عوامل تاثیرگذار بر رفتار اخلاقی کارکنان در جایگاه های سوخت شهر همدان
54 صفحه در قالب word
چکیده
برای ورود به بحث ، ابتدا باید اخلاق را تعریف کنیم. اخلاق بطور ساده و خلاصه شامل شناخت صحیح از ناصحیح و آنگاه انجام صحیح و ترک ناصحیح است.(سلطانی ،1382)
تشخیص درست از غلط همیشه ساده نیست. بسیاری از دانشمندان علم اخلاق ادعا می کنند که باتوجه به اصول اخلاقی در مقام عمل همیشه یک راهکار درست وجود دارد و برخی دیگر معتقدند که راهکار درست بستگی به موقعیت و شرایط دارد و تشخیص اینکه کدام راهکار درست است درنهایت به عهده خود فرد است.اخلاق کار (BUSINESS ETHICS) نیز از دیدگاه افراد مختلف معانی متفاوتی دارد. اما عموماً آن را شناخت درست از نادرست در محیط کار و آنگاه انجام درست و ترک نادرست می دانند. اخلاق در معنی، تشخیص درست از نادرست و خوب از بد، همیشه موضوع مورد بحث فلاسفه بوده، آنها به عنوان یکی از شاخه‌های فلسفه، در مورد آن سخن گفته‌اند. به علاوه بــرخی مانند هایک اخلاق را تمدن‌ساز به شمار می‌آورند). غنی‌نژاد،ص129،1381(
اخلاق عبارت است از یک سلسله خصلتها و سجایا وملکات اکتسابی که بشر آن را بعنوان اصول اخلاقی می پذیرد.( مطهری مرتضی، مجموعه آثار، ج 8 و ج 16 ،1377 )
در فرهنگ دهخدا اخلاق عبارت است از دانش بدخویی ونیک خویی ها.
به طور کلی انسان ها در بعد فردی و شخصیتی دارای ویژگی های خاص اخلاقی هستند که پندار، گفتار و رفتار آنها را شکل می دهد. ممکن است همین افراد وقتی در یک جایگاه و پست سازمانی قرار می گیرند عواملی موجب شود که پندار، گفتار و رفتار متفاوتی از بعد فردی سر بزند که این ویژگی های انسانی بر روی میزان کارایی و اثر بخشی سازمان تاثیر بگذارد. از طرفی اخلاقی بودن یا نبودن رفتارها و عملکرد می تواند موجب بروز پیامدهای مثبت یا منفی در سطح سازمان گردد.(روح الله تولایی ؛2008)
هدف از این تحقیق بررسی عوامل تاثیرگذار بر رفتار اخلاقی کارکنان و به طور خاص کارکنان جایگاه سوخت اختصاصی بوعلی همدان می باشد. این مقاله از نوع تحقیقات توسعه بوده و روش انجام آن پیمایشی و روش گردآوری اطلاعات به روش میدانی می باشد. به عبارتی،منظور از مطالعات میدانی تحقیقاتی است که موضوع مورد مطالعه در اختیار محقق قرار داشته باشد و یا به عبارت دیگر محقق را بدان دسترسی باشد بعنوان مثال وقتی محقق هدفش مطالعه در زندگی کشاورزان ساکن یک روستا و یا قشری از جامعه و یا گروهی از کارگران یک موسسه تولیدی و یا مردم عشایری باشد مطالعه, از نوع مطالعه میدانی است و اطلاق اصطلاح میدانی به مفهوم ارتباط مستقیم و رویاروی محقق با پدیده های مورد مطالعه است .
کلیدواژه ها:
رفتار اخلاقی ؛ اخلاق ؛ اخلاق فردی ، اخلاق کاری .
مقدمه
در تاثیر و ضرورت اخلاق می توان با گفته ای از افلاطون بحث را باز کرد. افلاطون معتقد است که خوب دانستن به خاطر خوب انجام دادن کارهاست، زیرا انجام دادن خوب کارها مفیدتر از انجام دادن بد آنهاست. دیگر آنکه اگر کسی رفتاری غیراخلاقی دارد، عمدتا ناشی از ناآگاهی اوست.(افلاطون،1380)
باور همگانی آن است که اگر اصول قدرتمند اخلاق به کارگرفته شوند، عملکرد را در هر محیط کاری بهبود می‌بخشند. بدین ترتیب کلید اخلاق خوب، آگاهی است.
