فی توو

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

فی توو

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

مقاله بررسی مردم شناسی طرح ها و نقوش لباس ها و بافته های ساسانی

اختصاصی از فی توو مقاله بررسی مردم شناسی طرح ها و نقوش لباس ها و بافته های ساسانی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقاله بررسی مردم شناسی طرح ها و نقوش لباس ها و بافته های ساسانی


مقاله بررسی مردم شناسی طرح ها و نقوش لباس ها و بافته های ساسانی

این محصول در قالب ورد و قابل ویرایش در104  صفحه می باشد.

مقدمه

سرزمین ایران از دیرباز به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و همچنین مهاجرت یا حملات اقوام و ملل دیگر به آن و نیز رسوخ فرهنگ ایرانی و آمیزش آن با فرهنگ سرزمینهای مجاور و ظهور نمونه های فرهنگی جدیدتر، خود بستر لازم و مناسبی برای مطالعه و بررسی فراهم کرده است. البته از آنجا که بسیاری از مورخان بیشتر تلاش خود را صرف ضبط وقایع و حوادث سیاسی- حکومتی و ذکر نبردها و مانند آن کرده اند کمتر به پدیده های مربوط به حیات فرهنگی پرداخته اند.یکی از دیداری ترین و در عین حال زنده ترین نمونه های حیات فرهنگی یک جامعه، پوشاک و نوع لباس مردم آن جامعه است. آشنایی با تاریخ لباس و پوشاک ایرانیان، نه تنها اطلاعاتی در خصوص ظاهر مردمانی که در ادوار مختلف تاریخی زندگی می کرده اند در اختیارمان می گذارد ، بلکه ما را با انواع سلیقه ها، نوع دوخت و رنگ ، مدلهای مختلف لباس، بافت انواع پارچه ها، صادرات و واردات پوشاک، تأثیر پذیری و تقلید از لباس مردمان نواحی دیگر، اختصاص پوشاکی خاص به گروه یا طبقه ای اجتماعیآشنا می سازد و همچنین دربارة چگونگی روند و تکامل انواع پوشش ها، اطلاعات مفید و جالب توجهی ارائه می نماید.در بخش بالا شاه سوار بر اسب خود را‌ آماده شکار می شود و زنی چتری را بلای سر او نگه داشته است. پشت سر شاه زنانی صف شکیده اند که بعضی مشغول نواختن آلات موسیقی هستند. در سمت مقابل بر روی سکوئی که از زمین ارتفاع دارد عده ای از رامشگرن نشسته اند که بعضی ها چنگ می نوازند و برخی به کف زدن مشغولند. در پائین این صحنه در مرکز نقش، شاه سوار بر اسب و کمان بر دست تاختن در تعقیب گوزن ها است و در پائین این شمارگاه، تصویر شاه را در حالی که تیردان بدست گرفته و از شکار مراجعت می کند، نشان می دهد. در طرف چپ تعدادی شتر مشغول حمل گوزن هائی که شکار شده اند هستند.این نقش بر جسته یک وضع استثنائی دارد، چه سازنده آن سعی نموده که حالات مختلف را در یک صحنه مجسم سازد و در حقیقت می توان آنرا یک نقاشی فرض نمود که بر روی سنگ حجاری شده است.


دانلود با لینک مستقیم


مقاله بررسی مردم شناسی طرح ها و نقوش لباس ها و بافته های ساسانی

تحقیق درباره معماری دوره ساسانی

اختصاصی از فی توو تحقیق درباره معماری دوره ساسانی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تحقیق درباره معماری دوره ساسانی


تحقیق درباره معماری دوره ساسانی

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:38

فهرست و توضیحات:

