دیدکلی
- آیا فریادهای زن و شوهری ، شما را از خانه بیرون کشانده است؟
- آیا تا بحال گذرتان به دادگاه خانواده افتاده است؟
- آیا میدانید چرا عدهای از فرزندان از خانههایشان فرار میکنند؟
بروز اختلاف و عدم تفاهم در خانواده امری شایع است و هیچ خانوادهای از این امر مستثنی نیست، اما گاهی این اتفاقات به تعارضهای شدید منجر میشود. کافی است نگاهی به صفحات روزنامه یا گذری به دادگاه خانواده بزنید. امروزه خانوادهها درگیر انواع مختلفی از تعارضات و اختلافات شدید هستند که این اختلافات باعث عدم کارکرد خوب و سالم خانواده به عنوان اولین و قدیمیترین نهاد اجتماعی (Family Institution) میشود. نهادی که وظیفه اصلی آن ایجاد روحیه و شخصیت سالم است خود به عاملی برای اختلالات عاطفی ، رفتاری و شخصیتی تبدیل شده است.
انواع تعارضات خانوادگی
تعارضات زنانشویی
وجود اختلافات عقیده و رفتار بین زن و مرد امری طبیعی است. ولی خانوادههایی وجود دارند که در آن زن و مرد زندگی مشترکشان تبدیل به یک میدان جنگ کردهاند. رفتارها و روابطشان به شدت متزلزل و بدون سازندگی است چنین خانوادهای یک خانواده توخالی و شبه خانواده به شمار میرود. بسیار اتفاق میافتد که اطرافیان و همسایگان و بویژه بزرگان فامیل برای برقراری صلح و آشتی با آنها صحبت میکنند و ممکن است چنین صلحی برای مدتی برقرار شود؛ ولی طول این آرامش به احتمال زیاد کوتاه خواهد بود.
تعارضات والدین با فرزندان
نوع دیگر اختلافات شدید در خانوادهها عدم سازگاری فرزندان و والدین با همدیگر است. متاسفانه والدین خود را از نیازهای روز تطبیق نمیدهند. فرزندان نیز فرزند زمانه خود هستند و نه چهل سال پیش. این وضع با بزرگتر شدن و کثرت فرزندان بارزتر میشود. اگر این اختلافات در خانواده مورد توجه قرار نگرفته و برای برطرف کردن آنها اقدامی صورت نگیرد، بصورت بحران جلوه گر شده آسیبهای جبران ناپذیری را بر پیکر خانواده وارد خواهد کرد.
علت شناسی اختلافات خانوادگی
تحقیقات مختلف در حوزههای روانشناسی ، علوم اجتماعی ، جامعه شناسی و جرم شناسی عوامل زیادی را برای تعارضات خانوادگی ذکر کردهاند ولی تفوت آنها را بصورت زیر ذکر کرد:
- علت مذهبی شامل تفاوتهای مذهبی (غالبا تضاد مذهبی) ، رفتار و عقاید خلاف اعتقادات مذهبی و ... .
- علت فرهنگی شامل تفاوتهای در نوع نگاه به زندگی مشترک ، تفاوتهای قومی یا شهری - روستایی.
- علت زیستی شامل نازایی و عقیمی ، وضعیت چهره و مشکلات مربوط به سلامت و بیماری.
- علت عاطفی شامل عواطف خشک و سرد و عدم درک یکدیگر ، مشکلات در روابط جنسی ، تند خویی و پرخاشگری و ... .
- علت اجتماعی شامل داشتن دوستان منحرف و اعتیاد ، دخالت اطرافیان و عدم استقلال از خانواده پدری و ... .
- علت سیاسی شامل اختلافات قبیلهای - قومی ، گرایشهای سیاسی متفاوت ، محدود کردن آزادیهای طبیعی و ... .
- علت اقتصادی شامل بیکاری، ولخرجی، فقر و تجمل گرایی و ... .
علت شناسی تعارضات والدین با فرزندان
مطالعات متعدد جامعه شناختی و روانشناختی در جهت علت شناسی "رفتارهای نوجوانان و جوانان بزهکار ، فراری از خانه یا دچار سو مصرف مواد و ..." نشان می دهد که علت اصلی اینگونه رفتارها در "نوع رفتار والدین با یکدیگر و اصول تربیتیشان در قبال فرزندان" نهفته است.
"خشونت ، عدم تعادل رفتاری - تربیتی ، کمبود محبت و طرد فرزندان ، تبعیض در بین فرزندان ، اعتیاد ، فقر ، عدم آگاهی والدین به نقش تربیتی خویش و نادیده گرفتن نیازهای متناسب با روز کودک و نوجوان" از علتهای اصلی تعارضات والدین با فرزندان است.
