جلسه اول
عنوان آزمایش : عملیات نمونه برداری خاک از مزرعه
وسایل مورد نیاز : کیسه- پلاستیک – بیل یا بیلچه- اوگر- سینی – الک – قوطی پلاستیکی.
روش کار :
الف) نمونه برداری از خاک مزرعه
بطور کلی جهت پی بردن به میزان مواد غذایی موجود در خاک و حاصلخیزی آن و تعیین نوع زراعت مناسب و مشخص نمودن روش صحیح کشت و آبیاری و غیره بایستی خاک را در آزمایشگاه تجزیه نمود و اولین مرحله برای تجزیه خاک را در آزمایشگاه تجزیه نمود و اولین مرحله برای تجزیه خاک نمونه برداری از سطح مزرعه می باشد.
نکاتی که در نمونه برداری باید رعایت شوند:
الف- اولاً باید زمین را از قبل به قطعات یکنواخت تقسیم کرده باشیم . زیرا ممکن است مثلاً در جایی که شیب زیاد دارد در موقع آبیاری یا بارندگی مواد غذایی و املاح از بین می روند . یا قسمتی که گود می باشد املاح و مواد غذایی در آنجا تجمع می یابند . در چنین شرایطی باید با گرفتن نمونه های زیاد و نزدیک به هم می توان نمونه ی مناسبی از آن مزرعه گرفت.
ب- هر نمونه برداری باید از یک مساحت 15 هکتاری برداشت شود برای مساحت های بیشتر تعداد زیادتری نمونه لازم است.
ج- قبل از نمونه برداری باید مطمئن شویم که خاک ما آغشته به کود دامی یا شیمیایی یا گیاهی نباشد چون مقدار ناچیزی از آن می تواند آزمایش را مختل کند.
از این زمین ها باید به طور جداگانه نمونه برداری کرد حتی از نمونه برداری قسمت هایی مثل آبراهه ها و کنار پرچین باید خودداری شود یا به طور جداگانه نمونه برداری شود.
د- در موقعی که رطوبت زمین زیاد است باید از نمونه برداری خودداری کرد. بهترین موقع نمونه برداری موقعی است که زمین ما گاو رو باشد.
شرح وسایل نمونه برداری :
1- بیل – ساده ترین و راحت ترین وسیله نمونه برداری خاک می باشد . برای استفاده از بیل بایستی ابتدا به اندازه یک بیل از خاک مورد نظر را برداشته و سپس از این گودال به اندازه یک کیلوگرم تا عمق مورد نظر بر داشت می شود .
2- اوگر (مته) – با استفاده از آن می توالت از خاک نمونه تهیه کرد که از یک لوله تو خالی و نوک تیز است. برای نمونه برداری آن را روی خاک قرار داده با فشاری که به دسته وار د می شود و چرخاندن آن تا عمق مورد نظر خاک فرو می رود . سپس اوگر را از خاک بیرون کشیده و خاکی که بوسیله آن بیرون می آید به عنوان نمونه خاک محسوب می شود.
روش کار :
ابتدا زمین را تقسیم بندی می کنیم و بعد به برداشت نمونه اقدام می کنیم به این صورت که در قطعه یکنواخت به صورت زیکزاک حرکت نموده و از فاصله های مساوی 15 تا 20 نمونه هر کدام به وزن 1 کیلوگرم تهیه خواهد شد عمق نمونه برداری بسته به نوع محصول فرق می کند پس از آنکه از هر قطعه نمونه تهیه شد نمونه های هر عمق یک قطعه را با هم مخلوط نموده و یک نمونه 1 کیلوگرمی از آن به عنوان نمونه خاک به آزمایشگاه انتقال می دهیم.
قبل از فرستادن نمونه به آزمایشگاه بایستی نمونه را در هوای آزاد 24 تا 48 ساعت روی یک قطعه گونی یا روزنامه خشک کنیم برای خشک کردن خاک نباید از حرارت استفاده کرد.