مقدمه........................................................  5

آتشکده فیروز آباد.................................... .....  6

آتشکده بزرگ ساسانی....................................  7

کاخ ساسانی-سروستان....................................8

ویرانه های شهر بیشابور...................................9

نقش رجب....................................................10

نقش رستم...................................................11

نقش شابور..................................................13

تبه کوه خواجه..............................................15

طاق بستان..................................................17

تخت سلیمان.................................................19

قلعه تخت سلیمان...........................................20

طاق کسری.................................................22

آتشکده چهار طاقی.......................................25

چهارقابو-قصر شیرین.....................................27

آتشکده ساسانی-نطنز...................................28

آتشکده ساسانی-خیرآباد...............................29

لار..........................................................30

بل دختر....................................................31

سنگ‌ نبشته‌ شاپور ساسانی‌ - مشگین‌شهر .............32

قصر شیرین................................................33

کوشک اردشیر...........................................34

نفوذ اسلام‌ در ایران‌، در نیمه‌ اول‌ قرن‌ هفتم‌ میلادی‌، پس‌ از فروپاشی‌ امپراتوری‌ ساسانی‌، روی‌ داد. از آن‌ پس‌دوره‌ جدیدی‌ در تاریخ‌ ایران‌ آغاز شد، که‌ دگرگونی‌های‌ بنیادی‌ شدیدی‌ در اوضاع‌ اجتماعی‌، سیاسی‌، مذهبی‌، حکومت‌ و مردم‌ به‌ وجود آورد. ایرانیان‌ که‌ از نابرابری‌های‌ اجتماعی‌ موجود در دوره‌ ساسانی‌ ناخشنود بودند، به‌سرعت‌ اسلام‌ را پذیرفتند و در اشاعه‌ و استغنای‌ فرهنگی‌ آن‌ کوشیدند. با وجود پذیرش‌ اسلام‌، ایرانیان‌ هرگز مخالفت‌ خود را با سلطه‌ خلفای‌ اموی‌ و عباسی‌ پنهان‌ نمی‌کردند و در برابر ستمگری‌های‌ حکومت‌های‌ اموی‌ و عباسی‌، جنبش‌های‌ استقلال‌ طلبانه‌ بسیاری‌ را برپا کردند. آنان‌ نیز برای‌ تضعیف‌ و سرکوب‌ ایرانیان‌ که‌ به‌طرفداری‌ از خاندان‌ پیامبر(ص‌) و برقراری‌ حکومت‌ بر اساس‌ امامت‌ به‌ پا خاسته‌ بودند، به‌ تقویت‌ عناصر غیر ایرانی‌ پرداختند. ادامه‌ جنگ‌های‌ فرسایشی‌ میان‌ فرمانروایان‌ محلی‌، قدرت‌ این‌ فرمانروایان‌ را تحلیل‌ برد و زمینه‌ را برای‌ تسلط‌ قوم‌های‌ بیگانه‌ آسیای‌ مرکزی‌ مانند ترکان‌ سلجوقی‌، مغول‌ها و تیموریان‌ فراهم‌ ساخت‌. در دوره‌ صفویان‌ دومین‌ امپراتوری‌ بزرگ‌ ایران‌ پاگرفت‌ و مذهب‌ تشیع‌ که‌ تا آن‌ زمان‌ پیروان‌ آن‌ در محدودیت‌های ‌بسیار به‌ سر می‌بردند، رسمیت‌ یافت‌. خصلت‌های‌ پویای‌ مذهب‌ شیعه و تعهدات‌ سیاسی‌ و اجتماعی‌ آن‌، استقلال‌ و هویت‌ ملی‌ ایران‌ را در برابر ضربات‌ سخت‌ و کوبنده‌ عثمانی‌ها با استواری‌ تمام‌ حفظ‌ کرد و ایران‌یک‌بار دیگر توانست‌ در مقابل‌ مدعی‌ِ تولیت‌ مسلمانان‌، به‌ عنوان‌ یک‌ نیروی‌ قدرتمند سیاسی‌- مذهبی‌ قد علم ‌کند. با انحطاط‌ و سقوط‌ صفویان‌، حکومت‌های‌ افشاریان‌ و زندیان‌ بر اریکه‌ قدرت‌ تکیه‌ زدند. پس‌ از حکومت ‌زندیان‌، عصر قاجاریان‌ آغاز می‌شود که‌ در این‌ عصر نفوذ قدرت‌های‌ بیگانه‌ روس‌ و انگلیس‌ در ایران‌ توسعه‌ می‌یابد


دانلود با لینک مستقیم


تحقیق درباره معماری دوره ساسانی

دانلود تحقیق بررسی مجموعه اشیاء برنزی دوره ساسانی (ظروف،پیکره ها،مسکوکات)

اختصاصی از فی توو دانلود تحقیق بررسی مجموعه اشیاء برنزی دوره ساسانی (ظروف،پیکره ها،مسکوکات) دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دانلود تحقیق بررسی مجموعه اشیاء برنزی دوره ساسانی (ظروف،پیکره ها،مسکوکات)


دانلود تحقیق بررسی مجموعه اشیاء برنزی دوره ساسانی (ظروف،پیکره ها،مسکوکات)

