صنعت قند و شکر در ایران با سابقه ای بیش ازیک قرن ، یکی از کهن ترین صنایع بوده وبه لحاظ تولید محصول استراتژیک خود، یکی از با اهمیت ترین صنایع کشور محسوب می شود.سیطره طولانی انحصار طی سالهای گذشته، تنگناها و مشکلات بسیاری را برای این صنعت بوجود آورده است. در حال حاضر صنعت قند و شکر از جایگاه مناسبی در میان صنایع کشور برخوردار نمی باشد و از نظر بهره وری نیروی کار، حجم سرمایه گذاریها، بهره دهی انرژی، تحقیقات و آموزش و سود آوری، نسبت به سایر واحدهای صنعتی در وضعیت نامناسب تری قرار دارد. بخش وسیعی از این ضعفها و مشکلات به سیاستها و استراتژیهای نامناسب، کمبودها و مشکلات مالی این صنعت مربوط می شود. بر خلاف شعارها و سیاست های اعلام شده توسط کشورهای توسعه یافته، مبنی بر رقابتی کردن قیمت محصولات در سطح بین المللی و کاهش حمایت دولتها، هنوز بخشهای کشاورزی در بسیاری از کشورها از حمایت بسیار وسیعی برخوردارند.در بازار جهانی، دولتها از هرگونه اقدام و بکارگیری هر سیاستی در جهت دستیابی به حداکثر منافع خویش فروگذار نیستند. در میان کلیه کالاها، شکر یکی ازعمده ترین کالاهائی است که دچار سیاستهای حمایتی منحرف کننده بازار شده است. حدود 80 درصد تولیدات و 60 درصد تجارت جهانی شکر با قیمتهای حمایتی یا یارانه ای انجام می شود و بسیاری از کشورها مجبور شده اند برای مقابله با یارانه های صادراتی کشورهای دیگر، سیاستهائی برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی وضع کنند.
تاریخچه مختصر شکر:
قدیمی ترین منبع تولید شکر از نیشکر می باشد و بر اساس مطالعات Brandes نیشکراهلی بومی گینه جدید بوده و قدمت آن به 8000 تا15000 سال قبل از میلاد می رسد و طی سه مرحله مهاجرت و بین 8000 سال قبل از میلاد تا 1100 سال بعد از میلاد به جزیره سلیمان و کالدونی جدید، مجمع الجزایر اندونزی و فیلیپین هندوستان و جزایر فیجی و ... برده شده است. تاریخ کشت نیشکر در ایران به سالهای قبل از اسلام باز می گردد و از هندوستان به ایران رسیده است. در دوران اولیه استفاده بشر محدود به خوردن شربت نیشکر بوده بعدها بصورت جامد در آمده و ایرانیان در جهت خالص سازی شکر سهم عمده ای داشته اند. و گروهی از محققین عقیده دارند که نیشکر توسط اسکندر از هندوستان به ایران آورده شده است،
ولی اولین شکر تصفیه و سفید در جهان توسط ایرانیان در سال 600 میلادی ساخته شده است و پس از فتح ایران توسط مسلمانان، نیشکر و صنعت قند نیز همراه با فتوحات اسلام به کشورهای دیگربرده شده است. حد فاصل قرن چهارم تا هشتم میلادی خوزستان از مراکز عمده کشت نیشکر و وجود کارگاههای قند سازی بوده است. ولی از آن زمان به بعد نیشکر کاری در خوزستان بر اثر عوامل سیاسی اقتصادی و به عقیده پاره ای از محققان در اثر عدم استفاده صحیح از منابع آب و خاک بتدریج زراعت نیشکر متروکه شده. همانطور که گفته شد کشت نیشکر از راه ایران بسوی باختر گسترش یافت و در حدود سالهای 700 میلادی به مصر و 750 میلادی به جزیره سیسیل و اسپانیا نیشکر کاشته شد. شکر برای نخستین بار از راه ونیز به اروپای مرکزی رسید ولی در جنگ های صلیبی به طور عمومی شناخته و معمول شد. گسترش نیشکر در قاره امریکا توسط کریستف کلمب انجام شد. او در سال 1494 در سفر دوم خود نیشکر را به سان دومینگو برد و از آنجا در همه نواحی گرمسیر و مرطوب قاره امریکا گسترش یافت، چنانکه در قرن هفده میلادی تولید شکر خام در قاره امریکا دوران بسیار شکوفائی پیدا کرد.از این کشورها شکر خام به اروپا فرستاده می شد ودر بندرهای اروپایی در شکر پزیها تصفیه می شد.چغندر قند بعنوان ماده اولیه برای تولید قند در سده های اخیر اهمیت پیدا کرد.
