دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
82 صفحه
حایران به دلیل موقعیت ژئوپلتیک خود ، همواره جایگاه ویژه ای در سیاست خارجی روسیه داشته است ، روسها جهت دسترسی به آبهای گرم خلیج فارس و اقیانوس هند برای ایران نقش ویژه ای را قایل بودند و نسبت به خاک ایران با چشم طمع می نگریستند . از این رو احساس تهدید و ناامنی ایران از سوی روسیه تزاری طی قرنهای متمادی ، مشخصه اصلی روابط بین دو کشور بوده است . در واقع روسیه ، بزرگترین واقعیت ژئوپلتیک حیاتی برای ایران محسوب می شود . طی قرنهای متمادی ایران همواره با تهدید تاریخی روس از شمال مواجه بوده است و هیچ کشوری به اندازه روسیه تزاری قلمروهای ایران را برای همیشه به اشغال خود در نیاورده است . ایران برای اولین بار هنگامی طعم قدرت روسیه را چشید که پطر کبیر به فکر گسترش اقتدار روسیه در سمت دریای سیاه و قفقاز افتاد . از آن زمان به بعد گسترش نفوذ روسیه تزاری در ایران به صورت نمودار صعودی در آمد و تسلط روسیه بر سیاست داخلی و خارجی ایران افزایش یافت .(1)
پس از پیروزی بلشویکها ، رهبران انقلابی جدید که به حکومت جهانی سوسیالیسم می اندیشیدند ، ایران را به عنوان سکوی پرش انقلاب در نظر گرفتند و برای جذب ایران به سمت مدار اتحاد شوری ، رهبران جدید شوروی از ابزارهای مختلفی استفاده می کردند ، پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران ، برای مقامات اتحاد شوروی ، در صورتی که جذب ایران در دنیای کمونیسم ممکن نبود ، حفظ ایران به عنوان کشوری غیر متعهد و مستقل ، مطلوبترین اولویت بعدی محسوب می شد ، با فروپاشی شوروی در دسامبر 1991 ، روسیه با موقعیت استراتژیک روبرو شد و شکل گیری کشورهای جدید در حوزه جنوبی روسیه ، رهبری این کشور را با چالشهای جدیدی در مطالباتش با خاورمیانه مواجه نمود و اولویتهای خاورمیانه ای روسیه را در مقایسه با حکومت قبلی تحت تأثیر قرارداد .(2)
- لنزوسکی ، جرج ، رقابت روسیه و غرب در ایران ، ترجمه اسماعیل رائین ( تهران انتشارات جاویدان 1353 )ص23 2-
- کاظم بیکی ،محمد علی ، دریای خزر و قدرتهای بزرگ (مرکز اسناد وتاریخ دیپلماسی) تهران 1384 ص45 – 43
از آن زمان ، ایران به عنوان نزدیکترین متحد روسیه در منطقه خاورمیانه قلمداد می شود ، به طوری که روسیه تکنولوژی هسته ای را به همراه تجهیزات نظامی به ایران اختصاص داده است و بر خلاف تلاشهای آمریکا به منظور منزوی نمودن جمهوری اسلامی ایران ، از این کشور حمایت دیپلماتیک نموده است .
بطور کلی در این فصل ضمن اشاره ای گذرا به سیر تاریخی روابط ایران و روسیه از زمان تشکیل دولتهای ملی در دو کشور تاکنون ، سعی شده است که پس از بررسی عوامل مؤثر در سطوح مختلف جهانی ، منطقه ای و ملی به چالشها و زمینه های تضاد در روابط این دو کشور در دو بخش جداگانه پرداخته شود .
