پی‌ال‌سی (به انگلیسی: Programmable Logic Controller) یا کنترل‌گر منطقی برنامه‌پذیر رایانه کنترل‌گر تک منظوره‌ای است که به دلیل ویژگی‌های خاصش بیشتر برای کنترل فرایندهای مکانیکی یا صنعتی مانند خطوط تولید استفاده می‌شود.
مفهوم PLC
PLC یا کنترل‌گر منطقی برنامه‌پذیر: به زبان ساده PLC دستگاهی ست با قابلیت برنامه ریزی از نوع منطقی که میتوان داده هایی را به عنوان ورودی به دستگاه تغذیه کنید ، روی آنها پردازش انجام دهید و در نهایت خروجی هایی را کنترل کرد یا نمایش داد.
- برنامه پذیر است. یعنی رایانه است. اما یک رایانهٔ ویژه برای منظوری ویژه
- PLC ست. یعنی با دانستن اصول ساده و پایهٔ منطق که پیش‌نیازی هم ندارد، میتوان اساس کار آن را درک و تحلیل کرد.
- PLC کنترل‌گر است. مانند مدار فرمان الکتریکی.
- PLC منطقی ست. برخلاف مدار فرمان الکتریکی.
مزیت PLC نسبت به رایانه
PLC برخلاف یک رایانهٔ عادی غیر صنعتی:
- برای کار در شرایط سخت ساخته می‌شود. شامل:
- غبار
- رطوبت
- گرما و سرما
- نویز الکتریکی و نوسان برق
- و..
- برنامه‌های داده شده به PLC در حافظهٔ آن ذخیره می‌شوند. PLC دو نوع حافظه دارد :موقّت (که یا با یک باتری پشتیبانی شود) و دائم.
- برای انجام وظیفهٔ ویژه اش، امکان اتصال و کنترل ورودی‌ها و خروجی‌های زیادی را برای حسگرها و محرکهای متعدد و گوناگون دارد.
- قابلیت خواندن و پردازش مقادیر و متغیّرها. شامل:
- مقادیر لیمیت سوییچ‌ها
- متغییرهای آنالوگ (مانند مقادیر حس‌گرهای گرما و فشار)
- موقعیت‌ها در سیستم‌های موقعیت‌یاب را دارد.
- قابلیت فعّال نمودن دستگاه‌های خاص. شامل:
- موتورهای الکتریکی
- سیلندرهای پنوماتیکی یا هیدرولیکی
- رله‌های مغناطیسی و سیم‌پیچها
- خروجی‌های آنالوگ را فعال کند.
مزیت PLC نسبت به مدار فرمان
PLC جایگزین مناسب مدار فرمان الکتریکی ست. اما چون منطقی ست، بهتر است.
کنترل منطقی از کنترلی ست که در آن صدور فرمانها نیازمند برآورده شدن تعدادی توابع و خواست‌های منطقی باشد
ساختار
ساختار PLC مشابه ساختار رایانه‌است. شامل:
- پردازنده و حافظهٔ نیمه‌هادی
- قسمت پردازنده دارای ارتباطاتی با قسمت‌های مختلف داخل و خارج خود می‌باشد.
- حافظهٔ را توضیح خواهیم داد
- ماژل‌های I/O
- منبع تغذیه
در PLCهای کوچک همهٔ موارد (پردازنده، I/O، منبع تغذیه در یک واحد و در PLCهای بزرگتر هر یک در واحدی مجزّا جای داده شده‌اند.
حافظهٔ PLC دو نوع است:
- ROM یا حافظهٔ دائم (Read only memory)تراشه‌ایست خاص؛ حاوی برنامه‌ای که:
- توسط کارخانه سازنده تعبیه شده‌است.
- وظیفه‌ای مشابه سیستم‌عامل DOS در رایانه‌های شخصی دارد
- در حین عملیات CPU نمی‌تواند تغییر یابد یا پاک شود. حتّی به هنگام فطع تغذیه CPU
- RAM یا حافظهٔ موقّت (Random Access memory) تراشه‌ایست نیمه‌هادی که میتوان در آن برنامه نوشت.
- ابزار برنامه نویسی، که معمولاً یک واحد پردازنده با صفحه نمایش و صفحه کلید می‌باشد (بعنوان مثال یک کامپیوتر شخصی، یک PLC در خانواده زیمنس) به‌عنوان یک واحد مجزا از طریق سیم به واحد اصلی متصل است.
- برنامه در این حافظه ذخیره می‌شود
- امکان برنامه‌ریزی، تغییر و پاک کردن آنها توسط برنامه‌ریز وجود دارد.
- حافظهٔ موقّت می‌تواند از نوعی غیر از RAM انتخاب شود.
- اطلاعات موجود در حافظه‌های RAM با قطع تغذیه، پاک می‌گردند.
- اغلب CPUها مجهز به یک باتری پشتیبان هستند؛ بنابراین اگر تغذیه ورودی فطع شود و درپی‌آن منبع تغذیه نتواند ولتاژ سیستم را تامین کند، باتریِ پشتیبان، برنامهٔ ذخیره شده در RAM را حفظ می‌کند.
فهرست مطالب:
مقدمه
کاربرد در صنایع مختلف
سازندگان مطرح PLC
مراحل انجام پروژه در PLC
موارد لازم برای انجام پروژه
سخت افزار PLC
Rack
ماژول تغذیه
ماژول CPU
حافظه
انواع حافظه
ماژول ورودی
انواع ورودی
ماژول خروجی
انواع خروجی
کارت ارتباطی
ماژول واسط
ماژول های تابع
ساختمان داخلی PLC
بیت حافظه،تایمرها و شمارنده ها
ثبات ها
انباره ها
نحوه کار PLC
وضعیت های کاری در PLC های S7
شروع کار با SIMATIC MANAGER
ایجاد پروژه به صورت دستی
شروع کار با HW Config
شروع پیکربندی سخت افزار
تنظیمات کارت AI
تنظیمات پارامترهای AO
تنظیم پارامترهای CPU
و...
پاورپوینت بسیار کامل و مناسب آموزش کنترل کننده های PLC و برنامه نویسی آن ها در 112 اسلاید