدید روستائیان به شهرها، رونق شهرها و رشد سریع جمعیت شهری و هم چنین تبدیل نقاط روستایی بسیاری به شهر قرار گرفته و علاوه بر رشد شتاب آلود جمعیت شهری بر تعداد نقاط شهری نیز افزوده گشت.

به هر حال مشکلاتی که شهرنشینی دچار آن شد، در زمان بعد از انقلاب نیز کم نشد، بلکه همراه با شدت گرفتن شهرنشینی بر آنها افزوده شد.

5-2-1 انقلاب صنعتی و رشد سریع شهرنشینی در جهان

رشد تمدن غالباً با گسترش ارتباط ناگسستنی دارد. هر یک از ملت ها که از دیرزمانی زندگی شهرنشینی را پذیرفته اند به همان نسبت با بسیاری از عوامل و مظاهر زندگی شهری از قبیل دین، شغل، سازمان های اداری گوناگون، روابط اجتماعی، آزادی های فردی و اجتماعی، نوع حکومت و سایر ارزش های اجتماعی و معتقدات گوناگون و متضاد شهری رویاروی می باشد و زودتر توانسته اند با مسائل گیج کننده و پیچیده شهری مقابله کرده و در حل آنها چاره جویی کنند.

«از آغاز دوره تولید ماشینی، شهرنشینی آغاز شد و همواره بسط یافت. در دوره تولید فلاحتی، روستا کانون جامعه بود و اکثر مردم در نواحی روستایی به سر می بردند ولی با تولید ماشینی، روستاها از اعتبار افتادند و شهرها کانون جامعه شدند و سازمان های اجتماعی از روستا به شهر منتقل شد.

قبل از انقلاب صنعتی انبوه مردم در روستاها به سر می بردند، چنانچه در امریکا به سال 1790 ، 97 درصد مردم در روستاها و آبادی هایی با جمعیت 8 هزار نفر می زیستند و در چین فلاحتی، به سال 1940 تقریباً 90 درصد مردم روستانشین بودند. با رشد صنایع ماشینی، نسبت ساکنین شهر و ده تغییر کرد.»

توسعه صنعتی همچنان موجود شهرهای صنعتی عظیم کنونی شده است و دشواری های فراوانی برای جامعه ها پیش آورده است. شهرهای بزرگ پر از ازدحام کنونی از طرفی بر دامنه آسایش و آزادی انسانی افزوده اند، و از سویی محدودیت ها و فشارهای گوناگون به بار آورده اند.

تراکم جمعیت، کثرت وسائل رفت و آمد و فراوانی کارخانه ها و عوامل دیگر، هزاران نوع گرفتاری به بار می آورد. گروه های انسانی مشابه بتدریج طی یک پویش و جریان کند گذر و با اسکان در دهکده ها و با پیشرفت تکنولوژی و ابزارها و ساخت سازمانی در هزاران سال پیش به جامعه پیچیده تری تغییر یافتند. این امر پدیدآور دومین سطح عمده سازمان انسانی یعنی جامعه فئودالی یا جامعه ماقبل صنعتی متمدن شد. در اینجا است که برای کشت غلات معین و محصول زیاد، خوراک مازاد بوجود آمد که از نظر تهیه انرژی زیستی بدن غنی بود و می توانست مدتی طولانی نگهداری و انبار شده و نیز در خوراک دام ها بکار رود. خوراک مازاد هم پدیدآور تخصصی شدن در کار شد و هم طبقات اجتماعی را پدید آورد، چراکه می توانست اولا به اسکان جمعیت کمک کرده، از کوچ و حرکت به دنبال شکار جلوگیری کند و ثانیا ایجاد مبادله کند. این جریان به بسیج رهبری منظم و متشکل نیروی انسانی در توسعه و نگهداری نظام های آبیاری (که به افزایش بیشتر محصول انجامید) منجر شد. علاوه بر تکنولوژی پیشرفته، بعد از سطح جامعه قومی، دو عامل دیگر برای ظهور شهرها ضروری بود، یکی نوع ویژه ای از سازمان اجتماعی که با آن محصول مازاد کشاورزی – که در اثر پیشرفت تکنولوژی تولید       می شود می توانست جمع آوری، نگهداری و توزیع گردد. همین دستگاه نیز می توانست نیروی کار لازم را برای ساختان های عظیم الجثه مثل بناهای عمومی، باروهای شهرها، و نظام های آبیای بسیج و متشکل کند.

شهر از آغاز به عنوان سکونتگاه متخصصان، منبع مستمر نوآوری و بدعت گذاری بوده است. درواقع ظهور شهرها دگرگونی های اجتماعی و فرهنگی را خیلی زیاد تسریع کرد چنانکه انقلاب شهری از نظر اهمیت با انقلاب کشاورزی که قبل از آن رخ داد و با انقلاب صنعتی که در دنباله آن بود مساوی است.

