مقدمه:
یکی از مشکلات روابط عمومی ها در کشورها ما فقدان منابع علمی و مکتوب در این حوزه می باشد از دیرباز و از زمانی که روابط عمومی عنوان یک رشته و حرفه در کشور ما متولد شد، به دلیل آن که تولد این حرفه جدید بر اساس نیازها و
زیر ساخت های موجود در کشور ما جوابگوی این نهاد اجتماعی نبود، ساز و کازهای مناسب هم برای توسعه و ارتقاء روابط عمومی ایجاد نشد ولی با گذشت زمان و ایجاد نیازهای جدید در جامعه در حال گذرا ایران نیاز به داشتن روابط عمومی های کارآمد بیش از پیش احساس شد. با سواد شدن درصد بیشتری از مردم، ایجاد تمایلات
تساوی طلبانه، بالا رفتن توقعات مردم از حکومت ها، گسترش وسایل ارتباط جمعی، اهمیت یافتن هرچه بیشتر افکار عمومی، رشد صنایع و شرکت های سهامی و ... از جمله این عوامل به شمار می روند.
عموماً شاهد آن هستیم که واژه روابط عمومی در نوشتار و گفتار سازمانها، مطبوعات و مردم به میان می آید، بدون آنکه اولا بدانند، روابط عمومی چیست؟ آیا علمی است، که مورد بررسی ها و پژوهشهای علمی قرار می گیرد و از علوم دیگر، مانند ریاضیات، فیزیک و... نیز بهره می برد و یا هنری است، که از خلاقیتها، ابداع ها و تکنیکهای جدید و جذاب بهره می برد و در ردیف هنرهای هفتگانه نامیده می شود. و ثانیاً چه تعریفی دارد؟ آیا آینه تمام نما، وکیل مدافع مدعی العموم، مغز اندیشمند، مشاور مدیر، چشم بینا، بازوی توانا، گوش شنوا مبلغ و اطلاع رسان، زبان گویا است. و ثالثاً از چه جایگاه و موقعیتی برخورد است؟ آیا واحد است یا اداره، در متن است یا حاشیه، اصلی است یا فرعی با واسطه است یا بی واسطه، واقعی است یا طفیلی.
از آنجایی که روابط عمومی ها در هر سازمان و یا دستگاه اجرایی، نه تنها هم سطح و هم طراز با بخشها و واحدهای دیگر هستند، بلکه باید از لحاظ موقعیت و جایگاه و عملکرد بر سایر بخشها توفق و اشراف داشته باشند؛ ولی متأسفانه در حال حاضر چنین نیست و این موضوع در ساختار همه دستگاهها بعنوان یک نقص و کاستی محسوب می شود. اساس این کاستی و ضعف به دو عامل اصلی باز می گردد:
اول:ضعف برداشت و عدم معرفت و خویشتن شناسی خود روابط عمومی ها.
می دانیم خویشتن شناسی سودمندترین دانشهاست و بی شک اگر یک روابط عمومی، تعریف جامع و کامل خود را بداند، جایگاه و مقام خود را بشناسد، با مسئولیت و وظابف خود آشنا و در اجرای آن کوشش کند حقیقتا به این کاستی و ضعف گرفتار نخواهد شد.
دوم:ضعف برداشت و عدم شناخت و آگاهی مدیران نسبت به روابط عمومی.
می دانیم وجود یک روابط عمومی علمی و کارآمد در یک ضرورتی اجتناب ناپذیر است، که در این میان خود مدیر باید بداند که بدون داشتن یک روابط عمومی فعال، قوی و توانمند قادر به انجام قسمت اعظم فعالیتها و نیل به اهداف خود نخواهد بود و مرحوم دکتر حمید نطقی- بنیانگذار روابط عمومی علمی در ایران- گفته است که: هر مدیریتی، سزاوار همان روابط عمومی است که دارد.
از آنجایی که موضوع آموزش از مهمترین عوامل مؤثر در توسعه کمی و کیفی فعالیتهای هر مجموعه است و بهره گیری درست و مناسب از آن، دستیابی به اهداف مورد نظر را تسهیل می کند. همچنین در ارتقاء سطح دانش و مهارت کارکنان هر دستگاه، اصلاح نگرش آنان نسبت به وظایف شان و ایجاد وفاق و همسویی در عملکرد آنان نقش بسزایی دارد.
بر آن شدیم با تهیه و تنظیم یک مجموعه آموزشی جامع و کامل و مکتوب، و ارائه آن به شکل کتاب که خود از فنون روابط عمومی محسوب می شود، گامی چند در راه آموزش روابط عمومی ها و شناساندن روابط عمومی به مدیران و کارکنان دستگاههای اجرایی برداریم.
آنچه فراروی شما است و به مطالعه آن خواهید پرداخت، حاصل مطالعا، تجارب و بهره برداری از کتب مختلف رشته روابط عمومی است.
بخش اول:تاریخچه روابط عمومی در جهان
کاربرد اصطلاح روابط عمومی (public relation) به معنای خاص برای اولین بار در سال 1897 در سالناه اداره اتحادیه راه آهن ایالات متحده آمریکا به چشم می خورد. ولی سابقه و تاریخ و تاریخ فعالیتهای مربوط به آن، به زمانهای بسیار دور و آغاز زندگی اجتماعی بشر باز می گردد.
به این صورت که کوشش در برقراری ارتباطات با توسل به وسایل ممکن و موجود را می توان در زمانهای قبل از تولد مسیح جستجو کرد. از آن جمله اقوام مختلف مثل: بابلیها و آشوریها در شرق میانه، یونانیها و رومسها در اروپای جنوبی، از فعالیت های روابط عمومی برخوردار بودند و ادامه این تاریخ تا به امروز ارائه کننده شواهد و علائم بارزی است که هریک نشانگر کوشش در برقراری ارتباطات و روابط عمومی است.
در گذشته های دور دولتها و سازمانهای تحت فرمانشان به صورتهای مختلف با مخاطبین و سرویس گیرندگان، ارتباط برقرار می نموده اند. اطلاع رسانی هم به صورتهای ابتدایی وجود داشته است که این هر دو به نوعی یک کار روابط عمومی محسوب می شود.
تغییر و تحول در روشهای ارتباطی به صورت مدرن و امروزی آن و در نتیجه تأسیس واحدها یا دفاتر روابط عمومی از کشور آمریکا شروع شد که طی شش مرحله
زمان بندی زیر موفقیت آمروزی خود را بدست آورده است.
