تعاریف
ورق فلزی
در ساخت قوطی فلزی می‌توان از ورقهای فولادی و یا آلومینیومی استفاده نمود.
ورق فولادی سیاه
این نوع ورق از فولاد نرم کم کربن ساخته می‌شود که فاقد هر گونه پوشش محافظی در سطح می‌باشد.
پوشش محافظ فلزی
ورق مورد استفاده در ساخت قوطی مواد غذایی در سطوح داخلی و خارجی باید دارای پوشش محافظ فلزی مناسبی باشد. انتخاب لاک مناسب برای محصول مورد نظر در قوطی فوق العاده مهم است و بسته به اسیدیته و ترکیب شیمیائی محصول باید لاک مناسب انتخاب شد.
ورق فولادی
ورقهای فولادی مورد استفاده در ساخت قوطیهای فلزی باید ویژگهای لازم از قبیل ترکیب آلیاژی، خواص مکانیکی، پوشش فلزی محافظ و غیره را دارا باشد.
از ورقهای فولادی سیاه که فاقد هرگونه پوشش فلزی محافظ سطحی است نمی‌توان در ساخت قوطی فلزی جهت بسته‌بندی موادغذایی استفاده کرد.
درز بدنه
قسمت بهم چسبیده دو لبه ورق بدنه در ظروف سه تکه است که به روش چسبانیدن با چسبهای پلیمری، جوشکاری الکتریکی و یا هر شیوه مناسب دیگری انجام می‌گیرد .
سختی سنجی راکول
روش تعیین سختی ورق فولادی است که با استفاده از دستگاه سختی‌سنج راکول انجام می‌شود دارای درجه بندی مختلفی است. سختی ورقهای فولادی مورد استفاده در ساخت بسته بندی‌های فلزی با مقیاس (HR30T) و یا (HR15T) بیان می‌شوند.
تمپر
مشخصه‌ای است که خواص مکانیکی ورق فولادی مانند سختی، مقاومت در برابر کشش، مقاومت در برابر تنش و غیره را نشان می‌دهد، که هر یک از این خواص به تنهایی گویای مشخصات ورق فولادی نیستند. کدگذاری تمپر یک نوع کدگذاری تو افقی است که در مورد ورقهای یک بار نورد شده بر اساس سختی راکول انجام می‌گیرد و قابلیت شکل پذیری را نشان می‌دهد. در مورد ورقهای دوبار نورد شده براساس حد تنش گسیختگی بیان می‌شود.
ورق فولادی دوبار نورد شده (DR)
ورقهای فولادی نرم کم کربن که یک بار دیگر پس از عملیات حرارتی به حالت سرد نورد می‌شوند تا سختی لازم را بدست آوردند، ورق فولادی دوبار نورد شده گویند.
ورق فولادی یکبار نورد شده
ورق فولادی نرم کم کربنی که با کاهش ضخامت در یک مرحله و معمولاً با نورد کردن در حالت سرد ساخته می‌شود.
یکبار نورد سرد برای انواعی از ورق فولادی به کار می رود که در یک فرایند نورد سرد به ضخامت مورد نظر رسیده و سپس آنلینگ و نورد حرارتی شده اند.
ترکیب آلیاژی
ترکیب آلیاژی مختلفی در ساخت ورقهای فولادی کاربرد دارد. اما باید به این نکته توجه داشت که ترکیب آلیاژی ورق نباید دارای عناصر سمی و مضر برای سلامتی انسان باشد.
قطر اسمی
قطر داخلی قوطیهای گرد و یا قطر وتری قوطیهای چهار گوش است که بر حسب میلی‌متر به نزدیکترین عدد بدون اعشار گرد شده است.
پسیویشن
این عمل موجب تثبیت روکش سطحی قلع می گردد و با کنترل رشد فیلم اکسید قلع که بطور طبیعی ایجاد می گردد صورت می پذیرد. رشد اکسید بصورت غیر کنترل شده باعث ایجاد رنگ زرد بر روی سطح صفحات فولادی شده و متعاقب آن اثر منفی بر روی رنگ پذیری و چسبیدن لاک میگذارند.
روغنکاری
عمل روغن کاری سطح صفحات آخرین عملی است که در کارخانجات تولید صفحات فولادی انجام می گیرد اصولا علت اصلی این عمل آن است که در ورقها هنگام مصرف در «قوطی سازی» به سهولت ایجاد لغزش شده و خراش سطحی و چسبندگی در آنها کاهش می یابد.
ورق های مصرفی
مشکلات موجود در واردات ورق های قلع اندود منجر به کاهش کیفیت بسته بندی فلزی می گردد.
اشکال وارده :عدم وجود و رعایت حداقل میزان قلع به مقدار 2.8 گرم بر متر مربع
مشکل ایجاد شده در عمل : باعث کاهش پایداری قوطی می گردد.
اشکال وارده :عدم وجود پسیویشن مناسب مشکل ایجاد شده درعمل : باعث کاهش چسبندگی پوشش های شیمیایی به ورق می گردد.
اشکال وارده :استفاده از ورق های با ضخامت پایین ، با توجه به مشکلات واردات ،سازندگان قوطی ها از ورق ضخامت پایین استفاده می کنند تا در میزان واردات یکسان ،تعداد بیشتری از ورق را وارد کنند.
مشکل ایجاد شده درعمل: اینن ورق ها معمولا از مقاومت بسیار کمتری در برابر ضربه و صدمات ناشی از فشار اتو کلاو برخوردارند و قادر نیستندکیفیت ماده غذایی کنسرو شده را تا پایین تاریخ انقضا به خوبی حفظ نماید.به علاوه به دلیل ضخامت کمتر از حدود استاندارد ،فاکتور های مناسب دوخت را تامین نمی کنند و به همین سبب عدم ثابت بودن فاکتور های مناسب دوخت توسط دستگاه ربندی از مشکلات عمده ناشی از آن به شمار می رود.
لذا تبعات ناشی از استفاده ورق های با ضخامت کم را می توان به این صورت بیان کرد:
الف - مقاومت بسیار کم قوطی ها در برابر ضربه و فشار ناشی از اتو کلاو
ب - ندادن فاکتور های مناسب دوخت توسط دستگاه دربند
پ - وجود چین و چروک در قلاب سر ( حتی در کف بندی مشاهده می شود.)
شامل 11 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود مقاله انواع و اشکالات فنی ورق و قوطی های فلزی