بررسی سلامت روانی در خانوادة خلبانان نظامی
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:210
پایان نامه برای اخذ درجة کارشناسی در رشتة روانشناسی بالینی
فهرست مطالب :
مقدمه ................................................................. 1
فصل اول: بیان مسأله
مقدمه .................................................................. 7
بیان مسأله ....................................................................... 7
ضرورت و اهمیت پژوهش ............................................. 11
اهداف پژوهش ....................................................................... 12
سؤالهای پژوهش .................................................................... 13
مفاهیم و متغیرهای عملیاتی .......................................................... 14
خلاصه فصل ........................................................................... 17
فصل دوم:گسترة نظری موضوع و پیشینه تحقیقاتی
مقدمه ........................................................................ 19
مبانی نظری .............................................................................. 19
مفهوم سلامت ........................................................... 19
نگاهی تاریخی به سلامت و بیماری .................................... 21
الگوهای سلامت ................................................................ 23
مقایسة الگوهای سلامت ................................................................ 42
ابعاد سلامت ........................................................... 43
سلامت روانی .................................................................. 47
مفهوم سلامت روانی در نظریه های مختلف .......................................... 52
تعریف تنیدگی ..................................................................... 72
تاریخچة تنیدگی ................................................................. 75
انواع تنیدگی ............................................................................. 76
محرکهای تنیدگی زا ................................................................... 77
چه کسی در برابر تنیدگی آسیب پذیر تر است؟ ..................................... 79
هزینة تنیدگی ........................................................................ 80
منابع تنیدگی و زندگی حرفه ای .......................................................... 81
عوامل تنیدگی شغلی ......................................................................... 84
مکانیزمهای تأثیر تنیدگی .................................................................... 91
واکنشهای جسمانی در مقابل تنیدگی .................................................... 93
نشانگان سازگاری عمومی سلیه ........................................................... 94
ارتباط تنیدگی با بهداشت و سلامت روانی ........................................... 97
آثار روانشناختی تنیدگی ..................................................................... 99
تنیدگی و بیماریها ........................................................................... 100
تنیدگی و رویدادهای زندگی ............................................................. 109
پیشگیری و درمان ........................................................................... 111
کاهش تنیدگی در محیط کار ............................................................. 122
یافته های پژوهشی .............................................................. 124
پژوهشهای داخلی ........................................................................... 124
پژوهشهای خارجی ......................................................................... 126
خلاصه فصل ....................................................................... 129
فصل سوم:روش تحقیق
مقدمه ............................................................................... 131
نوع پژوهش ....................................................................... 131
جامعة آماری ............................................................................. 132
گروه نمونه ........................................................................... 132
روش نمونه گیری ...................................................................... 132
ابزار اندازه گیری .................................................................. 133
روشهای آماری .......................................................................... 143
خلاصه فصل .............................................................................. 144
فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه ............................................................................ 146
یافته های توصیفی .................................................................... 146
یافته های استنباطی ........................................................... 161
یافته های جانبی ...................................................................... 180
خلاصه فصل .............................................................................. 187
فصل پنجم:تفسیر نتایج
مقدمه ............................................................................ 191
تفسیر خلاصه ای از پژوهش .............................................................. 191