از سال 1900 تا 1914 با رشد بسیار سریع واحدهای اقتصادی، تولیدی و بازرگانی
خصوصی چون راه آهن ها، بانکها، صنایع مفتی و معادن و آغاز مبارزه افکار عمومی بر علیه مقاصد سودجویانه آنان به طوری که در اثر آغاز این جنبش تعداد از شرکتهای بزرگ تجارتی و تولیدی به ورطه ورشکستگی سوق داده شدند. همین امر صاحبان صنایع و شرکتهای بزرگ تجارتی و تولیدی به ورطه ورشکستگی سوق داده شدند. همین امر صاحب صنایع و شرکتها را به فعالیتهای روابط عمومی جهت جلب افکار عامه متوجه کرد و در سال 1906 اولین شرکت خصوصی خدماتی تحت عنوان روابط عمومی توسط(آی وی لی) (I-V-Lee) که فارغ التحصیل دانشگاه پرینستون و خبرنگار روزنامه نیویورک ورلد(New York world) بود، ایجاد شد که این فرد را پدر روابط عمومی در آمریکا می نامند.
از سال 1914 تا 1918 به تدریج و به اقتباس از مؤسسه لی، سایر مؤسسات اقدام به تأسیس دفاتر روابط عمومی نمودند و نیز با کوشش دولت آمریکا جهت روشن کردن هدفهای شرکت در جنگ جهانی اول و جلب حمایت مردم به سوی مشارکت آمریکا در این جنگ، به این ترتیب کمیته اطلاعات عمومی تأسیس شد و توسط متخصصین روابط عمومی در مورد شرکت در جنگ، توسط سربازان و مردم مطالبی ارائه شد.
از سال 1918 تا 1929 به عنوان پس از جنگ و رشد بسیار وسیع واحدهای روابط عمومی بویژه در زمینه های اقتصادی و نیز تشکیل نخستین دوره آموزشی روابط عمومی در سال 1923 در دانشگاه نیویورک، که توسط(ادوارد. ال. برنیز) تدریس شد.
از سال 1929 تا 1939 که با رشد پیگیر، منظم و علمی روابط عمومی ها و اعمال
کوششهای فراوان جهت ایجاد توازن و هماهنگی بین منافع فردی و مصالح عامه صورت پذیرفت.
از سال 1939 تا 1945 و جنگ جهانی دوم که در این دوره در کنار کمیت اطلاعات عمومی، دولت اقدام به تأسیس ادراه اطلاعات جنگ کرد و هزاران منخصص روابط عمومی در سرتاسر امریکا در فعالیتهای عظیم اقتصادی اجتماعی اشتغال ورزیده و در زمینه های مختلف اقتصادی، سیاسی، مذهبی و آموزشی اقدامات مفیدی را به نفع مردم انجام دادند و برخورداری از روابط عمومی بجز در آمریکا در سایر کشورها چون انگلیس، آلمان، فرانسه، هلند و ... هم احساس گردید.
از سال 1945 تا کنون با گسترش بسیار روزافزون واحدهای روابط عمومی روبرو بوده است و همراه با آن کتابها و مطالب زیاد در زمینه روابط عمومی تألیف شده است. مؤسسات آموزشی روابط عمومی، سازمانهای سنجش افکار عمومی، انجمنها و
اتحادیه های روابط عمومی و بالاخره رشته های تحصیلی دانشگاهی روابط عمومی بوجود آمد و روابط عمومی در تمام جهان به عنوان یک امر ضروری مورد توجه قرار گرفت و همچنین نخستین انجمن روابط عمومی در آمریکا، در سال 1948 تشکیل گردید.
بخش دوم:تاریخچه روابط عمومی در ایران
آنچه ما اکنون به عنوان روابط عمومی، چه از نظر لغت و چه از نظر شغل می شناسیم، برای اولین بار، در مرداد ماه سال 1332 ه.ش در نمودار سازمانی شرکت سهامی تصفیه نفت ایران که در آبادان مستقر بود ادراه ای تأسیس شد که آن را روابط عمومی نامیدند. از سال 1340 به بعد به اقتباس از این شکرت، وازرتخانه ها و مؤسسات بزرگ دیگر ایران، به ترویج واحدهایی که به نام های انتشارات، مطبوعات، تبلیغات و اطلاعات که بعدا همگی به روابط عمومی تغییر نام یافت، پرداختند.
پس از تشکیل واحدهای روابط عمومی در ایران، نیاز به آموزش مسئولین راوبط عمومی ها و کارکنان این واحدها احساس شد و توسط وزارت اطلاعات و جهانگردی سابق کلاسهای کوتاه مدت آموزشی تشکیل گردید که مقدمات، اصول و فنون روابط عمومی توسط استادان و صاحب نظران تدریس می شد. همچنین نخستین سمینار روابط عمومی در تاریخ سیزده مهر سال 1344 در کرمانشاه توسط شرکت نفت برگزار گردید.
در سال 1345 برای تشکیل دانشکده ای در رشته روابط عمومی، مطالعاتی بعمل آمد و در سال 1346 مؤسسه عالی مطبوعات و روابط عمومی تشکیل گردید. مؤسسه عالی مطبوعات و روابط عمومی در سال تحصیلی 47-46 فعالیت خود را آغاز کرد و دانشجویان پس از طی چهار سال تحصیل و گذراندن 140 واحد درسی، در خرداد ماه سال 1350 نخستین فارغ التحصیلان این دانشکده بودند.
از سال 1350 ادارات روابط عمومی با شکل و ترکیب فعلی و با آئین نامه ها، اساس نامه ها و شرح وظایف خاص خود از گسترش بیشتری برخوردار شدند و توسط سازمان امور ادارای و استخدامی کشور و وزارت اطلاعات جهانگردی وقت
(وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) از سال 1354 تشکیلات جدید روابط عمومی در سازمانها به تصویب رسید، و به تدریج رشد و توسعه ادارات روابط عمومی به آن حد رسید که امروز شاهد آن هستیم که هر مؤسسه، سازمان، کانون، نهاد و... دارای روابط عمومی می باشد.
متخصصین و کارشناسان روابط عمومی در ایران در سال 1344 به عضویت انجمن جهانی روابط عمومی پذیرفته شدند و در فروردین 1345 جلسه سالیانه انجمن مذکور در یک کشور آسیایی یعنی ایران تشکیل شد و موضوع مذاکرات (نقش روابط عمومی) در پیکار جهانی با بی سوادی بود.
در این میان انجمن روابط عمومی ایران در اسفند 1346 با حمایت از سوی شرکت ملی نفت ایران با هدف شناساندن ارزش و اهمیت روابط عمومی به مدیران و مسئولان و بالا بردن سطح علمی و تجربی دست اندرکاران این رشته تشکیل شد.
امام این انجمن در فعالیتهای داخلی و خارجی موفقیت چندانی به دست نیاورد و بعد از مدتی به دست فراموشی سپرده شد مجددا در اسفند 1363 با حضور شادروان مرحوم دکتر حمید نطقی و تنی چند از شاگردان وی موضوع تشکیل انجمن روابط عمومی ایران مطرح گردید، و مقرر شد روند فعالیتهای انجمن روابط عمومی ایران قبل از انقلاب مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد. نهایتا پس از طری جلسات متعدد کارشناسی، اساسنامه پیشنهادی برای تشکیل انجمن تدوین گشت، اما در آن زمان به علت نامساعد بودن اوضاع داخلی و جنگ تحمیلی زمینه لازم برای طی مراحل قانونی تشکیل انجمن فراهم نیامد و پیگیری موضوع تعویق افتاد.