بعد آن را در آزمایشگاه در سینی قرار داده و خاک را خرد می کنیم و آن را با الک 2 میلی متر الک کرده و درون قوطی پلاستیکی قرار می دهیم قوطی باید کاملاً تمیز باشد و از آن برای انجام آزمایشات استفاده می کنید.
جلسه دوم
عنوان آزمایش: تعیین بافت خاک با استفاده از مثل بافت خاک
روش کار :
پس از محاسبه ذرات رس- شن و سیلت بر حسب درصد می توان با استفاده از مثلث بافت خاک نوع خاک مورد آزمایش را بدست آورد.
مثلث بافت خاک مثلثی یاست متساوی الاضلاع که بر روی هر ضلع آن درصد یکی از ذرات معدنی شن – سیلت و رس مشخص کرده است. داخل مثلث به محدوده هایی تقسیم شده که هر محدوده مربوط به یکی از انواع 12 گانه بافت خاک می باشد . در تعیین بافت خاک ابتدا در صد هر یک از ذرات را بر روی ضلع مربوط به خودش زده و محل آن را پیدا می کنیم سپس از هر یک از نقاط مشخص شده امتدادی به موازات ضلع ماقبل آن البته اگر در جهت گردش موافق عقربه های ساعت در نظر گرفته شود به طرف داخل مثلث رسم می کنیم. 3 امتداد حاصل یکدیگر را در نقطه ای قطع خواهند کرد و محل تقاطع در داخل یکی از محدوده ها قرار خواهد گرفت که بافت خاک آن محدوده در حقیقت خاک بافت مورد آزمایش را نشان می دهد.
چنانچه محل تقاطع در حد فاصل بین دو محدوده بافت قرار گیرد بافت خاک حالت بینابینی خواهد داشت اگر محل تقاطع بین محدوده های لوم و لوم سیلت قرار گیرد بافت خاک عبارتند از لوم تا لوم سیلت و به همین ترتیب می توان مواد دیگر را بیان کرد.
جلسه سوم
عنوان آزمایش: تهیه گل اشباع
مواد و وسایل مورد نیاز :
خاک کوبیده شده و الک شده- کاردک یا اسپاطول – کاپ یا فنجان پلاستیکی- آب مقطر
گل اشباع : مخلوط خاک و آبی که دارای خصوصیات زیر باشد :
1- سطح گل براق باشد .2- زمانی که با کاردت شیاری در آن ایجاد می کنیم دو لبه شیار به آرامی به هم برسند. 3- سطح و زیر گل آب جمع نشود . 4- زمانی که با نوک اسپاتر (کاردک) مقداری گل بر می داریم مقدار مختصری به داخل کاپ سقوط کند.
روش کار :
ابتدا حدود gr 200 خاک را 3/2 کاپ در داخل کاپ پلاستیکی ریخته مقداری آب مقطر به آن اضافه می کنیم با اسپاتر هم زده تا گل یکنواختی که دارای ویژگی های فوق باشد .
سپس درب کاپ را بسته و به مدت 24 ساعت کنار می گذاریم بعد از 24 ساعت درب آن را برداشته یکی از 3 حالت زیر ممکن است بوجود آید.
1- یکی اینکه سطح گل خشک شده و ترک برداشته که در این صورت مقدار آب آن کم بوده. کمی آب اضافه کرده و مجدد هم می زنیم.
2- سطح گل آب جمع شده باشد که در این صورت مقداری خاک به گل اضافه کرده و مجدد هم می زنیم.
3- در این حالت گل هیچ تغییر ی نکرده باشد نه خشک شده نه خیس.
شماره آزمایش : 4
عنوان آزمایش : تعیین بافت خاک به روش هیدرومتری
مواد و وسایل مورد نیاز آزمایش : خاک خرد شده والک شده – قوطی پلاستیکی- همزن یا شیکر برقی- همزن دستی هیدرومتر – ترمومتر- ترونومتر- کالکن 5%- مزون یا سیلندر مکانیکی
کار هیدرومتر : چگالی مخلوط خاک یا سوسپانسیون را نشان می دهد.