تاثیر تعارضات خانوادگی
تاثیر تعارضات خانوادگی بر روابط زناشویی
تعارضهای زناشویی تاثیر عمیق منفی بر روابط آنها و پیرو آن بربافت و روابط خانوادگی میگذارد. آنها ممکن است روابطشان آنقدر سرد شود که ماهها با همدیگر حرف نزنند، روابط جنسی نداشته باشند، تک نفره غذا بخورند، حضور همدیگر را در یک مکان تحمل نکنند و در آخر ممکن است کارشان به درخواست طلاق بکشد.
طلاق
طلاق مسایل شخصی ، اجتماعی و اقتصادی فراوانی را پیش میآورد. اشخاصی که زندگی مشترکشان متلاشی میشود، نسبت به مردم عادی آمادگی بیشتری دارند که از نظر جسمی ، روانی ، خواب و تغذیه" اختلال پیدا کنند یا به سو مصرف الکل و مواد روی آورند. در کنار آثار مخرب طلاق بر زن و مرد "فرزندان" نیز از پیامدهای طلاق والدینشان متاثر میشوند.
بطور کلی طلاق گیرندگان در ایجاد ارتباط با فرزندان خود دشواری پیدا میکنند، بخصوص آنها از کسی که از نظرشان مقصر اصلی طلاق باشد، متنفر میشوند. با این وجود سوال اصلی این است که از بین روابط طولانی پرتنش زن و شوهر و طلاق کدام یک بر فرزندان اثر مخرب تری دارد؟ تحقیقات با در نظر گرفتن کل جامعه به سو طلاق رای میدهد.
تاثیر تعارضات خانوادگی بر روابط والدین با فرزندان
اختلافات والدین با فرزندانشان (بویژه مواردی که همراه با توهین ، تحقیر ، ضرب و شتم باشد) به احساس عدم امنیت روحی و جسمی ، تنفر (همراه با احساس گناه) ، خشم از والدین و رفتارهای نابهنجار اجتماعی (از قبیل سو مصرف مواد ، فرار از خانه ، اقدام به خود کشی یا خود زنی) منجر میشود. بعضی مواقع موضع فرزندان موضع یاس و احساس پوچی بوده در خود خلا بزرگی احساس میکنند. این خلا همان نبود محبت و عواطف والدین است و این زمینه ساز قبول عواطف دروغین همراه با نیتهای شوم دیگران میشود.
چند مهارت حل اختلاف خانوادگی
باوجود همدلی، همفکری، یگانگی و فضای مهر و محبت در خانواده، گاهی اختلاف میان دو نفر که باهم زندگی می کنند امر خیلی غیر عادی نیست چون طرز فکر افراد در برخی موارد باهم متفاوت خواهد بود. برای نزدیک نمودن سطح دیدگاه برخی مهارت های ساده وجود دارد که توجه به آنها میتواند گلهای گلستان زندگی همیشه شکوفا باشد و رنگ کدورتها از سفره زندگی قشنگ زوجها برای همیشه از بین برود. این روشها عبارتند از:
مهارت شناخت همسر
به دلیل ویژگیهای خاص دوره جوانی، از جمله جاذبه های طبیعی، نیاز داشتن به همدیگر، و ارضای غرایز جنسی، عاطفی و هیجانی؛ پیوند عاشقانه بین دختر و پسر به آسانی شکل میگیرد، عشق سبب میشود که زوجین ایثارگرانه نسبت به همدیگر قدم به پیش بگذارد.اما نکته مهم این است که کوتاه کردن مسیر شکل گیری عشق و سرعت شکل گیری آن، موجب میشود که برخی مسائل مهم نادیده گرفته شود به همین دلیل در جامعه شاهد اختلافات عاشقانی هستیم که تا دیروز برای همدیگر فدا میشدند و امروز سایه همدیگر را با تیر خلاص میزنند، و بدین ترتیب خانواده نوپا را تا مرز خطر از همپاشیدگی سوق میدهند، بدین جهت دقت کنیم که پیش از انتخاب نمودن و عاشق شدن، گزینه مورد نظر را خوب بشناسیم بعد تیک مثبت بزنیم، اگر گزینه مورد نظر ویژگیهای چون هم شأن بودن، اصالت خانوادگی، تدین و تعهد اخلاقی، مسئولیت پذیری، و بلوغ عقلی، اجتماعی و شناختی را ندارد گزینش نکنیم. بنابر این برای اینکه در مراحل بعدی دچار اختلاف شدید نشویم ضروری است درانتخاب شریک زندگی دقت نماییم.