بحث و بررسی دربارة یافته های پژوهشی ........................................... 194
محدودیتهای پژوهش .......................................................................... 203
پیشنهادات .................................................................................. 203
فهرست منابع فارسی ........................................................................ 205
فهرست منابع انگلیسی .................................................................. 208
ضمائم ........................................................................................... 209
فهرست اشکال :
شکل (1-2):الگوی زیستی- روانی- اجتماعی ................................................. 27
شکل(2-2):الگوی جدیدی از سلامت ............................................................ 31
شکل(3-2):ارتباط سلامت با سایر حوزه های مرتبط با سلامت .......................... 35
شکل(4-2):پایه های الگوی اعتقاد به سلامت .................................................. 38
شکل(5-2):الگوی مراحل تغییر ..................................................................... 40
شکل(6-2):راههای که از طریق آنها تنیدگی به بیماری منتهی می گردد ............... 92
شکل(7-2):سندرم سازش عمومی ................................................................. 97
فهرست جداول :
جدول (1-2): مقیاس درجة سازگاری مجدد اجتماعی .................................... 110
جدول (1-4): جدول فراوانی بر حسب جنسیت ............................................ 146
جدول (2-4): جدول فراوانی بر حسب وضعیت تأهل .................................... 147
جدول (3-4): جدول فراوانی بر حسب میزان تحصیلات ................................ 148
جدول (4-4): جدول مقایسة فراوانی نمرات در همسران و خلبانان نظامی ......... 149
جدول (5-4): نتایج توصیفی مربوط به گروه همسران خلبانان نظامی و همسران افراد عادی ....................................................................................................... 152
جدول (6-4): نتایج توصیفی مربوط به فرزندان دختر و پسر خلبانان نظامی ....... 155
جدول (7-4): نتایج توصیفی مربوط به فرزندان و همسران خلبانان نظامی .......... 158
جدول (8-4): نتایج حاصل از آزمون مستقل نمونه ها بین دو گروه همسران خلبانان نظامی و همسران افراد عادی ....................................................................... 162
جدول (9-4): نتایج حاصل از آزمون مستقل نمونه ها بین دو گروه فرزندان خلبانان نظامی و همسران خلبانان نظامی .................................................................. 170
جدول (10-4): نتایج حاصل از آزمون مستقل نمونه ها بین دو گروه فرزندان دختر و پسر خلبانان نظامی .................................................................................... 178
چکیده :
هدف غایی علم روانشناسی، همچون همة علوم دیگر، بهبود و مسیریابی زندگی انسانها است. روانشناسی می کوشد تا با تحقیق در رفتار بشر، آن را هرچه بیشتر بشناسد و پاسخهای علمی برای آن بیابد و به این وسیله بتواند مشکلات روزمره و عملی او را بهتر حل نماید. اکنون مدتها است که روانشناسان نسبت به مشکلات عملکرد بشر و یافتن راه حلهایی برای آن علاقمند شده اند و بهمین دلیل هم امروزه دانش ما درباره ی رفتار افراد، و بخصوص آنان که دچار مشکلات روانی هستند، بسیار بیشتر شده است.
امروزه به دلایل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، اختلال روانی و رفتاری و نیز عدم سازش با محیط در افراد جامعه به قدری وسیع و شایع شده است که کمتر کسی را می‌توان یافت که خود را از خطر ابتلا به این اختلالات و نا هنجاریهای روحی کاملاً مصون بداند. همه ی افراد در معرض ابتلا به مشکلات روحی هستند، فرقی هم نمی‌کند که کارگر باشند یا کارمند یا استاد دانشگاه یا تاجر! این مسأله یکی از وظایف مهم پژوهشگران روانشناس، یعنی پیشگیری از وقوع اختلالات جزئی در رفتار افراد، برای جلوگیری از وقوع بیماریهای روانی است.
تحقیق در زمینه ی رفتار بشر، جدا از تلاشهای نظری، نیازمند فعالیتهای عملی و مشاهده و تجربه است. برای پاسخ به پرسشهایی نظیر این که چه عواملی باعث بر هم خوردن تعادل روانی و منجر به ناملایمات روحی در افراد می گردد، چه راههای عملی و مناسب و مستمری برای ایجاد آرامش در افراد وجود دارد و چگونه می توان بر اضطراب و افسردگی غلبه کرد، باید به جستجو و کنکاش در رفتار افراد، شناخت این رفتارها و علل بروز آنها پرداخت و آزمونهای علمی و عملی فراوانی را بررسی نمود.
تجربه نشان داده است که واکنش و رفتار افراد در موقعیتهای مختلف، متفاوت است. هرکس در شرایط خاصی زندگی می کند و رفتار و عملکرد وی نیز متناسب با این شرایط است. سازگاری افراد با شرایط زندگی خود، تا حدودی ناملایمات روحی و عدم تعادل روانی آنها را کنترل می کند. در صورتیکه عدم رضامندی از موقعیتها به وجود بیاید و شخص نتواند خود را با شرایط زندگی اش وفق دهد، مشکلات روحی و روانی ایجاد شده و سلامت روانی به خطر می افتد. بنابراین برای شناخت رفتار و عملکرد افراد جهت حفظ سلامت روانی آنها، بایستی تا حدودی به شناخت شرایط زندگی آنها بپردازیم.
ویژگیهای شخصیتی و حالات روحی و روانی هر شخص بر شرایط زندگی اش تأثیر بسیار زیادی دارد. این حالات روحی و روانی خود تحت تأثیر عوامل بسیاری است که از آن جمله می توان خانواده و شغل یا حرفة خود را نام برد. خانواده یکی از عواملی است که همه متأثر از حالات روحی و روانی و ویژگیهای شخصیتی فرد و هم مؤثر بر آن است و بهمین دلیل شرایط زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می دهد.