ضعف اخلاقی بر عملکرد شغلی تاثیر منفی دارد. وقتی رفتار شغلی ازنظر اخلاقی ضعیف باشد به صورت آشکار و پنهان هزینه عملکرد بالا می‌رود. این هزینه را می توان در حوزه های مختلف محیط کاری شناسایی کرد مانند پایین بودن بهره‌وری، کندی پویایی محیط کار، عدم شفافیت و به هم ریختگی ارتباطات شغلی.
اخلاق واقعی شغلی، فرایندی عقلایی برای کشف گزینه های تصمیمی و رفتاری و انتخاب بهترین گزینه های ممکن برای همه دست‌اندرکاران است. اخلاق واقعی، در سطح محیط کار، فراتر از ارزشها و اخلاق شخصی مطرح است. اخلاق واقعی یک تعهد جمعی یا یک تلاش جمعی و سیستمی با همان ویژگیهای سیستمی برای اخذ نتایج است.(احد فرامرزقراملکی،1386)
یکی از راهکارهای اساسی که یک موسسه خدماتی می تواند با توسل به آن خود را از سایر رقبا متمایز کند ارایه دائمی کیفیت خدمات برتر به مشتریان می باشد و بسیاری از سازمانها و شرکتها به این نکته مهم پی برده اند که ارایه خدماتی دارای کیفیت، می تواند مزیت رقابتی نیرومندی برای آنان به ارمغان آورد مزیتی که بر انجام سود بالاتر می انجامد و برای رسیدن به این امر مهم کافی است و به انتظارات مشتریان از کیفیت خدمات ارایه شده پاسخی مناسب داده شود و یا اینکه از آن پیشی گرفته شود.(کاتروآرمسترانگ،ص817، 1379)
بر کسی پوشیده نیست که امروزه موفقیت کسب و کار تا حد زیادی بر پایه افراد می چرخد، نه سرمایه. اکنون بسیاری از تولید کنندگان سنتی در واقع کسب و کارهای خدماتی هستند. در بیشتر صنایع هزینه های نیروی انسانی بسیار بیشتر از هزینه های سرمایه ای است. از آن جائیکه کارکنان ، هم هزینه اصلی و هم محرک اصلی ایجاد ارزش هستند، حرکت های مدیریت نیروی انسانی که حتی موجب تغییرات کوچک در عملکرد عملیاتی شود، می توانند اثر عمده ای بر بازده ها داشته باشند.
در اواخر 1970s و اوایل 1980s، حرکتی رخ داده است که به موجب آن پرسنل به گروه "منابع انسانی" تغییر نام داد.
این تغییر اذعان کرد که کارکنان دارایی های مهم اند، نه اینکه تنها قطعات دارایی باشند.این نیز حاکی از به رسمیت شناختن در حال ظهور است که سازمان باید به عنوان هزینه های عمل تاریخی از کارکنان با توجه به قطع، و نه به عنوان منابع مهمی از درآمد و سود پرداخت کند.
با این حال، در بسیاری از محیط های کاری، تغییر بیشتر نمادین و نه اساسی بود.
از همین رو مسئله اصلی تحقیق حاضر این است که چه عواملی بر رفتارهای اخلاقی انسان ها به عنوان کارکنان یک مجموعه (جایگاه سوخت) تاثیر می گذارد؟
بیان مسئله
اخلاق کار، یک هنجار فرهنگی است که به انجام کار مناسب وخوب در جامعه . ارزش معنوی مثبت می‌دهد و بر این باور است که کار فی‌نفسه دارای یک ارزش ذاتی است (چرینگتون،ص 19، 1980)
مسئله ای که یک محقق را بر آن می دارد که دست به تحقیق و پژوهش بزند مشاهده مسئله یا مشکلی در آن حوزه تحقیق می باشد.در این تحقیق نیز محقق با بررسی این موضوع (رفتار اخلاقی کارکنان ) در محیط کاری جایگاه های سوخت (پمپ بنزین) پس از مشاهده کمبود و نقایصی و به طور کلی مشاهده مشکلاتی مشغول انجام چنین پروژه ای شد.مسائل و مشکلاتی که در این تحقیق مورد بررسی قرار خواهند گرفت بسیار است ، که بنده در ادامه کار به ذکر چند مورد از آنها پرداخته و این مسائل را برای محققین آینده کاملا با روشهای آماری روشن ساخته ام ، تا شاید همین تحقیق باعث حل بعضی از آنها در این جامعه رو به رشد گردد . مسائلی از قبیل حقوق پایین کارکنان ، نداشتن شرایط کار مناسب ، نبود امکانات رفاهی در خور حال کارکنان ، رفتار نادرست بعضی از مشتریان و بالاخص بعضی از مدیران و مسئولان جایگاه ها با کارکنان و در دو مورد دیگر بررسی اثر سابقه کار و تحصیلات افراد در انجام دادن کارشان است.