7 ص
تعریف و مفهوم کارتوگرافی چیست؟
بشر در دنیایی زندگی می کند که اطرافش را پدیده ها و اشیاء گوناگون فرا گرفته است . او باید به منظور بهتر زیستن و ارضای حس کنجکاوی به مشاهده آنها پرداخته و برای شناختشان آنها را مورد مطالعه و بررسی قرار دهد . بعضی از این اشیاء آنقدر کوچک هستند که هستند که ناچار برای شناخت اساس و ساختمان آنها باید از وسایل بزرگ کننده الکترونیکی و نوری بسیار پیچیده نظیر میکروسکوپ استفاده کرد . برعکس ، پدیده هایی مانند عوارض جغرافیایی آنقدر بزرگ هستند که برای دیدن و به نمایش گذازدن آنها باید به طریقی آنها را کوچک کرد .
کارتوگرافی ، اساساً تکنیکی است که با کوچک کردن خصوصیات فضایی ( ابعاد ) انواع مختلف اجسام و سطوح بزرگ ، مثل زمین هاى وسیع ، قسمتی و یا تمام کره زمین و یا یک کره آسمانی سر و کار دارد . این تکنیک پهنه های وسیع را کوچک می کند تا قابل مشاهده شود .
برای کارتوگرافی چند تعریف علمی وجود دارد . علت تعدد تعریفات و نظریات مختلف در این باره ناشی از وضع نقشه و نقشه برداری در ممالک مختلف جهان است . برخی از کشورها عملیات ژئودزی و مثلث بندی هاى مختلف و نقشه هاى توپوگرافی پوششی در مقیاس های گوناگون را کامل کرده و مرتب آن را مورد تجدید نظر قرار می دهند . چنین کشورهایی به عملیات دقیق نقشه برداری پرداخته و بیشتر در زمینه های مختلف نقشه هاى تماتیک مشغول به کارند . بعضی از این ممالک حتی عملیات احداث شبکه ژئودزی را شروع نکرده و یا شبکه بسیار ضعیفی ساخته اند که نتیجه آن تهیه نقشه هاى بسیار ناقص است . بین این دو دسته ممالک ، علم کارتوگرافی و فنون مربوط به آن مفهوم واحدی ندارند .
علاوه بر دلایل ذکر شده ، مواردی نظیر شرایط فنی ، سوابق کار ، شرایط محلی و همچنین سلیقه متخصصین مختلف توام با سوابق تاریخی ، موجب ایجاد ناهماهنگی در مفهوم کلمه کارتوگرافی شده است . موضوع میدان عمل کارتوگرافی و محیط فعالیت آن هنوز از نظر لغوی مطرح است و تصمیم کمسیون هاى فنی بین المللی در مورد تعریف کارتوگرافی مورد قبول تمام کشورها واقع نشده است .
عموماً یکی از معایب تعریف کارتوگرافی در این است که نمی تواند تمام ابعاد و معانی مختلف یک واژه را در بر داشته باشد و جای چنین تعاریفی غالباً در فرهنگ لغات و اصطلاحات است . گذشته از آن ، امروزه با توسعه و گسترش دامنه علوم ، مفاهیمی نظیر کارتوگرافی ابعاد جدیدی به خود می گیرند و معانی وسیعتری را شامل می شوند که لازم است اینگونه تعاریف و تصمیمات کنفرانس های بین المللی دوباره مورد تجدید نظر قرار گیرد.
تعریف و مفهوم کارتوگرافى