این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در 159 صفحه می باشد.
این محصول کامل ترین و دقیقترین مقاله ایست که برای همه پایه ها قابل استفاده است و طبق آخرین بخشنامه های آموزش و پرورش به روز رسانی گردیده است و آماده چاپ می باشد. در نگارش این مقاله تمامی نکات مورد نیاز اداره آموزش و پرورش لحاظ گردیده است.
مقدمه
دنیای امروز رو به تحول سریع می باشد. علم وتکنولوژی رو به پیشرفت است وامروز آنها با دیروزشان کلی تفاوت دارد. نمی توان براساس توانایی های سال گذشته و یا همین دیروزبا مشکلات روبرو شد و برآنها فائق آمد. ادارات، صنایع، بخش های آموزشی دنیای امروزی برای اینکه از قافله پیشرفت عقب نمانند و بتوانند حرفی برای گفتن داشته باشند، درمیدان رقابت باید خود را به روز نگهدارند. آموزش مداوم کارمندان، یکی از راه های به روزنگهداشته شدن می باشد و برای انجام آن راههای مختلفی در دنیا تجربه می شود. بخش آموزش وپرورش هرکشور از بخش های حساس آن درراه توسعه و پیشرفت است. در یک جامعه اگر معلمان، مربیان، استادان نتوانند خود و توان علمی اشان را با دانش روبه پیشرفت روزتطبیق دهند و از قافله علم ودانش عقب بمانند ونتوانند نیازهای علمی دانش آموز ودانشجو را پاسخگو باشند، نباید امیدی به ترقی و پیشرفت آن کشور داشت؛ چراکه علم و دانش منتظرکسی نمی ماند و مسیرخودش را ادامه می دهد و این دیگران هستند که باید خود را دراین مسیر قرار بدهند و از آن استفاده کنند و یا برمحتوای آن بیافزایند. همانطور که ذکرشد برای رسیدن به این هدف وهماهنگی با علم وصنعت روز راه های مختلفی وجود دارد وهرکشوری شیوه ای خاص خود را برگزیده است به همین دلیل درهر سازمانی بخشی به نام آموزش ضمن خدمت وجود دارد که درحقیقت وظیفه اش همان به روز کردن نیازهای کادرهای مختلف سازمان می باشد و برای تشویق افراد برای استفاده از این دوره ها امتیازاتی در نظرگرفته می شود.
آموزش و پرورش زمانی می تواند ادعا کند که جامعه را برای حل مشکلات ، هماهنگی با تغییرات و پیروزی در عرصه ی رقابت ها قدرتمند سازد که از معلمانی دانا، توانا و بهره مند از آخرین پیشرفت های علوم و فنون روز برای تحقق انتظارات یک نظام آموزشی پویا، کارآمد و اثربخش برخوردار باشد.
نیازمندی جامعه به دانش آموزان با سواد تر و ماهر تر برای افزایش سطح بهره وری و توانایی رقابت با دیگر کشورها، باعث می شود که تصمیم گیران جامعه به دنبال معلمان ماهر تر باشند تا با افزایش کارآیی آنان، به اهداف خود برسند. این خواست در سایه آموزش معلمان قابل تحقق است. پس بایستی دوره های آموزشی ضمن خدمت به طور مستمر، مبتنی بر نیاز امروز و فردای جامعه و همراه با پیشرفت های علمی و فنی جهان باشد .
از میان روش های متعدد آموزش از راه دور، آموزش الکترونیکی، به عنوان روش بهتر معرفی می شود. این گونه آموزش به دلیل پیشرفت سریع و چشمگیر رایانه ها و شبکه های ارتباطی می تواند راهگشای بسیاری از معضلات آموزشی محسوب شود. از این رو آموزش الکترونیکی یک راه حل نسبتاً جدی برای چالش های حال و آینده نظام های آموزشی است.
فناوری ارتباطات و اطلاعات در مدت زمان کوتاهی که از پیدایش آن میگذرد توانسته است تغییرات فراوانی را در نحوه زندگی بشر به وجود آورد. یکی از بسترهایی که سهم عمدهای از این تغییرات را به خود اختصاص داده است آموزش است. آموزشهای مبتنی بر فناوری نوین اینترنت، با تغییرات بنیادینی که در مفاهیم آموزش سنتی ایجاد کرده است، توانسته است بسیاری از ناکارآمدیهای نظام های سنتی آموزشی را رفع کرده و دگرگونیهای اساسی را درشیوه ی ارائه آموزش به وجود آورد. محور تغییرات ایجاد شده، حذف محدودیت های زمان، مکان و منابع آموزشی است. این امر سبب تغییر روشها و رویکردها در امر آموزش شده است. فناوری اطلاعات، امکانات زیادی را در اختیار افراد قرار میدهد. با استفاده از آن در آموزش، میتوان به روشهای نوین و کارآمدی از آموزش دست یافت. استفاده از چنین سامانه هایی که از امکانات دنیای مجازی برخوردار است، میتواند سبب افزایش بهرهوری آموزش، انعطافپذیری در زمان و مکان، کاهش ترافیک و آلودگی ناشی از رفت و آمد در شهرهای بزرگ شوند.
