پایان نامه حاضر به عنوان بررسی اجمالی فلسفه و آداب جهاد، از منظر اسلام همان طور که ازنامش بر می آید در صدد بررسی معنا، مفهوم جهاد، بیان فلسفه و حکمت تشریع و بیان آداب جهاد است هدف از بررسی موضوع جهاد، اهمیت ویژه آن به ویژه در جامعه کنونی است که در گوشه و کنار آن جنگ هایی بر پاست و هر کدام نیز دم از حقانیت خود می زنند در حالیکه نه فلسفه جهاد را می دانند ونه آداب جهاد را طبق آیین کامل آسمانی اسلام به جا می آورند. بنابراین دغدغه این پایان نامه به دست آوردن فلسفه و آداب جهاد از لابه لای آیات قرآن می باشد. که این نتیجه به دست می آید که فلسفه جهاد هدایت، انسان سازی و دفع ظلم و ستم است و بسته به دشمن آداب جهاد هم مطرح است، چرا که جهاد نیز امری الهی است و دستوراتی و حیانی دارد. به محققان و پژوهشگران پیشنهاد می شود به بررسی تطبیقی آداب جهاد با قوانین جنگ که امروزه وضع شده است بپردازند.
فصل اول: کلیات و مفاهیم تحقیق
مقدمه: ................................................................................................................................................................................ 1
1-1 کلیات ................................................................................................................................................................ 3
1-1 – 1 تعریف و تبین موضوع ...................................................................................................................................... 3
1-1-2 اهمیت و ضرورت تحقیق................................................................................................................................... 3
1-1-3 اهداف و فواید تحقیق........................................................................................................................................... 3
1-1-4 پیشنه تحقیق...................................................................................................................................................... 4
1-1-5 فرضیه تحقیق.................................................................................................................................................... 4
1-1- 6 سوالات تحقیق................................................................................................................................................. 4
1-1-6-1سوال اصلی........................................................................................................................................................................................................................... 4
1-1-6- 2 سوالات فرعی.................................................................................................................................................................................................................... 4
1-1-7 تعریف و تبیین واژگان و اصطلاحات کلیدی........................................................................................................... 5
1-1- 8 روش تحقیق..................................................................................................................................................... 5
1-1- 9 ساختار تحقیق..................................................................................................................................................... 5
1-1-10مشکلات، موانع و محدودیت ها............................................................................................................................ 5
1-2 مفاهیم تحقیق................................................................................................................................................................ 5
1-2-1 معنای لغوی جهاد .................................................................................................................................................... 6
1 - 2-2 معنای اصطلاحی جهاد ..................................................................................................................................... 7
1-2-3 معنای جهاد در قرآن............................................................................................................................................ 7
1- 2-4 واژه های هم معنی با جنگ و جهاد.................................................................................................................... 9
الف) حرب و محاربه................................................................................................................................................................ 9
ب) قتال 10
ج) سفک دم (خونریزی).......................................................................................................................................................... 10
1- 2-5 تقسیم ارزشی جنگ در قرآن کریم.............................................................................................................................. 11
الف) جنگ های حق............................................................................................................................................................. 11
ب) جنگ های باطل.............................................................................................................................................................. 12
1- 2-6 اقسام جهاد .............................................................................................................................................................. 12
الف ) تقسیم جهاد به اعتبار دشمن ......................................................................................................................................... 12
ب) تقسیم جهاد به اعتبار هجوم دشمن ................................................................................................................................... 13
1- جهاد فرهنگی................................................................................................................................................................... 16
2- جهاد نظامی..................................................................................................................................................................... 17
ج) تقسیم جهاد به اعتبار ارزش و اهمیت و فضیلت و وجوب ................................................................................................... 18
الف) جنگ و جهاد در حرکت انبیاء.......................................................................................................................................... 24
ب) جنگ بنی اسرائیل برای تصرف فلسطین............................................................................................................................ 24
ج) جنگ طالوت و جالوت........................................................................................................................................................ 24
د) حضرت سلیمان (علیه السلام) و جهاد.................................................................................................................................. 24
هـ) جهاد نظامی پیامبر اکرم (صلی علیه و اله وسلم) ............................................................................................................... 25
فصل دوم: فلسفه جهاد
2-1 بررسی اجمالی فلسفه جهاد از منظر آیات قرآن................................................................................................................... 29
2-1-1سوره بقره ............................................................................................................................................................. 29
2-1-2 سوره انفال 33
2-1-3 سوره آل عمران 33
2-1-4 سوره احزاب 34
2-1-5 سوره حج ............................................................................................................................................................. 35
2-1-6 سوره توبه ............................................................................................................................................................. 36
2-1-7 سوره نصر 37
2-2- بررسی دو شبهه 38
2-2-1- اسلام ، دین شمشیر ............................................................................................................................................... 38
2-2-2 عدم ضرورت جهاد در دین .................................................................................................................................... 41
فصل سوم: آداب جهاد
3-1 عوامل مادی.................................................................................................................................................................. 44
3-2عوامل معنوی ................................................................................................................................................................. 47
3-2-1 فهم و بینش عمیق.............................................................................................................................................. 47
3-2-2 صبر و پایداری ..................................................................................................................................................... 49
3-2-3 یاد خدا ............................................................................................................................................................... 50
3-2-4اطاعت از فرماندهی................................................................................................................................................ 51
3- 2-5اتحاد و وحدت کلمه.............................................................................................................................................. 52
3-2-6عدم تعدی و تجاوز................................................................................................................................................. 53
3-2-7 سکوت و کم صحبت کردن در اثنای جنگ ........................................................................................................... 53
3-2-8آغاز گر جنگ نبودن .............................................................................................................................................. 54
3-3 عوامل شکست در صحنه جنگ...................................................................................................................................... 55
3- 3-1 عدم بینش صحیح ............................................................................................................................................. 56
3- 3-2- تفرقه .................................................................................................................................................................... 56
3- 3-3- نافرمانی ................................................................................................................................................................ 56
3-3-4- عجب و غرور .......................................................................................................................................................... 57
نتیجه ................................................................................................................................................................................ 63
پیشنهادات 64
فهرست منابع 65
بررسی اجمالی فلسفه و آداب جهاد از منظر اسلام