مهارت های ارتباطی را بیاموزیم.
چگونه با همسر و فرزندان خود ارتباط برقرار میکنیم؟ به لحن صدا ، نوع کلمات و رفتار خودمان در موقع برقراری ارتباط با آنها دقت کردهایم؟ حرف مثبت، سخن زیبا، دیدن ویژگیهای خوب همسر و توصیف آنان در شکل گیری شخصیت و اعتماد به نفس خانواده و استحکام آن بسیار مؤثر است. شاید برخی از ما عادت کرده است که در برابر صفات و رفتارهای عالی دیگران با حالت بی اعتنایی و یا سکوت، نادیده می انگاریم در حالی توجه نداریم که بی توجهی به خوبیها اولا سبب کم ارزش دانستن آن تلقی خواهد شد و ثانیا موجب خودپنداره منفی در افراد میشود. در حالت عادی می توانیم به جای دیدن ضعفها، قوتها و تواناییها را ببینیم. و در زمانی ناراحت و عصبانی هستیم با آرامش سخن گفتن، و کلمات را سنجیده بیان کردن، هرچند سخت است اما برای زندگی بهتر به این دو مهارت نیاز داریم. و با تمرین قابل اعمال است.
مهارت احترام گذاشتن به همدیگر
مچ شدن خودمانی بودن به معنای توجه نکردن به حرمت و شخصیت نیست بلکه به معنای احترام کردن متقابل به همدیگر است. در سایه زندگی مشترک، شناخت عمیق تری پیدا میکنیم و نوع نگاه صمیمانه تری نسبت به همسر و فرزندان شکل میگیرد. در این موقعیتها با حفظ احترام متقابل مهارتی را به کار میگیریم که در مسیر حل مشکلات کمک خواهد نمود. احترام گذاشتن به افراد خانواده در واقع مخالف تحقیر نمودن و توهین کردن است، توهین و تحقیر کردن بدترین سمی است که ستون فقرات استحکام خانواده را شکننده میکند.
مهارت مسئولیت پذیری
چقدر به مسئولیتهای مان به عنوان همسر، پدر، مادر آگاهی داریم؟ آیا مسئولیت یک پدر تنها تأمین نیازهای جسمی فرزندان است؟ آیا مسئولیت همسر تنها تهیه وسائل آسایش بدنی خانواده است؟ آیا وظیفه مادر تنها مراقبت، نگهداری و تغذیه اطفال است؟ به نظر میرسد بطور کلی علاوه بر اینکه تأمین نیازهای جسمانی خانواده، وظیفه زوجین است، تربیت کودکان، تأمین نیازهای روانی، عاطفی،شناختی، اجتماعی، هنری، اخلاقی، و دینی هم از وظایف خانواده است.بنابر این به میزانی که در زندگی مشترک از مسولیتهای خود شانه خالی میکنیم فاصلهها بیشتر میشود و اختلافات بین فردی افزوده میگردد.
رو راست بودن
تطبیق گفتار و کردار، و همخوانی اندیشه و عمل در ضمن اینکه نشان دهنده صداقت فرد یکرنگی فرد را نشان میدهد زندگی را پایدار میکند، اعتماد افراد را نسبت به همدیگر افزایش
میدهد، مجالی بروز دروغگویی را از بین میبرد و در نهایت بیاعتمادی ، سوءظن دو رویی و نفاق از و اختلاف از درون خانه زدوده خواهد شد.
فکر قهر کردن را از خود دور کنیم
ضرب المثل است که تا تلخی نباشد قدر شیرینی را نمیدانیم اما سعی کنیم تلخی قهر را نچشیم،چون اولین دلگیری و قهر در زندگی، مسلما شروع قهر است اما تضمینی وجود ندارد که آخرین قهر هم باشد. قهر کردن به معنای قطع ارتباط موقتی است اما هیچ پشتوانه منطقی وجود ندارد که این قطع ارتباط، «موقتی باشد»، میگویند کوه از اولین سنگ ریزه ها تشکیل میشود، بنابر این سزاوار نیست که با قهر کردن اولین ریزه سنگ تخریب را به شیشه همدلی بزنیم. به جای قهرکردن تلاش کنیم راهی برای استحکام ارتباط پیدا کنیم.
پس با انتخاب شریک زندگی مناسب، داشتن مهارت ارتباطی، احترام گذاشتن به همدیگر، مسئولیت پذیری، صداقت داشتن، و قهرنکردن می توانیم زندگی آرام، بانشاط و شادابی را در خانه تجربه کنیم
شامل 15 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود مقاله تعارضات خانوادگی