فهرست مطالب
صفحه
کلیات تحقیق ............................................................................................................... 1
- 1. طرح مسا له ......................................................................................................... 1
- 2. فرضیه ها ......................................................................................................... 2
- 3. پرسش اصلی پژوهش ......................................................................................... 3
- 4. پرسش های فرعی پژوهش ............................................................................... 3
- 5. فرضیه اصلی ........................................................................................................ 3
- 6. فرضیه های فرعی ............................................................................................. 3
- 7. متغیر مستقل ووابسته ..................................................................................... 4
- 8.روش پژوهش .................................................................................................... 4
- 9. هدف پژوهش .................................................................................................. 4
- 10.سازماندهی پژوهش ....................................................................................... 4
- 11. سابقه علمی ومنابع اصلی پژوهش ............................................................ 5
فصل اول: اهمیت دریای خزر و موقعیت جغرافیایی اقتصادی ،
ژئوپلتیکی و زیست محیطی .............................................................................. 7
- 1. موقعیت جغرافیایی ....................................................................................... 8
- 2. آب وهوا .......................................................................................................... 9
- 3. اقتصاد ............................................................................................................ 9
1-3 . ماهیگیری ............................................................................................. 9
2-3 . نفت وگاز ............................................................................................... 10
3-3. بازر گانی ................................................................................................. 11
4-3. حمل ونقل ............................................................................................ 11
- 4. ژئوپلتیک دریای خزر ................................................................................ 12
صقحه 5. محیط زیست دریای خزر ........................................................................ 14
فصل دوم: چالشها وزمینه های واگرایی در روابط ایران وروسیه
از دوره قاچار تاکنون ....................................................................................
بخش اول: بررسی چا لشهای موجود در روابط ایران وروسیه
از ابتدا تا فرو پاشی شوروی ....................................................................... 16
1.چالشهای موجود در روابط ایران وروسیه
در دوران تزارها ........................................................................... 19
1-1. تصرف سرزمین هر جا که ممکن باشد ...................... 19
2-1. جلوگیری از نفوذ کشور های مخالف منافع
روسیه در سرزمین ایران............................................................ 19
3-1. کسب سیطره بر سیاستهای داخلی و خارجی
ایران به منظور به حداقل رساندن نفوذ................................ 20
4-1. کسب حد اکثر منافع اقتصادی وسیاسی در ایران..... 21
2. چالشها در مناسبات ایران وروسیه پی از انقلاب
اکتبر 197 روسیه تا پیروزی انقلاب اسلامی .................... 21
1-2.نگاه به ایران به عنوان کشوری که از آن طریق می توان
انقلاب سوسیالیستی را به سایر کشور ها منتقل نمود.......... 21
2-2.کسب حداکثر منافع سیاسی واقتصادی
به عنوان یک ابر قدرت .......................................................... 22
3-2. دسترسی به آبهای گرم خلیج فارس و اقیانوس هند..... 23
4-2. تغییرات در سیاست شوروی نسبت به ایران ................. 23
5-2. تلاش برای جذب ایران به اردوگاه کمونیست ............... 23
3.چالشهای بین دو کشور در دوره زمانی بین وقوع
انقلاب اسلامی ایران و فروپاشی شوروی ..................... 24
1-3. تهدید منافع شوروی توسط ایران با توجه به شعار نه شرقی 24
صفحه
نه غربی ............................................... 24
2-3. توجه به انقلاب ایران به عنوان یک جنبش رهایی بخش 25
3-3. سطح پایین مبادلات اقتصادی .................................... 26
4-3. کمک تسلیحاتی به عراق در جریان جنگ تحمیلی 26
بخش دوم:و عوامل واگرایی درروابط ایران
وروسیه پی از فوپاشی شوروی...................................... 27
- 1. نگرش به غرب وکمیت سرمایه داری........................... 27
- 2..ایفای نقش برتر در معادلات جهانی ........................... 27
- 3. گسترش فروش تسلیحات روسی به ایران و