روش کار:
200 گرم خاک خرد شده و الک شده را وزن کرده و در داخل قوطی پلاستیکی می ریزیم حدود cc300 آب مقطر به آن اضافه کرده و cc50 به آن اضافه می کنیم سپس درب قوطی را بسته و در روی شیکر برقی به مدت 6 ساعت شیکر می کنیم. سپس محتویات قوطی را در داخل سیلندر 1 لیتری ریخته و کاملاً شستشو داده و به حجم 1 لیتر می رسند سپس با همزن دستی به مدت 1 دقیقه که حدوداً 10 مرتبه بالا و پایین برده است به محض خارج کردن همزن دستی هیدرومتر را به آرامی در داخل استوانه قرار داده کرنومتر را فعال کرده و بعد از 40 ثانیه اولین قرائت را انجام می دهیم دمای مخلوط را نیز یاد داشت می کنیم.
a قرائت اول T دمای اول
سپس مخلوط را به مدت 6 ساعت به حال خود قرار داده بعد از 6 ساعت بدون اینکه مخلوط را هم بزنیم هیدرومتر را در داخل مخلوط قرار داده و دومین قرائت را انجام می دهیم.
b قرائت دوم t' دمای دوم
در 40 ثانیه اول شن شروع به رسوب نموده و عددی که هیدرومتر قرائت می کند مربوط به غلظت سیلت و رس می باشد. بعد از 6 ساعت ذرات سیلت شروع رسوب نموده و عددی که هیدرومتر نشان می دهد مربوط به ذرات رس موجود می باشد.
در تأیین بافت خاک 2 تصحیح داریم :
1) یکی مربوط به دما
2) یکی مربوط به غلظت کالکن
1- به ازای هر درجه بیشتر از 20 (3/0) به عدد قرائت شده اضافه می کنیم.
2- به ازای هر در جه کمتر از 20 (3/0) از عدد قرائت شده کم می کنیم.
مقدار رس و سیلت در 50 گرم
(Silt+Clay) = مقداری سیلت (gr 100)
مقدار رس در gr 50 عدد تصحیح شده در قرائت دوم
29= قرائت اول
5/26= 5/2- 29 22= دما
1/27= 6/0 +5/26 مقدار سیلت و رس
9/22= 1/27- 50 مقدار شن
8/45= 2 × 9/23 درصد شن
6= قرائت دوم
22= دما
1/4= 6/0+5/3 = 5/2- 6 مقدار رس
2/8 = 2 × 1/4 درصد رس
23= 1/4- 1/27 مقدار سیلت
46= 2 × 23 درصد سیلت
آزمایش شماره 5 :
عنوان آزمایش : اندازه گیری PH خاک
مواد و وسایل مورد نیاز : گل اشباع- نوار تخمین PH و PH متر
PH غلظت یون های هیدروژن آزاد موجود در محلول
رابطه
که اگر در آب مقایسه کنید چون PH آن خنثی است
غلظت مولکول آب
غلظت H+ و H- برابر است.
هدف از تهیه گل اشباع برای اندازه گیری PH خاک :
برای اندازه گیری PH در خاک 2 روش داریم :
1- روش صحرایی 2- روش آزمایشگاهی
روش صحرایی: استفاده از نوار تخمین PH می باشد که بر ر وی آن یکسری اسید ها و بازهای آلی وجود دارند که رنگ فرم یونی آنها با رنگ فرم مولکولی آنها متفاوت است زمانی که در محیط آبی قرار می گیرند یونیزه شده و بسته به اینکه به چه فرمی تبدیل شوند (یونی یا مولکولی و یا مخلوطی از هر دو) رنگ آنها متفاوت است. سپس از روی رنگ ایجاد شده روی نوار و مقایسه آن با رنگهای روی برچسب قوطی نوار PH به صورت تخمین تأیین می کنیم که این نوع روش تعیین PH تخمین است و بیشتر در صحرا استفاده می شود.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 21 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله آزمایشگاه کشاورزی