مارگ گراف Marg Graf)) رئیس آکادمی علوم در برلین در مقاله در سال 1747 به این نکته اشاره کرد که مزه شیرین چغندر سفید در اثر وجود ماده ای همانندشکر نیست بلکه در چغندر سفید( که کاملا همان شکر موجود در نیشکر است) به مقدار فراوان و خالص وجود دارد و قابل استخراج است.آخارد (آشار) (Achard) شاگرد و جانشین مارگ گراف در سال 1786 آزمایش های منظم و پیگیری را درباره کشت و پرورش چغندر سفید آغاز کرد وآزمایش های نیمه صنعتی برای بهره گیری از اختراع مارگ گراف نمود. در سال 1798 موفق شد برای نخستین بار در یک کارگاه شکر پزی مقدار فراوانی شکر از چغندر بدست آورد و در سال 1801 با پشتیبانی دولت نخستین کارخانه قند از چغندر را در شهر کونرن (Cuneren) تاسیس کرد.
کارخانه قند چناران در استان خراسان رضوی و در شهرستان چناران واقع در 50 کیلومتری شهر مشهد در سال 1334 با ظرفیت 350 تن چغندر از کمپانی بو کاولف آلمان خریداری و نصب گردید. بهره برداری کارخانه از سال 1335 آغاز گردید. با توجه به افزایش تولید چغندر در منطقه و جهت جلوگیری از ضایعات ناشی از طولانی شدن زمان نگهداری چغندر در سال 1344 اقدام توسعه کارخانه و افزایش ظرفیت آن به 1000 تن توسط شرکت هلندی استورک گردید. مالکیت شرکت در سال 1349 از شرکت سهامی کارخانجات ایران و سازمان گسترش به آستان قدس رضوی منتقل گردیدآستان قدس تا سال 1357 با یک شرکت بلژیکی شریک بوده و اداره کارخانه با نظارت شریک بلژیکی انجام می شد و از آن پس شرکت توسط کارشناسان و متخصصین ایرانی اداره گردیده است.از سال 1382 همزمان به بررسی طرح توسعه کارخانه و افزایش ظرفیت تا 2000 تن، طرح بازسازی به منظور نو سازی ماشین آلات مستملک و فرسوده و رفع گلوگاههای تولید به اجرا در آمده و در حال حاضر ظرفیت کارخانه بیش از 1200 تن چغندر در روز و تولید حدود 190 تن قند و شکر می باشد.محصول قند و شکر تولیدی از کیفیت بالائی برخوردار بوده بطوریکه با راهنمائیهای موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی خراسان در سال 1375 موفق به اخذ پروانه استفاده از مهر استاندارد برای قند و پس از آن برای شکر گردید و در سال 1377 موفق به دریافت لوح افتخار زرین و تندیس نخستین جشنواره تولیدکنندگان قند و شکر در بخش برترین کیفیت قند گردید.R&D شرکت فعال بوده و دارای گواهی مربوطه از سازمان صنایع و معادن می باشدبا توجه به اجرای موفق تصفیه فا ضلاب صنعتی و انسانی در سال 84 موفق به دریافت لوح صنعت سبز گردیدجهت بهبودمستمر کیفیت، شرکت قند چناران فعالیتهای خود را مطابق الزامات استاندارد ایزو 9001-2000نموده است و در سال 2004 میلادی موفق به اخذ گواهینامه مربوطه از شرکت مودی گردید.
از جمله کارهای انجام شده به شرح ذیل می باشد:
- خرید و نصب یک دستگاه دیفوزیون BMA به ظرفیت 2000 تن چغندر در روز
- خرید و نصب سه دستگاه پرس تفاله افقی
- خرید و نصب یک دستگاه واکوم (آپارات پخت)
- اجرای کامل و موفق سیستم تصفیه فاضلاب
- خرید و نصب یک دستگاه کوره بخار 16 تن
- خرید و نصب یک دستگاه توربین برق به ظرفیت 2 مگا وات
- خرید و نصب دو دستگاه بدنه اواپراسیون ریزشی
- خرید و نصب دو دستگاه آسیاب خلال
- گاز سوز نمودن تمامی کوره های بخار و تفاله خشک کن
- اجرای سیستم تصفیه شربت جهت ظرفیت 2000 تن چغندر در 24 ساعت
- نصب 4 دستگاه سانتریفوژ S+L و چهار دستگاه سانتریفوژ کانتینیوس (Continues)
- اجرای سیلوهای چغندر به ظرفیت 50000 تن
- خرید و نصب دستگاه تخلیه چغندر
- بهینه سازی انرزی از طریق محاسبه انرژی بالانس، نصب تله بخار، کنترل دور
- افزایش سطح اتوماسیون در قسمتهای مختلف کارخانه
- ساخت آزمایشگاه میکروبیولوژی، کنترل کیفی و تصفیه فاضلاب
- شامل 50 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود تحقیق درباره کارخانه قند چناران