1-2 بیان مسئله
سازمان آموزش و پرورش به حق از بزرگترین و پیچیده ترین سازمان ها ی اجتماعی در هر کشور محسوب می شود. این سازمان از دیر باز نقشی سازنده و اساسی در بقا و مداومت فرهنگ و تمدن بشری داشته و امروز نیز سنگ زیرین توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی هر جامعه است
( جهانیان،1380: 87). بدیهی است که این توسعه باید به دست انسانها صورت گیرد و لذا افرادی که قرار است این امر را محقق سازند، باید خود توسعه یافته و به روز باشند. برای اینکه نیروهای انسانی شاغل در سازمان ها به روز باشند باید به صورت مداوم آموزش ببینند. آموزش کارکنان از مهمترین عوامل بهبود نظام و فعالیت های هر سازمانی می باشد. از آنجا که آموزش ضمن خدمت کارکنان نقش اساسی در کیفیت عملکرد کارکنان و در نتیجه کارآیی بیشتر سازمان دارد بجا ست نگاهی جدی بر آن داشته و با بررسی کمبود ها و بحران ها ی حاکم بر نظام آموزش ضمن خدمت کشور،گامی در جهت هر چه بهتر شدن کیفیت آموزشی کارکنان برداشته شود واز این طریق با بالابردن سطح علمی افراد جامعه، توسعه همه جانبه کشور را باعث گردد( فتحی واجارگاه، 1376 : 42).
آموزش ضمن خدمت معلمان عنصری بسیار مهم و کلیدی برای اجرای برنامه های نظام آموزشی کشوراست که در پی تحقق اهدافی مانند : بالابردن سطح دانش و مهارت شغلی، ایجاد تخصص های لازم متناسب با رشته آموزشی، بهبود روش های تدریس، ایجاد روحیه مطالعه و پژوهشگری و نوآوری، به روز درآوردن دانش و اطلاعات، ایجاد فرصت ها، زمینه های مناسب رشد جهت ارتقای شغلی وایجاد زمینه ی لازم برای انطباق پذیری کارکنان متناسب با تغییرات می باشد تا بتوان به فواید آموزش های شغلی دسترسی پیدا کرد.
آموزش ضمن خدمت مجازی برای کارکنان از آن جهت دارای اهمیت است که غالباً در سازمان های مختلف، کارکنان برای شرکت در آموزش های گوناگون ناگزیر از ترک محل خدمت خود می باشند و این امر مشکلات جدی را برای انجام امور و وظایف سازمانی بوجود می آورد. علاوه بر این ، امکانات آموزشی موجود برای تحت پوشش قرار دادن تمام کارکنان کافی نیست و تنگناهای مالی و اداری و کالبدی به شدت آموزش ضمن خدمت کارکنان و توسعه و گسترش آن را تحت الشعاع قرار می دهد
( فتحی واجارگاه، 1376 : 82).
از آنجا که گرایش به سوی نظام آموزشی مجازی امری ضروری است، تأ خیر در شناخت و اجرای آن می توند خسارت جبران ناپذیری داشته باشد. این امر در نظام آموزش ضمن خدمت که " بخشی از آموزش مداوم کارکنان را از زمان ورود به سازمان تا هنگام باز نشستگی بر عهده دارد و باعث به هنگام ساختن دانش، توانش و نگرش آنها می گردد" محسوس تر است( همان منبع : 46).
اکنون بیش از هر زمان دیگر روشن شده است که یادگیری از راه دور مهم ترین عنصر در نظام های آموزشی و پرورشی آینده خواهند بود. اهمیت تلاش ها برای همکاری جهانی و بین المللی برای افزایش همکاری و برگزاری کلاس درس جهانی با بکار گرفتن شبکه ارتباطی جهانی غیرقابل تردید است. یادگیری از راه دور در حدود یک صد سال است که در کشورهای توسعه یافته وجود دارد، اما در کشورهای توسعه نیافته این سابقه چندان نیست. در کشورهای توسعه نیافته پرجمعیت جهان یادگیری از راه دور فرصت های بسیار مهمی برای آموزش و پرورش فراهم می کند. نبودن زیرساخت و شایستگی حرفه ای مانع پیشرفت در یادگیری از راه دور می شود.
با این همه، این شکل از ارائه خدمات آموزشی پایدار مانده و بسیاری از کشورها به یادگیری از راه دور به مثابه ی استراتژی اصلی برای توسعه دسترسی، افزایش کیفیت، و هزینه و بهرهوری مطمئن برای آموزش بدان می نگرند( یونسکو،2002 : 10 و9 ).
اقدام به آموزش از راه دور در عصری که از بساطت پیشین خارج و با پیچیدگی های زیادی در روابط بین فردی و بین سازمانی روبرو شده است و از سویی نیاز انسان به آموختن بیشتر شده است، قبل از هر چیز احترام به انسانیت و کمال جویی او برخاسته از محوریت انسان در تمدن سازی است ( صوفیان، 1383 : 4 ).