تعاریف روابط عمومی :
تعاریف متعددی از روابط عمومی موجود است. تعاریف وظایف را تعیین و تهداف را مشخص می سازد. علوم اجتماعی و انسانی تعریف خاصی را نمی پذیرد و برای آنان تعاریف گوناگونی وجود دارد. هرکدام از علوم اجتماعی وظایف متعددی را دارا هستند. به همین علت با پذیرفتن و تصمیم بر وظیفه، تعریفی از آن علم مشخص
می شود.
روابط عمومی تعاریف متعددی را پذیرفته است. فقط از یک زاویه یعنی ارتباط با سازمان وقتی بررسی می شود تعاریفی متفاوت از هم دیده می شوند.
1-چشم سازمان
2-گوش سازمان
3-زبات سازمان
4-آئینه تمام نمای سازمان
5-وکیل مدافع سازمان
6-تصویر ساز سازمان و...
برای این منظور باید وظایف روابط عمومی شناخته شود، چرا که در راستای وظایف است که روابط عمومی تعاریف متعددی مب پذیرد و این واقعیتی است که باید آن را پذیرفت. باید مطالعه کنیم که وظیفه اصلی روابط عمومی در موقعیت چیست؟
همچنانکه یک انسان در موقعیت های مختلف قرار می گیرد و در هر موقعیت یکی از وظایف او وظیفه اول است. روابط عمومی هم با توجه به وظیفه اول تعریف می پذیرد و همانطور که خوراک اطلاعاتی انسان در مواقع مختلف متفاوت است و در
موقعیت های مختلف آمادگی و پذیرش و نیاز به اطلاعات خاصی را دارا است روابط عمومی دارای وظایف و مسئولیت های متنوعی می شود.
مثلا یک مرد در خانه پدر است. وظیفه اول او پدری است و در یک ادراه ممکن است رئیس باشد وظیفه اول او ریاست است در یک تیم فوتبال ممکن است بازیکن باشد وظیفه اول او بازیگری است.
پس با توجه به موقعیت، روابط عمومی یک وظیفه اول می پذیرد و با توجه به وظیفه اول در موقعیت تعریف می شود و این گوناگونی عیب و نقص روابط عمومی نیست، اما باید جهت مشخص و تعاریف تعیین شود.
مطالب حاضر در صدد است مجموعه ای از تعاریف گوناگون را برای بهره وری در آینده گرد هم آورد و در راستای روشن شدن مفهوم روابط عمومی کوشش کند.
تعاریف روباط عمومی
در کتاب چگونه روابط عمومی آمده است:
- مجموعه ارتباط انسانی و فعالیت های اداری در راستای جلوه صحیح کارهای یک فرد خاص یا یک مؤسسه را، اکثرا از طریق وسایل ارتباط جمعی، در اصطلاح نزدیک به نیم قرن اخیر، روابط عمومی می گویند.
- فن ایجاد حسن روابط و تفاهم متقابل بین افراد جامعه با هیئت مدیره مؤسسه است.
- هنری است برای پذیرا شدن این امر به مردم که آنچه انجام داده ایم صحیح است.
- هنر یافتن ایجاد حسن نیت متقابل است.
کار صحیح برنامه ای است، تؤام با پیگیری به منظور شناساندن مؤسسه.
- آئینه یک مؤسسه است هر چه شفافتر، بهتر.
- فنی است برای کوشش در راه یابی برای پذیرا ساختن هدف و کارها به مردم به راههای گوناگون بر پایه و اساس شناخت جامعه و افکار عمومی با آکاهش کامل از هدف مؤسسه.
دایره المعارف آمریکا روابط عمومی را به طور خلاصه اینگونه تعریف می کند:«یک زمینه فعالیت است مربوط به روابط سازمان های صنعتی، شرکت ها، مشاغل، دولت، اتحادیه و یا سایر سازمان ها که هر یک با مردمی چون کارمندان، مشتریان،
سرمایه داران، تهیه کنندگان کالا، اعضای احزاب سیاسی و یا عامه مردم روبه رو هستند. کارهای روابط عمومی شامل است بر تقویم افکار عمومی، ارزیابی و تفسیر آن بر حسب منافع یک سازمان، شناساندن سازمان به مردم مربوط به خود و همچنین معرفی آن مردم به سازمان. یه این طریق روابط عمومی دو وظیفه داخلی و خارجی
دارد.(2)
همچنین دایره المعارف «وبستر» می نویسد: حسن رابطه و ایجاد حسن نیت بین یک شخص یا یک سازمان با اشخاص و گروه های دیگر یا با جامعه از طریق توزیع مطلب خبر و توسعه رابطه آن با مطالعه و سنجش عکس العمل ها.(3)
روابط عمومی وکیل مدافع مؤسسه در بیرون و مدعی مردم در داخل مؤسسه است.(4)
زندگی اجتماعی انسان نیازهای مختلفی را برایش به وجود آورد که اجتناب ناپذیر بود. یکی از این نیازها، نیاز به انتقال اطلاعات از فرد در جای بخصوص و به منظور خاص. اگر این عمل دو طرفه صورت نپذیرد زندگی اجتماعی انسان دچار اختلال
می شود.(5)
روابط عمومی همان چیزی است که اگر درست ساخته شود و به طور اصولی به آن پرداخته شود عنصری اساسی برای به تحقق پیوستن ارزش ها، ایجاد تفاهم متقابل، درک درست از واقعیت های شغلی و تحصیلی، رضایت از زندگی، برقراری نظم اجتماعی و صدها هدف دیگر است.(6)
روابط عمومی در متن است نه در حاشیه و ضرورت است نه لوکس، در خود مدیریت است نه در بیرون آن. پس حق داریم بگوییم هر مدیریتی سزاوار روابط عمومی است که دارد.(7)
روابط عمومی چشم و گوش مدیریت است.(8)
در آستانه هزاره سوم میلادی، روابط عمومی را فلسفه مدیریت است نه در بیرون آن. پس حق داریم بگوییم هر مدیریتی سزاوار روابط عمومی است که دارد.(7)
روابط عمومی چشم و گوش مدیریت است.(8)
در آستانه هزاره سوم میلادی، روابط عمومی را فلسفه مدیریت می دانند و مسلم است که ارزش، اعتبار و اهمیت هر پدیده را باید در فلسفه آن پدیده جستجو کرد(9)
روابط عمومی آیینه تمام نمای یک مؤسسه است.(10)
روابط عمومی کوشش مدبرانه ای است برای ترغیب و تشویق مردم یا نفوذ در افکار آنان به وسیله به کار بردن وسایل ارتباطی برای آنکه مردم نظر خوب نیست به یک مؤسسه داشته باشند و آن را محترم بشمارند«حمایت و پشتیبانی کنند و در فراز و نشیب های در کنار او باقی بمانند.(11)
روابط عمومی ارتباطی دو جانبه بین افکار عمومی و مدیران است.(12)
روابط عمومی فعالیتی است آمیخته از فن و هنر(13)
روابط عمومی هنر است.(14)
در ایران روابط عمومی به قول مؤسس رشته روابط عمومی و غیره است.(15)
