انسان دارای حسی است به نام بینایی، که این عمل را جز چشمهای او چیز دیگر میسر
نمی گردند. جهان هستی را به وسیلة این دو عنصر کوچک پیچیده و حساس می توانیم ببینیم جهانی که تمام اجزا و اشیای آن مشخصه ای به نام رنگ دارند.
هنگامی که چشمان، بسته اند، جز سیاهی و تاریکی چیزی وجود ندارد ولی به محض گشودن آنها دنیا پر از رنگهای مختلف تصویر وارونه پرده حساس اتاق تاریک چشمانمان می گردد و عمل دیدن انجام می پذیرد در واقع اگر رنگهای مختلف تصویر نداشت. چرا که همانگونه که صدا اعصاب شنوایی را تحریک می کند و عمل شنیدن بوقوع می پیوندد و به دنبال آن عکس العمل در فرد به وجود می آید، رنگ نیز پس از تأثیر و تحریک اعصاب گیرنده خود موجب دیدن و مهمتر از آن سبب ایجاد دخالت انگیختگی در فرد می شود.
روانشناختی و فیزیولوژی رنگها و نحوه تاثیر آنها در حالتهای رفتاری و روانی افراد از مباحث بسیار مهمی اند که در زمینه رنگها قابل طرح و بررسی اند (ابی زاده – 1372 – ص55).
هر رنگی به مقتضای خاصیت خود به نوعی در روان انسان اثر می گذارد. که بی ربط به رفتارهای اجتماعی روانی او نیست. انتخاب رنگ اتاق، کتاب، میز، لباس و ... همیشه مورد توجه آدمی بوده و کسی می خواهد رنگ دیوارهای تاقش کرم باشد یا دیگری سبز کم رنگ و ...
اینها همه گویایی تأثیر رنگ در انسان اند. بطوریکه هر فردی بنا به مسایل درونی خود به رنگی انس دارد و آن را می پسندد. پژوهش دانشمندان نشان می دهد، رنگ ها همانگونه که بر روح و روان آدمی تأثیر می گذارند جسم او را نیز تحت تاثیر قرار می دهند. پژوهشگران بر این باورند که هر یک از رنگ ها سودمندی درمانی محسوسی برای بدن انسان دارند و گزارش های بی شماری در مورد استفاده های موفقیت آمیز از رنگ در درمان بسیاری از بیماری ها شده است (اتکنسیون – 1368- ص42).
برخی از روان شناسان عقیده دارند رنگی که برگزیده و دلخواه کسی است می تواند گویای خصوصیات اخلاقی و روانشناسی او باشد به طور کلی رنگ ها دارای خصیصه های خاصی هستند که در زیر به بخش از این مولفه های موجود در رنگ ها اشاره شده اند.
رنگ قرمز : مهیج ترین رنگ در میان رنگ ها است. قرمز رنگ عشق و تنفر و فداکاری و خشونت و خون و آتش کسی که به این رنگ علاقه دارد هرگز نمی تواند در زندگی بی تفاوت باشد. اینگونه اشخاص تند و سرکش و در عین حال فعال و شجاع و کمی عجول هستند. این رنگ علاوه بر ایجاد احساس هیجان در بیننده، فعالیت امواج مغزی را تحریک می کند و ضربان قلب، تعریق و فشار خون را نیز افزایش می دهد. رنگ زرد پالایش و تطهیر مطلق است که وضوح و شفافیت عقل و خرد را بر می انگیزد و نیز سموم و ناخالصی ها را پردازش و ریشه کن می کند. رنگ زرد به واسطه توانایی بخشیدن برای غلبه بر عدم قابلیت ها و قدرت و استحکام بخشی به عملکردهای غدد درون ریز داخلی بدن به افراد کمک می کند. رنگ نارنجی رنگ گرم و صمیمی است که پرتوهای شادی آفرینی از خود ساطع می کند که موجب رفع خستگی می شود این رنگ محرک اشتها و دستگاه هاضمه است و در نتیجه برای استفاده در غذاخوری ها بسیار مناسب می باشد.
هر رنگ تأثیر فیزیکی و روحی خاصی را بر روی بیننده می گذارد و افراد واکنش های متفاوتی نسبت به رنگ های مختلف از خود نشان می دهند. محققان تاکنون نتوانسته اند یک سیستم منسجم جهانی که قادر به دسته بندی کلیه واکنش های افراد نسبت به رنگ های مختلف باشد را پایه ریزی نمایند و معتقدند که عکس العمل افراد به فاکتورهای متعددی نظیر فرهنگ – جنسیت- سن – موقعیت احساسی و ذهنی، تجربه های خاص فردی بستگی دارد. البته نوع و شدت این واکنش ها نیز منحصر به فرد است. روانشناسی رنگ ها یک شاخه نظری نیست که تنها به بخش آکادمیک محدود شود، بلکه گسترده تحقیقات این حوزه در زندگی روزمره عموم مردم نمود پیدا می کند. روانشناسی رنگ ها در دنیای تجاری امروز حائز اهمیت است و می تواند اظهار داشت که هر چیزی را که در اطراف خود می بینیم به گونه ای در ارتباط مستقیم با این علم است. این امکان وجود دارد که با تغییر حالات درونی، ویژگی های فردی و سایر فاکتورهای آماری برخی احساسات فردی دستخوش دگرگونی قرار گیرد. به عنوان مثال اگر کسی در اعماق اقیانوس ها گیر افتاده باشد و تا مرز غرق شدن پیش رفته باشد به احتمال زیاد آبی به عنوان رنگ آرام بخشی برای او به شمار نمی رود (جوزف – 1368 – ص72).