مقدمه :
یکی از درخشانترین دوره های تاریخ فرهنگ و تمدن ایران از نظر ترویج هنرهای گوناگون، دوره ساسانی است. دوره طولانی جهانداری ساسانیان (652-224م) که خود را وارث شیوه و منشی جهانداری هخامنشیان می دانستند، از پادشاهی اردشیر اول آغاز گردیده و با ظهور اسلام و شکست یزدگرد سوم پایان گرفته است.
هنر این دوره دارای ویژگیهای درباری، رسمی و مذهبی می باشد. تاثیرات مذهب در فرهنگ و هنر از آغاز تا پایان دوره کاملاً نمایان است.
دوره ساسانی نه تنها تضمین کننده ی تداوم خلاقیتهای گذشته بوده بلکه با نوآوریهای هنری خود سهم مهمی در عرصه جهانی ایفا کرده است. جامعه و تمدن ساسانی ضمن نگاه به گذشته و بی تفاوت نبودن بر جریانهای فرهنگی روز به دلیل وسعت شاهنشاهی ساسانی که از سرحدات گرجستان و ارمنستان تا سواحل خلیج فارس و دریای عمان و از سواحل سند تا روز فرات گسترده بود، ضمن پذیرش جریانهای متفاوت فرهنگی، عناصر فرهنگی آنها را منطبق با نیازها و سنتهای ملی خود تغییر شکل و محتوا می دهد و تبدیل به محصول فرهنگی نوینی می کند.
با انقراض این شاهنشاهی، سنت هنری آن دوره پایان نمی پذیرد، بلکه خلافت بنی امیه وبنی عباس را تحت تاثیر شدید افکار و عقاید هنری خود قرار می دهد و تا نواحی دوردست اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام و امپراتوری عظیم روم شرق نیز نفوذ می کند.
در دوره ساسانی بدلیل وسعت شاهنشاهی که برگستره وسیعی از جهان قدیم فرمانروایی می کرد، شاهد تنوع فرهنگی و اقلیمی و هنرهای رایج هستیم، هنرهای همچون معماری، فلزکاری، مهرسازی، گچ بری، پارچه بافی، سکه زنی و غیره، هر یک از این هنرها به اوج شکوفایی خود رسیده بوده اند که امروزه بر آثار باقی مانده قابل مشاهده است.یکی از این هنرها که به اوج شکوفایی خود رسیده بود هنر و صنعت فلزکاری است. اشیاء فراوانی از فلزهای گوناگون همچون طلا، نقره، مفرغ و غیره ساخته شده است. این اشیاء از ظروف گرفته تازیورآلات، مسکوکات، ادوات جنگی و پیکره ها و ...
در حال حاضر بسیاری از این آثار ارزشمند در موزه های معروف جهان همچون موزه لوور، بریتانیا، ارمیتاژ، متروپولتین و همچنین مجموعه های خصوصی نگهداری می شوند.
امروزه به اشیاء ساخته شده از طلا و نقره بخصوص ظروف، مسکوکات توجه فراوانی شده است و مطالعات جامع و کاملی از جنبه های مختلف بر روی این آثار توسط پژوهشگران ایرانی و خارجی صورت گرفته که بصورت مقالات و کتابهای متعدد منتشر گردیده است.
ولی متاسفانه به اشیاء مفرغی این دوره اهمیت چندانی داده نشده است.
در دوره ساسانی اشیاء فراوانی از مفرغ* ساخته شده است که از این میان می توان به ادوات جنگی، زیورآلات ظروف، پیکره ها، قلاب کمرها و مسکوکات اشاره نمود که هر کدام از آنها دارای اهمیت و زیبایی خاص به خود می باشند.
بدلیل اینکه مطالعه و بررسی همگی آثار مفرغی این دوره، بخاطر گستردگی در این پایان‌نامه میسر نمی باشد. بنابراین در این پایان‌نامه سعی بر آن شده است که مجموعه از این آثار را که شامل ظروف، پیکره ها و مسکوکات می باشد را مورد بررسی و مطالعه قرار داده و با تفکیک و معرفی آثار به تحلیل و مقایسه تطبیقی با سایر آثار این دوره  پرداخته شود.
امید است مطالب این تحقیق گاهی کوچک باشد در جهت شناخت و معرفی هنر مفرغ کاری این دوره بخصوص اواخر دوره ساسانی و اوایل اسلام .
 
فصل اول : کلیات

1-1 بیان مسئله
1-2 اهداف تحقیق
1-3 سوالات تحقیق
1-4 فرضیات تحقیق
1-5 محدودیت تحقیق