روابط عمومی چیزی است که بستر ارتباط را به وسیله آن باید آماده کنیم.(16)
دکتر یحیی کمالی پور می گوید:«روابط عمومی نوعی مدیریت است که هدف آن ایجاد رابطه دو جانبه و سازنده در بین اعضای درونی و برونی یک سازمان است.(17)
روابط عمومی ها تصویر ساز سازمان خویش هستند.(18)
روابط عمومی بزرگترین مشاور مدیران سازمان هاست(19)
روابط عمومی ترکیبی از علم، هنر و فن است.(20)
دکتر مهدی محسنیان راد: روابط عمومی عبارت است از فعالیت های ارتباطی و تدابیری که سازمان ها و مؤسسات برای ایجاد و خلق نگرش مطلوب و مقابله با نگرش های مختلف در پیرامون کار خویش دنبال می کنند. بر این اساس، تبلیغات، تنها بخشی از فعالیت های روابط عمومی به شمار می رود(21)
پروفسور حمید مولانا:استاد علوم ارتباطات دانشگاه امریکن واشنگتن آمریکا: روابط عمومی یک نوع تبلیغات است. تبلیغات به صورت خیلی بزرگتر نه به صورت آگهی، آگهی یک رشته فرعی از تبلیغات است.(22)
پروفسور حمید مولانا: روابط عمومی در واقع رابطی لسا بین سازمان ها و مردم و سعی دارد که اهداف سازمان ها را برای مردم تشریح و از مردم بیشتر خبر گیری کند و عکس العمل آنها را به تصمیم گیران و به سازمان تحویل دهد.(23)
کوشش انجام شده برای نفوذ در افکار عمومی.(24)
داشتن رابطه خوب با دیگران(25)
انجام کار خوب و مفید وبیان و تبلیغ این اقدامات(26)
سلسله اقداماتی برای ایجاد ارتباط و حسن رابطه و تفاهم و آشنایی به منظور جلب همکاری مراجعه کنندگان، مشتری ها و عموم.(27)
تلاش ها و اقدامات آگاهانه و برنامه ریزی شده و سنجیده برای استقرار و کسب تفاهم بین یک سازمان و گروههای مورد نظر آن(28)
علیرضا ظهره وند:« در تعریف روابط عمومی می توان همان جمله معروف پل ارتباطی میان مردم و سازمان یا وزارتخانه را مطرح کرد.(29)
«حاجی سفیدی»:روابط عمومی به عنوان پل ارتباطی بین سازمان ها و دستگاه و همچنین وسیله ارتباطی و دستیابی واحدها و بخش های مختلف درون سازمانی به اهداف و سیاست های یکدیگر و ایجاد همدلی و همسویی و تفاهم بیشتر محسوب می شود.(30)
«علی دارابی» روابط عمومی یک حرفه، یک اندیشه و فکر است. روابط عمومی زبان مؤسسه است که به سازمان شخصیت می دهد و یا آن را محدود می کند و مسئولان هر سازمان باید روابط عمومی دستگاه خود را پل ارتباطی بین خود و مردم و دریافت کننده اطلاعات از مردم در خصوص دستگاه مربوط به خود بدانند. روابط عمومی خانه مردم و تریبون سازمان است. روابط عمومی کوششی است برای نفوذ در افکار عمومی از طریق کار و عمل قابل قبول و ارتباط دو جانبه. در واقع رواب عمومی عمل مدیریت و فلسفه اجتماعی آن است.(31)
داود زارعیان: روابط عمومی به عنوان آیینه تمام نمای سازمان و شرکت های دولتی، وظیفه برقراری ارتباط سالم دو طرفه را با مردم و سازمان عهده دار است. روابط عمومی، پدید آوردن و پروراندن پیوندهای سود بخش و صمیمانه ای است که سود عمومی برای آشتی دادن و سازگار ساختن جنبه های خاصی از رفتار شخصی یا سازمانی داشته و دارای اثر و معنی اجتماعی است(32)
روابط عمومی عبارت است از فعالیت های ارتباطی و تدابیری که سازمان ها و مؤسسات برای ایجاد و خلق نگرش مطلوب و مقابله با نگرش های مخالف در پیرامون کار خویش دنبال می کنند(33)
خلاصه ترین و موجز ترین تعریف عبارت از آن است که روابط عمومی یعنی
«نفوذ در افکار عمومی.»(34)
روابط عمومی رابطی است که جامعه را از فعالیت های سازمان مطلع و افکار عمومی را «روابط عمومی عبارت است از سلسله اقدامات به منظور ایجاد ارتباط و حسن رابطه، تفاهم و آشنایی به منظور جلب همکاری مراجعه کنندگان، مشتری ها و عموم.(40)
روابط عمومی عبارت است از واسط و میان سازمان و مردم.(41)
«رابطی است که جامعه را از کم و کیف فعالیت های سازمان و نتایج حاصل از آن مطلع سازد و افکار عمومی را در راه کمک و پشتیبانی معنوی نسبت به اجرای
برنامه های مربوط بسیج می کنند(42)
روابط عمومی اداره، قسمت یا واحدی از سازمان است که به منظور انعکاس، انتشار و شناساندن فلسفه وجودی هدف و فعالیت های مؤسسه یا سازمان از طریق رابطه منطقی و راستین با مردم فعالیت می کند و نیز منعکس کننده نظرات و افکار مردم درباره دستگاه خود به مدیران سازمان است.(44)
نویسنده کتاب «ماهیت روابط عمومی» در بخش اول این کتاب که به بیان تعریف روابط عمومی اختصاص دارد چنین می نویسد: بیان تعریفی برای روابط عمومی کار بسیار دشواری است. کسانی که نسبت به این حرفه جدید علاقمند و بیا به نحوی درباره آن صاحب آگاهی هستند، تعاریف خاصی برای خود دارند. روابط عمومی اشتراک حرفه ای نزدیک به صد هزار نفر انسان است که وجه مشترکشان شغل و حرفه آنان است و وجه اختلافشان در این است که تعداد زیادی در میان آنان پیدا نمی شود که کاملا درباره ماهیت حرفه خود هم عقیده باشند.»(45)
رکس هارلو (rex harlow) که از پیشقدمان روابط عمومی در جهان است و تألیف گوناگون در این رشته دارد، این تعریف را پیشنهاد می کند:« روابط عمومی عبارت است از دانشی که به وسیله آن، سازمان ها آگاهانه می کوشند به مسئولیت اجتماعی خویش عمل نمایند تا بتوانند تفاهم و پشتیبانی کسانی را که برای مؤسسه اهمیت دارند، به دست آورند.(46)
در کتاب ماهیت روابط عمومی که ذکر آن گذشت نویسنده یکی از تعاریفی را که بیان در راه کمک به برنامه های مربوط بسیج می کند.(35)
