برای داشتن مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی خوب، حتما لازم نیست که کودکان خواهر و برادر داشته باشند، بلکه کافی است با همسالان خود در ارتباط باشند و زمان کافی برای یادگیری این مهارت‌ها به آنها داده شود
برای بسیاری از والدین، خصوصا در زندگی امروز با مشکلات،گرفتاری‌ها و نیازهای متفاوتی که دارد، اهمیت داشتن خواهر و برادر در زندگی فرزندشان به صورت یک علامت سوال در آمده است. بسیاری از والدین جوان نگرانند که در صورتی که فرزندشان تک فرزند باقی بماند و هیچ خواهر و یا برادری نداشته باشد، از چیزی در زندگی محروم شده باشد. یکی از این نگرانی‌ها به مهارت‌های اجتماعی برمی‌گردد.
در حقیقت وقتی در سال 2004/ 1383 مطالعه‌ای بر روی کودکان حدود 5 ساله انجام شد و اعلام شد کودکانی که خواهر یا برادر ندارند، در مقایسه با کودکان هم سن و سال خود که تک‌فرزند نیستند، مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی ضعیف‌تری دارند، این نگرانی بالا گرفت.
اما گزارشی که نیوساینتیست منتشر کرده، به مطالعه جدیدی اشاره دارد که نشان داده این تفاوت با بزرگ‌تر شدن کودکان برطرف می‌شود. یعنی وقتی کودکان در سنین بالاتر با هم مقایسه شدند، دیگر از نظر مهارت‌های اجتماعی تفاوتی بین تک‌فرزندها و کودکانی که خواهر و برادر داشتند دیده نشد. در حقیقت محققین این پدیده را چنین توجیح می‌کنند که آموختن مهارت‌های اجتماعی مانند مسیری است که داشتن خواهر و برادر تنها حرکت در این مسیر را سریع‌تر می‌سازد.
البته برای ادامه مسیر، ارتباط با همسالان برای کودکان بسیار ضروری است تا بتوانند مهارت‌های اجتماعی لازم را بیاموزند.
تا به حال در مورد این که چند فرزند، خانواده رویایی شما را می‌سازند فکر کرده‌اید؟ یکی، دو تا یا بیشتر؟...
این روزها بسیاری از زوج‌های جوان بر این باورند که خانواده ایده آل خانواده ای با یک فرزند است و داشتن بیش از یک فرزند در خانواده سطح کیفی تربیت کودک را کاهش می‌دهد اما کارشناسان بسیاری هم وجود دارند که می گویند تک فرزندی گرچه مزایایی دارد، اما معایبی هم به همراه می آورد.
در سراسر جهان میلیون ها زوج جوان وجود دارند که ترجیح می دهند خانواده ای سه عضوی داشته باشند اما میلیون ها زوج دیگر هم هستند که به شمار بیشتر فرزندان اعتقاد دارند و به همین دلیل مهر درست یا غلط کوبیدن بر پرونده موضوعی که شمار موافق ها و مخالف هایش از حد فراوانی حتی در آمارها هم نمی گنجند، غیر‌منطقی به نظر می رسد اما به هر حال مقالات و گفتگوهایی که درباره دلایل داشتن بیش از یک فرزند شکل گرفته اند بیشتر از آنهایی است که اصرار بر تک فرزندی دارند.
یک فرزند خوب است؟
زوج هایی که به تک فرزندی معتقدند ممکن است خودشان را قانع کنند که اداره خانواده‌ای سه عضوی برای آنها از نظر اقتصادی به صرفه تر است و در ضمن تک فرزندی به آنها این امکان را می دهد که همه وقتشان را صرف تربیت، پرورش و نظارت بر تنها کودک خانواده کنند.
تک فرزندها معمولا متکی به خود بار می آیند و یکی یک دانه بودن شان باعث می شود توجه والدین کاملا به آنها معطوف شود اما در عین حال نبودن کودکی دیگر با اختلاف سنی کم نسبت به آنها در خانواده سبب می شود دوران کودکی چندان طولانی نداشته باشند و به سرعت وارد دنیای بزرگسالان شوند و همین ورود زودهنگام به دنیای آدم بزرگ‌ها، در کنار حمایت مالی کامل والدین، شرایطی مناسب را برای پیشرفت اقتصادی این کودکان در بزرگسالی فراهم می کند.
تا اینجای کار لابد خیال می‌کنید شرایط زندگی یک کودک از این بهتر نمی‌شود و در آستانه پیوستن به گروه طرفداران تک فرزندی هستید اما بد نیست از معایب زندگی این کودکان هم بشنوید.
دنیای تک فرزند ها
وقتی از مزایای تک فرزندی می گفتیم به معطوف شدن توجه والدین بر آنها اشاره کردیم اما این توجه گاهی هم به حد افراط می رسد. «عسل فرهادی» پژوهشگر و جامعه‌شناس در این زمینه توضیح می دهد: تک فرزندها کانون توجه خانواده می شوند و این موضوع ممکن است به مرور زمان، خانواده را فرزندسالار کند.
معمولا در این خانواده ها حکم، حکم تک فرزند است چون او فقط یکی است و پدر و مادر از نظر عاطفی به شدت به او وابسته اند، پس احساس می کنند باید همه خواسته هایش را برآورده کنند. برآورده کردن خواسته های تک فرزند در برخی موارد به اندازه ای می رسد که والدین ناخواسته برای راضی کردنش به او باج می دهند.
فرهادی می گوید: تک فرزندها نیز به پدر و مادر وابستگی شدید دارند و حتی احتمال دارد بر اثر نزدیکی بیش از اندازه به آنها، توانایی برقراری ارتباط با همسالان‌شان را از دست بدهند.
برای تک فرزندها والدین، تنها خویشاوند نزدیک محسوب می شوند اما از آنجا که خواهر یا برادری ندارند در صورت فوت والدین به شدت تنها خواهند شد و اگر دوستانی صمیمی برای پر کردن خلأ عاطفی پس از فوت والدین نداشته باشند احتمال افسرده شدن آنها زیاد می شود.
سلامت روانی تک فرزندان
تک فرزندی بر سلامت روانی کودک نیز تاثیری منفی دارد. در این زمینه حرف های دکتر حسین ملک افضلی، استاد آمار حیاتی دانشگاه تهران شنیدنی است. این متخصص در گفتگو با ایرنا اذعان می کند : «تک فرزندی در آینده ممکن است تاثیر منفی بر سلامت روان کودک در بزرگسالی بگذارد.»
به گفته او ، این مشکل سبب می شود تا نیم قرن دیگر واژه‌هایی چون «عمو، خاله، عمه و دایی» برای نسل های جدید، تاریخی و غریب شوند!
براساس گفته های این استاد می توان نتیجه گرفت که اگر همه زوج های جوان بخواهند تسلیم باور تک فرزندی شوند شبکه خانواده به شدت محدود می شود و به این ترتیب فرصت ارتباط های اجتماعی در رفت و آمدهای خانوادگی کم خواهد شد و در نهایت وابستگی آنها به شبکه خانوادگی نیز بی رنگ می شود.
ملک افضلی معتقد است بی همبازی و بی هم‌صحبت ماندن تک فرزندها آنها را به خلأ عاطفی دچار می کند که این خلأ با کودک رشد می کند و در نسل های بعدی آنها تاثیری منفی می گذارد.
شامل 20 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود مقاله آسیب هاب تک فرزندی