1-1 بیان مسئله :
از آنجا که کشور ایران در صنعت فلز کاری از پیشینه ای بسیار غنی برخوردار است از کهن ترین زمان تا زمان حاضر جایگاه خاص خود را در زندگی بشر حفظ کرده است لازم است این هنر و صنعت از زوایای مختلف مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد ، بخصوص دوره ساسانی که حلقه اتصال دوران باستان با دوره اسلامی می باشد و معمولا این دوره تاثیر فراوانی بر هنر دوره اسلامی به خصوص فلز کاری گذاشته است
در این پایان‌نامه به بررسی مجموعه ای از اشیاء مفرغی که شامل ظروف، پیکره ها و مسکوکات می باشد می پردازد.
از این مجموعه تعداد 24 عدد مربوط به ظروف و 17 عدد مربوط به پیکره هاو 44 عدد مربوط به مسکوکات می باشد.تا کنون بررسی و مطالعه چندانی بر روی این اشیاء صورت نگرفته است و حتی برخی از این اشیاء که در موزه های ایران نگهداری می شود برای نخستین بار توسط نگارنده این پایا‌ن‌نامه مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرد.
 بررسی تکنیک ساخت، تزئینات و گاهنگاری این اشیاء، قدمی کوچک در راه شناخت هنر و صنعت فلزکاری بخصوص مفرغ کاری اواخر دوره ساسانی و اوایل اسلامی است.
امید است این تحقیق سرآغازی باشد برای تحقیقات بعدی و کمکی باشد به مطالعات صورت گرفته.
1-2 اهداف تحقیق :
این تحقیق دارای چندین هدف می باشد. این اهداف عبارتند از :
1)معرفی و مورد توجه قرار دادن این آثار، چون تاکنون بطور همه جانبه و یکجا این آثار مورد معرفی و مطالعه قرار نگرفته اند و با توجه به تعداد و اهمیت این اشیاء نیازمند بررسی و مطالعه می باشد.
2)بررسی از دیدگاه تاریخ هنر، سبک شناسی و گاهنگاری اشیاء مورد مطالعه.
3)روشن نمودن ویژگیها و مشخصات هنر مفرغ کاری دوره ساسانی است.
4)طبقه بندی آثار از لحاظ شکل و خصوصیات ظاهری (فرم شناسی) و انجام مطالعات تطبیقی آثار مورد مطالعه
5)در صدد پاسخگویی به سوالاتی که در این پایان‌نامه برای ما مطرح شده است.
1-3 سوالات تحقیق :
1) آثار مورد مطالعه به چه تاریخی از دوره ساسانی(اوایل ، اواسط ، اواخر) تعلق دارند؟
2) تکنیک ساخت آثار مورد مطالعه به چه صورت است؟
3) تکنیک تزئینات آثار مورد مطالعه به چه صورت است؟
1-4 فرضیات تحقیق :
1- برخی از آثار مورد مطالعه به اوایل دوره ساسانی و بخش اعظمی از آنها به اواخر دوره ساسانی و اوایل اسلام تعلق دارند.
2- تکنیک ساخت ظروف بصورت چکش کاری و قالب گیری می باشد مجسمه ها بصورت ریخته گری و مسکوکات بصورت چکش زنی می باشد.
تکنیک تزئینات آثار بصورت کنده کاری، حکاکی و برجسته کاری می باشد.
1-5  روش تحقیق :
برای انجام این تحقیق به ترتیب زیر عمل گردید:
1-مطالعات کتابخانه ایی: استفاده از کتب و نشریات فارسی و لاتین و جمع آوری اطلاعات در این زمینه.
2-مستند نگاری: با مراجعه به موزه هایی که اشیاء مورد مطالعه در آنجا موجود بود، آثار شناسایی و از آنها عکس تهیه گردید و اطلاعات مربوط به آنها جمع آوری گردید.
3-بررسی و مطالعه اشیاء: اشیاء مورد مطالعه به چند دسته طبقه بندی گردید و از لحاظ گونه شناسی، فرم شناسی، تکنیک ساخت و تزئینات و گاهنکاری مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته و همه آثار در هر فصل جداگانه آورده شده است.
1-6 محدودیت تحقیق :
این پژوهش مانند سایر تحقیق ها با محدودیت هایی مواجه بود. بدلیل اینکه طیف وسیعی از آثار در موزه‌های خارج از کشور و مجموعه های خصوصی قرار داشتند و دسترسی به آنها امکانپذیر نبود، باعث گردید که به اطلاعاتی که از اینگونه آثار در کتب و نشریات چاپ گردیده بود اکتفا شود که متاسفانه برخی از اطلاعات در کتب ذکر نگردیده بود.

 

فهرست مطالب
                                                                                                          
مقدمه     1
فصل اول:کلیات    3
1-1 بیان مسئله    4
1-2 اهداف تحقیق    4
1-3 سوالات تحقیق    5
1-4 فرضیات تحقیق    5
1-5 روش تحقیق    5
1-6 محدودیتهای تحقیق    6
فصل دوم:تاریخ سیاسی ساسانیان    7
فصل سوم:ظروف    11
3-1 مشخصات کلی ظروف دوره ساسانی     12
3-1-1 شکل ظروف    12
3-1-2 تکنیک ساخت ظروف    15
3-1-3 تکنیک تزیینات ظروف    16
3-1-4 تزیینات ظروف و گاهنگاری آنها    17
3-2 ظروف مفرغی    23
3-2-1 بشقابها    27
3-2-2 سینی ها    37
3-2-3 کاسه ها    49
3-2-4 ابریق ها    67
3-2-5 گلدانها    71
3-3 نتیجه گیری فصل    81
فصل چهارم:پیکره ها    85
4-1 مشخصات کلی پیکره سازی دوره ساسانی    86
4-2 پیکره های مفرغی    95
4-3 نتیجه گیری فصل    142
فصل پنجم:مسکوکات    145
5-1 مشخصات کلی سکه های دوره ساسانی    146
5-2 سکه های مفرغی    158
5-3 نتیجه گیری فصل    197
فصل ششم:نتیجه گیری کلی و پیشنهادات    199
6-1 نتیجه گیری کلی    200
6-2 پیشنهادات     201