برتراند کانفیلد:« روابط عمومی فلسفه ای اجتماعی مدیریتی است که مدیران مسئولیت شناس این فلسفه را با کمال صراحت در مقررات و خط مشی خود بیان می کنند و کلیه اقدامات خود را با فلسفه اجتماعی منطبق می سازند، آنگاه کلیه اقدامات و اعمال مؤسسه را که ناشی از فلسفه اجتماعی مدیریت بوده به اطلاع مردم مورد ارتباط خود می رسانند تا حسن نیت و تفاهم مردم را جلب کنند.(36)
دکتر رکس ال هارلو استاد قدیمی و رهبر حرفه ای روابط عمومی از تجزیه و تحلیل 472 تعریف از روابط عمومی از آغاز قرن بیستم تا کنون تعریف کاربردی و عملیاتی خود را از روابط عمومی در قالب یک وظیفه مدیریتی مطرح ساخته و عنوان کرده است:«روابط عمومی وظیفه مدیریتی و روشن است که برای ایجاد و نگهداری راهها و خطوط متقابل ارتباط درک، پذیرش و همکاری بین یک سازمان و مردمی که با آن سروکار دارند، کمک می کند و این مسئله مستلزم داشتن مدیریت مسائل با بحثها و موضوعاتی می باشد که مدیریت را برای اطلاع داشتن مدیریت مسائل با بحثها و موضوعاتی می باشد که مدیریت را برای اطلاع داشتن و پاسخگوییی به افکار عمومی تعریف و تأکید می کند. در واقع مسئولیت های مدیریت را برای خدمت به منافع عمومی تعریف و تأکید می کند و یا به مدیریت کمک می کند که با مسائل و مشکلات پهلو به پهلو باشد و تغییر سیاست ها را به صورت مؤثر به کار گیرد و به عنوان یک سیستم هشدار دهنده اولیه برای کمک به پیش بینی روند آتی سازمان خدمت کند و تحقیقات و ارتباط سالم و اخلاقی را به عنوان ابزار اصلی به کار برد.(37)
نشریه اخبار روابط عمومی تعریف اینگونه از روابط عمومی ارائه می دهد: روابط عمومی وظیفه ای مدیریتی است که رفتار مردمی را که با آن سرو کار دارند ارزیابی می کند. سیاستها و طرز عمل های یک فرد یا سازمان را در ارتباط با منافع عمومی شناسایی و در نهایت برنامه های عملی را طراحی و اجرا می کند تا درک پذیرش عمومی برای سازمان را به دست آورد.(38)
روابط عمومی عبارت است از فعالیتهای ارتباطی و تدابیری که سازمان ها و مؤسسات برای خلق نگرش مطلوب و مقابله با نگرش های مخالف در پیرامون کار خویش دنبال می کند.(39)
می دارد چنین است: روابط عمومی عبارت است از هنری که به کمک آن می توان مؤسسه سازمان و فرد را مورد علاقه و احترام کارمندان، مشتری ها و مردمی که با آن سروکار دارند قرار داد.(47)
روابط عمومی عبارت است ازداشتن رابطه خوب با دیگران.(48)
روابط عمومی هبارت است از:تلاش های یک مؤسسه برای کسب همکاری مردم و گروه های دیگری که برای آن مؤسسه اهمیت دارند.(49)
روابط عمومی عبارت است از اقدام به کارهایی برای افزایش و تقویت رابطه مردم.(50)
روابط عمومی عبارت است از انجام کار خوب و مفید و بیان و تبلیغ این اقدامات.(51)
روابط عمومی عبارت است از :چشم و گوش سازمان»(52)
کتاب روابط عمومی نوشته آقای دیباج نخستین کتابی است که در سال 1345، توسط شرکت ملی نفت ایران منتشر شد. نویسنده این کتاب در صفحه سوم، این تعریف را پیشنهاد کرده است: روابط عمومی عبارت است از :ایجاد حسن تفاهم و قبول عامه با استفاده از قواعد و اصول علوم اجتماعی.(53)
در کتاب «روابط عمومی»، ترجمه و تألیف آقای دکتر «رضا امینی» در صفحه 14 تعریف زیر نقل قول شده است:
«روابط عمومی کوششی طرح شده برای نفوذ در افکار عمومی از طریق کار و عمل قابل قبول و ارتباط دو جانبه است.(54)
در کتاب مدیریت روابط عمومی «تألیف آقای دکتر» همید نطقی تعاریف گوناگونی نقل شده است، از جمله: روابط عمومی ان دسته از اعمال مدیریت است که مدیر به دستیاری آن برخورد و رفتار عامه را می سنجد و در نتیجه خط مشی ها و طرز عمل های فرد یا مؤسسه را به صورتی که متضمن منافع عامه و فرد یا مؤسسه مزبور باشد، تعیین و برنامه عملی و فعالیت (ارتباطی) خود را، به منظور حصول حسن تفاهم و قبول جامعه طرح می کند.(55)
در فرهنگ «علوم اقتصادی» زیر واژه روابط عمومی چنین می خوانیم:«روابط میان افراد یا واحد اقتصادی با یک سازمان دیگر و با مردم.(56)
در گزارش تحقیقی پیرامون روابط عمومی در ایران، در بخش تعریف روابط عمومی، در پرسشنامه ارسالی به روسای روابط عمومی بخش خصوصی و دولتی، پرسشی به این شکل آمده بود، تعریف روابط عمومی چیست؟ بررسی و طبقه بندی پاسخ ها نشان داد که 70 درصد پاسخ دهندگان چنین تعریفی را پیشنهاد کرده بودند:
«روابط عمومی عبارت است از: سلسله اقداماتی در راستای ایجاد ارتباط و حسن رابطه و تفاهم و آشنائی، به منظور جلب همکاری مراجعه کنندگان، جلب مشتری ها و عموم.»(57)
روابط عمومی عبارت است از واسط و رابطی میان سازمان و مردم، رابطی که جامعه را از کم و کیف فعالیت های سازمان و نتایج حاصله از آن مطلع می سازد و افکار عمومی را در راه کمک و پشتیبانی معنوی نسبت به اجرای برنامه های مربوط بسیج کند.(58)
رئیس روابط عمومی یک مؤسسه اقتصادی نیز نوشته بود:روابط عمومی عبارت است از تلاش هایی در راستای ایجاد رابطه مفید بین یک مؤسسه و مشتری های آن.(59)
16 درصد رؤسای روابط عمومی در برابر پرسش روابط عمومی چیست؟ چنین نوشته بودند:روابط عمومی درجه نخست، عبارت است از کار و کوشش هایی که در راستای برقراری ارتباط صحیح و ایجاد حسن نیت و تفاهم با عموم مردم به عمل می آید. در درجه دوم روابط عمومی عبارت است ار تلاش هایی که برای استقرار ارتباط بین کارمندان بخش های مختلف و کادر اداری و مدیریت به عمل می آید(60)
بخش های مختلف مؤسسه و کارمندان و در خارج بین مؤسسه و افراد و گروه هایی که برای سازمان اهمیت دارند و همه مردم به طور کلی ارتباط مطلوب برقرار سازد.(61)