جریان تکامل شهری فقط در رابطه با تکامل متوازی تکنولوژی و سازمان اجتماعی (بویژه سیاسی) می تواند بدرستی مورد تعبیر و تفسیر قرار گیرد. مساعد شدن مراکز نوآور شهری برای توسعه پیشرفت های تکنولوژیکی خود باعث گسترش بیشتر شهرها می شد.

انقلاب صنعتی تغییرات ژرفی در زندگی شهری پدید آورد. امروز در بعضی از ممالک بیشترین ساکنان را شهرنشینان تشکیل می دهند. نزدیک به 80 درصد از مردم انگلستان در شهرها زندگی می کنند. انقلاب صنعتی هم چنین در جغرافیای شهری و سازمان شهری تغییرات اساسی پدید کرد. شهر صنعتی با سیاست نظام طبقاتی، ظهور آموزش عمومی، ارتباطات جمعی و تغییر محل سکنای نخبگان از مرکز شهر به حومه متمایز و مشخص  می شود.

(ممکن است هنگام انتقال از فایل ورد به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

همراه با تمام ضمائم (پیوست ها) با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

مقاله رشته جغرافیا و علوم اجتماعی با عنوان" مهاجرت ، حاشیه نشینی و امنیت اجتماعی شهرها «مطالعه موردی»

اختصاصی از فی توو مقاله رشته جغرافیا و علوم اجتماعی با عنوان" مهاجرت ، حاشیه نشینی و امنیت اجتماعی شهرها «مطالعه موردی» دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تحقیق رشته جغرافیا و علوم اجتماعی با عنوان" مهاجرت ، حاشیه نشینی و امنیت اجتماعی شهرها «مطالعه موردی» به صورت فایل ورد (40 صفحه ) و قابل ویرایش می باشد.

بصورت کامل و همراه چکیده می باشد.

جهت استفاده دانشجویان عزیز رشته

چکیده مقاله

مهاجرت و حاشیه‌نشینی دو پدیده به ظاهر متفاوت می‌باشند که برآیند یک عامل مشترک بوده و نتایج و تبعات مشابهی  هم بخصوص برای شهرها بدنبال دارد.

مهاجرت که خود نتیجه ی نابرابری‌های مکانی و بی‌عدالتی‌های منطقه‌ای می‌باشد، به دلیل ویژگی‌های خاص مهاجران و علل مهاجرتشان پیامدهای منفی متعددی برای شهرها و روستاها بدنبال دارد که از جمله ی آنها ظهور و گسترش پدیده ی حاشیه‌نشینی در شهرهای بزرگ می‌باشد.

حاشیه‌نشینان به علت فقر شدید و همه‌جانبه ( اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و…) و اعتراض نسبت به وضع موجود و ابراز وجود در شهرها ، اقدام به فعالیت‌هایی می‌نمایند که موجب سلب آسایش  شهروندان و امنیت شهرها می‌گردد.

این موضوع در شهر مشهد از شدت بیشتری برخوردار بوده و مشکلات زیادی را هم ایجاد نموده است. سرقت‌های متعدد ، آدم‌ربایی و آدم‌کشی، قاچاق مواد مخدر ، شرارت ، تجمعات خیابانی و… از جمله ی این معضلات هستند.

  آنچه مسلم است بدون توجه به علل مهاجرت روستاییان و سکنه ی شهرهای کوچک به شهر های بزرگی مانند مشهد، مبارزه با معلول و تلاش برای ساماندهی حاشیه نشینی نتایج ملموس و چندانی نخواهد داشت.

حاشیه نشینی و تنظیم خانواده

اختصاصی از فی توو حاشیه نشینی و تنظیم خانواده دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

جمعیت ایران طی چند دهه گذشته، رشد شتابانی داشته است، به طوری که در طول کمتر از دو دهه به طور باور نکردنی جمعیت ایران بیش از دو برابر شد. انفجار جمعیت در ایران همراه با مسائلی همچون افزایش سریع شهرها، افزایش فقر، مشکل مسکن و مهاجرت بی رویه روستاییان به شهرها بوده است. 

یکی از پیامدهای اصلی رشد جمعیت، مهاجرت روستاییان به شهرها و سکونت در حاشیه شهرها در نهایت حاشیه نشینی و زاغه نشینی است و راه اصلی مقابله با رشد بی رویه جمعیت اجرای برنامه های تنظیم خانواده می باشد.

هدف اصلی این مقاله بررسی رابطه بین حاشیه نشین و تنظیم خانواده است و از آنجا که بعد از سرشماری سال 1365 و مشاهده رشد 9/3 درصد جمعیت توسط مسئولین، برنامه های تنظیم خانواده به اجرا درآمد ولی این مساله در روستاها و مناطق حاشیه نشین کــه تفکر سنتی در مورد باروری داشتند (هنوز هــم در بعضــی مـناطق مشاهده می شود) به سختی قابل پذیرش بود.