 

 

شامل 225 صفحه word


دانلود با لینک مستقیم


دانلود تحقیق بررسی مجموعه اشیاء برنزی دوره ساسانی (ظروف،پیکره ها،مسکوکات)

دانلود مقاله هنر دوران ساسانی - ایوان مدائن

اختصاصی از فی توو دانلود مقاله هنر دوران ساسانی - ایوان مدائن دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دانلود مقاله هنر دوران ساسانی - ایوان مدائن


دانلود مقاله هنر دوران ساسانی - ایوان مدائن

شیوه هنر اشکانی با همان ویژگی بارز از روبرو و سه‌رخ سازی به دوره ساسانی منتقل شد و هنرمندان ساسانی به‌آن شکل و خصوصیت مطبوع و دلپذیر دادند که جهانگیر شد. گریشمن: « هنر ساسانی معرف یک تجدد و احیای ناگهانی خود معجونی از هنر ایرانی است‌که متجاوز از هزار سال برآن گذشته است.

هنر ساسانی آخرین جلوه هنر شرقی قدیم و قدمت آن به چهار هزار سال می‌رسد. ساسانیان در هنر سنت‌گرا بوده، معماری و اصولا هنر ایران در زمان ساسانیان نسبت به گذشته تغییر کرده و در بنا از مصالح کم دوام ساخته شده، استفاده می‌شده. به همین دلیل اکثر ابنیه ساسانی بمرور زمان از بین رفته و آثار باقیمانده از طاق کسری ( ایوان مدائن) بناهای فیروزآباد، ساختمانهای مهم شهر شاپور نزدیک کازرون، قصرشیرین، نقش‌ برجسته‌های نقش رستم و طاق بستان. به‌طور مثال همین طاق بستان کنگره‌هایش شبیه کنگره‌های تخت‌جمشید است یا قصر ماشیتا در بحرالمیت که اقتباس از زمان هخامنشی در شوش است. آثار هنر ایرانیان عهد ساسانی در دو حاشیه نمایان است. یکی برروی صخره‌ها و دیگر قلم‌زنی برروی بشقابها که در موزه‌های جهان بیشتر در لنینگراد پراکنده‌اند. دیگر هنرها عبارتند از مجسمه‌های گرد. کنده‌کاریها، کچ‌کاریها، پارچه‌ها، نقاشی و دیگر آثار کوچک. وارث این هنر دوره اسلامی است که با دستهای توانای هنرمندان ایرانی جهانگیر شد.

             ازدوره اشکانیان در معماری رسمی ایران ساختن گنبد متداول گشت. از همان روزگار گنبدها روی چهارطاق گوشه بنا میشد و تفاوت آن با گنبدهای رومی این بود که گنبدهای رومی روی گوشواره بنا می‌گشت.

معماری دوره ساسانیان

            معماری این دوره سرشت اصیل‌تری دارد. قصر شیرین که خسروپرویز بنا کرد، کم‌وبیش به پیروی از ساختمان‌های هخامنشیان ساخته شده است. طاق کسری (ایوان مداین) در نزدیک دجله درشهر تیسفون از آثار شناخته شده این دوره است. این بنا از آجرهای نظامی سفید و بزرگ ساخته شده است. بروی تالار بزرگی که موسوم به ایوان است، هشت تالار کوچک گشوده میشد. طاقها بطور کلی شکلی نیم‌دایره داشت و طاق بارگاه بشکل هلالی ساخته شده و وسعت شگرف آن دیدة هربیننده‌ای را خیره میسازد. درحالیکه عناصر و خطوط اصلی این بنا از قریحه ایرانی مایه می‌گیرد، دورنیست که الهامی از معماری رومی درپاره‌ای از قسمت‌های آن انعکاس یافته باشد.

 

شامل 42 صفحه فایل word قابل ویرایش 

 


دانلود با لینک مستقیم


دانلود مقاله هنر دوران ساسانی - ایوان مدائن

دانلود مقاله بررسی تاریخ هنر فلز کاری دوره ساسانی

اختصاصی از فی توو دانلود مقاله بررسی تاریخ هنر فلز کاری دوره ساسانی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 

 