8 درصد کارگزاران روابط عمومی تهران نیز این جواب را در برابر پرسش مربوط به
تعریف روابط عمومی نوشته بودند:
«روابط عمومی عبارت است از چشم و گوش و زبان یک سازمان»(62)
رئیس روابط عمومی یک سازمان تربیتی تهران که به پرسشنامه تحقیقی پاسخ داده بود، در مقابل پرسش، تعریف روابط عمومی چیست؟ نوشته بود روابط عمومی اداره، قسمت یا واحدی از سازمان که برای انعکاس و انتشار و شناسیدن فلسفه وجودی، هدف فعالیت های مؤسسه یاسازمان از طریق رابطه منطقی و راستین با مردم فعالیت می کند و نیز منعکس کننده نظرات و افکار مردم درباره سازمان به مدیران است.(63)
انجمن روابط عمومی انگلیس:«روابط عمومی عبارت است از تلاش ها و اقداماتی آگاهانه، برنامه ریزی شده و سنجیده به منظور استقرار و کسب تفاهم متقابل بین یک سازمان و گروه های مورد نظر آن سازمان. این تعریف از سوی اکثر انجمن های روابط عمومی کشورهای مشترک المنافع پذیرفته شده است.(64)
انجمن روابط عمومی دانمارک:«روابط عمومی عبارت است از تلاشهای مستمر و منطبق با روشهای علمی و عملی که مدیریت سازمان های بخش خصوصی و دولتی به منظور ایجاد تفاهم و پیدایش حسن علاقمندی و تحصیل پشتیبانی گروههایی که سازمان با آن سروکار دارند و یا فکر می کنند در آینده سروکار خواهند داشت، به عمل می آورد.(65)
انجمن روابط عمومی آلمان:«روابط عمومی عبارت است از تلاش های آگاهانه و قانونی به منظور تفاهم و استقرار اعتماد و شناخت متقابل با عموم که بر اساس تحقیق
علمی و عملی صحیح و مستمر میسر است.(66)
تعریف انجمن جهانی روابط عمومی:انجمن جهانی روابط عمومی در ماه می 1960، تعریف زیرا را برای روابط عمومی تدوین و تصویب کرد. همین تعریف در نشست سال 1987 مکزیکو، مورد تأئید قرار گرفت.
روابط عمومی بخشی از وظایف مدیریت سازمان است. عملی است ممتد، مداوم و طرح ریزی شده که از طریق آن افراد و سازمان ها می کوشند تا تفاهم و پشتیبانی کسانی را که با آنها سروکار دارند به دست آورند.(67)
روابط عمومی عبارت است از ابلاغ اطلاعات واقعی مؤسسه به مخاطبان ذیربط و کسب نظرات آنان به منظور ایجاد حسن تفاهم.(68)
اسکات ام کاتلیپ صاحبنظر روابط عمومی در جهان:روابط عمومی، ادراه کردن وظایف، شناسایی و ایجاد، حفظ و نگهداری روابط مطلوب و برجسته بین سازمان و جامعه است، جامعه ای که توفیق و ناکامی یک سازمان به آن وابسته است.(69)
فرهنگ وبستر می نویسد:عمل ایجاد زمینه درک عامه از فرد، مؤسسه یا نهاد و ترغیب آنان برای داشتن حسن نیت نسبت به آن، همچنین درک و حسن نیت عامه نسبت به فرد، مؤسسه و یا نهاد.(70)
پروفسور بایرون کولیستان:«روابط عمومی، کوشش مدیران برای ترغیب مردم یا نفوذ در افکار آنان از طریق کاربرد وسایل ارتباطی است تا آنکه مردم نظر خوب نسبت به یک مؤسسه داشته باشند و آن را محترم شمارند و حمایت و پشتیبانی کنند و در فراز و
نشیب ها در کنار آن باقی بمانند.(71)
جامعه انجمن روابط عمومی: روابط عمومی به جامعه پیچیده و جمع گرای کمک
می کند که به تصمیمات و وظیفه اش در مشارکت در درک مقابل بین گروه ها و مؤسسه ها به صورت مؤثرتر دست یابد و در راستای هماهنگ کردن عموم با
سیاست های مردمی کمک کند.(72)
کنگره جهانی روابط عمومی در سال 1987 در مکزیکو:روابط عمومی کاربردی عبارت است از هنر و دانش اجتماعی تجزیه و تحلیلی گرایش ها، پیش بینی آثار آنها، مشورت با رؤسای مؤسسات و تهیه و اجرای برنامه های عملی که هم در راستای منافع مؤسسه و هم همگان باشد.(73)
انجمن روابط عمومی امریکا:روابط عمومی کوششی برای تأثیر گذاری و ایجاد تغییر در افکار عمومی از طریق نظارت، تحقیق و ارزیابی اطلاعات و فرایندهای است.(74)
ادوارد برنیز یکی از بنیانگذاران رشته روابط عمومی: روابط عمومی عبارت است از دست دادن اطلاعات به مردم و انجام تلاش های ترغیبی به منظور تغییر گرایش ها و رفتار مردم و کوشش برای همبسته ساختن نگرش ها و اثدامات یک مؤسسه با مخاطبان خود و متقابلا نگرش ها و اقدامات مخاطبان با مؤسسه.(75)
جان کارستن:«روابط عمومی ارتباط قانع کننده و از روی نقشه برای تأثیرگذاری بر گروهی از مردم است که معنی و مقصدی در تأثیر به آن وجود داشته باشد.(76)
«همچنین آن دسته از اعمال مدیریت است که مدیر به دستیاری آن برخورد و رفتار
عامه را می سنجد و در نتیجه خط مشی ها و طرز عمل های فرد یا مؤسسه را به صورتی که متضمن منافع عامه، و فرد و یا مؤسسه مزبور باشد، نعیین و برنامه عمل و فعالیت ارتباطی خود را به منظور حصول حسن تفاهم حصول حسن تفاهم و قبول جامعه مطرح می کند.(77)
رابرت اسکار کارلسون:«روابط عمومی، فعالیت های اطلاعاتی و خط مشی هایی است که سازمان های مختلف با توسل به آنها درصدد ایجاد نگرش های مطلوب نسبت به خود و کارشان و همچنین مبارزه با نگرش های مخالف هستند.(78)
اسکات ام کاتلیپ و آلن اچ سنتر در کتاب روابط عمومی مؤثر:«روتبط عمومی عبارت است از انقال و تجزیه و تحلیل اطلاعات و نظرات مدیریت مؤسسه به مخاطبان آن و انتقال تجزیه و تحلیل اطلاعات و نظریات این گرو ها به مدیریت به منظور ایجاد همسویی و هماهنگی در علایق و منافع.(79)
نشریه اخبار روابط عمومی:«روابط عمومی عمل مدیریت است که به وسیله آن افراد جامعه مورد سنجش قرار می گیرند و روش کار و طرز عمل یک فرد یا یک مؤسسه با مصلحت عمومی منطبق می شود و برنامه ای برای جلب تفاهم و مقبولیت عامه به موقع به اجرا گذاشته می شود.(80)
روابط عمومی آینه تمام نمای یک مؤسسه است.
روابط عمومی عبارت است از رفتار خوب توأم با گزارش خوب است.
روابط عمومی شمای اجتماعی و یک نظام ارتباطی و دائمی هر سازمان است که
راهبردها و تاکتیک های سازمان را برای جوامع مخاطب و نگرش ها و توقعات جوامع مخاطب را برای سازمان ترجمه می کند.
روابط عمومی عبارت است از ایجاد حسن تفاهم و قبول عامه با استفاده از قواعد و اصول علوم اجتماعی و اطلاع بر افکار عمومی و سنجش و ارزیابی آن.
روابط عمومی عبارت است از: چشم و گوش و زبان سازمان.
روابط عمومی عبارت است از اقدام به کارهایی برای افزایش و تقویت رابطه با مردم.
روابط عمومی عبارت، مدیریت ارتباط میان یک سازمان و همگان هایی است که با آن سروکار دارند(81)
لانگ و هازلتون:روابط عمومی کارکرد ارتباطی مدیریت است که از طریق آن
با محیط خود سازگار می شوند، آن را اصلاح می کنند و تغییر می دهند یا آن را حفظ می کنند تا به اهداف سازمانی دست یابند.(82)
یکی از صاحبنظران، 95 تعریف برای روابط عمومی ذکر کرده که تقریبا تمام آنها با همدیگر متفاوت است و هرکدام یک بعد جدیدی را تبیین می کنند، همچنین(میتز برگ) مهمترین نقش مدیران را نقش اطلاعاتی و ارتباطی می داند و در یک کلام ارتباطات را به منزله خونی که در رگهای سازمان جریان دارد تعریف می کند و تعبیر من از روابط عمومی این است که روابط عمومی رگ مشترک بین جامعه و سازمان است.(83)
تعاریفی را در مورد روابط عمومی مطرح می کنند از جمله این که:«روابط عمومی
کوششی است برای نفوذ در افکار عمومی از طریق کار و عمل صحیح و قابل قبول..»
در تعریفی دیگر از روابط عمومی می گویند:روابط عمومی کوششی آگاهانه، برنامه ریزی شده و مستمر برای ایجاد و حفظ حسن افاهم بین یک مؤسسه و مردم است(. و در تعریف سوم آمده است:(روابط عمومی ان دست از اعمال مدیریت است که بوسیله آن افراد جامعه مورد سنجش قرار می گیرند و روش کار و طرز عمل یک فرد یا یک مؤسسه با مصلحت عمومی منطبق می گردد.(84)
خاروق محمد رئیس روابط عومی سازمان اوپک: روابط عمومی ترکیبی از علم، هنر و فن است.(85)
روابط عمومی عبارت است از دانشی که توسط یک سازمان به کار گرفته می شود و توسط این دانش سازمان ها آگاهانه می کوشد که به مسئولیت اجتماعی خویش وقوف حاصل کنند و بدان جامه عمل بپوشاند.(86)
موقعیت ها و وطایف روابط عمومی
به طور کلی با بررسی اجمالی بر تعاریف مطرح شده می توان آنها را در شش گروه قرار داد:
الف:روابط عمومی هنر است، علم است، فن است.
ب:روابط عمومی آیینه تمام نمای سازمان و جایگاه دریافت و انتقال اطلاعات است.
ج:روابط عمومی وظیفه تبلیغ، ترغیب، تشویق و نفوذ در افکار عمومی را بر عهده دارد.
د:روابط عمومی پل ارتباطی مردم و سازمان و جایگاه دریافت و انتقال اطلاعات است.
ه:ایجاد حسن تفاهم، حسن رابطه متقابل وظیفه اصلی روابط عمومی است.
و:روابط عمومی اعمال مدیریت، فلسفه مدیریت، فلسفه اجتماعی مدیریت، مشاور مدیریت و کارکرد ارتباطی مدیریت است.
با توجه به آنچه گذشت می بینیم که هیچکدام از تعاریف کامل نیستند و به نظر
می رسد می توان برای روابط عمومی در موقعیت های متفاوت، وظایف متفاوتی ترسیم کرد که در اولویت قرار می گیند و آن را وظیفه اول روابط عمومی در یک موقعیت خاص، می نامیم و به همین مناسبت جدولی را به طور پیشنهاد ترسیم
می کنیم، اگر چه مطمئنا این جدول نه کامل است و نه مطلق، به طور مثال در جامعه مدنی وظیفه اول روابط عمومی مشارکت است پس روابط عمومی عبارت است از ایجاد روحیه مشارکت عمومی نویسنده به طور خلاصه معتقد است:
- فلسفه روابط عمومی مردمداری است.
- هدف روابط عمومی ایجاد، حفظ و تداوم تفاهم است.
- عمل روابط عمومی ایجاد، حفظ و تداوم ارتباط است.
- وظیفه روابط عمومی اطلاع رسانی و پاسخگویی است.
و تعریف روابط عمومی، ایجاد، حفظ و تداوم تفاهم بین سازمان و مخاطبان است.
در لزتباط با جدول موقعیت و وطایف روابط عمومی می توانیم موضوعات مختلف و جدی تر بیندیشیم. امید است پژوهشگران عزیز در این راه موفق باشند.
موقعیت ارتباطی وظیفه اول تعریف ویژگیهای کارشناس روابط عمومی
جامعه مدنی مشارکت ایجاد روحیه مشارکت عمومی حسن رابطه متقابل پاسخگو
سازمان اطلاع رسانی گوش و زبان سازمان قانون مندی
ارتباطات مردمی ایجاد ارتباط پل ارتباطی مردم و سازمان ارتباط گر
تبلیغات نفوذ در افکار تبلیغ غیر مستقیم هنرمند
رسانه ها انتقال صحیح اطلاعات جایگاه دریافت و انتقال اطلاعات اهل قلم
اخلاق دوستیابی مکانی است برای یافتن دوستان بیشتر منظم، متبسم، و متواضع
اکنون لازم است روابط عمومی، مهارتهای خود گشودگی و شنود مؤثر را آموخته و برای دستیابی به تفاهم و همدلی از طریق گفتگوی چهره به چهره تلاش کند.