یکی از مشکلات و نقائص ذکر شده مسئله برخورد مدیران و مسئولان جایگاه ها است ، همانطور که در بسیاری از مقالات و کتابهایی که در مورد مدیران و رفتارشان موجود است می بینیم که هر گونه رفتار نادرست و حساب نشده مسئولان در چنین محیط کاری حساسی باعث ضربه جبران ناپذیری به جایگاه می گردد به عنوان مثال اگر مسئولان درست با کارکنانشان برخورد کنند ، حقوق آنها را تمام و کمال پرداخت کنند و به زبان عامیانه هوای کارگر را داشته باشند متقابلا کارگر نیز در کار خود چیزی کم نگذاشته و به طور دلسوزانه ای کار خود را انجام می دهد . به عبارت دیگر این رفتار مدیریت در محل کار است که رفتار متقابل کارگر را می سازد که متاسفانه در این برهه از زمان شمار زیادی از محیط های کاری وجود دارد که مسئولان آنها افراد بیسوادی هستند که از قبل بر سر کار هستند یعنی هیچگونه اطلاعاتی در مورد هنر مدیریت نداشته و محیط کار را به طریق سنتی و بسیار ناآگاهانه اداره می کنند . البته به راحتی نمی توان از کنار این مشکلات موجود گذشت برای اینکه نیروی انسانی در هر محیط کاری اولین و مهمترین مورد جهت انجام کار و پیشبرد مقاصد سازمانی است تمام این مشکلات ذکر شده شاید بتوان گفت که برای کارگران باعث استرس شغلی گردد ، گروهی از صاحب‌نظران رفتار سازمانی، استرس (STRESS) ناشی از شغل را بیماری شایع قرن نامگذاری کرده‌اند شاید هم به راستی دوران ما عصر استرس‌ها است که در آن انسان بیش از هر زمان دیگر در معرض عوامل استرس زا قرار گرفته و مسایل و مشکلات زیادی از هر سو او را احاطه کرده است و همین مسئله یکی از مشکلات جایگاه ها می باشد که در ادامه به طور مفصل در مورد آن و همچنین در مورد بقیه مسائل و مشکلات موجود توضیح داده خواهد شد .
بهمین دلیل سئوال اصلی تحقیق در اینجا عبارت است از:
چه عواملی بررفتاراخلاقی کارکنان یک مجموعه(کارکنان جایگاه های سوخت شهر همدان) تاثیرگذار است؟
همچنین سوالات فرعی تحقیق عبارتند از:
1- چه عواملی بر رفتار اخلاقی کارکنان یک مجموعه در سطح فردی تاثیرگذار است؟
2- چه عواملی بر رفتار اخلاقی کارکنان یک مجموعه در سطح گروهی تاثیرگذار است؟
اهمیت و ضرورت تحقیق :
اخلاق از موضوعاتی است که از بدو تولد بشر وجود داشته است و گذر زمان نه تنها ضرورت وجود آن را کم رنگ و کم اهمیت ننموده است، بلکه بر اهمیت و لزوم آن در این برهه از زمان افزوده است، تا جایی که امروز بحث از مسئولیت های اجتماعی و استانداردهای جهانی اصول اخلاق انسانی از موضوعات چالش برانگیز کلیه سازمان های اداری می باشد تا این که ترویج اخلاق در سازمان ها و تعالی اخلاقی فرهنگ سازمانی نه تنها محیط با نشاط و مساعدی را بیافریند بلکه موجب افزایش بهره وری نیز گردد. به همین منظور باید ارزش های اخلاقی در محیط کار و سازمان به نحو مطلوبی تعلیم داده شود .(مقاله اخلاق عامل موفقیت در محیط کاری، نشریه داخلی قوه قضاییه،1390)
رعایت یکسری اصول می تواند راهگشای خوبی جهت برقراری ارتباطی معقولانه با همکاران باشد از جمله مهربانی و صمیمت در محل کار و نگهداشتن حد و مرزهای اخلاقی یکی از بهترین خصوصیات اخلاقی در محیط کار محسوب می‌گردد؛ نظر خواهی از همکاران جهت رفع مشکلات کاری و داشتن روحیه کار گروهی؛ درست و با دقت گوش فرا دادن به سخنان، نظرات و احترام به عقاید یکدیگر الزامی به نظر می‌رسد؛ پرهیز از تجسس در زندگی شخصی و خانوادگی یکدیگر، به غیر از زندگی کاری هر شخصی زندگی خصوصی ای دارد که فقط به خود شخص ارتباط پیدا می‌کند هر گونه تجسس و ریزبینی در