مقدمه :
منظور از نوشتن این تحقیق بررسی تاریخ هنر فلز کاری دوره ساسانی که حدود 4 قرن [624 ـ424] ادامه داشته می باشد .
با توجه به مبحث درس باستان شناسی ساسانی و علاقه دانشجویان به آن خواسته ایم تنها گوشه ای از فرهنگ و تمدن غنی ایران زمین را بر طبق اسناد و مدارک معتبر ارائه دهیم .
بر خلاف آنچه برخی می پندارند که این هنر و تمدن غنی تنها ریشه در دورۀ قبل این سلسله یعنی عصر طلایی هخامنشی دارد باید بگویم پس سلسله هخامنشی با آن جلال و اقتدار که تخت جمشید نمونه بارز و پا برجای آن می باشد ریشه در چه تمدن و چه زمانی داشته باشد ؟ پس تنها با بیان همین مطلب می توان این گفته را نقض کرد و بگویم تمدن و فرهنگ ایران در تمام زمینه ها بالاخص هنر بسیار کهن بوده است .
هنر فلز کاری نیز از این قاعده مستثنی نبوده و می توان اینگونه بیان کرد که چه کسی با دیدن بشقاب ها و جامهای سیمین و ندرتاً ذرین این دوره به تعقل و حیرت دچار نمی گردد .
آنچه مسلم است از هنرهای رایج ساسانی هنر فلز کاری بخصوص نقره کاری آن بوده است که تنها می توان گفت این دوره بر خلاف هخامنشی بندرت فلز کاری استفاده کرده اند و برای ساخت این ظروف زیبای نقره ای از روشهای چکش کاری ، ریختگی آستردار استفاده شده و تنوع این ظروف را در انواع مختلف می بینیم .
در نهایت جا دارد تا از کمکهای استادان گرامی و خانم فخار ، آقای مافی و آقای رزاقی فارغ التحصیل رشته باستان شناسی تشکر و تقدیر کرده که در این تحقیق این حقیر را یاری نموده اند .
فهرست مطالب :
موضوع صفحه
فهرست مطالب
مقدمه
هنر فلز کاری در عصر ساسانی
مشخصات هنری ظروف نقره ساسانی
ظروف نقره اولیه
پراکندگی ظروف نقره ساسانی
ظروف و جامهای تقلبی ساسانی
جام های سیمین ساسانی با تصویر مدالیوان
رفرنس مطالب درج شده
فهرست منابع و مأخذ

 

 

 

 

 