نتیجه گیری
این مطلب نه کامل است و نه جامع اما در پی این مطالب است که یادآوری کند اگر روابط عمومی مأموریت «ایجاد، حفظ و تداوم ارتباط و تفاهم» را پیگیری می کند و رسالت رسانه ها ماهیتا چیز دیگری است در دنیایی است در دنیایی که سوء تفاهمات بیشماری ایجاد شده است چه باید کرد؟
نویسنده بر این باور است که بالطبع ویژگیهای تکنولوژیکی و ساختارهای سیاسی اطلاع رسانی و پاسخگویی مهمترین مأموریت های روابط عمومی در دنیای کنونی است و بر این موضوع تاکید دارد که اکنون مهمترین مشکل متخصان ارتباطات در برقراری ارتباط این است که بتواند مفهومی مشابه به آن معنایی که مورد نظرشان است را متجلی سازند.(6) و برای اینکه بتوانند به مفهوم مشابه و نقاط اشتراک بیشتری برای کسب تفاهم برسند بایستی به گفتگو و ارتباطات چهره به چهره روی آورند.
همچنین تاکید است که در عصر جهانی شدن هر انسان است اما هر انسانی فقط یک انسان است و بایستی در این جهان همزبان به سوی عمدلی حرکت کرد و اختلافات و تفاوتهای باقی مانده را کمرنگ ساخت و به بحران «معنا و هویت» پایان داد.
دانش و تکنولوژی در ارتباطات :
آشنایی و دستیابی به آخرین تکنولوژیهای ارتباطات و اطلاع رسانی امروزه برای هر فردی و هر سازمانی از الزامات و دلیل اصلی توفیق است.
روابط عمومی ها نیز در دنیای ارتباطات بایستی برای سهولت و سرعت اطلاع رسانی و برقراری ارتباط و پاسخگویی از آخرین پدیده های فن آوری بهره گیرند.
«مردمداری» و «دهکده جهانی» دو واژه ای است که بر اساس آن نوشتن این مطلب آغاز شده است. «مردمداری» شاید از اولین، متداول، متداول ترین و پرمعناترین عنوانهایی است که بر روابط عمومی نهاده اند و «دهکده جهانی» نظریه معروف اندیشمند کانادایی مک لوهان است که بر مبنای این دیدگاه رسانه ها و به ویژه تلویزیون آن چنان تأثیری بر روابط انسانهای روی زمین می گذراند که همگی از حال و احوال هم مطلع شده و چنان متصور شده است که انسانها در یک دهکده زندگی
می کنند.
بدون شک تکنولوژی ارتباطات بر روابط، برخوردها و تأثیر پذیری مردم تأثیرات شگرفی گذاشته است به طوری که دنیایی که ما در آم زندگی می کنیم به دنیای ارتباطات معروف است به این معنا که تکنولوژی ارتباطات نقش عمده ای در جهانی که آدمی آفریده است «نه جهانی که خدا آفریده است» بازی می کند و آن را به
جامعه ای اطلاعاتی مبدل ساخته است و اکنون 85 درصد دانشمند و محققان تمامی اعصار در عصر حاضر زندگی می کنند و 90 درصدی از تمامی دانش و اطلاعات طول
تاریخ بشر در عصر ما تولید شده است.
در دنیای پرهیاهوی ارتباطات، روابط عمومی چه نقشی ایفا می کند و برای شناخت این دنیا چه کمک و یاری می تواند برای مردم به انجام برساند و چگونه می تواند به ساکنان این دهکده یاری برساند تا همدیگر را بیشتر بشناسند و با هم بهتر زندگی کنند.
مراحل تکامل ارتباطات انسانی
اندیشمندان بسیاری به این فکر کرده اند که در طول تاریخ آدمیان چگونه با یکدیگر ارتباط برقرار می کرده اند و این ارتباطات چه تغییرات و تحولاتی داشته است و از چه ابزاری استفاده می شده است.
تونیس، رایزمن، مک لوهان و الوین تافلر از افراد شاخص و شناخته شده ای هستند که مراحل تکامل ارتباطات انسانی را در تاریخ بشر تقسیم بندی کرده اند خالی از لطف نیست به آن اشاره ای شود لذا در جدولی به طور خلاصه مراحل تاریخی ارتباطات ترسیم می شود.
دسته بندی پیشنهادات برای ارتباطات انسانی
مراحل تاریخی ارتباطات
اندیشمند مرحله اول مرحله دوم مرحله سوم
تونیس بدوی فردگرایی(انسان از درون هدایت شده) نظام اجتماعی
رایزمن ارتباط شفاهی
(قبیله ای) نوشتاری ارتباط جمعی
مک لوهان شفاهی
(کهکشان شفاهی) نوشتاری
(کهکشان گوتنبرگی) الکترونیکی
(کهکشان مارکنی)
الوین تافلر موج اول
(سنتی) موج دوم
(نوشتاری) موج سوم(الکترونیکی)
ارتباطات در روابط عمومی
برای شناخت دنیای خودمان «دنیای ارتباطات» در ابتدایی ترین تقسیم بندیها و شاید در مهمترین تفکیک انواع ارتباطات بتوان ارتباطات مستقیم و غیر مستقیم را مطرح مرد و اگر عمده ترین نقش را برای روابط عمومی ها ارتباطات مستقیم در نظر بگیریم«گفتگو»:
یعنی ارتباط بدون دخالت و واسطه گری تکنولوژی که سرآغاز ارتباطات میان فردی و همدلی است. تمام فعالیت روابط عمومی را در بر می گیرد و در چنین موضعی است که می توان گفت« روابط عمومی یعنی گفتگو و دیگر هیچ و هرگونه ارتباطی غیر از آن را می توان انتقال اطلاعات، اطلاع رسانی، تبلیغات و ... نامید. می دانیم که وسایل ارتباط جمعی و دیگر رسانه ها از جمله ابزاری هستند که برقراری ارتباط را در بین مردم امکان پذیر می سازند و شاید عنوان کردن اینکه گفتگو بعنوان اساس و فلسفه کار روابط عمومی مطرح شد همان هدف اساسی تشکیل روابط عمومی باشد. در واقع سازمانها، دولتها، نهادها و... از طریق رسانه ها می توانند اطلاع رسانی و پاسخگویی کنند اما آدمی نیازمند ارتباط چهره به چهره است و اینجاست که روابط عمومی مطرح می شود.
ضرورت ارتباط چهره به چهره برای ایجاد تفاهم و همدلی یک واقعیت جدی است کمتر به آن توجه شده است در حالی به روابط عمومی ماوای گفتگو و ارتباطات میان فردی است و شاید بتوان گفت:روابط عمومی یعنی ارتباطات چهره به چهره زیرا«روابط عمومی، رسانه نیست»
این مفهوم که روابط عمومی رسانه نیست یعنی اینکه ماموریت هایی دیگر غیر از عملکرد رسانه ها را پیگیری می کند. با نگاهی بر تعاریف متنوع روابط عمومی ماموریت اساسی روابط عمومی « ایجاد، حفظ و تداوم&r
دانلود مقاله تاریخچه روابط عمومی در جهان