زندگی همکاران سبب دلخوری و آزردگی می گردد؛ بالا بردن صدا بیش از اندازه معمول در هنگام صحبت با تلفن، بهترین راه برای اینکه مکالمه تلفنی شما مزاحمتی برای دیگران ایجاد نکند این است دست کم آرام صحبت کنید و حواستان جمع باشد که صدایتان بیش از حد معمول بلند نشود. محل کار هم مثل هر جای دیگر الزامات خاص خود را دارد و با رعایت آنها می توان در راستای حریم شناسی و حرمت شناسی گام برداشت. چیزی که برای خود از دیگران توقع داریم. در هر محیط کاری رعایت یک قانون طلایی زیباست، «با دیگران طوری رفتار کنید که دوست دارید با شما رفتار شود». یکی از مسائل حائز اهمیت درک یکدیگر است لحظه های خوب و بد در زندگی همه افراد وجود دارد و گاه ممکن است این مسائل زندگی شغلی را تحت تاثیر قرار دهد، رعایت شرایط بحرانی و درک همکاران می تواند برای آنان آرامبخش باشد، البته مشکلات شخصی نباید سبب آزار همکاران گردد. مسئولیت پذیری در محیط کار، زمانیکه شخصی مسئولیت های کاری اش را بر گردن همکاران انداخته دیدی منفی از خود بر جا می گذارد. لازمه قضاوت و ایرادگیری از دیگران کامل بودن شخص است که به طور حتم هیچ انسانی کامل نیست. وجود روح توکل بر خدا در افراد، وسیله‌ای برای جلب روزی معرفی شده است. اگر انسان کار و مسئولیت را امانت بداند، بی گمان حرمت آن را پاس می دارد و تلاش می کند که به خوبی آن را پیش ببرد و بالنده سازد. (ستاره محمدی،1389)
این تحقیق در جهت بررسی موانع و مشکلات موجود در محیط کاری (جایگاه سوخت) انجام شده تا بتوان با استفاده از آن شرایط کاری مناسبتری برای کارکنان بوجود آورده تا هم کارکنان سالمتر و بدون استرس کار کنند و هم مردم از کار کارکنان راضی باشند .
اهداف تحقیق :
- تعیین ارتباط میان رفتار مدیریت با رفتار اخلاقی کارکنان.
- تعیین ارتباط میان امکانات رفاهی با رفتار اخلاقی کارکنان.
- تعیین ارتباط میان بهداشت ، ایمنی و محیط زیست با رفتار اخلاقی کارکنان.
- تعیین ارتباط میان رفتار اخلاقی کارکنان با سطوح مختلف تحصیلات.
- تعیین ارتباط میان رفتار اخلاقی کارکنان با سابقه کاری مختلف.
هدف کاربردی این تحقیق بررسی رابطه میان تعهد کارکنان ، در جایگاه سوخت و عوامل اثرگذار بر تعهد کارکنان را شناسایی و اهمیت هر یک از موارد را مشخص می کند و به دنبال آن تاثیری که تعهد کارکنان بر روی رفتار اخلاقی آن ها دارد نیز مطالعه می شود که از نتایج آن می توان برای ایجاد وفاداری در کارکنان یا رضایتمندی ارباب رجوع استفاده کرد.
کاربرد عملی این تحقیق در چنین محیط های شغلی این است که هنگام جذب نیروی کارمیزان تعهد افراد به سیاستها و هنجارها با توجه به عوامل اثرگذار فوق بررسی گردد.
فرضیه های تحقیق:
- ارتباط معناداری میان رفتار مدیریت و رفتار اخلاقی کارکنان وجود دارد.
- ارتباط معنا داری میان امکانات رفاهی و رفتار اخلاقی کارکنان وجود دارد
- ارتباط معنا داری میان بهداشت ، ایمنی و محیط زیست با رفتار اخلاقی کارکنان وجود دارد.
- بین رفتار اخلاقی کارکنان با سطوح مختلف تحصیلات، تفاوت وجود دارد.
- بین رفتار اخلاقی کارکنان با سابقه کاری مختلف، تفاوت وجود ندارد.
ممکن است هنگام انتقال از فایل ورد به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است
متن کامل را می توانید در ادامه دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن برای نمونه در این صفحه درج شده است ولی در فایل دانلودی متن کامل همراه با تمام ضمائم (پیوست ها) با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند موجود است
عوامل تاثیرگذار بر رفتار اخلاقی کارکنان در جایگاه های سوخت شهر همدان