هنر فلز کاری در عصر ساسانی :
آثار هنری بدست آمده از این دوران خود دلیل محکم بر اقتدار و شکوه این سلسله بوده می تواند صحۀ قوی بر آن بگذارد مهارتهای خاص هنرمندان این دوران براحتی با در نظر گرفتن هنرهای مختلف که از جمله نقوش برجسته ، مجسمه سازی ، گچبری ، سفال ، شیشه بری ، نساجی ، پارچه بافی و ... قابل تشخیص برای عموم می باشد .
تنوع هنر و آثار هنری گوناگون در این دوره بسیار غنی است که از جمله می توان به هنر فلز کاری اشاره نمود که از این حرفه و هنر آثار قابل توجه و منحصر به فردی بدست آمده و در ویترینهای حوزه های مختلف دنیا خود نمایی می کنند که در نوع خود بی نظیر بوده اند .
ظروف زرین و سیمین که در آن تصاویر زیبایی در قسمت مرکزی آن نقش شده از جمله بشقاب نقره ای که شباهت زیادی به جام های لبه تخت شراب دارند که در آن صحنه های شکار ، تاجگذاری شاهان ، مراسم تشریفات مذهبی ، مجالس ضیافت ، خنیاگران و رامشگران و اعطای منصب را در خود جای داده است . اما متأسفانه به علت در دست نداشتن اسناد و مدارک کافی از کارگاه های نقره کاران دورۀ ساسانی و طرز کار آنها اطلاعات دقیق تری را نمی توانیم بیان کنیم تنها بیانات ما بر مبنای آثار مشکوفه از سایتهای مختلف باستانی می باشد . 1
از آنجا که تمام آثار فلزی ما از دورۀ ساسانی تنها در حفاریهای علمی بدست نیامده و مقدار کثیر آن از حفاریهای قاچاق بوده لذا دلیل و مشکل اصلی ما برای تارخ گذاری ظروف است ؛ و نیز مشخص نبودن محل دقیق کشف این آثار بی نظیر می باشد . با توجه به سابقه کهن ایران ، سرزمین بزرگان پارسی با آن آثار عظیم و حیرت آوری چون تخت جمشید متأسفانه تا سال 1316 که اولین ظروف نقره ای ساسانی وارد موزۀ لنینگراد گشت هیچ نقره ای در ایران کشف و ضبط نشده است . 2
اما بطور کلی می توان این گونه دسته بندی کرد که نقره کاران ساسانی از 3 طریق زیر به ساخت ظروف نقره ای خود می پرداختند :
1 ـ ساخت اشیاء نقره با چکش کاری بر ورقۀ سرد نقره
2 ـ هنر فلز کاری ریختگی در اشیاء سیمین
3 ـ ساخت ظروف آستر دار از صفحات نقره
در روش اول شمش یا ورقه مسطح و سرد نقره را با چکش کاری و با به کار بردن قالبهای محدب یا انواع دیگر قالبها و سایر ابزار فلزکاری به شکل مطلوبی که مورد توجه شان بود در می آوردند .
روش دوم ابتداً مدل و قالب شکل ظرف یا شی را از موم ساخته و تمام یا بخشی از تزئینات لازم را بروی آن کنده کاری و یا حکاکی می کردند پس قالب را در محفظه ای مملو از خاک رس بسیار نرم قرار می دادند و نقرۀ مذاب در آن می ریختند حرارت فلز مذاب موم را ذوب کرده و شی سیمین بعد انجماد می شد .
روش سوم برای ساختن ظروف نقره آستردار و تخته فلز نقره را یکی ساده و دیگری کنده کاری و تزئین شده بود روی هم قرار می دادند و لبۀ آنها را با لحیم یا بدون لحیم کاری یا چکش کاری به هم وصل می کردند تشخیص ظروف آستردار امروزه با رادیوگرامی به آسانی امکان پذیر است . 3
ظروف ساخته شده شامل کاسه و پیاله ، بشقاب ، تنگ ، گلدان ، مجسمه جانوران ، سرهای جانوران و پرندگان و سایر لوازم تزئینی نیز از ورقه نقره ساخته شده و پس از پرداخت با ورقۀ نازکی از طلا تمام ظرف یا نقوش برجسته آن زراندود می شود .
با بررسی این آثار و مشاهدۀ دقیق آن ثروت ساسانی بطور کامل مشهود و تائید می گردد . یکی از ظریفترین نمونه های بدست آمده در بین این صدها نمونه اشیاء گرانبها جامی است نقره ای با قسمتهای طلاکاری شده که در موزه هنر متروپولتین در نیویورک می باشد . این جام نقش پیروز شاه را که سوار بر اسبی در حال شکار دو آهوی نر و یا میش کوهی است را نشان می دهد و در جای دیگر این تصویر دوباره تکرار کرده که این حیوانات را پس از دوخته شدن با با تیرهای شاه و زیر سم های اسب نشان داده که بی جان افتاده اند .4
در سالهای اخیر شناخت بیشتری از شکل فیزیکی ، تزئینات ، چگونگی تولید ظروف و فلز ، نوع مواد معدنی و حتی محل استخراج مواد کیفیت نقره و دادوستد در دوره ساسانیان بدست آمده است . گاهی کتیبه های کوتاهی بروی این ظروف دیده می شود مثلاً نام ظرف و نام صاحب آن ذکر شده است .
ظروف نقره ای ساسانی اشکال متنوعی دارند اندرازه های ظرف های همسان از هماهنگی برخوردار است ممکن است شکل ظرف تا حدودی بیانگر تاریخ آن باشد مثلاً جام های نیم کروی در سده های 3 و 4 و پارچ ها و جا عودیها که کروی نیستند در سده های 4 و 5 ظروف بیضی در سده های 6 و 7 بیشتر ساخته می شده است .
از نقره گاهی ظروف خاصی مثل ریتون یا پیکره تمام گرد حیوانی یا سر حیوانی ساخته می شود . هر گروه تزئین مخصوص بخود داشته اند . 5
در دوران با شکوه ساسانی ظروف از دو جنبه فرم کلی ظرف و ایجاد نقش بروی آن قابل بررسی و تحقیق بوده است .
نقوش نقش شده بروی ظروف ساسانی با هنرهای دیگر مثل نقوش برجسته ها ، مجسمه سازی و ... نقش مشترک داشتند قلم زنی بروی این آثار و ظروف زیبا بسیار با اهمیت بوده و موضوعات متنوعی را روی این ظروف که شامل جام ها ، بشقاب ، کاسه ، پیاله ، فنجان ، پارچه های دار ، ... بوده را می بینیم . 6