شغل فرد یا حرفه ای که وی مشغول به آن است عامل مهم دیگری است که زندگی فرد و حالات روحی و روانی او را تحت تأثیر قرار می دهد. با توجه به اینکه حداقل
هشت ساعت از شبانه روز مشغول به حرفة خود مشغول کارند، تأثیر بسیار زیادی بر رفتار و عملکرد واکنشهای روحی و روانی وی داشته و حتی این واکنشها در خارج از ساعت کاری و در محلی غیر از محل کار نیز به چشم می خورد. برخی مشاغل بیش از سایرین تأثیر چشمگیری در ایجاد تنش و مشکلات روحی و روانی دارند؛ از آن جمله پزشکان، مأموران نیروی انتظامی، نظامیان به خصوص خلبانان و افراد مستقر در برج مراقبت و کنترل- که مسؤولیت کنترل ترافیک هوایی را بر عهده دارند- و چند شغل و حرفة دیگر را می توان نام برد.
حرفة خلبانی از جمله مشاغل جذاب اما در عین حال پر تنش می باشد. اگر کسی با هواپیما مسافرت نماید احتمالاً طعم ترس و اضطراب را می چشد بویژه پس از حوادث هوانوردی که در سطح جهان اتفاق افتاده است. بنابراین هنگامی که در مورد تنش «تنیدگی» در کابین هواپیما صحبت می شود، ما بی اختیار آن را بخشی از شغل خلبانی می دانیم. یک فرد بعنوان خلبان نظامی نمی تواند از زیر بار مسئولیت مأموریتهایی که ارتش به او محول می کند شانه خالی کند. اگر گاهی اوقات در رابطه با تنیدگی گله و شکایتی داشته باشد در این صورت بعنوان حلقه ضعیفی در زنجیرة یگان خود مطرح می شود.
تنیدگی تأثیر فشارهای روحی، روانی و فزیولوژیکی است که بر بدن موجود زنده وارد آمده و باعث خستگی مفرط و کاهش کارایی او می شود.
اگر بدن موجود زنده از نظر بیولوژیکی را به فرهنگ لغت تعبیر کنیم. در این صورت می توان آن را جایگزین لغت خلبان نمود. لذا کاهش کارایی خلبان در زندگی هوانوردی او، تا حدی قابل قبول به نظر می رسد.
در نیمی از رویدادهای ناگوار پروازی نوع A که از ماه فوریه 91 گزارش گردیده، صحبت از تنیدگی یک یا تعدادی از خدمه پروازی به میان آمده است و تخمین زده می شود که در 15 درصد این حوادث تنیدگی نقش داشته است. به طور کلی حضور مستند تنیدگی در 44 درصد حوادث نشانگر این است که ما چگونه در زندگی اجتماعی امروز درگیر با این معضل هستیم و بدتر اینکه نشان می دهد چگونگی مسائلی که به رفتارهای انسانی ارتباط دارند می تواند منجر به حادثه شود. تنیدگی می‌تواند مزمن یا حاد باشد. تنیدگی حاد، کوتاه مدت و شدید است در حالیکه تنیدگی مزمن طولانی مدت و ضعیف می باشد که در اکثر موارد به آن توجهی نمی شود. ناتوان کننده ترین نوع تنیدگی، تنیدگی مزمن است، زیرا هر کدام از ما به سادگی با آن سازگاری حاصل کرده و در نتیجه از خطرات ناشی از آن غافل می شویم. مسائل زیادی از قبیل مأموریتهای محوله، زندگی خانوادگی و یا بیماریها، می توانند در بروز تنیدگی مزمن مؤثر باشند و این تنیدگی باعث عدم حضور ذهن و تمرکز حواس و در نهایت منجر به وقوع حوادثی ناگوار می گردد.
متأسفانه سالانه به دلایل متعدد اعم از اعمال و رفتار نا ایمن و شرایط کاری نا امن و نا‌مطمئن سوانح هوایی در کشورهای مختلف خسارات و تلفات غیر قابل جبرانی را در ارتباط با پرسنل کارشناس و متخصص تحمیل می نماید و در این میان کشور ما «ایران» نیز مستثنی نبوده است.
به دلیل همین خسارات و تلفات ناشی از سوانح هوایی- که بیشتر مربوط به پرسنل، خدمة پروازی و خلبان می باشد- خانوادة این افراد و نگرانی و تنش بیشتری نسبت به سایر افراد جامعه قرار دارند، که این تنش بر شرایط زندگی تک تک اعضاء تأثیر بسزایی داشته است.
بهمین منظور پژوهش حاضر به بررسی سطح سلامت روانی در خانوادة خلبانان شکاری می پردازد و با توجه به میزان تشویش و تنشی که در زندگی خانوادة این افراد وجود دارد، سلامت روانی آنها را مورد بررسی قرار می دهد.
و...
دانلود پایان نامه بررسی سلامت روانی در خانواده خلبانان نظامی