بیان مسئله :
پدیده رنگ از جمله پدیده های طبیعی است که شناخت آن تاریخی بس کهن داشته و در طول تاریخ تکامل بشر مطرح بوده است. این شناخت در جهت کاربرد رنگ برای زیبا جلوه دادن هرچه بیشتر و بهتر نمودن محیط زندگی است، از این رو مطالعات و پژوهشهای بسیاری از گذشته تا حال در مورد رنگ صورت گرفته و در دو قرن اخیر شناخت علمی نسبت به آن افزایش یافته است.
با شناخت علمی پدیده رنگ، مساله ترجیح رنگها بر یکدیگر مطرح گردید، پژوهشهای صورت گرفته درباره ترجیح رنگها، از نظر روان شناسی جنبه علمی داشته و با دیدگاههایی چون نظریههای زیباشناسان که ترجیح رنگها را جزء ذاتی آنها دانسته و اساساً امری ذهنی تلقی می کنند توافق نظر ندارند و با تأکید بر ذهنیت این امر تحقیق در این زمینه را بی مورد می دانند (ماکس – 1370 – ص70).
آنچه مسلم است عوامل در ارتباط با ترجیح رنگ مطرح می گردد که به طور اختصار می توان به این گونه بیان کرد:
- عوامل فیزیکی، شامل عواملی است که به فیزیک نو مربوط بوده و در رویت رنگها و ترجیح رنگی بر رنگ دیگر مؤثر هستند. برای نمونه می توان از طول موج و تواتر آنها نام برد.
- عوامل فیزیولوژیکی، این دسته از عوامل شامل فیزیولوژی چشم گیرنده های نور، تارها و سیستم عصبی هستند.
- عوامل فرهنگی – اجتماعی، از جمله این عوامل می توان از ارزشهای فرهنگی، طبقه اجتماعی، پدیده های جمعی مانند مد، نامگذاری رنگها در فرهنگهای مختلف و نمادگرایی نام برد.
- عوامل فردی که می توان از حالات و واکنش های هیجانی، خصایص و ویژگیهای شخصیتی فرد نام برد که با ساختار شخصیتی فرد در ارتباط هستند.
با توجه به این که، هر فرد دارای صفات، خصوصیات رفتاری و ویژگی های شخصیتی منحصر به فرد است و با داشتن زندگی اجتماعی و گروهی با بسیاری دیگر از افراد، همنوائی دارد. انسان جهت داشتن رفتاری نسبتاً ثابت در پیرامون تعامل های خود، نیاز به تماس و برخوردهایی با محیط داخلی و خارجی خود دارد. فرد با اعمال محرکهائی از خارج متأثر گشته و نسبت به آن واکنش نشان میدهد و به همین ترتیب در اثر کنش و واکنش هایی که در درون فرد، متشکل از یادگیریهای گذشته، نگرش و منطق و استدلالی که از آن بهره مند است، مجموعه ای پویا و نسبتاً ثابت از رفتار پدید می آید که بدان شخصیت فرد اطلاق می گردد.
فهرست مندرجات:
فصل اول : طرح تحقیق
مقدمه
بیان مسئله
فرضیه پژوهش
اهمیت مسأله
تعریف عملیاتی متغیرهای تحقیق
پرسشنامه تیپ شخصیتی
فصل دوم: ادبیات ( پیشینه) تحقیق
بخش اول: رنگ ها
مقدمه
منشاء اهمیت رنگ
صفات رنگ
روانشناسی رنگها
تاثیرات رنگها بر روی احساس و فکر و روان انسان
رنگهای اصلی و کمکی
جنبه های عاطفی شخصیت
رنگهای کمکی
پیشینه پژوهش ( آزمایش لوشر)
رنگ قرمز
رنگ زرد
رنگ نارنجی
رنگ آبی
رنگ سبز
رنگ بنفش
رنگ قهوه ای
رنگ خاکستری
رنگ سیاه
تداعی رنگ و نماد گرایی رنگ
بخش دوم- شخصیت و انواع آن
تاریخچه ای از نظریه های شخصیت
ریشه و معنای واژه شخصیت
تعریف شخصیت
انواع شخصیت
سنخ شناسی یونگ
نظریه آیزنیک
جنبه های توصیفی شخصیت از دیدگاه آیزینک
بعد درون گرایی- برون گرایی
روان نژندان
روان پریشان
عوامل سببی
فصل سوم: روش تحقیق
مقدمه
جامعه آماری
نمونه و روش نمونه گیری
ابراز تحقیق
اعتبار ( پایایی) ورودی پرسشنامه شخصیت آیزینک
نحوه طرح و اجرا آزمون
شیوه آماری مورد استفاده
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه
جدول توزیع فراوانی نمره مقیاس E
جدول شاخص های مرکزی و پراکندگی مقیاس E
نمودار هیستوگرام مقیاس E
جدول توزیع فراوانی نمره مقیاس N
جدول شاخص های مرکزی و پراکندگی مقیاس N
نمودار هیستوگرام مقیاس N
جدول توزیع فراوانی نمره مقیاس L
جدول شاخص های مرکزی و پراکندگی مقیاس L
نمودار هیستوگرام مقیاس L
فرضیه 1
فرضیه 2
فرضیت 3
فرضیه 4
فصل پنجم: خلاصه بحث و نتیجه گیری
مقدمه
بحث و نتیجه گیری
محدودیت های پژوهش
پیشنهادات
منابع
پیوست
پرسشنامه آیزینک
شامل 68 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود تحقیق ارتباط رنگ با تیپ شخصیتی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان
