مرکز تحقیقات دارالحدیث، با هدف گسترش پژوهشهاى حدیثى در حوزهعلمیه قم، اقدام به برگزارى نشستهاى حدیث پژوهى نمود. اولیننشست، با سخنرانى علامه سید مرتضى عسکرى در تاریخ 5/9/1377 درتالار اجتماعات مدرسه عالى دارالشفا و با حضور جمع کثیرى ازطلاب و دانشجویان، برگزار گردید. مقاله حاضر، متن ویرایش شدهگفتار علامه عسکرى است که براى بهرهگیرى بیشتر خوانندگان،عنوانهاى فرعى و پىنوشتهایى بدان افزودهایم.
علوم حدیث
بسم الله الرحمن الرحیم
ان الدین عند الله الاسلام.(آل عمران/19)
لقد من الله على المومنین اذ بعث فیهم رسولا من انفسهم یتلوعلیهم آیاته و یزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمه و ان کانوا منقبل لفى ضلال مبین.(آل عمران/164)
و انزلنا الیک الذکر لتبین للناس ما نزل الیهم.(نحل/44)
در مقدمه بحث، لازم است که چند مطلب را بیان کنیم و بعد درباره ارزش حدیث و علم حدیث در شریعتخاتم الانبیا و تاریخ حدیث در دومکتب (مکتب اهل بیت و مکتب خلفا) بحث کنیم.
پیوند وحى و حدیث
اسلام، نظامى است که پروردگار عالم، متناسب با فطرت انسان وبراى اینکه او را به درجه کمال انسانیتخود برساند، تشریعفرموده و این شریعت را از حضرت آدم(ع) تا نبى خاتم(ص) بهاندازه نیازمندى جوامع بشرى نازل نموده است: بر حضرت آدم(ع)،(صحف) آدم را به اندازه نیاز چند خانوار و (صحف) ادریس را برحضرت ادریس(ع)، به اندازه حاجتیک آبادى کوچک و به همینترتیب... تا زمان حضرت نوح(ع) که مردم شهرنشین شدند، متناسببا نیاز مردم شهرنشین (که براى مثال، معاملات ربوى دارند).
قرآن کریم درباره شریعت مىفرماید: (شرع لکم من الدین ما وصىبه نوحا). (2) البته بین شرایع، اختلاف نیست و در چند آیه بعدش مىفرماید: (وان من شیعته لابراهیم) (3) و به ما مىفرماید: (فاتبعوامله ابراهیم حنیفا) (4) ; به پیامبر(ص) هم مىفرماید: (واتبع ملهابراهیم حنیفا) (5(
شرایع آسمانى، تناقضى با هم نداشته، بلکه در تکامل بوده اند. در شریعتخاتم الانبیا، بعد از آنکه پیامبر(ص) در روز غدیرخم،على(ع) را از جانب خدا به جانشینى تعیین کرد، آیه نازل شد: (الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتى و رضیت لکم الاسلامدینا). (5) مثل تکامل شریعت از حضرت آدم(ع) تا حضرت خاتم(ص)، مثلعلوم ریاضى دبستان و دبیرستان و دانشگاه است. منتها درشریعتهاى گذشته، همه شریعت در همان کتاب آسمانىشان بوده است: چه صحف آدم(ع)، چه صحف ادریس(ع) و چه تورات موسى(ع) و...
تمام پیامبران صاحب شریعت، وصى در شریعت داشته اند و من در جلددوم کتاب (عقائد الاسلام من القرآن الکریم)، سلسله اوصیا را اززمان حضرت آدم(ع) تا زمان حضرت خاتم(ص) آورده ام و تاکید کردهام که هیچ پیامبرى بىوصى نبوده است و تا وصى هر پیامبر صاحبشریعتى زنده بوده، کتاب آن شریعت هم سالم بوده است. وصى آدم،شیث(ع) معروف به هبه الله بوده است. وصى نوح، سام بود; وصىموسى، الیسع بود و وصى عیسى، شمعون. همین طور همه پیامبران،اوصیایى داشتند.
اوصیا از خودشان شریعتى نداشتند. تا اوصیاى انبیاى صاحب شریعتدر قید حیات بوده اند، آن شریعت و آن کتاب آسمانى، محفوظ بودهاست. وصى پیامبر صاحب شریعت که وفات مىکرد، آن کتاب آسمانى،از سوى زورمندان آن امت، دستخوش تحریف و کتمان مىشد. کسانىکه خودشان را پیروان حضرت موسى بن عمران(ع) مىدانستند، توراترا تحریف مىکردند و آن قسمت از تورات را که مخالف هواىنفسشان بود، تحریف یا کتمان مىکردند; در شریعت عیسى بنمریم(ع) هم همین طور. در کتابخانه دانشکده الهیات دانشگاهتهران، نسخه هایى از (تورات) و (انجیل) موجود است که به ظهورپیامبر اسلام(ص) بشارت داده اند.
زورمندان، در هر شریعت، بدعتها و غلوهایى وارد مىکردند; چنانکه از قرآن کریم برمىآید: (رهبانیه ابتدعوها) (7) و (لاتغلوا فىدینکم) (8) . در شریعت عیسى(ع) نبوده است که عیسى العیاذ باللهپسر خداست.وقتى با یک شریعت چنین رفتار مىشد، تجدیدشریعت،لازم مىآمد. شریعتى که موسى بن عمران(ع) در (تورات) آورده بود، در زمان عیسى بن مریم(ع) دیگر نبود و ربوبیت ربالعالمین، اقتضا مىکرد تا با فرستادن پیامبر دیگرى تجدیدشریعتشود. البته شرایع، نه تنها تناقضى با هم نداشته اند،بلکه تکامل مىیافتهاند; ولى تحریف مىشدهاند; (یحرفون) و(یکتمون) در قرآن هست.
حکمت رب العالمین، مقتضى شد تا شریعتخاتم الانبیا تا ابدبماند، و گرنه انسانها که تغییر فطرت نمىدهند. فطرت زورمنداناین امت (خلفا وحکام و...) با فطرت زورمندان امتهاى گذشته فرقنکرده است. اینها هم اگر مىتوانستند، کتاب آسمانى خاتم الانبیارا تغییر مىدادند و هر چه را مخالف هواى نفس آنها بود، تحریفیا کتمان مىکردند و آن وقت، قرآن از ارزشى که الآن ما به آنایمان داریم (و معتقدیم همه اش از جانب خدا آمده) مىافتاد.
شامل 32 صفحه Word
دانلود تحقیق بررسی تطبیقی حدیث شیعه و اهل سنت