مؤثرترین و زیباترین قطعات را از نظر تکنیک در قرن 3 و 4 به وجود آمده را می بینیم .
با توجه به برخی نظریه ها که بیان شده این ظروف را می توانیم از روی تاج پادشاهان تاریخ ساخت آن یقین کنیم .
دکتر پرودنس هارپر از موزه هنر متروپولتین چندین سال در مورد این موضوع تحقیق و کار کرده دشواری کار در آن است که معدودی از ظروف در بازارها که خرید و فروش می شود بسیار استادانه جعل شده و خود باعث اشتباه می گردد و مشکل دیگر اینکه ساخت ظروف نقره ساسانی پس از سقوط این دودمان نیز ادامه یافته است .
دکتر هارپر توانسته این ظروف را به سه دستۀ اولیه ، میانی ، واپسین تقسیم کند .
گروه اول معمولاً با نیم تنه واحدی در مرکز که داخل یک حلقه قرار گرفته تزئین شده است . این مجسمه معمولاً یک اشراف زاده مهم که به همراه او یک شخص دیگری که ظاهراً کسی است ظروف به دستور او ساخته شده بود را نشان می دهد .
یک نمونه اخیر از این دست یک فنجان نقره است که در گرجستان یافت شد و با چهارنیم تنه که بهرام دوم و اعضای خانواده اش را نشان می دهد تزئین شده است ؛ گرچه بنظر دکتر هارپر در دوران پادشاهی شاپور دوم حمایت اختصاصی منع شد و دولت اعضای تولید نقره را در دست گرفته بود .
نمونه های متداول این ظروف نقره ای آنهایی است که با نقش شاه در حال شکار تزئین شده است نکته جالب آن که ترکیب فلز این ظروف چندان فرقی با هم ندارد در حالی که ترکیب فلز گروه های قبلی در هر ظرف فرق می کند .
دسته سوم ظروف دکتر هارپر را نقره های اواخر دورۀ ساسانی و اوایل دوره اسلامی تشکیل می دهد که در این زمان نقشمایه ها تا حدودی قرار دادی شده و تحول داخلی آن اندک است قراینی در مورد تقلید از طرحهای قدیمی تر و گوش سپردن به شکوه گذشته با توصیف کارهای بزرگ پادشاهان قدیم به چشم می خورد به همین علت یک نوع تاج نمی تواند کمک مطمئنی به تاریخ گذاری دقیق کند .7
در سده های 18 و 19 و آغاز سدۀ 20 تعداد زیادی ظروف نقره ای منسوب به ساسانی در آسیای مرکزی شامل دریای مازندران ، کوه های اورال ، قفقاز ، اوکراین روسیه کشف گردید که تا مدتها تحقیق دربارۀ آن در انحصار دانشمندان روسی بوده است .8
به اعتقاد زاره این قبیل جام ها منقوش را در کارخانه های پادشاهی ساخته و به حاضران در شکار و یا نقره ای است که رد کتابخانه ملی پاریس معنبوط است .
بررسیهای مایر شیمیدان موزۀ متروپولتین دربارۀ کارهای مختلف نقره ای ساسانی موجود در موزه های شوروی ، اروپایی ، آمریکایی نکته هایی را به ما درباره تکنیکهای تولید آموخته است این فنون طبق تحقیقات بسیار متفاوت و پیچیده اند .
همین امر بیانگر آن است که نقره کاران برای کارهای دربار و وسایل درباری از یک منبع واحد استفاده می کردند ولی در کارهایی که از درجه پایین تری برخورد دارند نقره های معادن مختلف را مورد استفاده قرار می داده اند .9
مشکلات هنری ظروف نقره ساسانی :
الف . در طراحی این ظروف قصد فلزکاران ساسانی تزئین آنها به اقتضای وضع بوده و به علت تکلف در آراستن صحنه ها که لازمۀ این گونه نقوش است از مدار طبیعی دور شده اند . نقره کاران ساسانی جز در موارد استثنائی فاقد ظرافت است به ویژه کناره های لبه ظروف از ظرافت هنری بهره ای ندارد ولی در هیچ یک از اعصار هنری ایران موضوع هنر بدین پایه از تجلی ، قدرت ، سرعت ، تحرک ، تصمیم نرسیده است . هنرمندان ساسانی هیجان و تسلط نیرو و قاطعیت را که از ویژگیهای این دوره بوده یا هنرهای تزئینی خود تلفیق کرده در صحنه های هنری آثاری بی نظیر را به وجود آورده اند که ویژه این دوره شناخته می شود .
ب . شاه در صحنه ها مانند صحنۀ حجاریهای دوران باستان بزرگ تر ، باشکوه تر از دیگران در میان مجلس نقش شده است .
ج . قرینه سازی که از مشخصات و ابداعات هنرمندان ساسانی است بخصوص برای بزرگداشت شاه در صحنه و در بیشتر آثار هنری این عصر به چشم می خورد .
د . نقوش برجسته ساسانی به ویژه در ظروف نقره مانند نقوش دورۀ هخامنشی ، حاکی آرامش و وقار و سکون آثار هنرمندان این دوره نشان دهندۀ عظمت و شکوه مقام شاه است . در ارائه نقوش البسه و تزئینات داخلی و رعایت سایر مشخصات تزئینی در مقام قیاس هنر هخامنشی برتری خود را نسبت به هنر ساسانی حفظ کرده است .
ح . هنرمندان ساسانی با ترسیم صحنه های شکار جانوران مانند شیر ، گراز ، ببر فضای تنگ و فشرده که شاه تاج شاهی بر سر و جامۀ مخمل مزین به جواهرات بر تن و سلاح زرین در دست دارد و حیوانات را پیاده یا سواره تعقیب و به آنها حمله کرده است . دلیری و دلاوری شاهان این سلسله را به بیننده القا و قدرت شاه را تجسم کرده اند .10

 

 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   16 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید


دانلود با لینک مستقیم


دانلود مقاله بررسی تاریخ هنر فلز کاری دوره ساسانی