ضعف تکنولوژی .................................................................... 27
- 4. افزایش هزینه های امنیتی به نفع روسیه وبه ضرر ایران 28
- 5. سکوت روسیه در مقابل بهره برداری از نفت
دریای خزر توسط کشورهای آذر بایجان و قزاقستان ..... 29
- 6. تاثیر انقلاب اسلامی ایران بر کشورهای آسیای میانه 30
- 7. تغییر در ژئوپلتیک منطقه پی از فروپاشی شوروی ... 30
- 8. بی اعتمادی نسبت به اهداف روسیه در گسترش ..... 32
- 9. استفاده از ایران براب وحدت آسیای مرکزی
و قفقاز ........................................................................ 33
- 10. توافقات پشت پرده روسها .............................. 33
- 11. نگاه ابزاری به ایران برای گرفتن امتیازات
بیشتر از کشورهای غربی ...................................... 33
صفحه
- 12. محافظ تاریخی ملت ایران ................................... 35
- 13. ناهمخوانی سیاستهای روسیه در حوزه خزر
با منافع ملی جمهوری اسلامی ایران........................ 35
- 14. ناهمگونی ایدئولوژیک فرهنگی دو کشور
صفحه
ایران وروسیه................................................................... 36
- 15. اختلاف در منافع دراز مدت ایران وروسیه
در خصوص مسیر انتقال انرژی حوزه خزر............... 36
- 16. روابط اقتصادی چالشی برانگیز......................... 36
- 17. انعطاف روسیه در مقابل حضور کشورهای غربی 37
- 18. مشکلات زیست محیطی دریای خزر بخاطر
حضور کشورهای بیگانه و اقدامات خودسرانه برخی
کشورهای ساحلی ....................................................... 37
1-18. راهکارهی دستیابی به امنیت زیست محیطی
در منطقه........................................................................ 38
فصل سوم: دیدگاههای کشورهای ساحلی در
خصوص رژیم حقوقی دریای خزر ................. 41
بخش اول: رژیم حقوقی دریای خزر ..................... 44
- رژیم حقوقی دریاها ودریاچه ها از دیدگاه
حقوق بین الملل....................................................... 44
- 2. وضعیت دریاچه خزر با توجه به کنوانسیون
حقوق دریا ها وتعیین رژیم حقوقی آن................ 46
1-2. معاهدات مربوط به دریاچه خزر ............... 47
2-2. علل ناکارآمدی معاهدات سابق ................ 49
3-2. فروپاشی وجانشینی دولتهای تازه
استقلال یافته ......................................................... 50
بخش دوم:نارسایی رژیم حقوقی گذشته
دریای خزر و پیچیدگی وضع رژیم حقوقی جدید 52
بخش سوم: مواضع کشورهای ساحلی در
خصوص رژیم حقوقی دریای خزر............... 53
- 1. مواضع قزاقستان ................................................ 53
- مواضع آذربایجان .............................................. 53
صفحه
- مواضع ترکمنستان .......................................... 54
- مواضع روسیه ................................................... 55
- مواضع جمهوری اسلامی ایران .................... 57
فصل چهارم: زمینه های اشتراک منافع وهمگرایی ایران وروسیه در
عرصه سیاست خارجی 63
بخش اول: سطح سه گانه همکاریهای جمهوری
اسلامی ایران وروسیه پی ازفروپاشی............ 64
- 1. همکاریهای دوجانبه ................................... ......... 64
- 2. همکاریهای منطقه ای ایران وروسیه ............... 67
1-2.همکاری برای حل بحران های منطقه ای ...... 67
2-2. سازمان همکاریهای دریای خزر...................... 68
3-2. بهره برداری از منافع انرژی دریای حزر........ 68
4-2. همکاری در خصوص انتقال انرژی ازحوزه
دریای خزر .................................................................. 68
5-2. ارتباط کشورهای آسیای مرکزی وقفقاز
با اقتصاد جهانی.......................................................... 69
- 3.همکاریهای ایران وروسیه در سطح بین المللی........ 69
بخش دوم: عوامل موثر در همگرایی جمهوری اسلامی ایران وروسیه..................... 70
1 .منافع روسیه در خصوص گسترش همکاریه با ایران 70
1-1. جلب حمایت ایران برای مقابله با نفوذ
قدرتهای بیگانه در منطقه ............................................. 70
2-1. نزدیکی به ایران برای نفوذ به خاورمیانه ،
خلیج فارس وکشورهای اسلامی.................................. 71
صفحه
3 -1. گسترش روابط با جمهوری اسلامی ایران
به منظور گرفتن امتیاز از غرب.................................. 71
4-1. همکاری با ایران برای جلوگیری از افراط گرایی قومی
ونژادی وبی ثباتی در منطقه.... ............... 72
5-1. جلب حمایت ایران برای مخالفت با توسعه
ناتو به شرق..................................................................... 72
- 2. منافع ایران در گسترش همکاریهای خود با روسیه... 73
1-2. نگاه به روسیه به عنوان تامین کننده
تسلیحات و تکنولوژی جدید...................................... 73
2-2. همکاری با روسیه برای جلوگیری از سلطه
شرکتهای خارجی وفراملیتی بر منلفع انرژی منطقه......... 73
3-2. جلب حمایت روسیه در مقابل نفوذ کشورهای
مخالف جمهوری اسلامی ایران در منطقه خزر................... 73
4-2. همکاری باروسیه به منظور مقابله با
فشارهای آمریکا وغرب ................................................. 74
فصل پنجم: نتیجه گیری...................................................................................... 76
منابع مآ خذ......................................................................... ............... 82