ورود به جهان دانایی محور و نیاز روزافزون بشر به آموزش، نیاز به " آموختن مستقل، در طول زندگی را افزایش داده است. آموزش های نیمه حضوری و غیر حضوری نه تنها مکمل آموزش های حضوری می باشند، بلکه فرصت بی بد یلی را برای روزآمد نمودن محتوا و انعطاف بخشی به روش های یادگیری و یاددهی به ارمغان می آورد( الحسینی، 1384 : 5 ).
پاسخ گویی به تقاضای روز افزون دانش افزایی، افزایش تقاضا به منظور دسترسی برابر و آزاد در سراسر کشور، استفاده بهینه از رسانه های اطلاعاتی و ارتباطی، و ازبین بردن محدودیت های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی که مانع از ادامه تحصیل می گردد ضرورت استفاده از شیوه های نوین را ایجاب می نماید.
آموزش از راه دور در راستای پیشرفت خود با بهره گیری از فناوری اطلاعاتی و آموزشی در قالب شبکه جهانی اینترنت و قابلیت وب جهان گستر به حدی از تکامل رسیده که کلاس های اینترنتی و دانشگاه های مجازی به عنوان جایگزین های مناسب برای کلاس های عادی مدارس و دانشگاه های سنتی در نظر گرفته شده است و روز به روز ضرورت خود را اثبات می نماید. بنابراین لزوم پرداختن به این مسئله و زمینه یابی ومطالعه نگرش آن بیش از پیش احساس می شود.
از این رو این تحقیق با مطالعه نگرش معلمان نسبت به آموزش های ضمن خدمت از راه دور بر آن است که در توسعه فرهنگ آموزش از دور و راه گشای استفاده از این شیوه های نوین در آموزش ضمن خدمت و کاهش محدودیت های زمانی و مکانی این نوع آموزش باشد.
1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق
ضرورت و نیاز به آموزش های ضمن خدمت برای معلمان در اکثر تحقیقات ثابت شده است. با وجود این برخی از تحقیقات، حاکی از عدم اثر بخشی اینگونه آموزش ها می باشند. آموزش های ضمن خدمت به دلیل داشتن هزینه های بالا، اتلاف وقت ادارات ومعلمان، ناکارآمدی روش های آموزش، عدم تناسب محتوای دوره با نیازهای معلمان، به روز نبودن، مناسب نبودن زمان و مکان آموزش ها واجبار به ترک محل خدمت، ممکن است اثر بخشی لازم را نداشته باشند.
با گسترش فزاینده علوم وفنون و لزوم تغییرات سریع در برنامه ها ی درسی مدارس در عصر کنونی، روزآمدی معلمان یکی از دغدغه های اصلی نظام تعلیم و تربیت به شمار می رود. از آنجا که رویکردهای سنتی قادر به برآورده ساختن تمامی نیازهای آموزشی معلمان نیست، بهره گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات می تواند بسیاری از موانع و مشکلات شیوه ی سنتی آموزش معلمان از جمله کاهش ساعات حضور معلمان در مدرسه و اختلال در برنامه کار مدارس، همگام نبودن آموزش با تغییرات کتب درسی، محدودیت های زمانی و مکانی و غیره را برطرف و راه را برای پیدایش شیوه های نوین آموزش معلمان هموار نماید .
در این رابطه می توان با فراهم آوردن امکانات، تجهیزات و زیر ساخت های مورد نیاز، دوره های آموزش از راه دور یا مجازی مبتنی بر شبکه را برقرار نمود تا معلمان در هر زمان و مکان به برنامه ها ی آموزشی دسترسی داشته باشند، اطلاعات مورد نیاز به طور سریع و به موقع و همگام با تغییرات در اختیار معلمان قرار گرفته و فرصت های سازمان یافته به منظور بازآموزی، ارتقاء و کسب دانش و مهارت های جدید و به روز برای آنان فراهم آید. این کار می تواند زمینه ی پرورش حرفه ای مستمر معلمان را مهیا سازد.
با توجه به مشکلات وضعیت موجود مانند کمبود فضا و امکانات آموزشی، پایین بودن کیفیت آموزش، عدم دسترسی به امکانات آموزشی یکسان برای همه کارکنان و همچنین با توجه به اینکه توسعه کمی و کیفی علوم و تکنولوژی همراه با نیازهای آموزشی گوناگون، مستلزم پا فراتر نهادن از مرزهای آموزش های سنتی است، عدم پاسخ گویی به این نیازها، منجر به کاهش توسعه اقتصادی – فرهنگی کشور شده و مشکلات عدیده ای را برای کشور در پی خواهد داشت( زمانی و مقدسی،1377 :171).
مقاله ارتقاشغلی خبره و عالی مطالعه نگرش معلمان نسبت به آموزش های ضمن خدمت از راه دور