پیوندی با شکوه
نخستین حاکمان صفوی
همزمان با پایان حومت سی و شش ساله سلطان حسین با یقرا، پس از مرگش در سال 1506/912، نیروهای جدیدی از طرف شرق و غرب قلمرو تیموریان در خراسان سربرافراشتند. از فراسوی رود خانهJaxartes ازبک ها به سرکردگی محمد خان شیبانی مستقیما به طرف هرات پیشروی کردند و آن شهر را در سال 1507/913 به تصرف در آوردند و این در حالی بود که هنوز چند ماهی بیش از مرگ سلطان حسین نمی گذشت. در همین ایام، در گیلان، اسماعیل که نوه شجاع اوزون حسن قراقویونلو به شمار می رفت و دارای پیروانی به نام«قزلباش» بود سر به شورش برداشت. قزلباش ها به علت تاج یا دستار و سربند مشخص قرمز رنگشان به این نام معروف شدند. اولین ماموریت آنان انتقام وخونخواهی از قاتل پدر اسماعیل بود که از ائتلاف آق قوی نلو شیر وانشاه صورت گرفت. اسماعیل که در دامان شاهزاده ای شیعه در منطقه گیلان پرورش یافته بود، دنباله رو جدش شیخ صفی الدین پایهگذار یک فرقه از متصرفه در اردبیل بود که حدود نیمه قرن پانزده/ نهم از قدرت و توانیی خوبی برخوردار شده بود، بنابراین اسماعیل پیروانی را در اختیار داشت که در فرقه شیخ صفی آموزش یافته بودند و«صفویان» نامیده می شدند، شخصیت کاریزمایی و عقاید مذهبی شیعی پر شورش که به واسطه آن موقعیتی نیمه الهی به خود گرفت، ظاهرا حرکت و نیروی لازم را برای او و پیروان قزلباشش در شکست دادن سریع آق قویوئلو ها در سال 1501/907 در شرور آذربیجان فراهم آورد. ظاهراً با هدف کنترل همه قلمرو سابق ترکمن ها، اسماعیل همچنین موفق به تصرف غرب ایران، و شرق آناتولی در حدود سال 1508/914 شد و همین سال، بغداد و خوزستان را نیز به حوزه متصرفاتش افزود.
عنوان تحقیق هنر و فرهنگ عهد صفوی